І-кл технологиялық дайындық
жүктеу/скачать 4,29 Mb.
|
АӘжәнеТД 10кл 1-бөлім қаз
- Бұл бет үшін навигация:
- Экстремизмнщ, терроризмнің сипатты белгілері
| Бүгінгі сабақта:
экстремизмніңтүрле- рімен; экстремизм мен терроризмнің өзіндік ерекшеліктерімен; қазіргі таңдағы терро- риста қауіп-қатердің өсу себебімен танысасыңдар экстремизм; экстремизм түрлері; терроризм. ‘Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 Все учебники Казахстана на ОКЬЬУК.К^ ғамдық және күнделікті өмірінің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысты заңға қарсы қылмыстық іс. Заманауи дүниеде экстремизм жаһандық мәселелерге айналды. Көптеген елдердегі экстремистер жасаған қылмыстар бір мемлекеттің шеңберіндегі социумның жалпы қабылданған моральдық-өнегелік нормаларына қарама-қайшы келіп қана қоймайды, сонымен қатар адам қүқықтары сақталмайды және жалпы адамдық күндылықтарға нүқсан келтіріледі. XX ғасырдың екінші жартысынан бастап экстремистерден төнген қатерлер мен олардың жасаған қылмыстары әшкереленіп« экстремизм» термині заманауи халыкаралық саясаттың белсенді айналысына енді. Есте сақта! Еуропа Кеңесі Парламент™ ассамблеясы (ЕКПА) 2003 жылы «Экстремизм» терминінің халықаралық-құқықтық анықтамасын «бұл - парламенттік демократия қағидаттарын тікелей немесе жанама түрде жоққа шығаратын, төзбестік, жатсыну, ксенофобия, антисемитизм мен әсіре ұлтшылдық идеологиясы мен практикасына негізделген саяси қызметтің түрі» деп көрсетті. 2001 жылғы халықаралық құжат «Терроризм, сепаратизм және экстремизмге карсы күрес туралы Шанхай конвенциясы» мынадай анықтама қабылдады: Экстремизм - билікті күшпен ұстап түруға, сондай-ақ мемлекеттің конституциялық қүрылысын күшпен өзгертуге бағытталған, коғамдық қауіпсіздікке күшпен қолсүғушылық, оның ішінде жоғарыда көрсетілген мақсаттарда заңсыз қарулы күрамалар үйымдастыру немесе оларға қатысу және тараптардың ұлттық заңнамасына сәйкес қылмыстық ретпен қудаланатын қандай да бір әрекет. Шанхай конвенциясына Шанхай халықаралық ынтымақтастық үйымына (ШОС) қатысушы басқа мемлекеттермен қатар Қазақстан да кол қойды. Экстремистер - бүл объективтіж және субъективтік себептермен саяси күресті заң шеңберінде жүргізуге қабілетсіз және саяси күрестің заңға сәйкес қүралдарынан каіпқақтайтын саяси қайраткерлер мен партиялар. Мүндай топтар экстремизм жолына, заңды бұзушылықтар мен мемлекеттің үлттық кауіпсіздігіне нүқсан келтіру жолына түседі. Экстремистік қызметтің қауіптілігі мынада: қоғамның радикалдық идеялармен куатталған белгілі бір топта- рының (азаматтардың) қолдауы. Олар моргиналдық, үлтшылдық, діни козғалыстар түрінде үсынылуы мүмкін; шеткері көзқарастар мен іс-әрекеттерге бейімділігімен сипатталады. Қазақстан Республикасының «Экстремизмге қарсы іс-қимыл туралы» Заңы экстремизмді бағыты бойынша саяси, үлттық, діни, экономикалык, экологиялық және т.б. түрлерін бөліп көрсетеді. 18 ‘Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 Все учебники Казахстана на ОКЬЬУК.