Сыртқы жарнама. Сыртқы жарнама, жарнаманың ескі түрі бүгінгі күнге дейін, жарнамадағы тауардың кең жайылған түрі болып қалады. Еуропа елдерінде жарнама бюджетінен оған шығын 15% дейін құрайды.
-барлық размер және формадағы жаймасы;
-жарнаманың түрлі құрылуы, шатырлы бағдарлар атауы;
-газеттер және жүгіртпе сөз;
-видеотақта;
декоративті көшедегі сағаттар;
-белгі қою, көше бойына орнату;
-кең кеңістікте құру;
-аялдамадағы сыртқы жарнама;
-спорт іргетасындағы, транспорттағы сыртқы жарнама;
Сыртқы жарнаманың объектісі тек жарнаманың кең жайылу болашағы ретінде емес, ол қала архитектурасының элементі ретінде.
Сыртқы жарнаманың екі түрі тиімді деп есептелінеді.
1.Автокөлік трассасындағы жайлы жаймалар;
2.Транспорттағы жарнама-автобустың ішкі сыртқы жағында болады.
Бұл екі дәстүрлі түр қала төңірегінде, сауда орталықтарында қолданылады. Сыртқы жарнаманың құрылуының тиімділігі, басқа ақпарат құралдарынан ерекшелігі, жарнаманың таралуынан басқада нәрсеге қолдануы мүмкін. Сыртқы жарнаманың ерекшелігі теледидар сияқты миллиондаған аудиториясы бар жарнама тұтынушыларымен жақсы қатынаста болады, және оған жүктелген міндеттемелерді жеңілдетеді. Сыртқы жарнаманы шығарушыда көптеген мәліметтің қысқасын, тиімділігін құрумен байланысты мәселе туындайды. Сыртқы жарнаманың барлық пайдаланушылары көру қатынасы кезінде тексті оқу үшін және бейнені көру үшін бірнеше секунд артылмайды. Бұл ерекшелік шрифт таңдағанда мұқият болуды, олардың ыңғайлы оқылуын, бейнелігін, түсінің тиімділігін болжамдайды. Сыртқы жарнамаға мына парметрлер маңызды «бейне нүктесі» және «көру бұрышы». Тақтаны орналастыру кезінде бейне нүктесін ескеру керек. Рулде отырған, жүріп бара жатқан адамның көру бұрышы түрлі болады. Автокөліктің ішінде түрлі жерде отыруына байланысты жолаушымен жүргізушінің көру бұрышы түрлі болады. Сатып алушының зейінін аудару үшін сыртқы жарнаманың элементі ашық безендірілуі керек, әсіресе кешкі түнгі уақытта. Түстің жарықтығын безендіру тәсілі, ұсынылған тауармен байланысты болу керек, сонымен қатар ол айналадағы заттармен, көшемен, ғимаратпен сай келуі тиіс.
Сыртқы жарнаманың парадоксы- ол айналадағы жағдаймен сәйкес келуі тиіс деп есептелінеді. Жайылмалы жарнамны қолданғанда фирманың аты жеткілікті таныс болады. Текст экскизді қарағанда жайылмалы жарнама ескеретін жайт, ол жарнамалаушы фирманың бейнесіне сәйкес, бейне құру керек. Жарнаманы дайындағанда, онда жазуға қарағанда тауар бейнесін көру жақсы есте сақталады. Плакатты қабылдау безендірілуіне емес, орналасуына да байланыты (жол, көше, ғимарат). Күнге қарағанда көлеңкеде тұрған плакат жақсы көрінеді. Көбіне плакаттар транспорттың жүретін бұрышына жиі орналасады, алайда психологтарға жақсы таныс, жарнама плакатының жол бойында орналасуы тиімді қабылданады. Кейде жарнама жайылымдары автокөліктің жүруіне қарама-қарсы бағытталады, психологтадың көзқарасы бойынша бұл қабылдауға тиімсіз.
Кейде жарнамалаушылар, суретшілер, дизайнерлер жарнаманы адам емес машина көретіндей етіп безендіреді. Егер бақылаушыға көп детальдары бар таныс емес жарнама плакатын ұсынса- шрифт, сурет, мекен-жай, телефон- бұл психикалық процеске зейін, ес, ассоциативті ойлау, эмоцияға зиян келтіреді. Жарнаманың ақпарат көлемі адамның когнитивті мүмкіндіктерін ескеру керек. Жарнама жайылымдары жәрмекеге ұқсайды олар ашық көп түсті, айтуға қарағанда айқайлайды. Ол топтарды барлық күшімен өзіне қаратқысы келеді. Жарнамалық жайма жоғары зейін аудартады және жоғары қызығушылық таңғалдыру тудырады. Оның мәліметінің маңызы аз, бірақ көп эмоция. Ол пайдаланушыны сендірмейді жай ғана қызықтырады.
Жарнамалық хабаландыру адамдарға фирма туралы оның бар екенін еске түсіреді. Ол басқа жарнамалық шаралармен сәйкес келгенде тиімдірек болады. Олар жаймада, дуалда, ғимараттың шатырында, транспорттың ішінде жүзеге асады. Жарнама таратушылардың басты қызметі- тауар туралы пайдаланушының есіне түсіру.
Жарнаманы өңдегенде оны қолданудың бірнеше ережесін есте сақтау, пайдалы қабылдаудың тиімділігін арттыру үшін 7-9 сөзден артық қолданбау керек. Шрифт ашық, ірі екі үш түсті, зейінді шоғырлайтындай және оңай оқылатындай болуы керек. Текст қараңғыда қиындықсыз оқып кете беретіндей қысқа болуы тиіс. Кейде кәсіпорынды не дүкенді іздеуге көп уақыт кетіп жатады өйткені, олар қарапайым көрсетуді ұмытып кетіп жатады. Хабарландыру тақтасында екі сөзді еске түсіру пайдалы, ол жарнамада қолданылып жүрген сөз, адамдарға сенімді түрде әсер етеді. Бұл сөз- «Кіру қасына», «Дәл осында».