Қызметі туралы Мәлімет Ғзи-дың 2008-2010 жылдар бойынша жарияланымдары

1. 
   ҒЗИ-дың 2008-2010 жылдар бойынша жарияланымдары
   

ҒЗИ-да халықаралық ғылыми байланыстар дамыту бағытында әдебиеттану, тіл білімінің өзекті мәселелерін камтитын «Әлемнің көркемдік және тілдік бейне-көрінісі – ізгі құндылықтар айнасы» атты ғылыми зерттеу 2011 жылы жалғасады.

ҒЗИ-да ҚР БжҒ министрлігінің іргелі ғылыми жобалар конкурсынан өткен, 2009-2011 жылдар аралығында орындалатын «Түркілік рухани мұра – әлемдік өркениеттің құрамдас бөлігі» атты іргелі ғылыми зерттеу бойынша жұмыс жүргізіліп жатыр.

ҒЗИ директоры, ф.ғ.д. С.Б. Даутова «Классикалық филология» мамандығы бойынша 2011 жылы «Болашақ» халықаралық бағдарламасы орталығы есебінен ғылыми стажировкаға мемлекеттік грант жеңіп алды.

2008-2010 жылдар аралығында ҒЗИ қызметкерлері және ҒЗИ-да орындалатын Ғылыми жобаларға қатысушылардың жалпы жарияланымы – 96. Олардың 25-сі халықаралық және 26-сы республикалық ғылыми конференциялар мататериалдары жинағында, 45-сы түрлі ғылыми басылымдарда жарияланған. ҒЗИ 2009-2010 жылдары 5 монография, 3 оқу құралын дайындады.

ҚР БжҒ министрлігінің іргелі ғылыми жобалар конкурсынан өткен, 2009-2011 жылдар аралығында орындалатын «Түркілік рухани мұра – әлемдік өркениеттің құрамдас бөлігі» атты іргелі-ғылыми зерттеу бойынша жұмыс жүргізіліп жатыр.

Институт директоры С.Б.Даутова ҚР ҰҒА М.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтының Абайтану және қазақ әдебиеті бөлімінде 2007-2009 аралығында орындалған қолданбалы жобаға жетекші авторлардың бірі ретінде қатысты. С.Б.Даутова осы жобаның нәтижесі ретінде жарық көрген «XIX-XX ғасыр басындағы қазақ әдебиеті және тәуелсіздік идеясы» атты ұжымдық зерттеудің (монографияның) «Қазіргі қазақ драматургиясындағы ұлттық идея» тарауының авторы. Ғылыми монография 2009 жылы жарық көрді.

2010 жылы «Әдебиеттану және тіл білімі» ҒЗИ өзінің ғылыми өнімдеріне сертификат алуға көңіл бөліп, Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Зияткерлік меншік құқығы комитетіне сараптамаға екі монография ұсынып, мынадай куәліктер алды:

• 
  Даутова С.Б. «Личность в художественном мире драмы» – Зияткерлік меншік объектісін мемлекеттік тіркеу Куәләгі, №1472, 28 қыркүйек, 2010 жыл.
  

• 
  Даутова С.Б., Исхан Б.Ж., Оспанова Б.Р. «Мұхтар Әуезов парасаты» – Авторлық құқық объектісіне құқықтарды мемлекеттік тіркеу туралы Куәләк, №1535, 8 қазан 2010 жыл.
  

ҒЗИ-дың директоры С.Б.Даутова осы іргелі-ғылыми зерттеу бойынша өзінің зерттеулерін ғылыми ортаға баяндап, Халықаралық «Түрксой» ұйымының грантын жеңіп алды. Осы грант бойынша «Түрксой» ұйымының Валиди Тоган ғылыми мұрасына арналған конгресте баяндама жасап, халықаралық дәрежедегі сертификатқа ие болды.

2009-2010 жылдары «Әдебиеттану және тіл білімі» ҒЗИ әдебиеттану, тіл білімінің болашағы бар «Әлемнің көркемдік және тілдік бейне-көрінісі – ізгі құндылықтар айнасы» атты ғылыми зерттеу тақырыбын орындаумен айналысып, осы ғылыми-зерттеудің нәтижелері негізінде 20 баспа табақтық «Әдеби және тілдік байланыстардың өзекті мәселелері» атты ұжымдық монография дайындап, баспаға өткізді.

ҒЗИ директоры С.Б.Даутова және институт қызметкерлері Ресей, Қытай, Түркия т.б. бірнеше алыс-жақын шетелде өтілген ғылыми-теориялық конференцияларға баяндамалармен қатысып, шетелдерде 8 ғылыми мақала жариялады (С.Б.Даутова – 4, Б.Р. Оспанова – 3, Е.З. Есбосынов – 1.)

Әдеби және тілдік өзара байланыс мәселесін зерттеу үшін Ресей, Қытай, Түркия, Украина, Өзбекстан, Тәжікстан, Татарстан, Башқұртстан, Якутия т.б. бірқатар шетелдік ғаламдармен бірлесе жұмыс істеуді жүзеге асырды. Қазақ әдебиетін шетелде оқытатын оқытушыларға ғылыми-әдістемелік кеңес берді. ҒЗИ базасында ф.ғ.д. С.Б.Даутованың жетекшілігімен М.К. Аммосов атындағы Ресей Солтүстік-Шығыс Федеральдық университетінің профессор-доценттері – ф.ғ.д. П.В.Сивцева-Максимова мен ф.ғ.к. С.И. Ефремоваға ғылыми және ғылыми-әдістемелік Біліктілікті жетілдіру курсынан өту ұйымдастырылды.

