| 2-жаттығу. Туынды етістік жасаушы жұрнақтарды тауып, оған сипаттама беріңіздер.
Босатсам, шағым айтпасқа ант бересіңдер ме? (М.Ә.). Қыз кенет ойланып қалды (Х.Е.). Елден келген адамдарға жолығамын (Х.Е.). Ел өртенеді мына бүліктен (М.Ә.). Не жақсылық орнаттық (М.Ә.). Жүзі өзгеше қуарып, қолдары дірілдеп кетті (М.Ә.). Ішінен жәбірленсе де, үндемей оңай көнді (Ғ.М.). Жабай сүйретіліп бекетке жеткенде, мұнда түнеуге тоқтаған керейлер әлі орналаспаған екен (Ғ.М.).
3-жаттығу. Көмекші етістіктің қандай грамматикалық мағына беріп тұрғанын, негізгі етістікпен қандай қосымша арқылы байланысып тұрғанын анықтаңыздар.
Торыны тебініп қойып, желі басын көрмеген торы төбел биелерді маңға келтіре алмай Бақы жекірді; елегізіп шекенің түбінен үріккен бойдақ жылқылар құрықшының оң жағын ала жосып өтіп жатты; құйрық-жалын тігіп алған тай-құлындар шұрқырап шауып, бой берерлік емес. Омыраулы ұзын бел жануар ауаны желдей есіп, тасасында құрықшы тұрған көк биеге құрық бойы келіп қалды да, басын көтеріп алды, жалт бұрылып үлгіргенше, оның кішкене басына Қарымсақтың бұғалығы түсіп те кетті (Х.Е.). Қызыл шапақ шашын ұясынан көтеріліп келе жатқан күн әлемді аяғынан лезде тік тұрғызған сияқты (Х.Е.).
Достарыңызбен бөлісу: |
