Ж. Нысамбаев, Н. С. Уалиев

87 
ену файлдар (ену объектілері) ретінде реттеледі. Белгілі бір ереже бойынша ену 
қиындау болады. Ақпаратқа енуді тағайындау ҥшін администратор пайдалану-
шыға орындауға рҧқсат етілген операцияларды белгілейді.
Файлдармен жҧмыс істеу операцияларын тӛмендегіше анықтауға болады:

оқу (R); 

жазу; 

программаны орындау (Е). 
Файлға жазу операциясының екі әдістемесі бар. Ақпаратқа енетін субъектіге 
файлдың қҧрамындағы жазбаларды ӛзгертуге болатындай жазбалар жасауға 
қҧқық беріледі (W). Ақпаратқа енуге рҧқсат етуді ҧйымдастырудың екінші тҥрі 
бҧрыңғы жазбаны ӛзгертпей қосымша жазба жасауға рҧқсат ету. КЖ-де 
ақпаратқа енуді шектеудің екі әдісі бар:

матрицалық;

ӛкілдік (мандаттық). 
Ақпаратқа енуді реттеу ҥшін ену матрицасын қолданылады. Ену матрицасы 
ену объектісіне Оj болған сәйкестендіріледі, ол ену субъектісіне Sj жол
сәйкестендіріледі. Бағандар мен жолдардың қиылысуында 
і
-нші ену субъектісі 
мен 
j
ену субъектісі істейтін операция немесе операциялар жазылады.
1
O
2
O
..
. 
j
O
..
. 
m
O
1
S
R 
R
,W 
F 
R
2
S
R
,A 
- 
R 
E 
… 
i
S
R 
- 
- 
R 
… 
Sn
R
,W 
- 
E 
E 

жүктеу/скачать 1,36 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: