Құқық негіздерімен сот медицина кафедрасы



Дата15.09.2017
өлшемі1,12 Mb.
#33495



АО «Медицинский университет Астана»

СӘӨ 07.1.19-2012



Шығарылған күні:



Құқық негіздерімен сот медицина кафедрасы

Тексеріс күні


Тексеріс #:


бет -






1.Тақырыбы «Құқық негіздері оқу курсының жүйесі»
2. Мақсаты

Осы тақырып бойынша құқық негіздері пәнінің оқыту

әдісімен таныстырып, қоғамдағы құқықтың ерекше

атқаратын рөліне толық сипаттама көрсетіп, студенттерді

құқықтың белгілері мен құрылымын анықтауына,

құқықтық терминдерді нақты қолдануына және құқықтық

мәдениеті мен құқықтық сана сезімдерін ояата отырып

құқықтық тәртіпті қалыптастырып дамыту.


3. Оқыту мақсаты
- тақырып бойынша презентация дайындау және оны қорғау;

  • ҚР Конституциясына және оның негізгі бөлімдеріне талдау жасауға дағдылану;

  • қолданыстағы заңдылыққа бейімделу;

  • студенттердің құқықтық санасын қалыптастыру.


4. Тақырыптың негізгі сұрақтары
1. Құқық негіздері курсының негізгі мақсаттары.

2. Құқық негіздері оқу курсының түсінігі, пәні және құрылымы.

3. Құқықтық мәдениеттің түсінігі мен мақсаттары.

4. Құқықтық тәрбиелеудің түсінігі мен қызметі.

5. Құқықтық сана және тәртіптің түсінігі, маңызы.

6. Құқықтық норма түсінігі, оның құрылымы және қолданылуы.


5. Білім берудің және оқытудың әдістері Презентация.
Тәжірибелік сабаққа «Құқық негіздері оқу курсының жүйесі» тақырыбы бойынша презентация дайындау. Студенттерге презентацияның жоспарға және қолданылатын әдебиеттерге сәйкес жасалуын үйретіп, слайдты қолдана отырып тақырыптың мазмұнын ашып оны қорғау.

Презентацияға берілген сұрақтар:



  1. «Құқық негіздері оқу курсы жүйесін» зерделеу мақсаттары.

  2. Құқық негіздерінің басқа ғылымдармен қарым- қатынасы.

  3. Құқықтық қатынастың қоғамдағы маңызы.

  4. Құқық бұзушылық туралы ұғым және оның түрлері.

5. Заңды жауапкершіліктің түрлері.

леметтері.қатынастар құрамының

6. Әдебиет

Негізгі
1. Баққұлов С. Д. «Құқық негіздері» Оқулық,2-ші басылым. Алматы,2004. -

248 бет. I бөлім. 4-26 беттер.

2. Оспанов Қ.И "Құқық негіздері" 2-бас.,толықтырылған. - Алматы: Жеті

жарғы, 2007.- 304 бет. I бөлім. 5-43 беттер.

3. ҚР Конституциясы. I бөлім Жалпы ережелер. Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.


Қосымша
1. Ашитов З.О.,Ашитов Б.З. «ҚР-ның Құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003 ж.


7. Бақылау
- «Құқық негіздері оқу курсының жүйесі» тақырыбы бойынша тестілік бақылау жұмысының сұрақтары.

1. Құқық негіздері оқу курсының мақсаты.

2. Құқық негіздері курсының пәні.

3. Құқық негіздері курсы нені қарастырады.

4.Құқық негіздері оқу пәні ретінде нені қамтиды.

5. Құқық негіздері пәнінің функциясы.

6. Құқық негіздері пәнінің негізгі мақсаты.

7. Құқық негіздерінің қосымша мақсаты.

8. Құқықтық мемлекеттің негізгі белгісі.

9. Құқықтық тәрбие дегеніміз не.

10. Құқықтық мәдениет дегеніміз не.
-төмендегі аталған құқықтық терминдерге түсініктеме беру тапсырмасы бойынша құқықтық диктант: заң, құқықтық қатынас, құқық бұзушылық, Президент, Парламент, Үкімет, Конституция, азаматтық құқық, отбасы құқығы, азаматтық әрекет қабілеттілігі, әрекет қабілеттілігі.

1.Тақырыбы: «Мемлекет пен құқық, мемлекеттік құқықтық

құбылыстар туралы негізгі ұғымдар».


2. Мақсаты: Қазақстанда қандай мемлекет құрылатындығын зерделеп, мемлекеттің тарихи типтері мен нысандарын талдау. ҚР аумағында құқықтың дамуын, құқықтың маңыздылығын, мемлекеттік-құқықтық құбылыстарды талдау, азаматтардың қандай құқықтары мен бостандықтары бар және адамдардың заңдық мүдделері лауазымды тұлғалармен бұзылған кезде кіммен қорғалатындығын мзерделеу.

3. Оқыту мақсаты:
- Жұптасып жұмыс жасауды үйрету және бір бірін толықтыра білу;

- ҚР мемлекеттік құрылымын талдауға дағыландыру;

- Конституция баптарымен жұмыс жасау барысында адам мен азаматтың конституциямен бекітілген негізгі құқықтарын ажырата білуге үйрету;

- Негізгі құқықтық нормаларды құқық салаларында қолдана білуді үйрету;

- ҚР да құқықтық мемлекеттің құрылу процестерімен және ҚР территориясында құқықтың қолданылу ерекшеліктерімен таныстыру.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары.
1. Мемлекеттің түсінігі, нысандары, типтері және белгілері.

2. Мемлекеттің ішкі және сыртқы функциялары.

3. Құқықтың түсінігі, нысандары, типтері және белгілері.

4. Әлеуметтік нормалардың басқа түрлерімен құқықтың қарым қатынасы.

5. Құқықтық нормалардың түсінігі және құрылымы.

6. Қазақстан құқығының негізгі салалары.

7. Құқықтың негізгі және қосымша функциялары.

8. Құқық пен мемлекеттің пайда болуы.

9. Кодификациялық құқықтың 1-ші заңдылық қайнар көзіне жалпы сипаттама.
5. Білім берудің және оқытудың әдістері жұптасып жұмыс жасау.
1 жұп.

1. Мемлекет түсінігі.

2. Құқық түсінігі.

2 жұп.


1. Мемлекеттік құқықтық құбылыстар түсінігі.

2.ҚР территориясында мемлекеттің дамуы.

3 жұп.

1. ҚР территориясында құқықтың дамуы.



2. Мемлекеттің тарихи типтері.

4 жұп.


1.Құқықтың түрлері мен нысандары.

2.Құқықтың функциялары.

5 жұп.

1.Әдеттік құқық түсінігі.



2.Прецеденттік құқық түсінігі.

6 жұп.


1.Кодифициялық құқық түсінігі.

2.ҚР территориясындағы құқықтың нысаны.

7 жұп.

1. Мемлекеттік мәселелерді шешудегі құқықтың маңызы.



2.ҚР территорясындағы мемлекеттік құқықтық құбылыстарға жалпы сипаттама.
6. Әдебиет

Негізгі

1. Баққұлов С. Д. «Құқық негіздері» Оқулық, 2-ші басылым. Алматы,2004. -

248 бет. I бөлім. 4-26 беттер.

2. Оспанов Қ.И «Құқық негіздері» 2-бас., толықтырылған.- Алматы:Жеті

жарғы,2007. - 304 бет I бөлім. 5-43 беттер.

3. ҚР Конституциясы. I бөлім Жалпы ережелер Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.

Қосымша

1. Ашитов З.О.,Ашитов Б.З. «ҚР-ның Құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР-ның Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003 ж.
7. Бақылау

- «Мемлекет пен құқық туралы, мемлекеттік құбылыстар туралы негізгі ұғымдар» тақырыбы бойынша тестілік бақылау жұмысы, жағдайлық есептер.


1. Мемлекет және құқық теориясы.

2. Мемлекет және құқық теориясының пәніне қандай қатынастар

жатады.

3. Мемлекет құқық теориясы келесі қоғамдық қатынастарды



қарастырады.

4. Мемлекет және құқық теориясы.

5. Алғашқы уақытында құқық келесі түрлерінде қолданады.

6. Жалпы әдеттік құқығының бірінші қайнар көзі.

7. Жалпы кодифициялық құқығының бірінші қайнар көзі.

8. Қазақстан мемлекетінде алғашқы мерзімдерде келесі құқығын

қолданады.

9. Қазақтардың белгілі кодифициялық құқығының қайнар көзі (түп

нұсқасы).

10. Жалпы мемлекет және құқық теория бойынша ҚҰҚЫҚ ұғымы келесі

мәніне жатады.

11. Қазіргі Қазақстан Республикасында құқық бір түрінде қолданады.

12. Прецеденттік құқығының ережелері әртүрлі мемлекеттерде

қалыптасқан.

13. Кодификациялық құқығының қайнар көзі немесе түп нұсқасы.

14. Заңдар жиынтығының ең жоғарғы заңдық күші бар нормативтік акт

табылатын.

15. Жалпы құқығының негізгі мақсаты.

16. Әкімшілік, азаматтық, қылмыстың жауаптылықтар келесі негіздерден

қабылданған.

17. Азаматтық жауаптылық әр түрлі негіздермен байланысты.

18. Қылмыстық жауаптылық жалпы ережелер бойынша белгілі бір

жастан тартылады.

19. Қылмыстық Кодекстің 15-ші бабының 2-ші тармағына сәйкес қылмыстық жауаптылық белгіленген бір жастан қолданады.

20. Диспозиция, санкция, гипотеза түрлі әлеументтік нормаларына жатады.
- Жағдайлық есептер
№ 1 тапсырма

Шарт: Құқықтық нысандардың біреуіне анықтама берген студент Жаров былай дейді:

«Құқықтық әдет ғұрып» - бұл бір-біріне ұқсайтын істерге ереже болып қалатын, нақты іс бойынша сот шешімі. Ал, оған студент Аверин қарсы былай дейді: «Құқықтық әдет ғұрып» - бұл тәртіп ережесі ұзақ уақыт бойы қайталана беретін мемлекетпен санкцияланған жалпыға міндетті тарихи ереже.

Сұрақ: Олардың қайсынікі дұрыс? Прецеденттік құқықтың белгілерін және оның қолданылу аумағын атаңыз.


№ 2 тапсырма

Шарт: Студент Алхимовтың ойынша, нормативтік акт ол құқық нормалары жүйеленетін, құзіретті органдардан берілген жазбаша құжаты деп санайды. Студент Ефремов келіспеді. Оның ойынша нормативтік акт кейіннен ұқсас заңды істердің шешілуінің міндетті ережелері болатын нақты іс бойынша соттың шешімі.

Сұрақ: Бұл таласта кімнің тұжырымы дұрыс? Нормативтік актілердің маңыздылығын анықтаңыз? Қандай мемлекеттік органдар заңды актілерді шығарады? Заңды актілерге мысал келтіріңіз.
№ 3 тапсырма

Шарт: Акимов құқықтық мемлекеттің белгілерін былай деп атайды:

Заңның үстемділігі.

Басқару элитасын тотальді бақылау.

Билікті бөлу қағидаттары.

Жеке тұлғаның құқығы мен бостандығына кепіл.

Соттың тәуелсіздігі.
№ 4 тапсырма

Шарт: Студент Мартюшов қоғамдағы құқықтық функцияны қарастыра отырып, ол ең бастысы тәрбие, сонымен бірге жалпы және арнайы құқық бұзушылыққа ескерту жасау, ал қосымшасына қоғамдағы қатынастарды реттеу деп өз ойын айтты.

Сұрақ: Құқықтың функциясы мен нысандарын атаңыз?.

№ 5 тапсырма

Шарт: Студент Симкина құқықтық актілерді жалпы сипаттау барысында Конституцияны Азаматтық туралы заң, азаматтық кодекс және еңбек туралы заң жоғарғы заңдық күші бар нормативтік актілер деп сипаттайды. Сұрақ: Конституция дегеніміз не? Құқықтық актілердің жалпы жүйесіндегі Конституцияның маңызы қандай? Оның жоғарғы заңдық күші немен анықталады?

1.Тақырыбы «Қазақстан Республикасының конституциялық құқық негіздері»
2. Мақсаты:
Тақырып бойынша Конституцияның ұғымы мен мәнін және ерекше белгілерін айқындай отырып, қоғам мен мемлекетте ең жоғарғы заңдық күші бар, адам азаматының құқықтары мен бостандықтарын, міндеттерін,

мемлекеттік құрылысын, ел басының өкілеттілігін, өкіметтің заң шығарушы, атқарушы және сот органдарын, сондай – ақ жергілікті өзін-өзі басқару ұйымдарын және олардың қызметін бекітуші әрі реттеуші негізгі заңына сипаттама бере отыра студенттер Ата Заңның мазмұнын білуге міндетті.



3. Оқыту мақсаты:
- ҚР Конституциясының негізгі ережелерімен таныстыру;

- Жағдайлық есептерді құру және шешуге дағдыландыру;

- Конституция баптарымен жұмыс істеу барысында құқықтық терминдерге, сондай- ақ Конституцияның баптарына сипаттама беруге үйрету;

- Конституциялық – құқықтық қатынастардың айрықша белгілерін анықтауға үйрету;


4.Тақырыптың негізгі сұрақтары
1. Конституция құқығының ұғымы, пәні, ролі және қайнар көзі.

