Қызықты физика әлемінде

Армысыздар, құрметті жиылған қауым, ардақты ұстаздар, қадірлі қонақтар, «Жүзден жүйрек, мыңнан тұлпар» сайыскерлер. Бүгінгі «Қызықты физика әлемінде» атты сайысымызға қош келдіңіздер!

Білім деген биік шың,

Бақытқа сені жеткізер.

Білім деген ақылшың,

Қиындықтан өткізер,- деп бүгінгі сайысымызды бастауға рұқсат етіңіздер.

Бүгінгі ойынға бес команда қатыстырылып отыр, әр командада екі студенттен. Топтар өздерін таныстырып өтеді.

I – топ: “ЭКСПО” (ДО-16/9)

II – топ: “Болашақ” (ПД-16/9)

III – топ: “Тәуелсіздік” (П-16/9)

IV – топ: “Жас қыран” (ЧС-16/9)

V – топ: “Ұландар” (ФиС-16/9)

Сайыс кезеңдері:

І кезең “Бәйге”

ІІ кезең “Көкпар”

ІІІ кезең “Полиглот”

IV кезең “Ғажайып үштік”

V кезең “Жорға”

Бүгінгі ойынымыздың әділ шешімін беретін әділқазылармен таныстырып өтейін:

Досманбетова Гүлсім Сәрсенқызы – ғылым магистрі, жоғары санатты мұғалім, арнайы пән оқытушысы;

Смаилова Аида Есенгелдіқызы – директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары, жоғары санатты мұғалім, қазақ тілі әдебиеті пәнінің оқытушысы;

Серкебаев Дәурен Жұбайұлы – гуманитарлық педагогикалық циклдік комиссиясында арнайы пән оқытушысы, жоғары санатты мұғалім, ғылым магистрі;

Қарап тұрмай бәйгеге еріңіз,

Шәкірттерге әділ шешім беріңіз,

Жүзден жүйрік, мыңнан тұлпар шығарар,

Бәйге, бәйге, бәйгені бір көріңіз.

Сайысымыздың  І кезеңі — «Бәйге». Бұл кезеңде әр командаға сұрақтар қойылады. Әрбір дұрыс жауапқа 5 ұпай беріледі. Дайын болсаңыздар сайысымызды бастаймыз. Ал,мұқият болыңыздар.

1. 
   «Физика» сөзінің қазақша аудармасы? (Табиғат)
   
2. 
   Страус өзін құспын деп атай алама? (Жоқ)
   
3. 
   1кг зат қыста ауырма әлде жазда ауырма? (Бірдей)
   
4. 
   12 шоқжұлдыздың жалпы атауы? (Зодиак)
   
5. 
   Өзі арық, сөзі әріп? (Қалам)
   
6. 
   2 санын қандай санға бөлгенде 4 саны шығады? (0,5)
   

1. 
   Жасыл адамды көргенде не істеу керек? (Жолдан өту керек)
   
2. 
   Қай кезде аспан жерден төмен бола алады? (Судағы бейнесінде)
   
3. 
   Бір жылда қанша айдың 28 күні бар? (12 айда)
   
4. 
   Денеге туындайтын үдеу оған әрекет етуші күшке тура, ал массасына кері пропорционал, бұл Ньютонның нешінші заңы? (ІІ заңы)
   
5. 
   «Таралу», «Жойылу» қай сөздің мағынасы? (Диффузия)
   
6. 
   1961жылы 12 сәуірде қандай оқиға болды? (Гагарин ғарышқа ұшты)
   

1. 
   Интернет беті қалай аталады? (Сайт)
   
2. 
   Дұрыс алты жақ, атын ойлап тап? (Куб)
   
3. 
   Гелиос грекше қандай мағынаны білдіреді? (Күн)
   
4. 
   Заттың үш күйі? (Қатты, сұйық, газ)
   
5. 
   Қазақстан Тәуелсіздігіне неше жыл? (25)
   
6. 
   «Өлшеймін» мағынасын білдіретін сөз? (Метр)
   

1. 
   Күшті ойлап тапқан ғалым? (Ньютон)
   
2. 
   Инерция латын тілінен аударғанда қандай мағынаны білдіреді? (Қозғалыссыздық)
   
3. 
   Күшті өлшейтін құрал? (Динамометр)
   
4. 
   Мұздай суға шәйды салсаң диффузия құбылысы байқалады ма? (Жоқ)
   
5. 
   Жердегі ең ақылды кім? (Адам)
   
6. 
   Суға қай кезде қолды кесіп алуға болады? (Мұз кезінде)
   

1. 
   Электр заряды жоқ бөлшек? (Нейтрон)
   
2. 
   Аттас зарядтар бір-біріне тартыла ма? (Тебіледі)
   
3. 
   Күн жүйесіндегі ең ірі планета? (Юпитер)
   
4. 
   Ең көне музыкалық аспап? (Ысқырық)
   
5. 
   Темір не? (Металл)
   
6. 
   Көкке қараған жұлдыз санаған?( телескоп)
   

Адам — алып, таңғажайып ісімен,

«Көкпар» — ойын ой тастаған түсімен.

Зерделілер заманды алға жылжытсақ,

Физикалық заңдылықтар күшімен.

Бұл адамдар ардақтаған халықтар,

Қара, ойлан, зерек болсаң сайыскер,

Алыптарды әрқашанда танып қал.

 Көкпар бөлімінде ұяшықтарда сұрақтар жасырылған. Әр ұяшықта екі сұрақтан. Таңдау арқылы сұрақтарға жауап береміз.

Келді кезек полиглотты шешуге,

Жауаптарды аударуға үш тілде.

Қазақ, орыс, ағылшынды білсеңіз,

Керемет ұпай, шәкірт саған несібе.
Бұл кезең шарты әр топқа жұмбақтар беріледі. Сол топ жұмбақтарына жауап бере алмаған жағдайда, басқа топ жауап беруге болады. Жұмбақтың жауабын тауып, тапқан жауапты орыс, ағылшын тілдеріне аудару. Олай болса дайын болыңыздар!

1. Аса қажет өмірге халық үшін,

Пайдаланамыз күн сайын жарық үшін. (тоқ, ток, current)

Тұр құдықта байланып.

Қаға берер таңдайды,

Әдетінен танбайды   ( сағат,часы, clock)

Жылдамдығын береді.

Өлшемдерін қарасақ,

Ньютонға ол келеді.  (күш,сила, strength)

Мезеттен қашықтайсың

Асықсаң аз болады,

Табасың мұны қайсысың? (Уақыт, время, time)

Түрлендірсек егер де.

Басқа күйге ауысқан,

Жұмыс істейді әрқашан.   (Энергия,энергия,energy)

Сатпайын десем тәуір кілем. (Жер,земля, Еаrth)

Онсыз еш жерге бармайсың

Көлікпен де, жаяу да

Саралайсың, таңдайсың. (Жол, дорога, road)

Суға бөкті бар алап

Көкте түрлі жолақты

Өрнек тұрды ғаламат. (Кемпірқосақ, радуга, rainbow)

Күміс теңге кетеді. (Ай мен кун, луна и солнце, moon and sun)

Жылғалардан өтеді. (Су,вода,water)

 Осы үшінші кезең қорытындысы бойынша ең аз ұпай жинаған бір топ ойыннан шығады.

 

ІV кезең: Ғажайып үштік

Үштіктің сұрағы көп сабақтан,

Шәкірттердің білері алға шығады.

Асықпаңдар,ойланыңдар жақсылап,

Үш жауап бар біреуі оның шырағы.

IV кезең. Ғажайып үштік

Ендігі кезең “Ғажайып үштік” деп аталады. Сұрақтардың дұрыс нұсқасын таңдау арқылы сұраққа жауап беріледі.

 1.  Бес сөздің қайсысы физикалық денені білдіреді?

