Етеккір айналымын реттеудегі

Әрбір етеккір айналымының басталуы қан кетуімен байланысты өткен айналымда пайда болған жатырдың эндометриалды қабаты отторгатся ететін бірінше күні саналады. Етеккір 3-4 күн жалғасады. Етеккірден кейінгі (1-7 күн) алғашқы күндері қанда ФСГ мөлшері аздап жоғарылайды, салдарынан бір (кейде бірнеше) фолликула өсуі байқалады. Осы фолликулада эстрадиол өндіріле бастайды. Овариалды фолликуланың осы өсуі мен дамуы сатысында эндометрия жасушаларының айналымның ортасына дейін өсіп өнуі мен көбеюі, яғни пролиферациясы басталады, эндометрия васкуляризациясы (тамырлануы) үлкейіп, бездер өсе бастайды. Секреттелген эстрадиол саны максимумға жетіп, осы гормонның әсерінен РНҚ мен ақуыз синтезі күшейеді, ұрық жасушасының көлемі өседі. Эстрадиол жыныстық қатынас кезінде бөлінген эндометриалды без құрамына әсер етеді. Эпителий пролиферациясы сыртқы қабатының мүйізденуі, жатыр гипертропиясы жоғарылап, сілемейлі жатыр тез өсе бастайды. Гипофиздің гонадолиберин әсеріне сезімталдығының артуы (сенсибилизациясы), ЛГ шығымы және ФСГ түзілуінің төмендеуімен жүреді. ЛГ әсерінен фолликулалардың әбден пісіп жетілуі мен овуляция жүреді. Білеулемеге түскен ұрық жасуша босап, жатыр түтігі арқылы жатырға түседі. Овуляциядан кейін сары дене түзіліп (желтое тело), онда прогестерон өндіріле бастайды, оның мөлшері лютеинді сатының ортасынды шегіне жетеді. Эстрогендер синтезі бірден төмендейді. Секреттелген эндометрия құрылуына қажет прогестерон, қондырылған эмбрионның дамуына қажет жағдайлармен қамтамасыз етеді.

Етеккір айналымындағы өзгерістерді күндері бойынша кестелеп көруге болады.