2. Конституциялық - құқықтық қатынастардың ұғымы, олардың объектілері мен субъектілері.

3. Конституция ұғымы және құқықтық актілер жүйесіндегі оның ролі.

4. Конституциялық заңдылық ұғымы және оның ерекшеліктері.


5.Білім берудің және оқытудың әдістері жағдайлық есептер.
Есеп №1.

Шарт: ҚР институтында оқитын студент Ли Чан, өзімен бірге оқитын группалас қызына, яғни, Павловаға некелесу туралы және де некелескеннен кейін Қытай халық Республикасының азаматтығын алуға ұсыныс жасады. Павлова ұсынысты қабылдады, бірақ оған ең алдымен, ҚР азаматтығынан шығу керектігін айтты. Қандай жағдайда ҚР азаматтығынан шығуға болды?

Есеп №2.

Шарт: Алматы медицина академиясының аспирантурасында оқитын шетел азаматы Пауль Зинчер Қазақстанның азаматтығын алғысы келді, өйткені асперантураны бітірген соң, оған Астанада жұмыс ұсынды. Қандай негіздермен және қандай жолмен Қазақстанның азаматтығын алуға болды?

Есеп №3.

Шарт: Томас Гоппинс, оның әйелі Кейс және олардың 12,15,19 жасар балалары АҚШ азаматтары бола тұра, өз отандарын тастап Қазақстанға келіп, Қазақстанның азаматтығын алғысы келді. Сұрақ : Гоппинс отбасы қандай органға жүгінуі тиіс? Олар қандай жолмен Қазақстан азаматтығын ала алады және олардың үш баласының азаматтықтары мәселесі қалай шешіледі?

Есеп № 4

Шарт: Ұлыбритания азаматы Чарлз Блейер Астана қаласында тұрып мехникалық зауытта бас инженер қызметін атқарады. М.Синицкая есімді азматшаға үйленген соң ҚР азаматтығын қабылдауды ұйғарады . Сұрақ: ол үшін қай органға және қандай құжатпен жүгінуі тиіс?


Есеп № 5

Шарт: Тілші Нестерова шетел азматына тұрмысқа шығып, онымен бірге Бразилияға кетіп қалады. Бірақ, жүкітілік кезінде Қазақстандағы үйіне келіп қызын дүниеге әкеледі. Сұрақ: Нестерованың қызының азаматығын анықтаңыз?



6. Әдебиет

Негізгі

1. Баққұлов С. Д. «Құқық негіздері».Оқулық, 2-ші басылым. Алматы, 2004.-

248 бет. II- бөлімі.28-44 беттер.

2. Оспанов Қ.И «Құқық негіздері».2- бас., толықтырылған. - Алматы: Жеті

жарғы, 2007.-304 бет. II- бөлімі.

3. ҚР Конституциясы. Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.

Қосымша

1. Ашитов З.О., Ашитов Б.З. «ҚР Құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003 ж.
7. Бақылау
- «ҚР Конституциялық құқығының негіздері» тақырыбы бойынша тестік бақылау жұмысының сұрақтары

- Тақырып бойынша жазбаша жауап беріп, берілген сұрақтарды нақты қарастырып, құқықтық терминдерді қолдана отырып өз ойларын толық жеткізе білу.

1. Жалпы құқық жүйесіндегі конституциялық құқық.

2. Конституциялық құқықтың пәні.

3. Конституциялық құқығының негізгі қайнар көзі.

4. Конституциялық құқығының мақсаты.

5. Конституцияның сипаты.

6. Конституцияның түрлері.

7. Конституцияның заң ретіндегі ерекшеліктері.

8. Конституцияның қабылдануы.

9. Конституциялық құқығының қосымша ролі.

10. Конституция негізгі Заң, оның мақсаты.

11. Конституцияның құрылымы.

12. Конституцияның қабылданған мерзімі.

13. Конституция - негізгі заң ұғымы ай уақыттан басталды.

14. Конституциялық – құқықтық қатынастардың объектілері.

15. Конституциялық – құқықтық қатынастардың субъектілері.

16. Конституциялық – құқықтық қатынастардың мақсаттары.

17. Конституциялық құқықтық нормалар.

18. Конституция бойынша азаматтық ұғымы.

19. Конституция бойынша саяси бостандықтар мен құқықтар.

20. Қазақстан Республикасының сайлау жүйесі.


1. Тақырыбы: «Қазақстан Республикасының құқық қорғау органдары және сот».
2. Мақсаты: Қазақстан Республикасының құқық қорғау органдары, Сот жүйелері туралы ұғымды және міндеттері мен мақсаттарын қарастыру, құқық қорғау жүйесіндегі түрлі органдардың айырмашылықтарымен олардың қызметтерінің негізгі қағидаларын зерделеу.
3. Оқыту мақсаты:
- құқыққорғау органдары жүйесінің ұғымын және міндеттерін зерделеу.

- жұптасып жұмыс жасау барысында сұрақтарды бірлесіп талқылауға дағдыландыру.

- жауап беру кезінде кесте, слайд т.б. дидактикалық материалдарды сауатты қолдана білуге үйрету

- басқа да студенттердің жауаптарын тыңдап, оларды толықтыра білуге үйрету.

-Конституцияның баптарына түсініктеме беру барысында құқықтық терминдерді дұрыс қолдана білуге үйрету.
4.Тақырыптың негізгі сұрақтары:
1. Құқыққорғау органдары жүйесінің түсінігі және міндеттері.

2. Соттар түсінігі және олардың қызметтері.

2. Прокуратура ұғымы және қызметі.

3. Анықтау және алдын ала тергеу органдарының ұғымы және қызметтері.

4.Қорғаушының және нотариаттың түсінігі, қызметтері.
5. Білім берудің және оқытудың әдістері шағын топтар.
1 – ші топ.

1. Құқыққорғау қызметіне түсінік беру.

2. Құқыққорғау органдарының жүйесі.

3. Заңдылық және құқықтық тәртіп ұғымы.

4. ҚР аумағында тәуелсіз соттың жүзеге асырылуы.
2 – ші топ.

1. ҚР Конституциясындағы соттар қызметі туралы.

2. Сот төрелігінің қағидаларына түсінік, ролі.

3. Сот төрелігінің 1-ші қағидасының мазмұны және оның маңызы.

4. Сот талқылауына қатысушылардың негізгі құқықтары.
3 – ші топ.

1. Сот төрелігінің 2-ші қағидасының мазмұны және оның маңызы.

2. Сот талқылауына қатысушылардың негізгі міндеттері.

3. ҚР сотта іс жүргізу түсінігі.

4. Соттардың Конституциялық ережелері.
4-ші топ.

1. ҚР Сот билігін ұйымдастыру.

2. Конституцияның 77 бабын талдау.

3. Сот төрелігін іске асыру кезінде судьяның тәуелсіздігі.

4. ҚР Жоғары Соты мәртебесі.
6. Әдебиет

Негізгі
1.Баққұлов С. Д.«Құқық негіздері».Оқулық, 2 - ші басылым. Алматы, 2004 .-

248 бет. VII бөлім.118-125 беттер..

2.Оспанов И.Қ .«Құқық негіздері»2- бас., толықтырылған. - Алматы: Жеті

жарғы , 2007. - 304 бет. VII бөлім 192-224 беттер.

3.ҚР Конституциясы. VII бөлім Соттар және сот төрелігі Алматы 2008 ж.

4.Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.


Қосымша

1. Ашитов З.О., Ашитов Б.З. «ҚР Құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003ж.


7. Бақылау:
«ҚР құқық қорғау органдары және сот» тақырыбы бойынша тестік бақылау жұмысының сұрақтары.


  1. Құқық қорғау ұйымдардың жүйесіне қандай бөлімдер кіреді?

  2. Құқық қорғау ұйымдардың мақсаттары?

  3. Құқық қорғау ұйымдардың міндеттері.

  4. Құқық қорғау ұйымдар қандай тәсілдерге негізделеді?

  5. Құқық қорғау ұйымдарының қосымша тәсілдері?

  6. Тәуелсіз сот қандай қоғамның сипатына жатады?

  7. Тәуелсіз соттың қызметі.

  8. Құқық қорғау ұйымдарының құқықтық негіздері.

  9. Құқық қорғау ұйымдарды реттейтін заңдардың негізгі қайнар көзі.

  10. Құқық қорғау ұйымдарды реттейтін заңдардың қосымша бастаулары.

  11. Соттың міндеттері.

  12. Соттың сипаты.

  13. Прокуратура міндеттері.

  14. Оның сипаты.

  15. Ішкі істер ұйымдарының мақсаттары.

  16. Олардың сипаттары.

  17. Ұлттық қауіпсіздік ұйымдарының функциялары.

  18. Олардың сипаты.

  19. Әділет ұйымдарының міндеттері.

  20. Олардың сипаты.



1. Тақырыбы : «Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық негіздері».
2. Мақсаты:
Студенттерді осы саланың реттелу пәнімен, қайнар көзімен және жүйесімен, әкімшілік құқықбұзушылықтың түрлерімен және әкімшілік құқықтық жауапкершіліктің қолданылу шарттарымен таныстыру

3. Оқыту мақсаты:

- ҚР Конституциясының негізгі ережелерімен таныстыру.

- Жағдайлық есептерді құру және шешу дағдыларына машықтандыру.

- Жағдайлық есептерді шешу студенттердің ойлау қабылеттерін дамытып, түзетуге және білім деңгейін жеке тексеруге мүмкіндік береді.

- Студенттердің білімін күнделікті жағдайға бейімдеу.

- Әкімшілік жауапкершіліктің қолданылу шарттарын түсіндіру.


4.Тақырыптың негізгі сұрақтары:
1. Әкімшілік құқықтың ұғымы және пәні.

2. Әкімшілік құқықтың рөлі және қайнар көзі.

3. Әкімшілік құқықтық қатынастардың ұғымы және түрлері.

4. Әкімшілік құқықтық қатынастардың объектілері мен субъектілері.

5. Мемлекеттік қызметтің түсінігі және функциялары.

6. Мемлекеттік қызметтің негізгі қағидалары.

7. Әкімшілік құқық бұзушылықтың ұғымы.

8. Әкімшілік құқық бұзушылықтың түрлері.

9. Әкімшілік жауапкершілікті қолданудың ұғымы мен шарттары

10. Әкімшілік жазалардың қолданылу тәртібі.


5. Білім берудің және оқытудың әдістері - жағдайлық есептер.

- ҚР Конституциясының негізгі ережелерімен таныстыру.

-Жағдайлық есептерді құру және шешу дағдыларына машықтандыру

-Жағдайлық есептерді шешу студенттердің ойлау қабылеттерін дамытып, түзетуге және білім деңгейін жеке тексеруге мүмкіндік береді

-Студенттердің білімін күнделікті жағдайға бейімдеу.

-Әкімшілік жауапкершіліктің қолданылу шарттарын түсіндіру.


№1 есеп.


Б. Есімді азаматша жұмыс орнына бірнеше рет кешігіп келеді және оған әкімшілік тарапынан әкімшілік айыппұл салынады, алайда Б. есімді азаматша құзырлы ұйымдарға шағымданады.

Сұрақ: Әкімшілік айыппұл салыну заңды ма?


№2 есеп.

Мас күйінде автакөлікке отырғаны үшін азамат Баймағамбетовты жол полиция қызметкері 6 айға жүргізуші құқығынан айырды. Оған наразы болған Баймағамбетов құзырлы органдарға шағымданатынын жеткізді.

Сұрақ: Жол полиция кызметкері азамат Баймағамбетовтың жүргізуші құқығын айырғандығы заңды ма?
№3 есеп.

Саяжайда демалған Орынбасаровтар әулеті өздерімен бірге туысы Олжасты да алып барады оның жасы 16 жаста болатын, өздерінің керек жарақтары үшін дүкенге автокөлікпен Олжасты жұмсайды оның жүргізуші куәлігі болмайтын, жолда Олжас автакөлікпен бағанаға соғады.

Сұрақ: Кім және әкімшілік заң бұзылушылықтарға тартылуы мүмкін?
№4 есеп.

Марат пен Жандос жексенбі күні орманда болып, өздері кеткеннен кейін отты өшірмей кетеді бұны байқаған орман басшылығы «өртке қарсы ережені бұзғандары» үшін олардың әр-қайсысына айыппұл салады, сонымен қатар Марат пен Жандостың жұмыс орнына шағымданды. Мекеме басшылығы тарапынан Маарат пен Жандосқа сөгіс жарияланды.

Сұрақ: Бұл жазалар заңды ма?
№5 есеп.

«Триумф» кәсіпорыны өндірістік қалдықтарын қаланың сыртына тастап жүргенін байқаған саяжай тұрғыны Ануар қалалық әкімшілікке шағымданады.

Сұрақ: Қалалық әкімшілік «Триумф» кәсіпорынын әкімшілік жауапкершілікке тарта алады ма?
№6 есеп.

