I. Қыс өтіп, күлімдеп көктем, жарқырап жаз келгенде, шұрқырап жатқан қалың
жүктеу/скачать 2,71 Mb. Pdf көрінісі
|
ОКУ САУАТТЫЛЫК база (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- 1.Бірінші азатжолдың мазмұнына қатысты тақырып
- 2.Екінші азатжолдағы авторға әсер еткен
- 2 мәтін «Бөрітостаған» тасының жұмбағы
| E.
Басыңа қиын іс түскенде мүсәпірлерге қайыр-садақа беріп тұру керек. 3-нұсқа 1 мәтін 1.Онда мен бесте ме, әлде алты жаста шығармын. Әжеммен бірге жатушы едім. Әже құшағы қандай ыстық, қандай шапағаты зор десеңші. Көзім ұйқыға кеткенше, әжем айналып-толғанып, арқамнан қағып жатқаны. Еркелеп жатып қалғып кететінің ді өзің де аңғармай каласың. 2.Бір күні түн жарымда оянып кеттім. Орнымнан сездірмей тұрдым да, әжемнің төсегінен алыстай бердім. Ондағы ойым, қораның екінші бетіндегі әкем жатқан үйге бару еді. Екі үйдің ортасында иін тіресіп, мойындарын көкке созған күйі маңғаз түйелер жатыр екен. Жүндері үлпілдеп, түнгі самалға желпілдегендей сезілді. Түйелердің арасымен жүріп келе жатып, мен мамық жүнді ақ ботанын қасына еріксіз тоқтадым. Осы жерде жұлдызды аспанға телміріп ұзақ қарағаным есімде. Ай мені еркелете күлгендей сезілді. Ал қаз тізілген түйелердің өркеші тау жоталарындай көлбеңдеп көрінгендей еді. Түннің тымықтығы сонша - мен боталардың баяу демін айқын естіп тұрдым. 3.Мен әкеме келе жатқанымды ұмытып, осы жерде таңырқап тұра беріппін... 1.Бірінші азатжолдың мазмұнына қатысты тақырып A. Немеренің қылығы B. Әже мейрімі C. Әже ақылы D. Арманшыл бала E. Бұзылған ұйқы 2.Екінші азатжолдағы авторға әсер еткен A. Әкенің дауысы B. Маңғаз түйелер C. Тымық түн D. Ботаның мамық жүні E. Түйенің боздауы 2 мәтін «Бөрітостаған» тасының жұмбағы Шығыс Қазақстан облысы, Тарбағатай ауданында тұрған жұмбақ «Бөрітостаған» тасы туралы халық арасында тараған бірнеше аңыз бар (оны кейде «Бөрітастаған» деп те атап жатады). Ен далада, басқа таулардан тым алыста жатқан тасты кім, қалай алып келгені көптің көкейіндегі сұрақ. Халық аңыздары осы сауалдарға бір жауап іздейді. Ерте заманда Тарбағатайда алып кемпір өмір сүріпті. Ол осы мидай далаға отар қой-ешкісін жаюға келеді екен. Күндердің бір күнінде тосыннан бөрілер шауып, кемпір мен оның қойларына маза бермей қойса керек. Ашуланған алып әжей ұршығыныц тасын алып, қасқырлар ентелеген тұсқа лақтырып жібереді. Өзі үлкен кемпірдің ұршығының да тасы сондай үлкен болса керек. Айдаладағы 184 Бөрітостаған сол ұршықтың тасы деседі жұрт. Халық тіпті Бөрітостағанды ертегідегі Толағайдың өзі Қалбатаудан әкелген тас деп те жатады. Ғалым дардың пікірі сан саққа жүгіреді. Тасты зерттеген жергілікті математиктің айтуынша, бұл тас аспаннан түскен қатты пергаменттік дене. Тастың құрамын зерттеген ғалымдар оның метеорит екенін дәлелдеп берген. Ал геологтер болса, тасты мол су көзінң үстінде тұрғанын айтады, оған жергілікті халық та келісетін секілді. Себебі тастың асты әрдайым ылғал болып жатады. жүктеу/скачать 2,71 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|