І-кл технологиялық дайындық
§15. МАГНИТТІК АЗИМУТТЫ АНЫҚТАУ
жүктеу/скачать 4,29 Mb.
|
АӘжәнеТД 10кл 1-бөлім қаз
- Бұл бет үшін навигация:
- БугІнгІ сабақта
| §15. МАГНИТТІК АЗИМУТТЫ АНЫҚТАУ
Азимут дегеніміз - берілген нүкте арқылы өтетін, меридианның солтүстік бағытынан сағат меңзері жүрісімен зат бағытына дейін өлшенетін көлденең бұрыш. Егер де өлшеу ақиқат меридиан қаты- насында жүргізілсе, онда ақиқат азимуты (А, _) (53,а-сурет), ал магниттік меридиан катынасында жүргізілсе, онда магниттік ази- мут (А ) (53,ә-сурет) болып табылады. Жергілікті жерді мейлінше оңай анық- талатын магниттік меридианды бос ілінген магнит меңзері еркін көрсетеді. Магниттік және ақиқат меридиандары бірдей болмайды. Солтүстік бағыттағы акиқат және магниттік меридиандар арасындағы бұрыш магниттік бүрылу (6) (53,6-сурет) деп аталады. Егер де магнит меңзерінің солтүстік ұшы ақиқат меридианная шығысқа ауытқыса, онда бүрылу шығыстық және оң деп есептелінеді, батысқа ауытқыса, бүрылу батыстың алу белгісімен. А , А^ және 6 арасындағы байланыстылык формуламен көрсетіледі: А ... = А_, + (±5). Жанына түсбағардың магнитті тілі орнатылатын магниттік меридиан бір полюстен келесісіне қысқа жол арқылы емес, керісінше ирек-прек айналмалы қиын жол арқылы барады. Жер бетінің кез келген нүктесіндегі магнпттік меридиан жалпы алғанда табиғи (географиялық) меридианмен сәл бүрыш жасайды. Жер шарындағы магниттік бүрылудың мәні өте үлкен көрсеткішке өзгереді: - 180 -тан (батыс бүрылу) +180 -қа (шығыш бүрылу) дейін. Магниттік бүрылу жылдық ең жогары өзгерістері 14-1б-дан аспай- ды. Магнпттік бүрылу картасының парағына оның бұрылу сәтіне қатысты аумаққа тән орташа шамасы және жылдық өлшемдері тура- лы мәліметтер масштабы 1:200 000 және одан ірірек топографиялық карталарға орналастырылады. БугІнгІ сабақта: азимут (ақиқат азимуты А?п), магниттік азимут (Ам) магнитпк бұрылу (б), меридиандардың жақындасуы) туралы білесіндер; тұсбағар жұмыс істеуді, жергілікті жерде бағдар тандауды, тұсбағар бо- йынша қозғалыс маршру- тын құруды үйренесіндер; Заманауи навигациялық жолсерік жүйелерімен танысасыңдар. жүктеу/скачать 4,29 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|