І. Ұйымдастыру а Оқушыларды түгелдеу

Тұздар ерітіндісінде индикатор түсінің өзгеруі.

• Проблемалық сұрақ:
• Неге лакмус қағазы тұздың судағы ерітінділерінде қышқылға, сілтіге тән түстерді көрсетті

• Гидролиздену теңдеуін жазу алгоритімі

• 1. Тұз қандай негіз бен қандай қышқылдан түзілген, және күштерін көрсету (күшті, әлсіз)

• Күшті негіз

• Әлсіз қышқыл

• 2. Тұздың диссоциациялану теңдеуін жазу

• Әлсіз электролиттің ионының астын сызу
• ( анион) (гидролиздің түрі)

• 4. Әлсіз электролиттің анионына НОН қосып, →салу, ерітіндіде қалатын ионды анықтау, сол ион тұздың ортасын көрсетеді

• Сілтілі орта

• 5. Молекулалық теңдеуін жазу

• AL2S3 +6H2O=2AL(OH)3 +3H2S

• AL2S3

• H2S (әлсіз
• қышқыл)

• AL(OH)3 (әлсіз негіз )

• Алюминий сульфиді

• - Толық қайтымсыз гидролиз

• Гидролиз түрі:
• 1. Катион бойынша гидролиз - әлсіз негіз, күшті қышқыл
• 2. Анион бойынша гидролиз - әлсіз қышқыл, күшті негіз

• 3. Катион және анион бойынша - әлсіз негіз, әлсіз қышқыл Тұздың ортасы (Қайсысы күшті тұз сол ортаны көрсетеді; күшті қышқыл – қышқылды, күшті негіз - сілтілі)
• Қышқыл да, негізде күшті болса, гидролиз жүрмейді, тұз бейтарап орта көрсетеді.
• Екеуі де әлсіз болса, гидролиз аяғына дейін жүреді, тұз диссоциациялану дәрежесіне байланысты не бейтарап орта көрсетеді

• Қорытынды

• 4. Биосферадағы гидролиздің маңызы

• Жер қыртысындағы минералдардың гидролизі нәтижесінде тау жыныстарының бұзылулары жүреді.
• Мұхит суларыда тұзбен әрекеттесіп, әлсіз сілтілі орта көрсетеді, ол теңіздегі өсімдіктерге фотосинтез, жануарлардың көбеюіне әсер етеді
• Мұнай құрамын тазартуда маңызы зор
• Суды тазартуда және кермектікті азайтуда
• Топырақтың қышқылдығын кемітуде
• Тағамдық емес шикізаттардан ағаштан, мақта мамығынан, күнбағыс қауызынан, жүгері өзекшесінен, бағалы азық түліктер ақуызды ашытқылар, глюкоза, этил спирті алынады

• Кір жуу

• Ыдыс жуу

• Сабынмен
• жуыну

• Күнделікті тұрмыстағы гидролиздің маңызы

• Ас қорытудағы гидролиз

• Су әсерімен күрделі органикалық қосылыстардағы белоктардың,майлар-
• дың,көмірсулардың молекулалары гидролизденіп,қанға сіңгеннен кейін ағзаға таралады

Берілген заттар қалай гидролизденеді? Мүмкін болатын гидролиз теңдеулерін жазып, ортасын анықтаңыздар.

• В)AIPO4
• Г)NaNO3
• Д)KCI

• А)FeSO4
• Б)Na2 S

Диссоциацияланғанда көп иондар түзетін зат.

• А)мыс (ІІ) сульфаты
• Б)Натрий карбонаты
• В)Темір(ІІІ) хлориді

• Г)Алюминий сульфаты

Күшті қышқыл А)HCIO Б)HCIO2 В)HCIO3

• С)HCIO4

200 молекула тұздың 40 молекуласы иондарға диссоциацияланса, оның диссоциациялану дәрежесі. А)2.5% Б)25%

• В)20%

• С)40%

• Ерітіндіде сілтілік орта көрсететін тұз
• А)АІ(NO)3
• Б)KNO3
• В) CuSO4

• С) Na2SO3

• ІҮ. Жаңа материалды бекіту

• Күшті негіз, әлсіз қышқылдан түзілген тұз ортасы --------
• Әлсіз негіз бен әлсіз қышқылдан түзілген тұз ортасы ---
• Күшті қышқыл, әлсіз негізден түзілген тұз ортасы -----------
• Күшті қышқыл мен күшті негізден түзілген тұз ортасы ------

• 2. Лакмусты қызыл түске бояйтын тұз ерітіндісі

• 3. Лакмусты көк түске бояйтын тұз ерітіндісі

• 4. Мына иондардан қышқылды, сілтілі, бейтарап орта көрсететін 3 тұздың формуласын құрастырыңдар

• Жауаптары:

• 1. Сілтілі 2. Бейтарап және α байланысты қышқылды, сілтілі 3. Қышқылды 4. Бейтарап
• а
• б

• Ү. Рефлекcия

• Бұрыннан білетін материалдың көмегі болды ма
• Сізге бүгін не қиын болып көрінеді?
• Оқып үйренген материалдарды алдағы сабақтарда қолдана аласың ба?
• Сіз бүгінгі сабақтан қандай пайдалы нәрселер үйрендіңіз?
• Сіз өз жетістігіңізді байқадыңыз ба?

• ҮІ. Тапсырма

• § 8. 31 бет № 5 жаттығу

• ҮІІ. Бағалау

• қобалжулымын

• өте жақсы

• жақсы