Ген кәнігі эпитеттің үстіне жапырағы қуарған


ж дыбысынан  басталатын сөздердің жол басында келтірілуімен құрылған: Ж



Pdf көрінісі
бет65/259
Дата30.01.2023
өлшемі6,92 Mb.
#166770
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   259
Байланысты:
Кітаптар 25-36

ж
дыбысынан 
басталатын сөздердің жол басында келтірілуімен құрылған:
Ж
айнаған туың жығылмай
Ж
асқанып жаудан тығылмай.
Ж
асаулы жаудан бұрылмай, 
Ж
ау жүрек жомарт кұбылмай,
Ж
ақсы өмірің бұзылмай,
Ж
ас қуатың тозылмай,
Ж
алын жүрек суынбай,
Ж
ас біткеннен түңілмей,
Ж
ағалай жайлау дәулетің
Ж
асыл шөбі қуармай,
Ж
арқырап жатқан өзенің
Ж
айдақ тартып суалмай,
Ж
айдары жүзің жабылмай,
Ж
айдақтап қашып сабылмай.
Ж
ан біткенге жалынбай,
Ж
ақсы өліпсің, япырмай!
Бұл шағын өлең – Абай творчествосындағы орны айрықша
көркемдік құралдары мен грамматикалық құрылымы жағынан 
өзге ешкімде, тіпті Абайдың өзінде аналогі жоқ дүние. Оның 
жеке-даралығы, ең алдымен, тұтас бір өлеңнің, бастан-аяқ 
аллитерациялық анафораға құрылғандығынан көрінер бол-
са, екіншіден, 
ж
-мен келетін аллитерациялық кұрылыстың 
тармақтардың тек басында емес, өн бойында сақталуынан да 
байқалады: 
ж
асқанып 
ж
ауға тығылмай... 
ж
ау 
ж
үрек 
ж
о
-
март құбылмай... 
ж
алын 
ж
үрек суынбай... 
ж
айдары 
ж
үзің 
– жабылмай...
Бұл 16 жолдық өлең бір ғана тирада (шоғыр) 
және бір ғана сөйлемнен тұрады. Бұл да осы өлеңнің қайта-
ланбас ерекшелігі, өйткені бұл – синтаксистік сирек құрылым: 
13 бағыныңқы, 1 басыңқы компоненті бар бір ғана құрмалас 
сөйлем. Өлеңнің осы көркемдік және грамматикалық ерекше-
лігінің екеуі де бір ғана идеяны – Оспанның моральдық 
портретін беретін тұтас дүниеге айналдырып тұр. Демек, 
стильдік-көркемдеуіш мақсатты көздеуде де Абай сирек 
кездесетін шеберлікке барған.


151


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   259




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет