I тарау: Жалпы білім беретін мектептердегі кәсіптік бағдар берудің теориялық негіздері

Ж. Аймауытов «Мамандықтың жаманы жоқ, бірақ мұның кез-келгеніне икемділік қажет, бұл жай күнелту, тамақ асырудың ғана жолы емес, үлкен өнерді, зор шеберлікті қажет ететін нәрсе. Кімде-кім өзіне ыңғайына қарай өз жолымен қызмет етсе өз басына да, әлеуметке де үлкен пайда келтірмек. Өз орнында істелген адамның жұмысы да өнімді, берекелі болмақ"-дейді.

Соңғы кездері 12 жылдық білім беру туралы мәселесі қолға алынып жатыр. Осы орайда бірінші кезекте кәсіптік білімге көңіл бөлінеді, яғни оқушылар мектеп бітірісімен сұранысқа сай маман болып шығуы қажет. Ал, мамандық иесі болу үшін баланың икемділігі, қызығушылығы, білімі жан-жақты зерттелуді қажет етеді.

Біздің зерттеу жұмысымызда осы кәсіптік бағдар жұмыстарын жүргізудің, оқушыларға, олардың ата-аналарына мамандықты саналы таңдауына көмектесу барысында жүрді.

Диплом жұмысымызда кәсіптік бағдарды жүргізудің бірнеше тәсілдерін жүзеге асырудың тиімділігі көрінді. Нақтылап айтсақ №2 МОӨК-да №51, 52, 53, 54, 56, 60 орта мектептің жоғарғы сынып оқушыларына жүргізілген зерттеуде оқушылардың мамандыққа деген икемділіктері мен қызығулары анықталды. Енді осы кәсіптік бағдарлама кітапшаларын қолдану аймағын кеңейтуді мектептерге ұсынып отырмыз. Яғни, мұндай кітапшаларды тек жоғарғы емес төменгі сыныптардан бастап қолға алу қажеттігі бар екені айқындалды.

Зерттеу жұмысымыздың дәлелділігі, мектептердің іс тәжірибесіне енуімен нақтыланып, кәсіптік бағдарлама кітапшаларының оқу-тәрбие барысында қолданылуы болып отыр.

Атақты ұстаз Ахмет Байтұрсынов; «Басқадан кем болмас үшін біз білімді, һәм күшті болуымыз керек. Білімді болуға оқу керек. Бай болуға кәсіп керек»,-деп ұлы өсиет қалдырғаны белгілі. Сондықтан әр оқушыға өз орнын табуға ұстаз ісімен нақтылы көмек көрсетсек.
Қолданылған әдебиеттер тізімі

1. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңы.Алматы, 2007.

2. Жолмұқан Түрікпенұлы. Кәсіптік бағдар. -Алматы: Санат, 1995-145 бет.

3. Мектеп және мамандық таңдау. Мектеп баспасы, Алматы: 1973-207 бет

4. Витиньш В.Ф. Реформа школы и профессиональная ориентация

школьников; - М.: Педагогика, 1988-120 с.

5. Захаров Н.М. Профессиональная ориентация школыников. - М.:

6. Климов Е.А. Как выбрать профессию. - М.: Просвещение, 1990-160-с.

7. Клосова Л.А. Профессиональная ориентация учащихся и труд семейные

династии. - Воронеж: Изд. Вор. универ, 1992-136с.

8. Чистяков С.Н., Захаров Н.М.Профессиональная ориентация школьников.

9. Шадиев Н.Ш. Венкласная и внешкольная профессиональная

10.Калугин Н.И. и другие. Профессионалыная ориентация учащихся. - М.:

11. Кальней В.А. и другие. Основы методики труда и профессионального

12. Сейтешов А.П. Пути профессионального воспитания учащихся

13.Чистяков Н.Н. жәнө т.б. Еңбек пәні мұғаліміне оқушылардың

14.Мудрик А.В. О воспитании старшеклассников. - М.: Просвещение,

15.Дьяченко Н.Н. О профессиональном орентации молодежа. - М.:

16.Профессиональная орентация учащихся. / А.Д. Сазонов, В.Д.

17. Профессионалыная орентация и обучение труду в сфере обслуживания.

18. Профессиональная орентация молодежи. /Сб. ст. Науч ред. и автор К.К.

20. Человек и профессия. - Под. общ. ред. Е.А. Климова. -Ленинград,

21. Шевченко Ю.А. Край удивительных профессии. - М.: Просвещение,

22. Школа и выбор профессии. - Педагогика, 1987-121 с.

23. Трудовое обучение, воспитания и профессиональная ориентация

учащихся средных общеобразовательных школ. / Под. ред. В.М.

Каратова. - М.: Просвещение, 1980-237 с.

24. Мир профессии: Человек - техника. / (Составитель Р.Д. Коверина).- М.:

25. Мир профессии: Человек - знаковое система. (Сборник/ сост. С.Н.

26. Мир профессии: Человек - художественный образ: (Энцикл. идз. / Сост.

27. Школа и труд. / Под. ред. П. Р. Атутова, В.А. Кальней. -М.: Педагогика,

28. Раиса Коверина. Изучение способностей школьников

29. Раиса Коверина. Изучение способностей школьников

30. Күнпейіс Ж. “Еңбекке баулу” пәнін оқыту әдістемесі. -А., 2005.

31. Бабанский Ю.К. Оптимизация учебно - воспитательного процесса

(метод. основы). -М., 1982.

32. Болдырев Н.И. Мектептегі тәрбие жұмысының әдістемесі. Алматы:

Мектеп, 1998.

33. Жарықбаев Қ.Б. Қазақ тәлім - тәрбиесінің ғылыми - педагогикалық

негіздері. – Алматы, Рауан, 1996.

34. Шукина Г.И. Активизация познавательной деятельности учащихся в

Қосымша-1

Оқушының аты-жөні________________________________

Сынып___________Мектеп №____________Күні_________________