5-ші курс студенті Айбек сабаққа алкоголдік ішімдік ішіп келеді. Топ басшысы жасаған ескертулерге балағатпен жауап береді. Аудиториядағы мүлікке зиян келтіріп, сонымен қатар мұғәлімге дәріс оқуға кедергі жасайды.

Сұрақ: Қандай заң бұзылушылықтары үшін азамат Айбекті әкімшілік жауапқа тартуға болады?
№7 есеп.

Жұмысшы Санжар өзінің жұмыстасы Болат мекеме автакөлігін ашық күйде тастап кеткенін көріп, ол автаколікке отырады. Санжардың жүргізуші куәлігі болмаған және ол мас күйінде болатын.

Сұрақ: Санжар мен Болатты әкімшілік жауапқа тартуға болады ма?
№8 есеп.

Қалалық автопарк «Транс» кәсіпорынына қалааралық жолаушы тасымалы үшін лицензия береді бірақ, бұл кәсіпорын өзіне берілген міндеттерді орындамағаны үшін ол кәсіпорынның лицензиясын алып қояды.

Сұрақ: Бұл жерде қандай заң бұзушылық болды және әкімшілік жауапқа тартуға болады ма?
№9 есеп.

Қала сыртындағы аудандардың бірінде Жамбыловтар отбасы заңсыз тұрғын үй салады, біраз уақыттан соң бұл отбасының заңсыз тұрғын үй салғандығы және ол үйді бұзуын немесе мәжбүрлеу шараларын қолданатындығын мәлімдейтін хат қала әкімшілігінен келеді.

Сұрақ:Мәжбүрлеу шараларына және әкімшілік жауапқа тартуға болады ма?
№10 есеп.

Сауда-сату құқығына рұқсаты жоқ және сауда-саттыққа көрсетілмеген жерде гүл сатқаны үшін С. есімді азаматты құқық қорғау ұйымдары әкімшілік жауапқа тартатындығын мәлімдеді, ал С. есімді азамат бұл кәсіппен жұмыссыз болғандықтан айналысқанын айтты.

Сұрақ: С. есімді азаматтың осындай кәсіппен айналысқаны үшін әкімшілік жауапкершілікке тартуға болады ма?
№11 есеп.

А есімді азаматша Астана қаласындағы орталық көшелерден асығыс тыйым салынған қиылыстан өтеді, оны байқаған жол полициясы қызметкері оған айыппұл төлеу үшін азаматша А-ның төл құжатын талап етеді, бірақ азаматша А төлқұжатын беруден бас тартады.

Сұрақ: Жол полиция қызметкерінің іс - әрекеті құқықты ма? Әкімшілік құқыққа тартуға кімнің құқығы бар?
№12 есеп.

Сәуле күнде отырған автобусына 100 тенге береді,оған қайтаруға ақшасы жоқ деген сылтаумен кондуктор қалған ақшасын қайтармайды және бұл бірнеше рет қайталанады.

Сұрақ: Кім жағынан құқық бұзушылығы болады?

Сәуле қалай шағымдана алады?


№13 есеп.

Он төрт жастағы Сергей мектепке асығыс кезінде тыйым салынған қиылыстан өтті.

Сұрақ: Бұл Сергейдің іс-әрекеті заң бұзушылыққа жатады ма?

Оны әкімшілік жауапкершілікке тартуға болады ма?


6. Әдебиет

Негізгі
1. Баққұлов С. Д. «Құқық негіздері».Оқулық,2- ші басылым. Алматы, 2004 -

248 бет. III- бөлімі. 46-53 беттер.

2. Оспанов Қ.И "Құқық негіздері"2 - бас., толықтырылған. - Алматы: Жеті

жарғы, 2007. - 304 бет. III- бөлімі 72-93 беттер.

3. Қ. Р. Конституциясы. II- бөлім адам және азамат Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.

5. «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» заң 2001 ж.

Қосымша
1. Ашитов З.О., Ашитов Б.З. «ҚР Құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003 ж.


7. Бақылау:

- «ҚР әкімшілік құқық негіздері» тақырыбы бойынша тестік бақылау жұмысының сұрақтары


1. Құқық жүйесінде әкімшілік құқық.

2. Әкімшілік құқығының пәніне қандай қоғамдық қатынастар жатады.

3. Әкімшілік құқығының ережелері қандай қоғамдық қатынастарды

реттейді.

4. Әкімшілік құқығының негізгі қайнар көзі.

5. Әкімшілік құқығының қосымша қайнар көзі.

6. Әкімшілік құқығының жүйесі.

7. Жалпы бөлімі бірнеше ережелерден қалыптасады.

8. Арнайы бөлімі көптеген ережелерден тұрады.

9. Әкімшілік құқығының негізгі мақсаты.

10. Әкімшілік құқығының қосымша мақсаты.

11. Мемлекттік басқарудағы және атқарушы қызметтегі жүзеге

асырылатын қоғамдық қатынастар құқықтық ережелерімен реттелініп

қандай қатынастарға жатады.

12.Әкімшілік құқықтық қатынастардың объектілері.

13. Әкімшілік құқықтық қатынастардың субъектілері.

14. Әкімшілік құқықтық қатынастардың мазмұны.

15. Әкімшілік құқықтық қатынастардың мақсаттары.

16. Мемлекеттік басқару дегеніміз.

17. Мемлекеттік басқарудың қызметінің нысандары.

18. Мемлекеттік басқарудың құқықтық нысандары.

19. Мемлекеттік басқарудың құқықтық емес нысандары.

20. Мемлекеттік қызметкерлердің түрлері.
Құқықтық терминдерге толық та нақты анықтама беріңіздер.

1. Әкімшілік құқықтың түсінігі.

2. Құқық жүйесіндегі әкімшілік құқық.

3. Әкімшілік құқығының пәні.

4. Әкімшілік құқығының нормалары.

5. Әкімшілік құқығының негізгі қайнар көздері.

6. Әкімшілік құқығының жүйесі.

7. Әкімшілік құқығының негізгі мақсаты.

8. Әкімшілік құқығының қосымша мақсаты.

9. Әкімшілік құқықтық қатынастардың объектілері.

10. Әкімшілік құқықтық қатынастардың субъектілері.

11. Әкімшілік құқықтық қатынастардың мазмұны.

12. Әкімшілік құқықтық нормалардың анықтамасы.

13. Әкімшілік құқық бұзушылық түсінігі.

14. Әкімшілік жазаның түрлері.

15. Әкімшілік құқықтық жауапкершіліктің түсінігі.



1. Тақырыбы - «Қазақстандағы мемлекеттік басқару».

2. Мақсаты:
Қазақстандағы мемлекеттік басқару принциптерін іске асырылуын қарастыру, мемлекеттік органдар жүйесінің орнын, ҚР- дағы мемлекеттік басқарудың ерекшеліктерін, ҚР Конституциясының мазмұнын қарастыру.


  1. Оқыту мақсаты:

- Презентация дайындау жұмысына дағдаландыру.

- ҚР-дағы мемлекеттік басқару туралы жалпы түсінікті зерделеу.

- Конституциямен жұмыс істеу барысында құқықтық терминдерге, заңды жауапкершіліктің түрлеріне сипаттама беруді үйрету.

- Жоспарға және қолданылатын әдебиеттерге сәйкес презентация дайындап слайдтарды қолдана отырып тақырыптың мазмұнын ашып презентацияны қорғауға үйрету.

- Презентация дайындау студенттердің жеке шығармашылық қабілеттерін дамыту үшін қажет.


4.Тақырыптың негізгі сұрақтары:
1. Мемлекеттік басқарудың түсінігі және функциялары.

2. Мемлекеттік басқарудың объектілері.

3. Мемлекеттік басқарудың субъектілері.

4. Мемлекеттік басқарудың құқықтық формалары.

5. Мемлекеттік басқарудың құқықтық емес формалары.

6. Мемлекеттік басқару демократизмінің қағидалары.

7. Мемлекеттік басқару заңдылығының қағидалары.
5.Білім берудің және оқытудың әдістері: Презентация.
Презентация тақырыбын толық ашу үшін қарастырылатын сұрақтар.


  1. ҚР мемлекеттік басқарудың түсінігі.

  2. ҚР мемлекеттік басқару органдарының жүйесі.

  3. ҚР-ның Конституциясының 1 –ші бөліміне сипаттама беру.

  4. Биліктердің бөліну принциптері

  5. ҚР-дағы мемлекеттік басқарудың субъектілері.

  6. Мемлекеттік билік жүйесінің іске асырылуы

  7. Мемлекеттік басқарудағы құқықбұзушылықтың түрлері және олардың алдын алу.



6.Әдебиет:

Негізгі
1. Баққұлов С.Д «Құқық негіздері» Оқулық, 2 -ші басылым. Алматы, 2004.

- 248 бет. ІІІ бөлімі 47- 50 беттер.

2. Оспанов Қ.И "Құқық негіздері" 2-бас., толықтырылған. - Алматы: Жеті

жарғы, 2007. - 304 бет. ІІІ бөлімі 90- 93 беттер.

3. ҚР Конституциясы ІІ бөлім Адам және азамат Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996ж.


Қосымша

1. Ашитов З.О., Ашитов Б.З. «ҚР құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003ж.
7.Бақылау:

- «Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік басқару» тақырыбы бойынша тестік бақылау жұмысының сұрақтары.

1. Мемлекеттік басқару органдарының қызметі.

2. Мемлекеттік басқару қызметінің негізі.

3.Мемлекенттік басқару.

4. Мемлекеттік басқару қызметінің нывсандары.

5.Мемлекетік басқарудың құқықтыұқ нысандары.

6. Мемлекеттік басқарудың құқықтық емес нысандары.

7.Мемлекеттік қызмет.

8.Мемлекеттік қызметкерлердің заңды жауапкершіліктерінің туындау себептері.

9. Мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын белгілейтін мемлекеттік орган.

10.Медициналық қызмет көрсетуді бақылайтын және реттейтін негізгі мемлекеттік денсаулық сақтауды басқаратын орган.
- «ҚР- дағы мемлекеттік басқарудың субъектілері. ҚР- дағы мемлекеттік басқарудың жүзеге асырылу нысандары» тақырыбы бойынша жазбаша бақылау жұмысы.


  1. Биліктердің бөліну қағидаларының ұғымы және осы қағидалардың мемлекеттік биліктердің жүзеге асырылуы кезіндегі маңызы

  2. ҚР-дағы саяси құқықтық режим, оның ерекшелігі

  3. Мемлекеттік биліктің іске асырылуының шегі

  4. ҚР Конституциялық құрылымының негізінде қағидаларды анықтап, сипаттаңыз.


1. Тақырыбы: «Қазақстан Республикасының азаматтық құқығының негіздері»
2. Мақсаты:
Аталған саланың қағидалары мен қайнар көздерін, азаматтық құқықтық қатынастардың мазмұнын, азаматтық- құқықтық жауапкершіліктің қолданылу негіздерін, мәмілелер мен келісім- шарттарға отыру ережелерін зерделеу.

3. Оқыту мақсаты:
- Студенттерді азаматтық құқықтың пәні мен ролін түсінуге үйрету.

- Жағдайлық есептерді құруға және оларды шешуге дағдыландыру. – Жағдайлық есептерді құру және оларды шешу студенттердің ойлау қабілетін дамытып, түзетуге және білім деңгейлерін жеке тексеру үшін қажет. – Азаматтық құқықтық қатынастардағы мәмілелермен келісім-шарттардың құрылуы бойынша студенттердің алған білімін пайдалану. –Азаматтық –құқықтық жауапкершілігінің қолданылу шарттарын түсіну.



4.Тақырыптың негізгі сұрақтары:
1. Азаматтық құқықтың ұғымы және пәні.

2. Азаматтық құқықтың рөлі және мазмұны.

3. Азаматтық құқықтық қатынастардың ұғымы.

4. Азаматтық құқықтық қатынастардың объектілері мен субъектілері.

5. Азаматтық құқық қабілеттілігінің ұғымы және оның мазмұны.

6. Азаматтық әрекет қабілеттілігінің ұғымы және оның түрлері.

7. Мәміле және келісім-шарт ұғымы.

8. Меншік құқығы және оның мазмұны.


5.Білім берудің және оқытудың әдістері: жағдайлық есептер.
№1 Есеп.

А есімді қарт адам қайтыс болады. Бұл адамның жеке иеленген пәтері бар.Өсиет бойынша, өзінің балалары болмағандықтан, А есімді азамат пәтерін ешкімге қалдырған жоқ.

Сұрақ: Бұл пәтер кімнің иелігіне өтеді?

№2 Есеп.


А есімді азамат Д есімді азаматтың атасынан қалған мұрасына яғни жеріне қол сұқпақшы болды.

Сұрақ: А есімді азаматтың қылығы дұрыс па?


№3 Есеп.

Манго деген атақты фирмасымен Пуча фирмасы арасында шарт жасалады. Уақыт өте келе араларында келіспеушілік пайда болды. Енді шарт бұзуға тура келді.

Сұрақ: Шартты бұзу үшін қандай құқық негіздері айналысады?
№4 Есеп.

Қ есімді азаматша шетел валютасын өз иелігіне меншіктенеді.

Сұрақ: Заң бойынша жазаға тартыла ма?
№5 Есеп.

