Өрттенген жүрекке
(19 шумақ, 3 тармақ)
Бір көрген болар сеп...
Біздердей ғашық көп
Қайсысы саған дөп?
Жөндеп те айтпадым,
Жүрегім
лүпілдеп (20 шумақ, 4 тармақ) [1. 69]
Бұл өлеңін ақын 1981 жылы жазған. Өлең 22 шумақты, 4тармақтан тұрады. Ақын «жүрек»
сөзін 4 түрлі мағынада қолданған. Өлеңде ғашығына деген ішкі сезімін де ірікпей айтқан, жігіт
сөзінен жүрек лүпілі, тағат таптырмай тынышын қашырған, бір ысып, бір суыған, іңкәр ниет,
алабұртқан көңіл күйі сезілгендей. Ақын өзі бой тасалап, кейіпкерін алға ұстап сөйлетеді. [2.28]
Адамның кейбір кездері» өлеңі
7 шумақтан тұрады. Бұл өлеңде ақын :
Сылдырлап өңкей келісім
Тас бұлақтың суындай,
Кірлеген жүрек
өзі ішін
Тұра алмас әсте жуынбай.
...
Ызалы жүрек
,
долы қол
Улы сия, ащы тіл
Не жазып кетсе, жайы сол,
Жек көрсеңдер өзің біл [1. 88]
Абайдың сөз өнері, өлең, ән туралы ең таңдаулы лирикалық туындыларының бірі. Ақындық
өнер айналасында сөз қозғайды. Бұл өлеңінде жүрек сөздерін ауыспалы мағынада қолданылған,
яғни «кірлеген жүрек», «ызалы жүрек» тіркесінде. [2.61]
Сонымен, 1987 жылы шыққан «Абай Құнанбаев» деген кітабындағы өлеңдеріндегі жүрек
сөздерін қолданылуына зерттеу жұмысын жүргіздім. Осы жинақта ақынның 94 өлеңі берілген.
Көптеген өлеңдерінде кейбір жүрек сөзімен тіркескен сөз тіркестері 2-3 рет қайталанады.
Абайдың 28 өлеңінде «жүрек» сөзі 1 реттен қолданылған. Оған мысал:
«Жігіт сөзі» («Айттым, сәлем, қаламқас»)
Достарыңызбен бөлісу: |
