Ж Жанамаөлшеулерге анықтама беріңіз, мысал келтіріңіз. Жанама өлшеу - өлшенетін шамамен функционалды байланыстағы басқа физикалық шаманың мәнін тікелей өлшеу нәтижесіне негізделіп өлшенетін физикалық шаманың мәнін анықтау. Бұл кезде өлшеніп отырған шаманың санды мәнін есептеу арқылы анықтайды, мысалы жүктемедегі қуаттың мәнін амперметр мен вольтметрдің көрсеткіштері арқылы анықтайды (Р=UI). Тікелей өлшеуге қарағанда жанама өлшеулер күрделі болғанымен өлшеу тәжірибесінде кең қолданылады, ерекше тәжірибе жүзінде тікелей өлшеуді орындауға болмайтын немесе тікелей өлшеумен салыстырғанда жанама өлшеу кезінде дәлдігі жоғары нәтиже алуға мүмкін кезде. Жанама өлшеу бүтіндей және бірлескен болып бөлінеді.
Бүтіндей өлшеу – бірнеше бірдей аттас шамаларды бір уақытта өлшеуін жүргізеді, мұндайда өлшенетін шаманың мәнін теңдеулер жүйесін шешу жолымен анықтайды. Мысалы, бірізді және параллель жалғанған кезде резисторлардың кедергілерін өлшеу нәтижелері бойынша , екі резистордың кедергісін анықтайды.
Бірлескен өлшеу- екі немесе бірнеше аттас емес шамаларды бір уақытта өлшеуін жүргізіп олардың арасындағы тәуелділікті анықтау. Өлшенетін шамалардың сандық мәнін теңдеулер жүйесінен табады.
Теңдеу саны өлшенетін шамалар санынан кем болмауы тиіс.Мысалы тікелей өлшеу нәтижесі бойынша терморезистордың кедергісінің мәні екі әр түрлі температурада, теңдеу жүйесінінң шешімімен қажетті коэффициенттер шамасын есептейді.
Жиілікті өлшеу әдісін, нөлдік соққы әдісін сипаттаңыз Дөңгелек сыпыру әдісі. Егер осциллограф экранында дөңгелек сызуды алу үшін бір жиіліктің кернеуі (үлгілі / 0) пайдаланылса, ал екіншісінің кернеуі (жоғары жиілікті fx) жарықтылықты басқаратын электродқа (модулятор) қолданылса. түтіктің жарқырауы, содан кейін осы кернеудің оң жарты циклінде сыпырудың жарықтығы артады, ал терісінде - азаяды. n бүтін мәні үшін толқын пішіні стационарлық болады. Егер, керісінше, өлшенетін жиілік үлгілі осциллятор жиілігінен аз болса, онда дөңгелек сканерлеуді алу үшін белгісіз жиілік fx кернеуі пайдаланылады, ал сәуле үлгілік жиіліктің кернеуі бойынша жарықтықта модуляцияланады. Лиссажу әдісі. Бұл әдістің мәні мынада осциллографтың көлденең және тік тақталарына сәйкесінше fr және fB әртүрлі, бірақ бірнеше жиіліктегі кернеулер қолданылса,содан кейін экрандағы кіріс кернеулерінің жақсы тұрақтылығымен осциллограф, сіз тұрақты кескінді аласыз - Лиссажу фигурасы. Бұл жағдайда келесі қатынас жарамды болады:Лиссажу фигуралық әдісі жоғары дәлдікпен сипатталады, негізінен эталондық жиілік генераторының дәлдігімен анықталады. (Дөңгелек сыпыру әдісі. Нөлдік соққы әдісі.)