Бір аса бай, ауқатты жанұяда мұрагерлікті бөлу жөнінде өзара келіспеушіліктер пайда болды

Сұрақ: Бұл жағдайда қандай құқық негіздері шешеді және айналысады?
№6 Есеп.

Б есімді азамат Д есімді азаматтың рұқсатынсыз мүлкін иеленеді.

Сұрақ: Д есімді азаматтың сотқа жүгінуге құқығы бар ма?
6. Әдебиет:

Негізгі

1. Баққұлов С. Д.«Құқық негіздері».Оқулық, 2-ші басылым. Алматы 2004 . -

248 бет. IV- бөлімі. 54-102 беттер.

2. Оспанов Қ.И "Құқық негіздері"2 - бас., толықтырылған. - Алматы: Жеті

жарғы. 2007. - 304 бет. IV- бөлімі. 93-112 беттер.

3. ҚР Конституциясы. II Адам және азамат Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.

5. Азаматтық кодексі жалпы бөлімі 1994 ж.

6. Азаматтық кодексі ерекше бөлімі 1999 ж.

Қосымша

1. Ашитов З.О., Ашитов Б.З. «ҚР Құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003 ж.
7. Бақылау:

- «ҚР азаматтық құқығының негіздері» тақырыбы бойынша тестік бақылау жұмысының сұрақтары.

1. Жалпы құқық жүйесінде азаматтық құқық.

2. Азаматтық құқық пәні.

3. Азаматтық құқық қоғамдағы әртүрлі қатынастарды реттейді, мысалы.

4. Азаматтық құқығының жүйесі.

5. Азаматтық құқығының негізгі қайнар көзі.

6. Азаматтық Кодексі қабылданған мерзімі.

7. Азаматтық құқығының қосымша бастаулары.

8. Азаматтық құқығының жалпы бөлімі әр түрлі құқықтық ережелерден

тұрады, мысалы.

9. Азаматтық құқығының арнайы бөлімі көптеген құқықтық ережелерден

тұрады, мысалы.

10. Азаматтық құқығының негізгі мақсаттары.

11. Азаматтық құқық нормалары көптеген қатынастарды реттейді.

12. Тауар – ақша мүліктік қатынастарға байланысты қоғамдық қатынастар

келесі ұғымына жатады.

13. Азаматтық құқықтық қатынастардың объектілері.

14. Азаматтық құқықтық қатынастардың субъектілері.

15. Азаматтардың құқық қабілеттігі.

16. Азаматтық құқық қабілеттігінің негізгі мазмұны ерекше заң

жиынтығында көрсетілген.

17. Азаматтық әрекет қабілеттілігі.

1. Адамның мүліктік емес игіліктерді қорғау құқығы.

18. Азаматтық әрекет қабілеттілігі шектелген түрінде кейбір азаматтарға

қолданады, мысалы, олар.

19. Шарт жасауға екі элементтен қолданады.

20. Коммерциялық емес заңды тұлғалар.
- «ҚР азаматтық құқығының негіздері» тақырыбы бойынша ауызша жауап беру бақылау жұмысының сұрақтары.


  1. Азаматтық құқықтың пәні.

  2. Азаматтық құқығының қайнар көздері.

  3. Азаматтық құқығының жүйесі.

  4. Азаматтық құқығының мазмұны.

  5. Азаматтық құқықтық қатынастар.

  6. Азамттық құқықтың қосымша бастаулары.

  7. Азаматтық құқығының қосымша саласы.

  8. Азаматтық құқығының жалпы бөлімі.

  9. Азаматтық құқығының арнайы бөлімі.

  10. Азаматтық құқығының негізгі мақсаттары.

  11. Азаматтық құқықтық нормалары.

  12. Азаматтық құқықтық қатынастардың объектілері.

  13. Азаматтық құқықтық қатынастардың субъектілері.

  14. Азаматтық құқықтық қабілеттілігі.

  15. Азаматтық әрекет қабілеттілігі.


1. Тақырыбы «Қазақстан Республикасының отбасы құқығының негізгі ережелері».
2. Мақсаты:
Отбасы құқығының пәнін реттеу құқықтың жалпы жүйесіндегі бұл саланың рөлі мен мақсаты туралы, неке, отбасы институттарының рөлі, некеге тұрудың шарттары мен некені бұзу, неке жасы түсінігі, некеге тұру кезінде азаматтардың денсаулығын қорғау, отбасы құқықтық қатынастарының түсінігі, қорғаншылық пен қамқоршылық түсінігі, неке-отбасы құқықтық қатынастарында мемлекеттің рөлін реттеу туралы түсінік беру үшін қажет.

3. Оқыту мақсаты:
- осы саланың реттеу пәнін зерделеу.

- жағдайлық есептерді құрастыру және орындау дағдыларын үйрену.

- жағдайлық есептерді орындау жеке студенттің білім деңгейін тексеруге, түзетуге, ойлау қабілетін дамытуға мүмкіндік береді.

- некеге тұрудың шарттары туралы, отбасындағы құқықтық қатынастар туралы студенттердің білімдерін қалыптастыру.

- жауап беру кезінде дидактикалық материалды қолдана білуді үйрету (слайдтар, кестелер, электронды көшірмелер).
4.Тақырыптың негізгі сұрақтары:
1. Отбасы құқығының түсінігі мен қайнар көзі.

2. Отбасы құқықтық қатынастарының түсінігі және мазмұны.

3. Отбасы құқықтық қатынастардың объектілері.

4. Отбасы құқықтық қатынастардың субъектілері.

5. Неке түсінігі және некеге тұру шарттары.

6. Некеге тұруға шектеу қою.

7. Неке бұзу тәртібі.

5. Білім берудің және оқытудың әдістері: жағдайлық есептер.

№1 Есеп.


24 жастағы Наталья Верт және 30 жастағы Сергей Соробин АХАЖ-ға некеге тіркелуге арыз береді. Наталья Верт некеге тіркелгеннен кейін өзінің фамилиясында қалғысы келетінін айтты. Оның болашақ жары, қыз тұрмысқа шыққаннан кейін күйеуінің фамилиясын иемдену керектігін айтып, оған қарсылық білдіреді.

Сұрақ: Бұл келіспеушілікте кімнің айтқаны дұрыс?

Бұл болашақ отбасының жаңа фамилия таңдауға қандай мүмкіндіктері бар?
№2 Есеп.

Разлогов, 8 жасар Софья деген қызы бар Суринаға үйленеді және 1 жылдан кейін қызды асырап алады. 9 жылдан кейін Сурина қайтыс болады. Сурина қайтыс болғаннан кейін 2 жыл өткен соң Разлогов және Софья, бір – бірін ұнататындарына көздері жетіп, некеге тіркелуді шешеді және АХАЖ – ға арыз береді.

Сұрақ: АХАЖ не істеу керек?
№3 Есеп.

Жасына байланысты төменгі зейнетақы алатын 70 жасар Семенова, комуналдық пәтердің бөлмесінде жалғыз өмір сүрген. Ол өзінің жұмыс істейтін, үйленген, 24 жасар баласы бар ұлына ақшалай көмек беруін өтінеді. Бірақ Семенов жалақысының өзінің жанұясына ғана жететінін айтып, анасына көмек көрсетуден бас тартады.

Сұрақ: Семенова не істеу керек?
№4 Есеп.

Монякина және Левада АХАЖ – ға некеге тіркелуге барады. Керекті құжаттарға қол қойған соң, Монякинаның психикалық аурумен ауратындығын, ал Левада туберкулезбен ауыратындығы туралы анықталады.

Сұрақ: АХАЖ оларды некеге тіркей алады ма?
№5 Есеп.

Некеге тіркелгеннен кейін 8 айдан соң Левандовская күйеуінде 1 жыл бұрын Вич инфекциясы анықталғаны туралы кездей соқ біліп қалады.

Сұрақ: Бұл жағдайда ол не істеу керек?
№6 Есеп.

Самохвалова өзінің 12 жасар қызының пайдасы үшін, бірге тұратын күйеуіне алимент төлеткізу үшін сотқа арыз береді. Мұның себебі, күйеуі қызы мен әйелін өмір сүрулеріне керек заттармен қамтамассыз етпейді.

Сұрақ: Бұл жағдайда сот алимент төлеттіру шешімін қабылдағаны дұрыс па?
№7 Есеп.

Балалары болмаған және отбасы құралмаған Зерцаловтар, ажырасу туралы өтінішпен сотқа барады. Сот олардың татуласуына 3 ай уақыт береді.

Сұрақ: Соттың шығарған шешімі дұрыс па?
№8 Есеп.

1985 жылы көлік апатынан қайтыс болған АБдурасуловтардың 7 жасар қызы Гүлнарды 11 жасар Асқар деген ұлы бар Губановтар асырап алады. Өсіп қалған балалар бір – бірін ұнатып және 1988 жылдың көктемінде ата – аналарының келісімі мен некеге тұруды шешеді. Бірақ АХАЖ туысқандар арасында некеге тұру мүмкін еместігін ескертіп, олардың берген арыздарынан бас тартады.

Сұрақ: АХАЖ дұрыс шешім қабылдады ма?
№9 Есеп.

А есімді Б есімді азаматтар ажырасады. Олардың 11 жасар балалары бар.

Сұрақ: Бұл баланың кіммен қалатыны қалай шешіледі?
№10 Есеп.

15 жасар А есімді азамат С есімді ағасының қолында 10 жасынан бастап қамқорлығында болды. Әке шешесінен айырылған кезде оған 1 бөлмелі пәтер қалған. Сол пәтерді сатқысы келеді.

Сұрақ: А есімді азамат сол пәтерді сата алады ма?
№11 Есеп.

Азамат Б мен азаматша С отбасын құруға шешім қабылдады. Шешім қабылдауға себеп азаматша С –ның жүкті болуы. Бірақ азаматша С – ның жасы 18-ге толмаған.

Сұрақ: Осы жағдайда азамат Б мен азаматша С отбасын құра алады ма?

мді ағасының қолында 10 жасынан бастап қамқорлығында болды. Әке шешесінен айыры



6. Әдебиет:

Негізгі

1. Баққұлов С. Д. «Құқық негіздері» Оқулық, 2 - ші басылым. Алматы, 2004.

- 248 бет. V- бөлім 107-111 беттер.

2. Оспанов Қ.И "Құқық негіздері"2 - бас., толықтырылған. - Алматы: Жеті

жарғы, 2007. - 304 бет.IV бөлім 113-140 беттер.

3. ҚР Конституциясы. II бөлімі Адам және азамат Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.

5. Неке және отбасы туралы 1998 ж.



Қосымша
1. Ашитов З.О., Ашитов Б.З. «ҚР құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003 ж.


7. Бақылау:
- «ҚР отбасы құқығының негізгі ережелері» тақырыбы бойынша тестік сұрақтарға жауап беру жұмысы.



  1. Отбасы құқығы дегеніміз не.

  2. Отбасы құқығы қандай қоғамдық қатынастарды реттейді.

  3. Отбасы құқығының міндеттері.

  4. Отбасы құқығының қайнар көзі.

  5. Отбасы құқығының жүйесі.

  6. Отбасындағы жұбайлардың, ата-аналар мен балалардың мүліктік және мүліктік емес негіздерінде туатын қатынастар қандай құқықтық қатынастарға жатады.

  7. Некеге тұру тәртібі бойынша туатын қоғамдық қатынастар қандай қатынастарға жатады.

  8. Отбасы құқықтық қатынастардың объектілері.

  9. Отбасы құқықтық қатынастардың субъектілері.

  10. Отбасы заңдарының ерекше тәсілі.

  11. Отбасы құқықтық қатынастардың мазмұны.

  12. Жұбайлардың меншіктерін пайдалану құқығы мен кәмелетке толмаған балаларына қаржы көмек көрсету міндеттері қандай құқықтық қатынастарға жатады.

  13. Балаға тәрбие мен білім беру құқығы қандай құқықтық қатынастарға жатады.

  14. Ата-аналардың мүліктік емес қатынастарға қандай құқықтар жатады.

  15. Некеге тұруға қандай шарттар қолдану қажет.

  16. ҚР Заңы бойынша ер адамдар үшін белгіленген неке жасы.

  17. ҚР Заңы бойынша әйелдер үшін белгіленген неке жасы.

  18. Неке жасы адамдардың қандай қасиеттеріне байланысты.

  19. Отбасы заңдарында түрлі некелерге мысалы: әрекетсіздік адамдар мен кәмелетке толмаған балалардың одағы тыйым салынатын себебі.

  20. Отбасы құқығының негізгі мақсаты.


1. Тақырыбы «Қазақстан Республикасының еңбек құқығы»
2. Мақсаты:
Осы тақырып бойынша еңбек қатынастарын оқып үйрену, жұмыс уақыты мен еңбек уақытын дұрыс анықтау, еңбек құқықтық қатынастарын реттеудегі конституциялық нормаларды бекіту туралы жалпы сипаттама беру. еңбек құқығы, қайнар көздері туралы жалпы түсінігін ашу. Ұжымдық және жеке еңбек шарттарының рөлі, еңбек шартын жасасу тәртібі, еңбек келісім шартының жалпы мазмұны мен шарттарын зерделеу. Жұмыс аптасын қалыптастыру, жұмыс беруші мен қызметкердің құқықтары мен міндеттерін анықтау.



