І. Жалғаулықтар өзара тең бірыңғай сөздердің, сөз тіркестерінің және сөйлемдердің арасындағы әр қилы қатынастарды білдіреді. Жалғайлықтар ең кемі өзара тең екі сөзге не екі сөз тіркесіне бірдей қатысты болады. Мысалы: Қыс пенен жаз, күн менен түн, тақ пенен жұп, жақсылық пен жамандық – болды сегіз (Абай).
Жалғаулықтар салалас құрмалас сөйлемдердің құрамындағы жай сөйлемдерді де өзара байланыстырып, олардың арақатынастарын білдірудің қызметін атқарады. Мысалы: Әліп әлісіреп көзін біраз жұмып жатты да, қайтадан ашты (С.Ерубаев).
Жалғаулықтардың ма,ыналары мен функцияларын бір-бірінен бөліп қарауға болмайды. Өйткені олардың сөйлемде қолданылуына байланысты мағыналары әрбір жалғаулықтың функциялық қызметіне орай және соған сәйкес сараланып отырады. Сондықтан жалғаулықтарды өзара жәктегенде, түпкі тірек етіліп олардың функциялық қызметі негізге алынады. Жеке сөздер мен сөйлемдерді байланыстыру қызметі жағынан, олар: а) салаластырғыш жалғаулықтар және ә) сабақстастырғыш жалғаулықтар деп екі топқа бөлінеді.
Достарыңызбен бөлісу: |