Хасанов М. Ғылым теориясы indd
ТомасКунныңғылымибілімніңқарқыны
жүктеу/скачать 1,92 Mb. Pdf көрінісі
|
dokumen.pub 9786010412965
| 3.6.ТомасКунныңғылымибілімніңқарқыны
туралытұжырымдамасы Т. Кун ның (1922 – 1996) фи ло со фия лық мұ ра сы ның не гі зі – «Ғы лы ми ре во лю ция лар дың құ ры лы мы» ат ты ең бе гі. Бұл кі тап ХІХ ға сыр дың 60-жыл да ры ба ты сеуро па лық фи ло со фия ның «жарқ ет кен жар қын туын ды сы на» ай нал ды. Кун да Ла ка тос тә- різ ді ғы лым да муының неопо зи ти вис тік жә не поп пер лік мо дель- де рін сын ға ал ды. Оның бас ты на за рын да өз ге ріс жә не ғы лы ми бі лім ді да мы ту ме ха ни зм де рі. Кун бой ын ша, ғы лым ның да муы ба ғыт ты си пат та емес, ғы лы ми бі лім ке зең-ке зең мен орын ала тын тү бе гей лі өз ге ріс тер мен па ра диг ма лар дың (тәр тіп ті ұяқа лып тар- дың) ал ма суы ның ар қа сын да кө те рі ле ді. Бұл де ге ні міз – ғы лы ми қауым дас тық мү ше ле рі та ра пы нан бө лін ген бі лім дер дің, әдіс тер мен құн ды лық тар жиын ты ғы ның ал ма суы ар қа сын да ғы лы ми бі- лім жо ға ры лап оты ра ды де ген сөз. Кун ғы лым ның да му та ри хын бір не ше ке зең дер ге бөл ген: парадигмаға дейінгі ғы лым, әдеттегі ғылым (па ра диг ма лық), ерекшеғылым (ғы лы ми ре во лю ция мен аяқ та ла тын па ра диг ма- дан тыс ке зең). Бір па ра диг ма ның ая сын да ғы ғы лы ми бі лім нің эво лю циясы ал ды мен ұқ сас бол жам дар дың бей бе ре кет бі рік ті рі- ліп, со сын бас тап қы жос пар ға қан дай да бір теория ның шы ғу жо- лы мен жү зе ге асы ры ла ды. Бұл теория лар ғы лы ми қауым дас тық та ра пы нан ғы лым ның па ра диг ма лық ке зе ңін теория лық жә не әдіс те ме лік не гіз деу үшін үл гі ре тін де пай да ла ны ла ды. Ес кі па- ра диг ма ға сәй кес кел мейт ін ғы лы ми де рек тер дің жи нақ та луынан әлем ді тү сі ну дің бас қа жүйесі қа лып та са ды жә не па ра диг ма лар- дың ал ма суы, яғ ни ғы лым да му ын да ғы са па лы се кі ріс, жүктеу/скачать 1,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|