Иррационал теңдеулер және олардың жүйелері. Иррационал теңдеулерді шешу әдістері. Анықтама


Қосымша аргумент енгізу арқылы шығарылатын тригонометриялық теңдеулер



бет6/6
Дата17.10.2023
өлшемі29,17 Kb.
#186159
1   2   3   4   5   6
Байланысты:
Сағидолла Тілек СӨЖ 3-emirsaba.org

Қосымша аргумент енгізу арқылы шығарылатын тригонометриялық теңдеулер.

а соsх +вsinx = с түрінде берілген теңдеуді шешу үшін теңдіктің екі жағын  А>0 санына мүшелеп бөлейік.


Сонда а/( ) соsх+ в/( ) sinx= с/( ); (а/( ))2+(в/( ))2 =1
. Демек,бірлік шеңберде координаталары (а/( ); в/( )) болатын нүктеге сәйкес ⱷ бұрышы бар. sinφ= а/( ), соsφ = в/( ), ал теңдіктің оң жағы с/( ) = 1.

Сонымен sinφ•соsх+ соsφ•sinx=c/A, sin(φ+x)=c/A.Егер │ c/A│˃1 болса,онда теңдеудің түбірі болмайды; егер│c/A│≤1 болса, онда теңдеудің түбірлері болады және олар мына формулалар арқылы табылады:


φ+x=(-1 )п•arcsinc/A + πп; x=(-1 )п•arcsinc/A-φ + πп, пεZ.

Мысалдар қарастырайық.

8-мысал. 12 соsх - 5 sinx = 13 sin3x теңдеуін шешейік.
Шешуі. Теңдіктің екі жағын мүшелеп 13-ке бөлеміз, себебі  . Сонда 12/13 соsх-5/13sinx=sin3x.Осы теңдіктен sinφ =12/13, cosφ=5/13 деп алсақ, онда sinφ•соsх+ соsφ•sinx= sin3x, мұндағы φ— қосымша бұрыш. Қосымша бұрыш 0 < φ< π/2 - аралығында өзгереді, себебі sinφ˃0, cosφ> 0.
sin(φ-x)- sin3x = 0 немесе sin3x+sin(x-φ) = 0,
2 sin(3х+х-φ)/2•соs(3х-х+φ)/2=0.
Осыдан sin(2х -φ /2)= 0 және соs(х+φ /2)= 0 теңдеулеріне келеміз.
sin(2х -φ /2)= 0; 2х -φ /2= πп; 2х= φ/2+πп, пεZ.
х=φ /4+ πп/2, пεZ-бірінші теңдеудің шешімі.
соs(х+φ /2)= 0, х+φ /2= π/2+πḳ, ḳεZ; х= π/2- φ/2+ πḳ, ḳεZ-екінші теңдеудің шешімі.
Қосымша аргумент φ= arccos5/13 теңдеуімен анықталса (себебі cosφ=5/13),онда x=1/4 arccos5/13+ πп/2, пεZ, х= π/2- 1/2 arccos5/13+ πḳ, ḳεZ.
Егер қосымша аргумент sinφ =12/3 теңдігімен анықталса, онда φ=arcsin12/13.
Теңдеудің шешімі мына түрде беріледі:

x=1/4 arcsin12/13+ πп/2, пεZ, х= π/2- 1/2 arcsin12/13+ πḳ, ḳεZ.




VI. Тригонометриялық теңдеулер жүйесін шешу.
Анықтама. Тригонометриялық теңдеуі бар жүйені тригонометриялық теңдеулер жүйесі деп атайды.
Тригонометриялық теңдеулер жүйесін шешу алгебралық тендеулер жүйесін шешу әдістеріне негізделген, демек, ол алгебралық теңдеулер жүйесін шешу әдістерін тригонометриялық формулаларды түрлендірулер кезінде колдана білу мен тригонометриялық теңдеулерді шешу дағдысын меңгеруді қажет етеді.
http://emirsaba.org

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет