Тропиктік белдеу Солтүстік және оңтүстік жарты шарлардың 20-30º ендіктер аралығын тропиктік белдеу алып жатыр. Материктердің ішкі және батыс бөліктерінде бұл белдеудің шегінде тропиктік шөл зонасы қалыптасқан. Африкадағы атақты Сахара шөлі осы зонаға кіреді.
Қоңыржай белдеу Қоңыржай белдеу шөл, орманды дала және дала зоналарынан тұрады. Олардың аралықтарын шөлейт пен орманды дала өтпелі зоналары бөледі. Шөл Азияда, Солтүстік және Оңтүстік Америкада таралған. Әсіресе Азияның орталық бөлігінде көп жерді қамтиды. Шөлдің табиғат жағдайы барынша қатал. Жазғы ыстық кейде +50ºС-қа дейін, шөлдің беті +80ºС-қа дейін қызады. Шөлдің тіршілікке ең қолайсыз жағы – ылғалдың тапшылығы. Жылдық жауын-шашын 200 мм-ден кем, ал кей жерлерде 100 мм-ге жетпейді. Буланушылық түсетін жауын-шашыннан 10 есе артық.
Полярлық белдеу Солтүстік полюс төңірегі арктикалық, оңтүстік полюс төңірегі антарктикалық белдеу деп аталады. Екеуін де жапай мұз басып жатыр. Климат жағдайлары өте қатал. Арктикалық белдеудің 2-3 аптаға ғана созылатын жаз маусымы кезінде ауаның температурасы 0ºС-тан сәл ғана асады, қыста ол 30-40ºС-тан түспей, қақаған аяз болып тұрады. Жазда мұздан босаған аз ғана жерде қына мен мүк шығады.