3. Оқыту мақсаты:
– Студенттер еңбек құқығының ұғымы мен қайнар көздерін білу, еңбек құқықтық қатынастарды білу, жеке еңбек келісім шартына тұру, жеке еңбек келісім шартының бұзылуын білу, жұмыс уақыты мен демалыс уақытының құқықтық реттелуін білу, сонымен бірге еңбекті қорғаудың құқықтық шараларын білу, еңбек дауларын шешу тәртібін толық сипаттамларын білу.

- Шағын топтарда бірігіп жауап берген сұрақтар мен талқыланып жатқан түсініктерге сипаттама беруге дағдылып үйрену.

- Басқа студенттердің жауаптарын тыңдай білу және оларды толықтыру.

- Конституция баптарына түсінік бере отырып, құқықтық терминдерді сауатты қолдану.

- Шағын топтар коммуникативтік дағдыларды, тақырыптық тапсырмаларды бірлесіп орындауды өркендетеді.

- Сабақ барысындағы жауап беру кезінде себеп салдар байланыстарына назар аудару қажет.

- Студенттердің жауап бері барысында дидактикалық материалдарды сауатты қолдана білуі қажет (кестелер, слайдтар т.б.)
4.Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. Еңбек құқығының түсінігі, пәні мен қайнар көзі.

2. Еңбек құқығының жүйесі.

3. Еңбек құқықтық қатынастардың түсінігі және мазмұны.

4. Жеке еңбек келісім шартының түсінігі мен тәртібі.

5. Туынды және тікелей жеке еңбек келісім шарты.

6. Жеке еңбек келісім шартын бұзу негіздері.

7. Жұмыс уақыты және демалыс уақыты.

8. Еңбек дауларын шешу тәртібі.

9. Еңбекті қорғаудың түсінігі мен мағынасы.


5. Білім берудің және оқытудың әдістері. Шағын топтар.
Шағын топтарға тапсырма:

1 топ.


1. Еңбек құқығының түсінігі.

2. Еңбек құқығының мақсаты.

3. Еңбек құқықтық қатынастары.

4. Еңбек құқығының қайнар көздері.


2 топ.

1.Жеке еңбек шартының жасалуы ұғымы.

2.Жеке еңбек шартының бұзылу түсінігі.

3. Жұмыс уақытының түсінігі және түрлері мен демалыс уақыты.

4. Демалыс уақытының түсінігі және түрлері.
3 топ.

1. ҚР Конституциясының 24 бабына түсінік беру.

2. Еңбек дауларын шешу тәртібі.

3. Жалақы ұғымы және оның реттелу әдістері.

4. Жалақы төлеу жүйесі.
4 топ.

1. Еңбек шартының тараптарының материалдық жауапкершілігі.

2. Еңбекті қорғау түсінігі.

3. Еңбек келісім шартының тәртібі.

4. Еңбек тәртібінің және көтермелеу шарасының ұғымы.

6. Әдебиет:

Негізгі

1.Баққұлов С. Д.«Құқық негіздері» Оқулық, 2 - ші басылым. Алматы, 2004 .-

248 бет.IX- бөлімі 137-149 беттер.

2.Оспанов Қ.И.«Құқық негіздері» 2- бас., толықтырылған. - Алматы: Жеті

жарғы, 2007. - 304 бет.VIII бөлім 238-272 беттер..

3. ҚР Конституциясы.II бөлім Адам және азамат Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.

5. ҚР Еңбек туралы заңы 1999 ж.



Қосымша

1. Ашитов З.О., Ашитов Б.З. «ҚР құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003 ж.


  1. Бақылау: «Қазақстан Республикасының еңбек құқығының негіздері» тақырыбы бойынша тест бақылаудың сұрақтары.

1. Жалпы құқық жүйесінде еңбек құқығы.

2. Еңбек құқығы қандай қатынастарды реттейді

3. Еңбек құқығының негізгі мақсаты.

4. Еңбек құқығының қосымша мақсаты.

5. Еңбек құқығының пәні.

6. Еңбек құқығының қайнар көзі.

7. Еңбек құқығының жүйесі.

8. Еңбек құқығының жалпы бөлімі қандай құқықтық нормалардан

Қалыптасқан.

9. Еңбек құқығының Арнайы бөліміне қандайн құқық нормалары

жатады.


10. «Еңбек қорғау туралы Заң» қабылданған уақыты.

11. Еңбек келісімді қатынастарының субъектілері.

12. Еңбек шарты қандай құқықтар мен міндеттерден тұрады.

13. Жалпы ережелер бойынша еңбек шарты заңда көрсетілген қай жастан

бастап жасалынады.

14. Ерекше жағдайларда еңбек шарты заңға сәйкес белгілі бір жастан

жасалынады.

15. Еңбек келісім түрлі шарттардан қалыптасады.

16. Жұмыс уақыты әр түрлі болады.

17. Шектелген жұмыс уақыты қандай еңбекшілерге қолданады.


18. Еңбек қорғау міндеті қандай жеке тұлғаларға жүктелген.

19. Еңбек тәртібін бұзғандығы үшін заңмен белгіленген жазалар.

20. Сапалы еңбек көрсеткені үшін жұмысшыларға қолданатын сыйлықтар

неше топқа бөлінеді.


- «ҚР еңбек құқығы» тақырыбы бойынша оқиғалық есептер.

№1 Есеп.


Марат құрлысшы болып істейді оның аптасына жұмыс уақыты 45 сағат. Ал шартта олай жазылмаған.

Сұрақ:Ол қанша уақыты жұмыс істеуі керек?


№2 Есеп.

Айгүл жүкті болғансон ол демалысқа шықты. Ол жалаусынаң 20%-ін алады.

Сұрақ: Бұл дұрыс проценттін жалақыма?

№3 Есеп.


Бахыт мемлекеттік жұмыс орынында хатшы болып істейді. Оның тәңертен 9.00-де жұмыс орнында болуы керек еді,бірақ отбасы жағдайына байланысты жарты сағатқа кешігіп келеді. Оның басшысы айғайлап жұмыстаң қуып шығады.

Сұрақ: Басшысы жұмыстан шығармай не істеу керек еді?


№4 Есеп.

Асқаров Даурен 2-ші топ мүгедегі,бірақ оған мемлекеттен ешқандай көмек көрсетілмейді.

Сұрақ: Бұл қандай құқық бұзушылық және қандай бап бойынша кепілдік берілген?
№5 Есеп.

Азамат пен Бағдат екеуі мемлекеттік жұмысқа орналасамыз деп бет бұрады. Бірақ Азамат өзінің туысы арқылы конкурстен өтіп кетеді.

Сұрақ: Бұл қандай бапқа кайшы келді?
№6 Есеп.

Максим биылғы жылы Москвадан көшіп келді. Оны мемлекеттік жұмысқа бірден алды.

Сұрақ: Мемлекеттік жұмысқа тұру үшін қандай талаптар сай болу керек (бап бойынша)?
№7 Есеп.

Асхат есімді азамат Заң Университетін 2007 жылдың 4 маусымында бітірген болатын. Бірақ, ата – анасы оны өз мамандығы бойынша орналастырмайды. Ол хатшы болып қызмет атқарады.

Сұрақ: Бұл Конституцияның нешінші бабына қайшы келіп отыр?
№8 Есеп.

Т есімді азамат С есімді азаматтың қол астында жұмыс жасайды. Оның жұмысында барлық қауіпсіздік шаралары мен қауіпсіздік киімдері түгелдей қамтылған. Бір күні Т есімді азамат жұмыс уақытында белгісіз себептермен жұмыста 3 сағат болмайды, сонымен қоса еңбек ету барысында қауіпсіздік шаралары мен қауіпсіздік киімін кимей жұмысқа кірісіп, денсаулығына зиян келтіреді.

Сұрақ: Т есімді азамат жұмыс беруші С есімді азаматқа денсаулығы жөнінде шағымдана алады ма?
№9 Есеп.

Б есімді азамт мектепте оқитын 14 жастағы Р есімді азаматты ата – анасының рұқсатынсыз жұмысқа алады. Бір айдан кейін жұмыс беруші Б есімді азамат 14 жастағы Р есімді азаматты аптасына 36 сағат жұмыс істеуге күштеп көндіреді.

Сұрақ: Бұл жерде қандай заңсыз оқиға көрініс тапқан?
№10 Есеп.

С есімді азаматша жұмыс орнына 25 минут кешігіп келді және ол бірнеше рет қайталанды.

Сұрақ: С есімді азаматтың ісі дұрыс па?

1.Тақырыбы: «Қазақстан Республикасының әлеуметтік қамтамасыз ету құқығы»
2.Мақсаты:
Бұл тақырып бойынша ҚР – ның азаматтарына әлеуметтік қатынастардағы заңдылықтардың түрлерін қарастыру, сонымен қатар мемлекеттік әлеуметтік нұсқауда қойылған жоспарлары мен әлеуметтік қамтамассыз етудің құқықтық негіздерінің міндеттерін қарастыру, әлеуметтік қамтамассыздандырда берілетін зейнетақы, әлеуметтік көмек, зейнетақы жасы, еңбек стажының реттелуі және ҚР- ның «Зейнетақымен қамсыздандыру» заңын толық нақты қарастыру.
3. Оқыту мақсаты:

- Әлеуметтік қамтамасыз ету түсінігін, зейнетақы және жәрдемақы түсінігі мен түрлерін үйрену қажет, конституцияның 28 бабына нақты сипаттамасын білу қажет.

- Мемлекеттің әлеуметтік кепілдерін бағалап үйрену.

- Заңнаманы талдап зерделеу.



4.Тақырыптың негізгі сұрақтары:
1. ҚР әлеуметтік қамтамассыз ету құқығының түсінігі.

2. Әлеуметтік қамтамасыз ету құқығының нысандары.

3. Зейнетақы түсінігі.

4. Зейнетақы жасы.

5. Зейнетақы мен қамтамасыз ету түсінігі.

6. Жинақтаушы зейнетақы қорларының ережелері.

7. Ортақтасқан зейнетақы қорларының ережелері.
5.Білім берудің және оқытудың әдістері. шағын топтар.
Тақырыпты ашу үшін шағын топтарға тапсырма:

1 топ.


- Әлеуметтік қамтамассыз ету құқығының түсінігі.

- Мемлекеттің әлеуметтік саясаты.

- ҚР Конституциясының 28-29 баптарының мазмұны.

- Ата-анасыз қалған балалардың қамқоршылардың және мүгедектерді жұмысқа орналастырудың рөлі.


2 топ.

- Әлеуметтік жеңілдіктерді реттеудегі мемлекеттің рөлі.

- Жеңілдік берілушілер санаты.

- Зейнетақы және жәрдемақы түрлері.

- Әлеуметтік қамтамасыз ету түріндегі сақтандыру (өмірді, денсаулықты сақтандыру.)

3топ.


- Әлеуметтік қамтамасыз ету құқығының міндеттері.

- Медицина қызметкерлерінің зейнеткерлікке шығу тәртібі.

-Өндірістегі зиянды факторлармен өзара қарым-қатынас және зиянды жағдайда жұмыс істейтін тұлғалардың зейнеткерлікке шығуы.

- Баспанамен қамтамасыз ету әлеуметтік кепілдемесінің берілу тәртібі.


4 топ.

-Медицина қызметкерлеріне берілетін әлеуметтік кепілдемелер.

- Тегін медициналық көмек беру саясатын реттеу.

- Мемлекеттің әлеуметтік саясатын құқықтық қамтамасыз ету.

-Зейнетақы жинақтау жүйесі туралы түсінік, және түрлері.

6.Әдебиет:

Негізгі
1. Баққұлов С.Д «Құқық негіздері» Оқулық, 2-ші басылым. Алматы,2004. -

248 бет. IX бөлім 151-154 беттер.

2. Оспанов Қ.И "Құқық негіздері"2 - бас., толықтырылған. - Алматы: Жеті

жарғы, 2007. - 304 бет. VIII бөлім 241-247 беттер.

3. ҚР Конституциясы II бөлім Адам және азамат Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996ж.

5. ҚР –да зейнетақымен қамсыздандыру туралы заңы 1998 ж.
Қосымша

1. Ашитов З.О., Ашитов Б.З. «ҚР құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003ж.
7. Бақылау:

- «ҚР әлеуметтік қамтамасыз ету құқығы» тақырыбы бойынша тест бақылау жұмысының сұрақтары.

1. Әлеуметтік қамсыздандыру құқығының негіздері дегеніміз.

2. Құқықтың осы саласында қоғамдық қатынастардың қарастырылуы.

3. Құқықтың осы саласының ережелері мыналарды реттейді.

4. Осы құқықтың мақсатына мыналар жатады.

5 Құқықтың осы саласының қайнар көзі.

6. Әлеуметтік қамсыздандыру құқығының жүйесі дегеніміз.

7. Жалақының минимальдық мөлшері, минимальдық көрсеткіш мынадай

мемлекеттің негізгі элементтері болып есептелінеді:

8. Әлеуметтік қамсыздандырудың құқықтық реттеуі мына шаралардан

тұрады:


9. Әлеуметтік қамсыздандырудың құқық негіздері дегеніміз:

10. Зейнетақы туралы заңдарды бұзғаны үшін заңды жауапкершіліктің

11. Әлеуметтік қамсыздандыру жүйесі мыналардан қалыптасқан.

12. Зейнетақының түрлері .

13. Жәрдемақының түрлері.

14. Сондай-ақ, әлеуметтік қамсыздандыру.

15. Зейнеақымен қамсыздандыру туралы заңдардың мақсаттары.

16. Зейнетақымен қамсыздандырудың қатысушылары.

17. Зейнетақылық төлемдер 2001 жылғы шілдеден бастап жүргізілді.

18.Зейнетақы жинақ қоры мен азаматтардың арасындағы келісімнің аталуы.

19. Әлеуметтік қамсыздандырудың мақсаты.

20.Әлеуметтәк көмек дегеніміз.


1. Тақырыбы «Қазақстан Республикасының қаржы құқығының негіздері»
2. Мақсаты:
Қаржы құқығы пәнін үйрену нарықтық қатынастардағы қаржылық қызметтің рөлі туралы студенттердің білімін қалыптастыру, мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық дамуында қаржылық құқықтық қатынастардағы беделін қалыптастыру үшін қажет.

3. Оқыту мақсаты:
- Мемлекеттің қаржылық қызметінің мазмұнымен танысу, қаржылық-құқықтық нормалардың құрылымының тәсілдері және әдістерімен, реттеу саласымен танысу.

- Қаржылық құқықтық бұзушылық үшін заңды жауаптылықтың түрлері.

- Конституцияны және нормативтік-құқықтық нормаларды қолдана отырып тақырыпты ашып үйрену.

4.Тақырыптың негізгі сұрақтары:
1. Қаржы құқығының түсінігі мен қайнар көзі.

2. Қаржылық құқығының пәні.

3. Қаржылық құқығының жүйесі.

4. Қаржылық құқығының нормалары.

5. Қаржы қызметінің түсінігі.

6. Қаржы қызметінің түрлері.

7. Қаржылық бақылаудың негізгі мақсаты.

8. Қаржылық бақылаудың түрлері.

9. Қаржылық құқықтық қатынастардың объектілері.

10. Қаржылық құқықтық қатынастардың субъектілері.


5. Білім берудің және оқытудың әдістері.кейс-стади (жағдайлық есептер)
№1 Есеп.

Ануар есімді азамат банкпен келісім бойынша несие алады. Белгілі бір жағдайларға байланысты Ануар несиені уақытында жаба алмағандықтан, гарант болған Самат есімді азамат төлеу керек еді, бірақ Самат есімді азамат төлеуден бас тартып отыр.

Сұрақ: Бұл жағдайда қандай әрекет жасауы қажет?

№2 Есеп.


Б есімді кәсіпкер банктен 4 жыл мерзімге 1 млн. тенге несие алады. Келісім бойынша кепілдікке 3 бөлмелі пәтерін қойған. Б есімді кәсіпкер өзінің алған несиесін 1 жыл төлеп жүрді. Кенет ол дүниеден өтеді.

Сұрақ: Осы жағдайда қаржы тарапынан қандай құқықтар тудырады?


№3 Есеп.

Шағын кәсіпкерлер тобы өз бизнесін ашу мақсатымен банктен несие алған. Бірақ бизнестері жүзеге аспаған кәсіпкерлер тобы банкроттыққа ұшырап, несиені уақытында төлей алмаған.

Сұрақ: Бұл қандай құқық бұзушылыққа жатады және сот істің қай жақты қорғау тиіс?
6. Әдебиет:

Негізгі
1. Баққұлов С. Д. «Құқық негіздері».Оқулық, 2- ші басылым. Алматы, 2004.-

248 бет. VIII- бөлімі. 126 бет.

2. Оспанов Қ.И "Құқық негіздері" 2 - бас., толықтырылған. - Алматы: Жеті

жарғы, 2007. - 304 бет.V бөлім 140-146 беттер.

3. ҚР Конституциясы. II бөлім Адам және азамат Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.

5. ҚР Cалық кодексі 2001 ж.

Қосымша

1. Ашитов З.О., Ашитов Б.З. «ҚР құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003 ж.
7. Бақылау:

- «ҚР қаржы құқығының негіздері» тақырыбы бойынша тестік сұрақтарға жауап беру.

1. Жалпы құқық жүйесіндегі қаржылық құқығы.

2. Қаржылық құқығының пәніне мына қоғамдық қатынастар жатады.

3. Қаржылық құқығының ережелері мына қатынастарды реттейді.

4. Қаржы құқығының негізгі қайнар көзі.

5. Қаржылық құқығының жүйесі.

6. Қаржы қызметінің мақсаттары.

7. Қаржы қызметінің мазмұны.

8. Қаржылар атқаратын функциялар.

9. Қаржылық қатынастардың мақсаттары.

10.Ақша ресурстарын есептеу және бақылау қызметі.

11.Қаржы қатынастарының негізгі белгілері.

12. Қаржы қатынастарының қосымша белгілері.

13. Қаржылық қатынастардың объектілері.

14. Қаржылық қатынастардың субъектілері.

15. Қаржылық қатынастардың мазмұны.

16. Қаржылық құқықтық қатынастардың мазмұнына енетін қосымша ережелер.

17. Қаржылық бақылаудың негізгі мақсаты.

18. Қаржылық бақылаудың қосымша мақсаты.

19.Қаржылық бақылау қызметімен атқарылатын міндеттер.

20. Қаржылық бақылаудың түрлері.



1. Тақырыбы: «Қазақстан Республикасының жер құқығының негіздері»
2. Мақсаты:

Тақырып бойынша жер құқығының түсінігін, жерді

қорғау мақсаттары мен жер құқықтық қатынастарын

қарастыру, мүліктік және мүліктік емес қатынастардың

жүйесін қарастыру, жер дауларын шешу тәртібін және ҚР

Конституциясының 6 бабына толық сипаттамасын

қарастыру.

3. Оқыту мақсаты:

- Тақырып бойынша толық және ашық жауап беріп үйрену.

- Жер заңнамасына түсінік беріп үйрену.

- Бұл саланың пәнін зерделеп үйрену.

- Жер құқықтық қатынасы қатысушыларының қызметінің құқықтылығын бағалай білу.
4.Тақырыптың негізгі сұрақтары:


  1. Жалпы құқық жүйесіндегі жер құқығының түсінігі.

  2. Жер құқығының нормалары.

  3. Жер құқығының жалпы және ерекше бөлімдері.

  4. Жер құқықтық қатынастарының түсінігі.

  5. Жер құқықтық қатынастарының объектілері.

  6. Жер құқықтық қатынастарының субъектілері.

  7. Жерді пайдаланушылардың құқықтар мен міндеттері.

  8. Жерге меншіктік құқықтық актілері.

  9. Жер құқығының пәні.

  10. «Жер туралы» заңның мазмұны.



5.Білім берудің және оқытудың әдістері. жағдайлық есептер.
№1 есеп.

Е есімді азамат С есімді азаматтан жер сатып алады. Бірақ С есімді азамат жерді жалған құжаттармен сатылған. 2 жыл өткен соң, мемлекет оның жерін заңсыз деп тауып жерді мемлекетке қайтаруды талап етеді.

Сұрақ: Мемлекеттің ісі дұрыс па?

№2 есеп


Б есімді азамат өзінің Қ есімді ұлына мұра ретінде жерін қалдырады. Бұл жерді Б есімді азамат қайтыс болғаннан кейін жерді туыстары алып қояды.

Сұрақ: Бұл жер Қ есімді азаматқа беріле ме?


№3 есеп.

А есімді азамат С есімді азаматтан жерді несиеге алады. А есімді азамат өзінің несиеге алған жеріне жеміс дақылдар егеді. Бірақ ол жерге жеміс дақылдар шықпайды.

Сұрақ: А есімді азаматтың не істеуі керек?
№4 есеп.

М есімді азамат мемлекет тарапынан жеңілдікпен жер алды. Алған жері табиғи апат орын алатын өңірде орналасқан. Мемлекеттік органдарға өтініш жазады, өтінішке мемлекет тарапынан жауап келмеді.

Сұрақ: М есімді азаматтың не істеуі керек.
№5 есеп.

Асхат 5 гектар жердің иесі, ол 3 жыл бойы қатарынан жер салығын төлемеген.

Сұрақ: Асхатқа жер салығын төлемегені үшін мемлекет жері тартып алады ма?
№6 есеп.

Самат пен Қайрат есімді азаматтар бірігіп кәсіп ашуларына жер сатып алады. Өз ара кикілжің болғаннан кейін Самат жерді өз атына алғысы келді.

Сұрақ: Бұл жағдайда не істеулері керек?
6. Әдебиет:

Негізгі
1. Баққұлов С. Д. «Құқық негіздері».Оқулық, 2- ші басылым. Алматы,2004. -

248 бет. XI- бөлімі. 175- бет..

2. Оспанов Қ.И "Құқық негіздері"2 - бас., толықтырылған.- Алматы: Жеті

жарғы, 2007. - 304 бет. X- бөлімі 298-300 беттер.

3. ҚР Конституциясы. II бөлім Адам және азамат Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.

5. Жер туралы заң 2001 ж.

6. Экологиялық сараптама туралы заңы 1997 ж.



Қосымша
1. Ашитов З.О., Ашитов Б.З. «ҚР құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003 ж.


. 7. Бақылау:
- «ҚР жер құқығының негіздері» тақырыбы бойынша тестік сұрақтар

1. Жалпы құқық жүйесіндегі жер құқығы.

2. Жер құқығының пәні.

3. Жер құқығының ережелері келесі қоғамдық қатынастарды реттейді.

4. Жер құқығының қайнаркөзі

5. Жер кодекстің қабылданған мерзімі.

6. Жер құқығының жалпы бөлімі.

7. Жер құқығының арнайы бөлімі.

8. Жер құқықтық қатынастары дегеніміз.

9. Жер құқықтық қатынастарының объектілері.

10. Жер құқықтық қатынастарының субъектілері.

11. Жер құқықтық қатынастарының мазмұны

12.Қандай меншік құқығының нысандары Конституцияға сәйкес дамыған.

13. Меншік құқығының мазмұны дегеніміз.

14. Жерді иелену мен пайдалану бойынша адамдардың құқықтары мен

міндеттері.

15. Жер теліміне жеке меншіктң иелік ету құқығын белгілейтін құжаттар.

16. Жер телімін азаматтарға меншіктеу құжаттары.

17. Жерге меншік құқығының реттелуі.

18. Жерге меншік құқығының тоқтатылу негіздері.

19.Жерге меншік иелерінің құқықтары

20.Жер меншігі иелерінің міндеттеріне жататын ережелер

21.Жерді пайдалануға төленетін төлемақы

22.Жер телімін сату-сатып алу аталған бағалар негізінде жүргізіледі.

23. Төлемдердің бекітілетін ставкалары.

24. Жерді ұтымды пайдалануға, жерді ауыл шаруашылығы мен орман шаруашылығы айналымынан негізсіз алып қоюды болдырмауға, сондай-ақ топырақтың құнарлығын қалпына келтіру мен арттыруға бағытталған жер қорғаудың жүйесі келесі шаралардан тұрады.


Жерді тиімді пайдалану мақсатында жерді қорғау жер құқығының маңызды ережесі

25. Жер заңдарын бұзғаны үшін жер қатынастарының субъектілері қандай заңды жауапкершіліктерге тартылады



1. Тақырыбы: « Экологиялық құқығының жалпы ережелері»
2. Мақсаты:
Экологиялық құқықты оқу экологиялық құқықтың негіздерін, реттеу пәнін, экологиялық құқықтың мақсаты мен міндеттерін, экологиялық құқық бұзушылық түсінігін, экологиялық-құқықтық жауаптылықтың қолдану шарттарын үйренуге мүмкіндік береді.

3. Оқыту мақсаты:

-Тақырып бойынша презентация құрып үйрену, оларды қорғау.

- ҚР Конституциясының 6,38 баптарын талдап дағдылану.

- Экологиялық құқығының негіздерін, қайнар көздерін оқыту.

- Экологиялық құқық бұзушылықтардың түрлерін және олар үшін берілетін жауаптылық мөлшерін талдап үйрену.

- Тақырып бойынша толық және ашық жауап беріп үйрену.

- Ауызша дұрыс жауап беріп дағдылану.



4.Тақырыптың негізгі сұрақтары:



  1. Экология құқығының түсінігі.

  2. Экология құқығының пәні.

  3. Экология құқығының қайнар көздері.

  4. Экология құқығының жүйесі.

  5. Экология құқығының әдістері.

  6. Табиғатты қорғау заңнамасының негізі мақсаты.

  7. Экологиялық құқықтық қатынастардың түсінігі және түрлері.

  8. Экологиялық жауаптылықтың түсінігі және түрлері.

  9. Экология құқығын қолдану аясындағы қызметі.

  10. Табиғатты қорғаудың қағидалары.


5. Білім берудің және оқытудың әдістері: Презентация.
Презентация сұрақтары:

  1. Экологиялық құқықтық қатынастардың түсінігі, олардың объектілері мен субъектілері.

  2. Экологиялық құқықтық қатынастардың мазмұны (қатысушылардың құқықтары мен міндеттері.)

