Гистология
Нефронның құрылысы және қанмен қамтамасыз етілуі
жүктеу/скачать 3,03 Mb.
|
1 2
Байланысты:А.Б.К. Гисто Срс
Нефронның құрылысы және қанмен қамтамасыз етілуіБүйректің сыртқа бөліп шығару қызметі Бүйректің сыртқа бөліп шығару қызметіне олардың қаннан метаболизмнің соңғы өнімдерінің, тұздар, дәрілер, бояулар, улы заттарды сыртқа шығаруы жатады. Бүйрек арқылы метаболизмнің келесі соңғы өнімдері бөлініп шығады: креатинин, мочевина, несеп қышқылы, гиппур қышқылы, индикан және басқа эфиркүкірт және эфирглюкурон қышқылдары, аммоний тұздары, альдегидтер, гидроксиқышқылдар, путресцин, кадаверин және басқалары. Бүйректің бұл қызметі зәр түзу және оның концентрлеуге немесе сұйылтуға қабілеттілігіне байланысты.
Бүйректің эндокринді жүйесі ағзадағы несеп түзумен қоса бүйректегі қан айналымын қанның гемодинамикасын,су мен тұз алмасу процесін реттейді.Бұл жүйеге: -Ренин-ангиотензин -Калликреин-кинин аппараттары жатады.
Юкстагломерулярлы аппараттың тағы бір маңызды кызметі,ол эритропоэтиндерді бөлу болып табылады.Бұл апппараттың құрамында: -Юкстагломерулярлы жасушалар -Тығыз дақ -Юкставаскулярлы немесе Гурмагтиг жасушалары болады
Простогландиндік аппарат-бүйректегі рениннің қарсыласы ангиотензинді аппарат болып саналады.Бүйректің простогландиндері қан тамырларының қабырғасын кеңейтіп,қан ағымына,несептің мөлшеріне,натрий экскрециясына әсер етеді.Ал бүйректегі простогландиндер синтезіне,секрециясына қан тамырлардың қабырғасының қысылуы,ангиотензин көбеюі,вазопрессин мен кениндердің бөлінуі саналады. Калликреин-кининді аппарат-бүйректегі қан тамырлардың қабырғасына әсер етіп кеңейтеді.Натрийурез бен диурез процесін күшейтеді.Ал керісінше,нефрон түтікшелеріндегі натрий мен судың реабсорбциясын тежейді.Кининдер-пептидтер болып табылады.Бұлар қан плазмасындағы белоктардың ізашары кининогендерден пайда болады.Бұған калликреин ферменттерінің әсері зор.Калликреиндер нефронның дистальды түтікшелерінің қабырғасындағы жасушаларда синтезделініп,кининдердің бөлінуіне ықпал жасайды.Ал,кининдер болса простогландиндердің секрециясына қатысады.Сонымен,бүйректің өте күрделі эндокринді комплексі жалпы ағзадағы және бүйректегі қан айналымын реттеп,несеп түзуге қатысады. Қорытынды Бүйрек — адам мен омыртқалы жануарлар организмінде несеп түзетін және оны шығаратын жұп орган. Ересек адамда әрбір бүйректің салмағы 120—200 г-дай, ұзындығы 10—12 см, ені 5—6 см, қалыңд. 3—4 см-дей болады. Бүйрек іш қуысында, омыртқа бағанасының екі жағында — соңғы кеуде омыртқасы және жоғ. бел омыртқа тұсында орналасады. Бүйректің ішкі жиегінде бүйрек қақпасы бар, сол арқылы бүйрекке артерия мен жүйке талшықтары өтеді. Қақпа бүйректің ішіне тереңдеп еніп, көлемді қуыс — бүйрек қойнауына айналады. Онда кіші, үлкен бүйрек тостағаншалары және бүйрек түбегі, қан тамырлары, жүйке талшықтары орналасады. Бүйректі майлы шандыр қабаты жауып жатады. Бүйрек беткейі қыртыс заттан, терең қабаттары — милы заттан тұрады. Қыртыс зат тұтас болып келеді, ал милы зат пирамида тәрізді 10 — 15 үшбұрышты денелерден құралған Пайдаланылған әдебиеттер Гистология, эмбриология, цитология: оқулық / ред. басқ. Ю. И. Афанасьев Нуртазин, С. Т. Жалпы гистология : оқу құралы . – Алматы Гистология, цитология және эмбриология бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған микросуреттер атласы жүктеу/скачать 3,03 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2