Iii нұсқа 1-билет ХV-ХVІ ғасырлардағы ақын- жыраулар.
Бай қожалықтарды тәркілеу және оның саяси, экономикалық салдарын түсіндір?
жүктеу/скачать 9,24 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ұжымдастыру бай – кулактарды тәркілеуден басталды.
| Бай қожалықтарды тәркілеу және оның саяси, экономикалық салдарын түсіндір?
1928 жылғы 27 тамыз – «Аса ірі бай шаруашылықтары мен жартылай феодалдарды кәнпескелеу және жер аудару туралы» декрет жарияланды. Декретте бай – феодалдар өздерінің мүліктік және қоғамдық ықпалымен ауылды кеңестендіруге кедергі жасайды деген ұстаным негізге алынды. 657 бай жер аударылып, 145 мыңы тәркіленіп, олардың ауылшаруашылық құралдары – 877 колхозға, 24. 491 жеке шаруашылыққа бөлініп берілді. Тәркілеу заңды бұзу арқылы жүзеге асырылды: 1. Орташалар байлар қатарына жатқызылды. 2.Тәркілеуге жататын нормаға дейін жеткізу үшін жекелеген отбасы шаруашылықтары әдейі біріктірілді. 3.Қанаушы элементтермен қатар дәулетті және орташа шаруашылықтар да тәркіленді. Сөйтіп, бай – кулактар қатарына темір шатырлы үйі немесе 2 аты болғандар да енгізілді. Ауыл шаруашылығын жаппай ұжымдастыру (коллективизация) бағыты көзделіп, бай – кулактары тап ретінде жою міндеті алға қойылды. Ұжымдастыру бай – кулактарды тәркілеуден басталды. Ф.Голощекин Қазақстан Өлкелік партия комитетінің хатшысы болған тұста «Асыра сілтеу болмасын, аша тұяқ қалмасын!» деген ұранмен жұрттың мал-мүлкі тартылып алып, тәркіленді. Тұтас бір халықты қырып салған жендеттік саясатты ұстанған Голощекин «Кіші қазан» төңкерісін ұйымдастырып, ел ішінде қанды қырғын жасады. Онсыз да адам шығынына ұшыраған халыққа жөн-жосықсыз қысым жасалып, жер-жерлердегі билік тізгінін ұстаған шаласауатты атқамінерлер қолында бір-ақ бас малы бар отбасылар да ауқаттылар қатарына жатқызған. Кейбір деректерге қарағанда сол жылдары қазақтардың арасында 700-ге жуық байдың малы тәркіленген. Негізі Қазақстандағы байырғы ұлтты жойып жіберуге арналған шаралар алғаш рет 1927жылдың көктемі мен күзінде қолға алынған. Ал 1928 жылы «ірі бай шаруашылықтары мен жартылай феодалдарды тәркілеу және жер аудару туралы» декрет шықты. 1929-1931 жылдары ол шегіне жетті. Нәтижесінде қазақ халқы өз тарихында болып көрмеген ашаршылыққа ұшырады. Дәл осы кезде өкімет орындарының саясатына деген наразылықтың оты тұтанып жатты. Шаруалар бұқарасының ниеті стихиялы бой көрсетулерден көрініс тапты. Жалпы ұжымдастыру науқаны басталысымен бірқатар аудандарда негізгі қозғаушы күштері кедей және орташа шаруалар болған көтерілістер бұрқ ете түсті. Осылайша қазақ халқы өте қиын кезеңді бастан кешірді. жүктеу/скачать 9,24 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|