  3. Экологиялық құқық бойынша құқықбұзушылықтардың түрлері.

  4. Экологиялық құқықбұзушылық үшін, оларды қолдану шарттары бойынша заңды жауаптылық түрлері.

  5. Экологиялық-құқықтық жауаптылықты қолдану негіздері мен шарттары.


6. Әдебиет:

Негізгі
1.Баққұлов С. Д. «Құқық негіздері» Оқулық, 2 - ші басылым. Алматы, 2004.-

248 бет. XI бөлімі 174-176 беттер.

2. Оспанов Қ.И "Құқық негіздері" 2 - бас., толықтырылған. - Алматы: Жеті

жарғы, 2007. - 304 бет. X бөлімі 280-297 беттер.

3. ҚР Конституциясы. II бөлім Адам және азамат Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.

5. «Экология сараптама туралы» заңы 1997ж.

6. «Қоршаған ортаны қорғау туралы» заңы 1997ж.

7. «Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы» заңы 1997ж.

Қосымша
1. Ашитов З.О., Ашитов Б.З. «ҚР құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003ж.



7. Бақылау:
- «Экологиялық құқығының жалпы ережелері» тақырыбы бойынша тестік сұрақтар.

1. Экологиялық құқықтың түсінігі.

2. Экологиялық құқықтың пәні.

3. Экологиялық құқықтың қайнар көзі.

4. Экологиялық құқықтың белгілері.

5. Экологиялық құқықтың мақсаттары.

6. Экологиялық құқықтың нормалары.

7. Экологиялық құқықтың жүйесі.

8. Экологиялық-құқықтық қатынастардың объектілері.

9. Экологиялық-құқықтық қатынастардың субъектілері.

10. Табиғатты қорғау заңнамасының мақсаттары.

11. Экологиялық құқықбұзушылықтың түсінігі.

12. Экологиялық құқықбұзушылықтың түрлері.

13. Экологиялық құқықтық жауаптылықтың түсінігі.

14. Экологиялық құқықтық жауаптылықтың түрлері.

1. Тақырыбы: «Қазақстан Республикасы қылмыстық құқығының негіздері»
2. Мақсаты:
Осы тақырыпты оқып бұл саланың ерекшеліктері мен мақсаттарын түсінуге мүмкіндік береді, қылмыстың ұғымын түсінуге, оның құрамын, объектісі мен субъектісін, объективтік жағы мен субъективтік жағын, қылмыстық жауаптылықтың негіздері мен шарттарын, жаза түрлерін қарастырады.

3. Оқыту мақсаты:
- Бұл саланың ерекшеліктерін зерделеу.

- Қылмыс әрекетін бағалап үйрену, қылмыстық жауаптылықты қолдану шарттарын айыру, қылмыстық жазалардың түрлерін қолдану.

- ҚР қылмыстық заңнамасына толық талдау жасау.
4.Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. Қылмыстық құқығының түсінігі мен қайнар көзі.

2. Қылмыстық құқығының пәні.

3. Қылмыстық құқығының функциялары.

4. Қылмыстық заңнаманың қайнар көздері.

5. Қылмыстың түсінігі мен белгілері.

6. Қылмысты саралау және олардың айырмашылықтары.

7. Қылмыстың объектісі және объективтік жағы.

8. Қылмыстың субъектісі және субъективтік жағы.

9. Қылмыстық жауаптылықты қолдану түсінігі, негіздері.

10. Қылмыстық жауаптылықты қолдану шарттары.

11. Қылмыстық жазалардың түсінігі, белгілері.

12. Қылмыстық жазаның түрлері.
5.Білім берудің және оқытудың әдістері: Жұптасып жұмыс істеу.
1 Жұп.

-Қылмыстық құқықты реттеу пәні.

-Қылмыстық құқық жүйесі (жалпы және ерекше бөлімдері)

2 Жұп.


- Қылмыстық құқықтық қатынас туралы түсінік, олардың объектілері және субъектілері.

- Қылмыс белгісіне қатысты айыпты деп тану түсінігі (қасақана, абайсызда,жанама).



3 Жұп.


- Адам өмірге қарсы қылмыстар, олардың объектілері мен субъектілеріне сипаттама (адам өлтіру, адам тонау).

- Адамның денсаулығына қарсы қылмыс, олардың объектілері мен субъектілеріне сипаттама (медицина және фармацевтика қызметтерімен заңсыз айналысу).


4 Жұп.

- Қылмыстық жауапкершілікті жеңілдететін мән-жайлар.

- Қылмыстық жауапкершілікті ауырлататын мән-жайлар.
5 Жұп.

- Қазақстандағы өлім жазасына кесілудегі мораторидың рөлі.

- ҚР –да амнистияның қолдану тәртібі.
6 Жұп.

-Қоғамдағы болатын қылмыстарды реттеудегі қылмыстық құқықтық әрекеттерінің іс-шаралары.

- Жазаны өтеусіз қылмыстық жауапкершіліктің туындау ерекшеліктері.
7 Жұп.

-Батыс Европа және АҚШ елдеріндегі қылмыспен күрес тәжірибелері.

-Оңтүстік –шығыс Азия елдеріндегі қылмыспен күрес тәжірибелері.

6. Әдебиет:

Негізгі
1. Баққұлов С. Д.«Құқық негіздері».Оқулық, 2-ші басылым. Алматы, 2004. -

248 бет. X- бөлімі 156-167 беттер..

2. Оспанов Қ.И "Құқық негіздері"2 - бас., толықтырылған. - Алматы:Жеті

жарғы. 2007.-304 бет. VI бөлім 170-189 беттер.

3. ҚР Конституциясы.II бөлім. Адам және Азамат Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.

5. ҚР Қылмыстық кодексі жалпы бөлімі 1997 ж.

6. ҚР Қылмыстық кодексі ерекше бөлімі 1997 ж.


Қосымша

1. Ашитов З.О., Ашитов Б.З. «ҚР Құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003 ж.
7. Бақылау:

- «ҚР қылмыстық құқығының негіздері» тақырыбы бойынша тестік сұрақтар.

- жағдайлық есептер.


  1. Жалпы құқық жүйесіндегі қылмыстық құқық.

  2. Қылмыстық құқықтың пәні.

  3. Қылмыстық құқықтың қайнар көздері.

  4. Қылмыстық құқықтың негізгі мақсаты.

  5. Қылмыстық құқықтың қосымша мақсаты.

  6. Қылмыстық құқықтың жүйесі.

  7. ҚР қылмыстық Кодексінің қабылданған мерзімі.

  8. Қылмыстық құқық көптеген құқықтық ережелерден қалыптасқан.

  9. Қоғамдық қатынастарға қарсы қылмыстарды қылмыстық кодекс реттейді.

  10. Қылмыстық кодекс түрлі ережелерді белгілейді.

  11. Қылмыс құрамы.

  12. Қылмыстың объективтік жағының сипаттамасы.

  13. Себеп, кінә, мақсат.



  14. Мемлекеттік мәжбүрлеудің басқа шараларының ерекшелігімен қылмыстық құқық бойынша жазалау.

  15. Қылмыстық жауапкершілікке жалпы ережелер бойынша белгілі жастан таратылады.

  16. ҚР Қылмыстық Кодексіне сәйкес қылмыстық жауапкершілік.

  17. Белгілі жасқа жеткен, есі дұрыс тұлғаның жауаптылыққа тартылуы.

  18. Қылмыстық жауапкершілікті заңды жауаптылықтың түрі ретінде қарастырады.

  19. ҚР Қылмыстық кодексі қабылданды.


- «ҚР қылмыстық құқығының негіздері» тақырыбы бойынша жағдайлық есептер.
№1 Есеп.

14 жасар Петров көшеден атылмаған оқ тауып алды. Оқтын шын екеніне көз жеткізгісі келген ол оқты ауладағы ашық отқа тастады. Оттың атылу нәтижесінде 5 жасар қыз ауыр жарақатын алды.

Сұрақ: Петровтың іс әрекетінде қылмыстық белгілері бар ма?
№2 Есеп.

Шаткулов жеміс бағын күзетуші еді. Ол түнде белгісіз екі адамның баққа ұрланып кіріп, қаптарына алма толтыра бастағанын көріп қалып, қаруын оқтап, соларға қарап атып жібереді. Ол екеуінің Қ және Е есімді азаматтар екенін кейін анықталды. Нәтижесінде Е есімді азамат жараланды.

Сұрақ: Шаткуловты жауапқа тартуға болады ма?
№3 Есеп.

Б есімді азамт өзінің танысы Кадиярованың үйінде қонақта отырып, спирт араластырылған қолдан жасалған арақты ішіп, ауырып, емханаға әкелінеді, Емханада ол қайтыс болады.

Сұрақ: Аталған жағдайда қылмыс құрамы бар ма?

Бар болса қылмыстың объективтік жағына түсінік беріңіз?


№4 Есеп.

Дәрігер терапевт Ашимова ауылында тұратын мамасына демалысқа қыдырып келеді. Түн ішінде көршілері терезе қағып, соқыр шек қысып ауыра бастаған баласына көмек көрсетуін өтінеді. Ашимова ауруды қарап шығып мен еш көмек көрсете алмаймын, тез арада аудандық емханаға хабарлау керек деп, үйіне кетіп қалады. Аудан орталығымен байланыс болмағандықтан дәрігерлік көмек дер кезінде көрсетілмей, бала қайтыс болды.

Сұрақ: Ашимованың әрекеті қылмыстық әрекет болып санала ма?
№5 Есеп.

Жаманбаев, Дарханбаев, Асылбеков ақшалай көмек мақсатымен автокөлікті иемдену мақсатында автокөлік жүргізушісіне шабуыл жасады. Содан сол азаматтар автокөлік жүргізушісін қорқытып, өздері қылмыс болған жерден қашып кетеді. Сонымен қоса Жаманбаев қылмыстың ізін жою үшін, автокөлік жүргізушісінің төлқұжатын алып кетеді.

Cұрақ:Қылмыстың объект және объекттік жақтарын, сонымен қоса қылмысқа жауапты кім?
№6 Есеп.

Шыңғыс пен Сәрсенбек аңшылықтан қайтып келе жатып, жол жөнекей

автокөлікті тоқтатады. Жолда қатты сілкіністің себебінен, Шыңғыс қаруын

автокөлік ішіне түсіріп алады. Құлаған қарудан оқ атылып, Сәрсенбек қайтыс болады.

Сұрақ: Қылмыстың субъект және субъекттік жақтарын анықтаңыз?

Қылмыскер қай бапқа сәйкес жазаланады?

№7 Есеп.

ПТУ-дың 17 жасар қатысушысы П.С. есімді азамат аңшы қаруымен учаскі инспекторын өлтіргені үшін сотталады. Себебі инспектор оның әкесін өзінің танысының үйін өртеп жібергені үшін соттайды. П.С. есімді азамат сот үкімі шыққан кезде 18 жаста болатын.

Cұрақ: Қылмыстың негізгі жауаптысын анықтаңыз?

Қабылдаған шешім белгілі бір жаза болуы мүмкін бе?


№8 Есеп.

Жұмыссыз С.К. есімді азамат зейнетақы тасып жүрген пошташыға шабуыл жасап, оны өлтіреді және 20000 теңгесін алып, қылмыс болған жерден қашып кетеді. Қылмыстық істі сол күні қозғап, С.К. есімді азамат бірнеше уақыттан кейін, конституциялық бапқа сәйкес сотталған. Бұл қылмыс өте жауыз мақсатпен орындалған деп, С.К. есімді азамат өмірінің соңғы деміне дейін бас бостандығынан айырылады.

Сұрақ:Осы қылмыстың субъект және субъект жақтарын атаңыз.

Бұл қылмысты адамның өміріне және денсаулығына шабуыл деп қарастыруға бола ма?

№9 Есеп.

Мемлекеттік құрылыс ведомствадан тысқары қорғау орталығының күзетшісі С.Е. есімді азамат сол орталық қоймасының Н.К. есімді жұмысымен келісіп, қоймаға жасырын кіреді. Қоймадан 80000 теңге тұратын бірнеше жәшік керамика плиткаларын алып шығып, қойманың қорғалатын территориясында қалдырады. Полиция қызметкерлері екі сыбайлас жемқорды сол қылмыс үстінде ұстайды.

Сұрақ: Осы қылмыстың жауапты негізін суреттеңіз (объект және объекттік жақтарын, субъект және субъекттік жақтарын) қарастыру?
№10 Есеп.

Мемлекеттік кәсіпорынның авто тұрағының күзетшісі К. есімді азамат, осы кәсіпорынға тиісті жүк автокөлігімен үйіне қашып кетеді. Бірақ, көшеде жол полиция қызметшісіне ұсталған, нәтижесінде қылмыстық іс қозғалып, авто көлікті ұрланғаны үшін бас бостандығынан айырады.

Сұрақ: Осы істі жекеменшікке қарсы қылмысқа жатқызуға бола ма?

Осы қылмыстың негізгі міндетін, объект және объекттік жақтарын, субъект және субъекттік жақтарын қарастыру?


№11 Есеп.