К^ Экстремизмнің кез кед ген көрінісі заңсыз. Сондықтан мемлекеттің заңнамалық нормалары ел ішіндегі экстремизмдік іс-әрекеттерге қарсы талаптардың түтастай бір қатарын ұсынады. Заңнама деңгейінде экстре- мизмге қарсы әрекеттің маңызды іс-шараларының бірі - экстремизмнің алдын алу мәселелерін қарастыру. Радикалдық идеяларды тасымалдаушылармен түрақты алдын алу жүмысын жүргізу, әлеуетті қатерлерді жою - қүқык қорғау органдары қызметінің ажырамас бөлігі. Көрші елдердің саяси өмір тәжірибесі көрсеткендей, экстремизмнің алдын алу жүмысы: халықтың коғамдық және күнделікті өмірінің қауіпсіздік деңгейін арттырады; мемлекеттің үлттық кауіпсіздігін қамтамасыз етеді. Экстремизмнщ, терроризмнің сипатты белгілері Экстремизм түсінігі мен Қазақстан Республикасының «Экстремизм - ге қарсы іс-қимыл туралы» Заңының мазмүнына талдау жасау бізге кейбір ерекшеліктерді бөліп көрсетуге мүмкіндік береді: экстремизм өзінің кез келген көрінісінде саяси болып табылады, өйткені экстремистік қызмет астыртын саяси күреске бағытталады. Әрекет етуші жария саяси билік ретінде мемлекет азаматтардың, қоғам мен түтастай алғанда мемлекеттің кауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жауапкершілікте болады; экстремистік қызмет қалыптасқан қоғамдық қүрылымдарды, ұлттық дәстүрлерді, социумның мәдени-өнегелілік қүндылықтарын талқандауға бағытталған. Экстремистік саяси күресті мемлекеттің ішкі саяси тұрақтылығына күш қолдану (қарулы) әдістерімен, нүксан келтіру мақсатымен жүргізеді. экстремистер үшін аймақ қана емес, сондай-ақ бүкіл дүниежүзі көлемінде өздері жасаған іс-әрекеттеріне байланысты туындайтын сан алуан жария пікірлер маңызды. Бүгінгі күні экстремизм аймақ немесе бүкіл дүниежүзі көлемінде ұлтаралық катынастарда да үлкен резонанс жасай алады. Тарихтан әртүрлі үлт адамдарының, үлттар (үлыстар) арасында жау- ласу мен жеккөрінішті түтату, олардың ерекшелік белгілері бойынша түтастай бір халықты қырып-жою мен көптеген басқа да жайттардың, әдетте, мемлекет пен оның халқының күйреуіне әкелетіні белгілі. Діни экстремизм діннің өз қарама-қайшылықтарына негізделеді: басқа діни конфессияның идеяларын үзілді-кесілді мойындамау; экстремистер өздері ұстанатын өз діни ілімінің «шынайы ақиқат- тығын» насихаттау және тұжырымдау; басқа конфессиялардың өкілдерін физикалық жою; 19 ‘Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 Все учебники Казахстана на ОКЬЬУК.К^ конфессияның өзіндегі ішкі күрес (конфессияішілік және конфес- сияаралық экстремизм); діни экстремистердің зайырлық мемлекетке қарсы күресі. Таяу Шығыстағы оқиғалар діни экстремизм практикасының мем- лекет ішінде әкімшілік-аумақтық құрылымдар қүру үшін пайдала- нылатынын көрсетеді. Бүл ретте таңдап алынған дінді ресми түрде орнықтыру әрекеті орын алады» ал басқа діндер қарсыластар немесе заңнан тыс ретінде қарастырылады. Экстремистік іс-әрекеттердің қауіптілігі мен қылмыстылығын ескере отырып, мемлекеттік органдар саяси және дінп экстремпзмге қарсы әрекет етеді. Экстремизмге заңнамалык деңгейде карсы әрекет жасау өте маңызды, өйткені экстремизм террористік іс-әрекеттерге қылмыстық идеологиялық негізді қалыптастырады. Өз кезегінде терроризм халықты үрейлендірумен және жеке түлғаға, қоғам мен мемлекетке задал келтірумен байланысты шектен тыс қылмыстық әрекеттер жасайды. Заманауи дүниедегі қүбылыс ретінде «терроризм» түсінігінің мәнін қарастырамыз. Терроризмнің күрделі, көп аспектілі және төтенше жағымсыз әлеуметтік саяси күбылыс екені белгілі. Бүгінгі күні терроризм же- келеген мемлекеттер шегараларының шегінен шығып кетті және бүкіл дүниежүзілік қауымдастықтьщ қауіпсіздігіне қатер төндіретін жаһандық мәселеге айналды. жүктеу/скачать 4,29 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|