ҚЫСҚа жауапты сұРАҚтар арқылы бағалау жолымен студенттерді бағалау үшін мәлімет жинау түрі акушерлік іс және гинекология кафедрасы Онкогинекология пәні

I. Экзогенді әсерлер:

Жарақаттар

Вирусной инфекциялармен, Хламидия, Микоплазмамен тудырылған қабыну.

Емдеу үшін физикалық және химиялық жолмен қолданылатың крнтрацепция.

II. Эндогенді әсерлер:

Жасына байлаңысты гормональдік ауытқулар

Ішкі секреция бездерінің аурулары

Иммунологиялық жағдайының төмендеуі.

III. Әлеуметтік әсерлер:

Жыныстық қатынасты ерте бастау

18жасқа дейіңгі ерте алғашқы жүктілік

Жыңыстық серіктесті жиі алмастыру

Төмен әлеуметтік жағдайда жыңыстық қатынасты ерте бастау және де көп босану.

Дәрігерлер неге кейбір әйелдерде жатыр мойны обыры дамиды, ал кей біреулерде мүлдем болмайды деген сұрақтың жауабын әлі күнге дейін таба алған жоқ. Бірақ бізге бір белгілісі әйелдерде белгілі бір қауіп факторларының әсерінен цервикальді обыр дамуы мүмкін. Аурудың дамытуы мүмкін қауіпті факторлардың бәрі – қауіп факторы деп аталады. Зерттеулер барысында цервикальді обырды дамытатын факторлар тізімі табылды. Бұл факторлар тіпті де жоғары қауіппен астасып кетуі мүмкін:

• Адам папиллома вирусы (АПВ): АПВ инфекциясы цервикальді обыр үшін ең негізгі фактор болып табылады. АПВ – бұл жатыр мойнын инфекциялайтын вирустар тобы. АПВ инфекцияссы өте кең таралған. Бұл вирустар адамнан адамға жыныстық қатынас арқылы жұғады. Көбінесе ересек адамар өз өмірінің белгілі бір кезеңдерінде АПВ – жұқтырып алып жатады. АПВ-ның кейбір түрлері жатыр жасушаларын өзгертуі мүмкін. Бұл өзгерулер: генитальді сүйел, обыр және т.б. мәселелермен сипатталуы мүмкін. Дәрігерлер АПВ бойынша тексеруге сүйел болмаса, басқада симптомдар болмаса да бағыттауы мүмкін.
• Егер әйелде АПВ анықталса, оны дәрігер басқа адамдарға вирус жұқтырмас үшін түрлі әдістер жайында әңгімелеседі. Папаниколау бойынша жұғынды алу АПВ-дан туындаған жатырдағы жатырдағы жасушалардың өзгеріін анықтауға мүмкіндік береді. Жасушалардағы бұл өзгерісті емдесе, цервикальді обырдың алдын алуға болады. Ол үшін бірнеше емдеу әдісі де бар: инфекцияланған тіндерді қатыру немесе күйдіру. Кейбір жағдайларда дәрілерде өз пайдасын тигізуі мүмкін.
• Папаниколау бойынша жұғындыны тұрақты түрде алмау: Цервикальді обыр Папаниколау бойынша жұғындының көмегімен тұрақты түрде тексеруден өтпейтін әйелдер арасында кеңінен таралған. Бұл тексеру арқылы дәрігерлер обыр алды жаушаларды тауып алады. Өзгерген обыр алды жасушаларды емдесе жатыр мойы обырқа тап болудан аман болады.
• Иммун жүйесінің әлсіреуі (ағзаны қорғап тұратын табиғи жүйе):АИТВ (ЖИТС тудыратын вирус) инфекциясы бар немесе иммун жүйесін демеу үшін дәрі қолданып жүрген әйелдер цервикальді обырдың жоғарғы сатысына тап болу қаупінде болып саналады. Мұндай әйелдерге дәрігерлер цервикальді обырдың белгілеріне қарсы тұрақты түрде скринингтік тексеруден өтіп тұруына кеңес береді.
• Жасы: Жатыр мойны қатерлі ісігі 40 жатан асқан әйелдер арасында кездесіп жатады.
• Жыныстық қатынастың кері сараптасы: Көп адаммен жыныстық қатынасқа түетін әйелдерде цервикальді обырға тап болу қаупі орташадан жоғары болып саналады. Сондай-ақ, көптеген әйелдермен жыныстық қатынас жасайтын еркекпен байланысқан әйел де цервикалді обырдың дамуы ықтимал топтың қатарында болып саналады. Екі жағдайда да цервикальді обырдың даму қаупі жоғары себебі бұл әйелдерде АПВ инфекциясының туындау қаупі орташадан жоғары болып табылады.
• Шылым шегу: АПВ инфекциясы бар, темекі шегетін әйелмердің аталмыш инфекциясы бар, бірақ шылым тартпайтын әйелдерге қарағанда цервикальді обырға тап болуы қаупі басымырақ болып келеді екен.
• Жүктілікке қарсы дәрілері ұзақ уақыт қолдану: Жүктілікке қарсы дәрілерді ұзақ уақыт бойы (5 немесе одан да көп жыл) қолдану, АПВ бар әйелдің цервикальді обырға тап болу қаупін арттырады.
• Көп балалы әйелдер: Зерттеушілердің айтуынша, АПВ бар әйел көп босанса, ол цервикальді обырдың жоғарғы сатысымен ауру қаупінде болып есептеледі екен.

Жатыр мойны обыры бойынша қауіп факторлары болып табылатын қандай да бір себепен алаңдап жүрген әйел, өзінің мәселесі төңірегінде дәрігерге қаралып көргені дұрыс.