д а б ол м аса) салы сты рмалы лы қ пен квантты механика сияқты категорияларм ен ой ж ү й ел еу ге қабілетті ем ес. Бірақ ф изиктерге осынау ж а зб аға бір қар а ған н ан -ақ ой қорытып, пікір түйіндеу түк ем ес, олар «қалыпты ад ам д ар» сияқты ой то лғам ай- ды. Керісінш е, сыртқы ж үйел ер ді д е р е кте р легін өңдеу үдерісіне пайдаланады . Үдерістің негізгі бөлігі баста ем ес, компью терде н ем есе университет д әрісханасы - ның тақтасы н д а өрбіп жатады . 120
АГРАРЛЫҚ РЕВОЛЮЦИЯ Математикалық жазба кейінірек тағы бір тиімділігі жоғарылау амал - екілік жүйені туындатты, ол компьютерді бағдарламалық қам- тамасыз ету ісінде қолданылады. Ол үшін бар болғаны өкі таңба - 0 мен 1 қажет. Қазір мен клавиатурада теріп отырған сөздер компью- тердө «нөл» мен «бірдің» әртүрлі комбинациялары арқылы көрінеді. Жазу үлгісі адам санасына қызмет ету үшін жасалды, бірақ оның қожайынына айналып барады. Компьютерлеріміз Homo sapiens қалай сөйлеп, сезінетінін және армандайтынын түсіне алар емес. Біз бол- сак Homo sapiens-ті машинаға түсінікті сандар тілінде сөйлеп, сезінуге және армандауға үйрете бастадық. Мұнымен тарих аяқталмайды. Жасанды интеллект жөніндегі ма- мандар тек қана компьютердің екілік жазбаларына сүйенетін және адамды ешқашан керек қылмайтын ақыл-естің жаңа түрін жасауға тал- пынуда. «Матрица», «Терминатор» сияқты фантастикалық фильмдер екілік код түбінде адам салған бұғауды лақтырып тастайды. Бас көтер- ген екілік жазбаға адам билігін қайта жүргізгісі келсе, ол бүкіл адамзат тұқымын жойып жіберуге тырысады. *Жалпы түтынымдағы ауызекі сөйлесу құралы - аккад тілі болғаннан кейін де - ресми,