А) дыбыс

В) метр

Д) жылдамдық

Б) алюминий

В) килограмм

Г)  сағат

Д) жер

3. Бес сөздің қайсысы физикалық қүбылысты білдіреді?

А) атом

В)  молекула

Г)  ұзындық

Д)  элемет

А) И.Ньютон

Б) М.Ломоносов

В) Аристотель *

Г) Гук

А) 10

Г)   0,01

Д)   1000

6. Қандай физикалық шама массаның көлемге  қатынасымен өрнектелінеді?

А) жылдамдық

Б)  жол

В)  күш

Д)  уақыт

А)  км/сағ.

Б)   см/мин.

В)   мм/с

Г)   см/с

Д)   м/с *

8.Жол мен орын ауыстырудың қайсысы векторлық шама?

А)  орын ауыстыру *

Б)   жол

Г)   екеуіде векторлық шама емес

Д)   векторлық  шама деген түсінік жоқ

9.Көрсетілген физикалық шамалардың қайсысы векторлық шама емес?

А)   күш

В)  жылдамдық

Г)   орын ауыстыру

Д)   уақыт *

10. Жүк машинасы жолдан тайғанақтап жүре алмай тұр. Артқы дөңгелектерінің

жермен үйкелісін арттыру үшін жүргізуші не істеу керек?

а) Машина кузовын жеңілдету;

ә) Двигательдің тарту күшін арттыру;

б) Артқы дөңгелектердің астына құм салу *
11. Айдың бетінде тұрып «аққан жұлдыздарды» көруге бола ма?
а) иә, болады

ә) Жоқ, өйткені айда атмосфера жоқ *

б) жұлдыздарды көріп санауғада болады.

ә) Жоғары болғандықтан

б) Тамақтын құрамы дұрыс болмады.
14. Марс планетасында жұмыртқаны пісіруге бола ма?
а) Болады, онда атмосфера бар

ә) Болмайды,өйткені атмосфера өте сирек *
б) Марс планетасы жоқ
15.Күштің өлшем бірлігі?

а) Дж

б) кГ

 

V кезең: Жорға

Ең қиыны жарыстың «Жорға» келді,

Мықтылары қалыпты жеңсін енді

Тез жауап бер ойланып тұрып қалмай,

Осы ойыннан көреміз ерен ерді.

Сайысымыздың соңғы кезеңі «Жорға». Бұл кезеңде екі топқа екі – екіден есептер беріледі. Есепті шешуге 3минут уақыт беріледі.

І топқа:

1.Бір-бірінен 4м қашықтықта тұрған массалары 2тонна және 8тонна екі дененің гравитациялық өзара әсер күшін табыңдар? Ж: 6,67*10-5Н

2. Қатаңдығы 20Н/м серіппенің 5н күштің әсерінен ұзаруын табыңдар? Ж: 0,25м

ІІ топқа:

1. Автомобиль 10с уақыт ішінде жылдамдығын 54км/сағ-тан 36км/сағ-қа дейін азайтты. Дененің үдеуін табыңдар? Ж: -0,5м/с

Ал сайыскерлер сіздерге сәттілік. Сіздердің есептеріңіз дайын болғанша көрермендермен ойын ойнасақ. Яғни логикалық сұрақтар. Сонымен көрермендер дайын болсаңыздар, бастайық!

Көп-көп рахмет сіздерге!

Ойын –толқын, жатқандай асып, тасып,
біреу мығым, біреулер шалыс басып
бұл ойыннан өтеді ғұлама ойлар,
ғылым жолы бірде жеңіл, бірде қатты
ақыл ойлар әлемді арбап апты
физика ғылымдар патшасы атты
таңырқатып, аңыз қылған адамзатты
келер ұрпақ даналарға туса игі
пифагор, паскаль, архимед жолын қуса,
елімнің болашағы гүлденеді
ғылымның шамшырағы жанып тұрса, - дей келе әділқазылардан қорытынды сұраймыз. (әділқазылар ойыншыларды марапаттайды)

Алдыңызда жайнаған жүздер әні