Азиялық училище ашылып, моңғол,маньчжур,қытай,парсы т б тілдерді оқытты
1813 жылы
Орынборда әскери училище ашылып, ресейлік әкімшілік үшін чиновниктер дайындады
1831 жылы
Семейде алғащқы орысша оқытатын училище ашылды
1836 жылы
Өскеменде интернаты бар училище ашылды
1837 жылы
Орынбор әскери училищесі Сібір кадет корпусы болып қайта құрылды
1841 жылы
Бөкей Ордасында Жәңгір ханның ұйымдаструымен татар, орыс тілінде оқытатын мектеп ашылды
1844 жылы
Осы училище Неплюев кадет корпусы болып қайта құрылды
1850 жылы
Орынбор шекаралық комиссиясының жанынан орыс мектебі ашылды
1864 ж 8 қаңтар
Ы Алтынсариннің басшылығымен Торғайда қазақ балаларына арналған мектеп ашылды
1879 жылы
Ы Алтынсарин Торғай облысына мектептердің инспекторлығына қызметке тағайындалды. Ы Алтынсариннің жарқын істерінің бірі-қолөнершілік, ауылшаруашылық мектептерін ұйымдастыруы. Ол өсиетінде өзіне қарасты жерді Торғайдағы ауыл-шаруашылық мектебінің қарамағына берді
1879 жылы
Ы Алтынсарин оқу құралын жазды «Қырғыз хрестоматиясы» «Қырғыздарды орыс тіліне үйретуге негізгі басшылық»
1887 жылы
Ы Алтынсарин қыздарға білім берудің негізін қалады Ырғызда қыздарға арналған мектеп-интернат ұйымдастырды
1890-1896 жылдары
Орыс-қазақ қыздар училищелеріТорғайда,Қостанайда,Ақтөбеде ашылып, барлығы 211 қыз, соның 70-і қазақ қыздары оқыған
-1867 ж Орынбор губернаторы Крыжановскийдің «Ресейдің шығыс бөлігіндегі мұсылмандықпен күрес» деген қаулысы шықты. Мақсаты: Ислам мектептерін шектеу.
-1870 ж наурыз мешіттер жанындағы мектептерде орыс тілін оқыту міндетті деген қаулы шықты.
-1876 ж Ташкентте ұйымдастырылған комиссияның мақсаты-халықтың сауатын көтеру.
-ХІХ ғасырдың ІІ жартысындағы Қазақстандағы оқу-ағарту жұмысына кедергі болған қаржының аздығы, білімді ұзтаздардың, оқу құралдарының жетіспеуі, ұзтаздардың жалақысының аздығы.
ХІХ ғ Қазақ әдебиетінің өкілдері
Аты-жөні
Туған жері
Шығармасы
Махамбет Өтемісұлы 1804-1846 жылы
Батыс Қазақстан
Орал ауданы
Ақын өз шығармаларында үстем тап өкілдерін айыптады. «Хан емесін қасқырсын қас албасты басқырсын»
Шернияз Жарылғасұлы
Ақтөбе облысы
1836-1838 ж көтеріліске қатысты, суырып салма өнерін жетілдірді
