Сабақтың тақырыбы «Модель және модельдеу.Модельдің түрлері»
Күн жүйесі
Николай КОПЕРНИК поляк астрономы
(1473-1543)
Сабақтың сұрақтары:
Модель деген не?
Модель не үшін қажет?
Модельдің қандай түрлері болады?
Модельдердің жіктелуі .
Информатикада қандай модельді қарастырады?
Модельдеу деген не?
Модель мысалдары
Бұл екі модельде объект қарастырылады,
олардың өлшемдері өте кішкентай немесе өте үлкен болғандықтан
Оларды оқыту (зерттеу) шын мәнініде мүмкін емес.
Карталар жергілікті жермен танысуға мүмкіндік береді, үйден шықпастан қозғалыс маршрутын есептеуге болады.
Модель мысалдары
Бұл модельдер процесс немесе құбылысты байқауға мүмкіндік береді, шын мәнініде бұл құбылыстар баяу жүреді.
Анықтама
Модель – нақты нысанды , құбылысты немесе үдерісті қарапайым етіп түсіндіру.
Модельдеу – нысандарды, үдерістерді және құбылыстырады зерттеу үшін модель құру.
Модель – әлемді тану құралы болып табылады.
Модельдің жіктелуі
Уақыт факторы
Динамикалық модель - уақыт барысындағы объектінің қасиеттерінің өзгерісін көрсету мүмкіндігін береді.
Статистикалық модель - объект жөнінде алынған ақпараттың белгілі бір уақыт бөлігіндегі үзіндісін айтуға болады.
Ұсыну тәсілі бойынша
Материалдық модель – заттық немесе физикалық деп айтуға болады. Олар түпнұсқаның геометриялық және физикалық қасиеттерін көрсетеді. Материалдық модельдердің қарапайым мысалдарына балалар ойыншықтарын алуға болады.
Ақпараттық модель – объектінің, процесстің, құбылыстың қасиеттері мен күйін сипаттайтын ақпарат жиынтығын және сыртқы әлеммен өзара байланыс болып табылады.
Ақпараттық модельге вербальдік модель жатады. Вербальдік модель дегеніміз – ойша немесе әңгіме түрінде жасалған ақпараттық модель.
тәжірибелер
ойыншықтар
P = (a + b)*2
Қолдану аймағы бойынша
1. Оқу
2. Имитациялық
3. тәжірибелік – кеме моделі, аэродинамикалық дүрбі ;
нақты нысанды түсіну: құрылымы қандай, негізгі қасиеттері, даму заңдары мен қоршаған ортамен байланысы ;
нысанды немесе құбылысты басқаруды үйрену: мақсатқа жету үшін оны басқарудың ұтымды тәсілдерін анықтау;
нысанға қатысты барлық тәсілдер мен формаларды қолдану.
Модель – нақты нысанды , құбылысты немесе үдерісті қарапайым етіп түсіндіру.
Модель түпнұсқаның барлық негізгі сипаттамасы мен қасиетін сақтайды.
Модель – көрнекі түрде жазбаша жоспар, сызба ретінде жасалуы мүмкін. Мұндай модель барлық уақытта біздің ойымызда бейнеленетін прототип пайда болғанға дейін жасалады.
Бір объект үшін әр түрлі модель жасалуы мүмкін. Модельдің жасалуы зерттеу мақсатына және прототип жөнінде жинақталған мәліметтердің көлеміне тәуелді болады.
- Модельдеу – ғылымды тану тәсілі .
Үй тапсырмасы
§ 13,14 оқу
Тапсырма . Статистикалық және динамикалық модельдерге мысал келтіріп, кестені толтырыңыз.