ҒЗИ ғылыми, ғылыми-әдістемелік жұмыстар жүргізумен қатар республикалық деңгейде сараптау іс-әрекетімен де айналысып, 2010 жылы түрлі еңбектерге пікір жазды. Сонымен қатар іргелі зерттеулердің республикалық конкурсының сараптау комиссиясына да қатысты.

ҒЗИ қызметкері Б.Ж. Исхан 10. 01.02 – қазақ тілі мамандығы бойынша «Қазақ терминологиясындағы жүйелілік», «Қазіргі айтыс ақындарының тілі» атты диссертацияларға ресми оппонент ретінде пікір дайындады.

2010 жылы институт қызметерлері бұқаралық ақпарат құралдарымен де тығыз байланыста жұмыс істеді. ҒЗИ директоры, ф.ғ.д. С.Б. Даутованың, ф.ғ.к., доцент Б.Ж. Исханның, ф.ғ.к. Б.Р. Оспанованың ҒЗИ-дың ғылыми-зерттеу тақырыптары мен еліміздің қоғамдық-әлеуметтік өзекті мәселелері бойынша ғылыми, ғылыми-көпшілік бірқатар мақалалары «Қазақ әдебиеті», «Ана тілі», «Айқын», «Алматы ақшамы» газеттері мен «Жұлдыз», «Қазақ әдебиеті және мемлекеттік тіл», «Туған тіл» журналдарында жарық көрді. Сондай-ақ, Б.Ж. Исхан 2010 жылы қазанда «Хабар» телеарнасының «Атамекен» бағдарламасына сарапшы ретінде қатысты.
4. 2011 жылы алыс-жақын шетелдердің импакт-факторы бар журналдарында өз зерттеулерін жариялауды жоспарлаған қызметкерлер тізімі

1) С.Б. Даутова

2) Б.Ж. Исхан

5. Халықаралық және республикалық ғылыми жобалар мен олимиадаларда 1, 2, 3 дәрежелі дипломмен марапатталған және жүлделі орын алған студенттердің тізімі
«Әдебиеттану және тіл білімі» ҒЗИ ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізумен қатар студентерді ғылыми жұмыс жүргізуге де тартып, ғылыми-зерттеу жүргізуге баулумен айналысты. 2009 жылы филология факультетінің бірқатар студентеріне ғылыми тақырып берілді. Ғылыми баяндама дайындаған студенттер университеттік ғылыми конференцияға қатысып, баяндама жасады. ҒЗИ қызметкерлері жетекшілік еткен үш студенттің ғылыми баяндамалары жоғары бағаланып, университеттің ғылым жөніндегі проректоры, физика-математика ғылымдарының докторы, профессор В.Н.Косов атынан грамоталармен марапатталды. Олар:

1) Бижанова М. «Орта ғасыр шығармалары түркі халықтарының әдеби-рухани мұрасы». Ғылыми жетекші – ф.ғ.д. Даутова С.Б.

2) Құдайбергенов Н. «Поэзия туралы түсінік және қазақ поэзиясының лирикалық сипаты». Ғылыми жетекші – ф.ғ.к., доцент Исхан Б.Ж.

3) Әкімғалиева М. « Қазіргі ақындар тіліндегі «діни» концепт» Ғылыми жетекші – ф.ғ.к Оспанова Б.Р.

2009 жылы С.Б.Даутова мен 4-курс студенті М.Бижанова «Орхон-Енесей жазба ескерткіштеріндегі сөзжасымдық тәсілдер», Б.Р.Оспанова мен М.Әкімғалиева «Қазіргі ақындар тіліндегі «Адам концептісі» аттты мақалаларын ҚазҰПУ-дың Жас ғалымдарға арналған «Хабаршысының» № 2 (15) 3-9 беттерінде жариялады.

2010 жылы ҒЗИ директоры, ф.ғ.д. С.Б.Даутованың жетекшілігімен дайындалған және университет ректорының студенттерге арналған грантын ұтып алған «Қазақ монғол мақал-мәтелдерінің дүниетанымдық сипаты» деген ғылыми жобаға Абай атындағы ҚазҰПУ филология факультетінің 3 студенті тартылып, олардың осы жобаны орындау барысында әзірлеген зерттеулері Абай атындағы ҚазҰПУ ректоры атынан грамотамен марапатталды.

1) М.М. Бижанова. «Туыс тілдердегі мақал мен мәтелдердің өзара айырмашылығы» ғылыми мақаласы үшін.

2) Ә.Д. Сәбеш. «Мақал-мәтелдердің шығу тарихы» ғылыми мақаласы үшін.

ҒЗИ бас ғылыми қызметкері Б.Р.Оспанова 2008-2009 оқу жылы Алматы облысы, Талғар қаласы № 49 орта мектептің 11-сынып оқушысы Нәбиева Гүлназдың «Халықтық медицина атауларындағы сөзжасам жүйесі» атты тақырыптағы ғылыми жобасына жетекшілік етті. Бұл жоба – республикалық олимпиадада үшінші орын алды.
Әдебиеттану және тіл білімі ҒЗИ

директоры, ф. ғ. д. ____________ С.Б. Даутова