Бірнеше рет сотталған В.П. есімді азамат ломбардқа топтық шабуылды жоспарлап дайындаған. Қылмыстың негізгі мақсаты – ломбардтағы ақша мен аманат байлықтарын игеру және бұл қылмысқа кәмелет жасқа толмаған жастарды қызықтырған. В.П. есімді азамат қылмыстың уақытын, қосымша ақпараттарды хабарлайды. Ломбардта полиция қызметкерлерімен тосқауыл ұйымдастырылып, үш шабуыл жасаушыны қылмыс үстінде ұстады.

Сұрақ: Қылмыстық жауапкершіліктің негізгі және жеңілдеу жақтарын

суреттеңіз?


№12 Есеп.

Кәмелет жасқа толмаған А.В. және Т.Н. есімді азаматтар И.П. есімді азаматшаның өміріне және денсаулығына қауіп төндіріп, ұрлық жасайды. И.П. есімді азаматша өзін сақтау мақсатында қорғануға тырысты, нәтижесінде ұрыс пайда болып, И.П. есімді азаматша өзін қорғау мақсатында шабуылшының біреуін ұрады. Сол ауыр соққының нәтижесінде шабуылдаушы қайтыс болады.

Сұрақ: Қылмыстың субъекттік және объекттік жақтарын атаңыз және

қылмысты жеңілдету тұстарын көрсетіңіз?



1.Тақырыбы. «Қазақстан Республикасының іс жүргізу құқығы».
2.Мақсаты:
Іс жүргізу құқығы сот төрелігін жүзеге асыру жүйесін, сот органдарының жүйесін, ҚР территориясында сотта іс жүргізудің жүзеге асырудың негізгі қағидаларын оқып үйренуге мүмкіндік береді.

3. Оқыту мақсаты:
- Шағын топтардың жұмысын зерделеп дағдылану..

- Ұжымдық қарым-қатынас дағдыларына ие болу, өз көз қарасын дәлелдей білу.

- ҚР іс-жүргізу құқығы туралы жалпы түсінікті зерделеу.

- Конституция баптарымен жұмыс істей отырып, сипаттай білу және оларға толық талдау жасау.


4.Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. ҚР іс жүргізу құқығының түсінігі.

2. Азаматтық іс жүргізудің түсінігі мен қағидалары.

3. Қылмыстық іс жүргізудің түсінігі мен қағидалары.

4.Азаматтық іс жүргізу процесіне қатысушылар.

5. Қылмыстық процеске қатысушылар.

6. Іс жүргізу құжаттарының түрлері.

7. Сот төрелігін жүзеге асыратын тұлғалар.

8. Іске қатысатын тұлғалар.

9. Сот төрелігінің жүзеге асырылуына әрекет жасаушы тұлғалар.


5.Білім берудің және оқытдың әдістері: Шағын топтар.

1 топ.


- Іс жүргізу құқығының түсінігі.

- Сот төрелігінің түсінігі

- Азаматтық процестің қатысушылары.
2 топ.

- Азаматтық сот өндірісінің қағидалары.

- Іске қатысушы тұлғалар.

- Қылмыс туралы түсінігі.

3 топ.

- Адам және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын жүзеге асыру.



- Азаматтық сот өндірісінде қандай істер қарастырылады.

- Сот төрелігінің жүзеге асырылуына әрекет жасаушы тұлғалар.


4 топ.

- Сот төрелігін жүзеге асырушы тұлғалар.

- Азаматтық іс жүргізуге прокурордың қатысуы.

- Қылмыстық сот өндірісіне түсініктеме.


5 топ.

- Қылмыстық сот өндірісінің қағидалары.

- Қылмыстық процестің қатысушылары.

- Азаматтық іс жүргізу құқықтық субъектілік түсінігі.


6.Әдебиет:

Негізгі
1. Баққұлов С. Д. «Құқық негіздері» I бөлім. Алматы 2004 ж.

2. ҚР Конституциясы. Алматы 2008 ж.

3. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.

4. Құқық негіздері Қ.И. Оспанов. Алматы, Жеті жарғы - 2007


Қосымша

1. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

2. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

4. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

6. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

7.Баянов Е.«ҚР Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003 ж.


7. Бақылау:
- «Іс жүргізу құқығының негіздері» тақырыбы бойынша тест бақылау сұрақтары.

1. Процессуалдық құқығының пәніне мынадай қатынастар жатады.

2. Процессуалдық құқығының ережелері мынадай қатынастарды реттейді.

3. Процессуалдық құқығының қайнар көзі.

4. Юрисдикациялық құқық қолдану қызметі кезінде бұл саланың ролі

мынаған бағытталады.

5. Бұл саланың мақсаттары келесі биліктің іске асырумен байланысты.

6. Азаматтық процессуалдық құқығының пәні.

7. Азаматтық процессуалдық қатынастардың субъектілері мынадай

белгілері бойынша топтарға бөлінеді.

8. Азаматтық процестің негізгі сатысы.

9. Азаматтық процессуалдық құқығының қайнар көзі.

қабылданған мерзімі.

11. Қылмыстық процессуалдық құқығының пәніне мынадай қатынастар

жатады.

13. Қылмыстық процессуалдық құқықтық қатынастардың субъектілері.



14. Сотқа дейінгі сатыға мыналар жатады.

15. Қылмыстық процесстің негізгі сатысы.

16. Ерекше сатысы.

17. Қылмысты қудалау келесі функцияларды атқарады.

18. Қылмыстық қудалау ұйымдары.

19. Қылмыстық қудалау ұйымдары келесі функцияларды атқаруға міндетті.

20. Прокурормен, соттың процессуалдық шешуімен бекітілген және сотқа

дейінгі негізде қылмысты қудалау негізде қылмыстық қудалау

ұйымдарымен қабылданған актісі.


1. Тақырыбы: «Қазақстандағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес».
2. Мақсаты:
Осы тақырыпты оқу сыбайлас жемқорлықпен күрестің негізгі әдістерімен танысуға мүмкіндік береді, сыбайлас жемқорлықтың түсінігін, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің негізгі принциптерін қарастыру, сыбайлас жемқорлыққа жағдай туғызатын құқық бұзушылықтары мен құқықтық жауапкершіліктің түрлеріне толық сипаттама көрсету және сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы заңның негізгі мақсатын қарастыру және нақты білу.



3. Оқыту мақсаты:

- Шағын топтардың жұмысын зерделеп дағдылану



- Сыбайлас жемқорлықпен күресу туралы жалпы түсінікті зерделеу.

- Конституция баптарымен жұмыс істей отырып, сипаттай білу және оларға толық талдау жасау.

- Дұрыс түсіне және түсіндіре білу.

- Жағдайлық есептерді құрастыру және талдай білу.

- Құқықтық нормалар жүйесінде бағдар жасай білу.
4.Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. Сыбайлас жемқорлық туралы түсінік.

2. Пара алу түсінігі, пара беру түсінігі.

3. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресу заңдылығының принциптері.

4. Сыбайлас жемқорлықпен құқық бұзушылықтар түсінігі.



5. Білім берудің және оқытудың әдістері: Шағын топтар.
1 топ.

- Қазақстанда сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресті жүзеге асырушы органдар.

- Сыбайлас жемқорлықпен күресуді жүзеге асыратын мемлекеттік органдардың құқықтарымен міндеттері.

- Сыбайлас жемқорлықпен күресу бойынша қаржы бақылау шаралары.



- Сыбайлас жемқорлық бойынша құқықбұзушылықтың алдын-алу.
2 топ.

- Сыбайлас жемқорлықпен күресу іс-шаралары.

- Жақын туыстардың бірге қызмет істеуіне жол бермеу.

- Мемлекеттік міндеттерді атқарумен сыйыспайтын қызмет.

- Сыбайлас жемқорлық бойынша құқық бұзушылық жасаған медицина қызметкерлерінің жауапкершілігі.

3 топ.

- Сыбайлас жемқорлыққа жағдай тудыратын құқық бұзушылық және жауапкершілігі.

- Сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылығы үшін әкімшілік жауаптылық.

- Құқыққа қарсы алынған игіліктерге байланысты құқық бұзушылықтар.

- Экономикалық қылмыстарға жалпы сипаттама, олардың объектілерімен субъектілері.

4топ.


- Мемлекеттік функцияларды орындауға үміткер тұлғаларға қойылатын талаптар.

- Сыбайлас жемқорлықпен күресудің мемлекеттің әлеуметтік –экономикалық дамуына әсер етуі.

- Сыбайлас жемқорлық бойынша құқық бұзушылыққа тәртіптік жауапкершілікке тарту.

- Сыбайлас жемқорлық бойынша құқық бұзушылыққа қылмыстық жауапкершілікке тарту.
6. Әдебиет:

Негізгі
1. Баққұлов С. Д. «Құқық негіздері» Оқулық, 2 - ші басылым. Алматы, 2004.

- 248 бет. X- бөлім 171-172 және XII бөлімі 177-180 беттер.

2. Оспанов Қ.И "Құқық негіздері" 2- бас., толықтырылған. - Алматы: Жеті

жарғы, 2007. - 304 бет. VI бөлімі 190-191 және VII бөлім 192-238 беттер.

3. ҚР Конституциясы Алматы 2008 ж.

4. Конституцияның түсіндірме сөздігі. Алматы 1996 ж.

5. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы заңы 1998 ж.

Қосымша
1. Ашитов З.О., Ашитов Б.З. «ҚР Құқық негіздері». Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

2. Ағарбеков Т. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы 2003 ж.

3. Сәкен Өзбек, Өмірәлі Қопабаев «Мемлекет және құқық теориясы».Алматы

«Жеті Жарғы» 2006 ж.

4. Табанов С.А. «Салыстырмалы құқық негіздері».Алматы

«Жеті Жарғы» 2003 ж.

5. Сапарғалиев Ғ. «Заң терминдерін түсіндірме сөздігі». Алматы «Жеті

Жарғы» 1995 ж.

6. Жамбылова Р. «Заң терминдерінің қазақша – орысша, орысша – қазақша

анықтамалық сөздігі» Алматы 2001 ж.

7. Сапарғалиев Ғ.Ибраева А. «Мемлекет және құқық теориясы» Алматы

«Жеті Жарғы» 1997 ж.

8. Сапарғалиев Ғ. «ҚР Конституциялық құқығы» Алматы 1997 ж.

9. Төлеуғалиев Ғ. «ҚР азаматтық құқығы» Алматы 2001 ж.

10.Баянов Е.«ҚР Мемлекеті мен құқығының негіздері».Алматы 2003 ж.


7. Бақылау:
- «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес» тақырыптары бойынша тестік сұрақтары.



  1. Жемқорлықпен байланысты құқық бұзушылық қандай болады.

  2. Жемқорлықпен байланысты құқық бұзушылықты қандай субъект жасауы мүмкін.

  3. Жемқорлық қылмыс үшін қылмыстық жауапқа тарту немесе жазалау қандай Кодекпен қаралады.

  4. Жемқорлықпен күресу жөніндегі органға жемқорлық құқық бұзушылық факті туралы әдейі жасалған ақпаратты хабарнланған тұлғ,аға әкімшілік айыппұл салынады.

  5. Жемқорлық құқық бұзушылықты жасауға байланысты жасалған мәмілелер жарамсыз деп таниды.

  6. Жемқорлық құқық бұзушылықты жасай отырып жасалған мәмілелерді сот таниды.

  7. Мемелекеттік қызметті атқарып отырған тұлға салық органына тұрғылықты жері бойынша декларация тапсырады.

  8. Мемлекеттік жауапты қызметкерлерді атқарып отырған тұлғалар - ол мыналапр белгіленетін қызметкерді атқаратын тұлғалар.

  9. Мемлекеттік функцияларды атқаруға уәкілеттік берілген тұлғаларға жарғылық капиталындағы мемлекеттік меншіктің соммалық үлесі қандай мөлшерден кем емес ұйымдардың лауазымдық тұлғалары теңеледі.

  10. Жемқорлық құқық бұзушылардың субьектілері.

  11. «Жемқорлыққа қарсы күрес туралы» ҚР заңының қолданылу саласы.

  12. ««Жемқорлыққа қарсы күрес туралы» ҚР заңының принципі.

  13. Қазақстан Республикасында жемқорлықпен күресті жүргізуге кім міндетті.

  14. «Жемқорлыққа қарсы күрес туралы» ҚР заңына сәйкес мемлекеттік қызмет атқарып отырған тұлғаның жақын туыстарының қайсысы кірістері және мүлкі туралы декларацияны салық органдарына тапсыруға міндетті.

  15. Лауазымды тұлға.

  16. Мемлекеттік функцияларды орындауға уәкілеттік берілгекн тұлғаларға заңсыз материалдық сыйақылар берген жеке тұлғаға қандай орган әкімшілік жолмен өтуді салады.

  17. Мемлекеттік қызметті орындауға уәкілеттік берілген тұлғаның тарапынан күштеп алу жағдайы болған кезде кім жауапкершіліктен босатылады.

  18. Мемлекеттиік функцияларды орындаумен қатар қандай қызметті атқаруға болады.

  19. Жемқорлыққа қарсы күрестің негізгі принциптері мыналар болып табылады.

  20. Жемқорлоыққа жағдай туғызатын құқық туғызатын құқық бұзушылықтар мыналар болып табылады.


Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет