Қысым.
1. Неге шөл далада аттан гөрі түйемен жүрген ыңғайлы?
2. Неліктен орындықта қатты да, киіз үйде көрпешеге отырған жұмсақ болып сезіледі?
3. Қасқыр мен киіктің массалары жуық шамамен бірдей. Қасқырдың жерге түсіретін қысымы 16 кПа, ал киіктікі 50 кПа. Қасқырдың табанының ауданы үлкен бе, әлде киіктің тұяғының ауданы үлкен бе?
Жауаптары:
Негізгі себептердің бірі – түйенің табаны жалпақ болғандықтан, ол құмға батпайды. Түйе ауыр болғанымен, оның тұяғының ауданы аттың тұяғының ауданынан жалпақ болғандықтан, түсіретін қысымы аз.
Орындықта отырғанда біз аз ауданда отырамыз. Ал жұмсақ жерде отырғанда үлкен ауданда отырамыз да, қысым аз түседі.
Қасқырдың табан ауданы үлкен.
2.4. Лабораториялық жұмыстарды компьютерде модельдеу.
Физикалық лаборториялық жұмыстарды компьютерде дайын бағдарламаларды пайдаланып жасап, тәжірибелік зерттеулер жүргізуге қол жеткізуге болады. Мектепте лабораториялық жұмыстарды орындап болғаннан кейін, олардың есептеулерін алу міндетті. Сондай-ақ тәжірибе физикалық құрал-жабдықтар көмегімен орындалған жағдайдың өзінде оның алынған нәтижелерін өңдеуге оқушы немесе зерттеуші көп уақыт жұмсайды. Уақытты үнемдеу мақсатында және сапалы есептеулер жүргізуге қол жеткізу үшін мен «Паскаль» бағдарламалау тілінде механика курсындағы «Денелердің еркін түсу үдеуін анықтау» атты лабораториялық жұмыстағы алынған мәліметтерді өңдеуді мысалға көрсетейін, бұл жұмыста еркін түсу үдеуінің мәндерін әр түрлі биіктік үшін есептеп, оның шын мәнімен салыстыруға болады. Оның программасы:
program erkintusuydeyi;
uses crt;
const n =3; const ts =4.3;
var t:array[l..n] of real;
i:integer; h1,h2,h3,A1,A2,A3,dg, _dg, sigma: real;
dgl, dg2,dg3,gop,gsin,E,g1,g2,g3:real;
begin clrscr;
writeln( ‘биіктікті енгіз, метр есебімен’ ); readln(hl);
for i: =1 to n do begin
writeln (‘уакыттарды енгіз’ ); readln (t[i]); end;
Al:=0;
for i:=1 to n do begin
A1:=A1+t[i]/n; end;
writeln(‘уакыттын ариф-к ортасы =י,A1);
writeln( ‘биіктікті енгіз, метр есебімен’); readln(h2);
for i:=1 to n do begin
writeln( ‘уакыттарды енгіз’); readln(t[i]); end;
A2:=0;
for i:=1 to n do begin
A2:=A2+t[i]/n; end;
writeln(‘уакыттын ариф-к ортасы=’,A2);
begin
writeln (‘биіктікті енгіз, метр есебімен’); readln (h3); end;
for i:=1 to n do begin
writeln(‘уакыттарды енгіз’); readln(t[i]); end;
A3:=0;
for i:=1 to n do begin
A3:=A3+t[i]/n; end;
writeln(‘уакыттын ариф-к ортасы=’,A3);
gl:=2*h1/sqr(A1);
writeln(‘g1=’,g1);
g2:= 2*h2/sqr(A2);
writeln(‘g2=’,g2);
g3:=2*h3/sqr(A3);
writeln(‘g3=’,g3);
gop:= (gl+g2+g3)/n;
writeln('g орташа=י ,gop);
dg l:=gop-gl;
dg 2:=gop-g2;
dg3:=gop-g3;
writeln('dg1= ', dg1);
writeln(יdg2= י, dg2);
writeln(יdg3= י, dg3);
sigma:=sqrt((sqr(dg1)+sqr(dg2)+sqr(dg3))/(n*(n-1)));
writeln(י= sigmaי,sigma);
_dg:=ts*sigma;
writeln(‘_dg=’,_dg);
gsin:=gop+_dg;
writeln(‘g шын=’, gsin);
gsin:=gop-_dg;
writeln(‘g шын=’, gsin);
E:=_dg/gop*100;
writeln(‘салыстырмалы кателік=’,E);
readkey;
end.
Достарыңызбен бөлісу: |