С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Қазақ филологиясы кафедрасы
«Әдебиет теориясы» пәні бойынша 050205-«Филология: қазақ филологиясы» мамандығына тәжірибешілік сабақтарға арналған
Әдістемелік нұсқау
Павлодар 2007
Лист утверждения к Форма
методическим указаниям Ф СО ПГУ 7.18.1/05
БЕКІТЕМІН
ФЖиӨ факультетінің деканы _____________ Ж.Т.Сарбалаев
«___»_____________2007ж
Құрастырушы: ф.ғ.к., доцент Г.К.Қажыбаева
Қазақ филологиясы кафедрасы
Әдістемелік нұсқау
Тәжірибешілік сабақтарға арналған
«Әдебиет теориясы» пәні бойынша 050205-«Филология: қазақ филологиясы» мамандығының студенттері үшін
Қазақ филологиясы кафедрасының «___»___2007ж. мәжілісінде ұсынылды.
Хаттама №__
Кафедра меңгерушісі_______________________Қ.П.Жүсіп
Филология, журналистика және өнер факультетінің «_____»_____2007 ж. әдістемелік кеңесінде мақұлданды. Хаттама №___
ӘК төрайымы____________________ М.В. Семенова
1 Пәннің мақсаты мен міндеттері
Курсты өту барысында әдебиет теориясы ауқымындағы поэтика, стиль, жанр тәрізді негізгі мәселелермен шектелмей, әдебиеттанудың өзге салалары: әдебиет тарихын зерттеу аялары мен жолдары, историография, библиография пәндерінің мән, сыры, текстология мен әдебиет сынының теориялық, практикалық ерекшеліктерін ашып беру.
Пәнді оқыту мақсаты:
Әдебиет теориясының пән ретіндегі болмысын, эстетикалық ойдың даму кезеңдерін, әдебиет теориясының методологиясын, мектептерін, қазіргі әдебиет теориясындағы ғылыми ағымдарды, қазақ әдебиеті ғылымындағы эстетика мен теория мәселелерін, көркем әдебиеттің табиғатын, автор, кейіпкер, шығарма, шығармашылық әлемін, әдеби тек, жанр, әдеби процесс, стиль мәселелерін, заңдылықтарын даму сипатын, қағидаларын ұғындыру.
Пәннің міндеттері:
«Әдебиет теориясы» бұрын өтілетін «Әдебиеттануға кіріспе» пәнінде қысқаша баяндалып кететін ұғымдар мен категорияларды эстетика қағидаларымен тамырлас алып, жан-жақты терең қамтуға тиіс. Әдебиет туралы теориялық ой-пікірлердің қалыптасу кезеңдерін қазіргі дәуірге дейінгі аралықта толымды жүйелеп, саралау қажет. Дәрістерде әлемдік эстетика тұғырнамалары, әдеби тәжірибелер ұлттық әдебиеттану, көркемдік өнер мысалдарымен өзара ұштастырыла негізделмек.
Студенттер білуі тиіс:
Пәнді оқыту барысында студент әдебиет теориясын және эстетикалық заңдылықтарын тарихи және құрамдық тұрғыдан толымды түрде меңгеріп шығуы тиіс. Жинақталған білімдер жүйесін әдебиет сабақтарын оқытушылық тәжірибеде өту кезеңдерінде ұтымдылықпен пайдалана алуы тиіс. Ғылыми зерттеу жүргізу мезеттерінде әдебиет теориясының барша қағидалары мен ұстанымдарына сай қорытуға бейімделуі тиіс.
Студенттер істей білуі тиіс:
- Көркем шығарманың тақырыптық-көркемдік, идеялық ерекшелігін аша білуі тиіс; Шығарма әлеміне: шығарманың көркемдік әлемі қамтитын аяларын, қаһарман пішіндемесінің көркемдік қызметін, кейіпкер сөздерін, көркем туындағы заттар әлеміне, табиғат кқріністеріне әдеби талдау жасай білуі тиіс;
- Уақыт пен кеңістікке, сюжет пен тартысқа, композицияға талдау жасау. Көркем шығарманың тілі мен стиліне талдау жасай білуі тиіс;
- Өлеңнің құрылысына талдау жасай білуі керек.
2. Пререквезиттер:
- Қазақ халық ауыз әдебиеті
- Қазақ әдебиетінің тарихы
- Көне дәуірдегі әдебиет
- Шетел әдебиетінің тарихы
- Тіл біліміне кіріспе
- Орыс әдебиетінің тарихы
- Қазақ тілі
- Әдебиеттануға кіріспе
Тәжірибешілік сабақтардың мазмұны
1-тақырып. Кіріспе. Әдебиет теориясының пән ретіндегі болмыс, табиғаты.
Мазмұны: Әдебиет теориясының зерттеу аялары мен проблемалары. Әдебиет теориясы және фольклортану. Әдебиет теориясы және эстетика. Әдебиет ғылымының салалары. Әдебиет теориясы және мәдениеттану. Әдебиет теориясы және тарих. Әдебиеттану мен өнертану ұстанымдары. Тіл білімі және әдебиеттану. Әдебиеттану және стилистика.
Қолданылатын єдебиеттер
Негізгі:
Жұмалиев Қ. Әдебиет теориясы. –А.,1964.
Жұмалиев Қ. Стиль- өнер ерекшелігі. –А., 1996.
Кәкішев Т. Қазақ әдебиеті сынының тарихы. –А.,1994.
Қабдолов З. Сөз өнері. –А., 1992.
Қаратаев М.Эпостан эпопеяға.- А.,1969.
Қасқабасов С. Қазақтың халық прозасы. –А.,1984.
Қирабаев С. Әдебиетіміздің ақтаңдақ беттері. –А.,1996.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Өлең-сөздің патшасы. –А.,1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Қазақ лирикасындағы стиль және бейнелілік.
Нұрғалиев Р. Айдын. –А.,1985.
Ќосымша єдебиеттер:
Бахтин М. Вопросы литературы и эстетики. –М.,1975.
Барт Р. Избранные работы. Семиотика. Поэтика. –М.,1989.
Гегель В.Г. Эстетика. В.4 т. –М.,1968.
Жирмунский В. Теория литературы. Поэтика. Стилистика. –М.,1977.
Нұрғалиев Р. Сөз өнерінің эстетикасы. –А.,2003.
Поспелов Г. Теория литературы. – М.,1978.
2-тақырып. Эстетикалық ойдың даму кезеңдері. Әдебиет теориясы мен эстетикалық ерте кезеңі.
Мазмұны: Әдебиет теориясы жайлы алғашқы ұғымдар. Көне үнді, шумер елдерінің мәдени ескерткіштері. Пифогоршылардың эстетикасы. Гераклит және қарама-қарсылықтардың бірлігі. Демокрит мәңгілік қозғалыс туралы. Сократ сұлулық пен сана туралы. Платонның эстетикасы. Аристотель және табиғатқа еліктеу ілімі. Гораций Флакк эстетикасының ерекшелігі.
Қолданылатын єдебиеттер
Негізгі:
Базарбаев М. Әдебиет және дәуір. –А., 1986.
Байтұрсынов А. Шығармалары. –А.,1989.
Дәдебаев Ж. Өмір шындығы және көркемдік шешім. –А.,1991.
Дүйсенов М. Әдебиеттегі мазмұн мен форманың бірлігі. –А., 1997.
Жұмалиев Қ. Әдебиет теориясы. –А.,1964.
Жұмалиев Қ. Стиль- өнер ерекшелігі. –А., 1996.
Кәкішев Т. Қазақ әдебиеті сынының тарихы. –А.,1994.
Кенжебаев Б. Шындық пен шеберлік. –А.,1986.
Қабдолов З. Сөз өнері. –А., 1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Өлең-сөздің патшасы. –А.,1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Қазақ лирикасындағы стиль және бейнелілік.
Нұрғалиев Р. Айдын. –А.,1985.
Нұрқатов А. Идея және образ. –А.,1962.
Ќосымша єдебиеттер:
Бахтин М. Вопросы литературы и эстетики. –М.,1975.
Барт Р. Избранные работы. Семиотика. Поэтика. –М.,1989.
Гегель В.Г. Эстетика. В.4 т. –М.,1968.
Жирмунский В. Теория литературы. Поэтика. Стилистика. –М.,1977.
3-тақырып. Орта дәуір және қайта өрлеу дәуірінің эстетикасы
Мазмұны: Аврелий Августин және абсолюттік сұлулық. Фома Аквинский және әсемдіктің объективті сипаты. Ұлттық эстетиканың көне дәуірдегі және орта ғасырдағы белгілер. әл-Фараби және өнер түрлері. Ояну дәуірінің эстетикалық мұраты. Ояну дәуіріндегі поэтика ұғымы.
Қолданылатын єдебиеттер
Негізгі:
Базарбаев М. Әдебиет және дәуір. –А., 1986.
Байтұрсынов А. Шығармалары. –А.,1989.
Дәдебаев Ж. Өмір шындығы және көркемдік шешім. –А.,1991.
Дүйсенов М. Әдебиеттегі мазмұн мен форманың бірлігі. –А., 1997.
Жұмалиев Қ. Әдебиет теориясы. –А.,1964.
Жұмалиев Қ. Стиль- өнер ерекшелігі. –А., 1996.
Ќосымша єдебиеттер:
Бахтин М. Вопросы литературы и эстетики. –М.,1975.
Барт Р. Избранные работы. Семиотика. Поэтика. –М.,1989.
Гегель В.Г. Эстетика. В.4 т. –М.,1968.
Жирмунский В. Теория литературы. Поэтика. Стилистика. –М.,1977.
Нұрғалиев Р. Сөз өнерінің эстетикасы. –А.,2003.
Поспелов Г. Теория литературы. – М.,1978.
Соколов А.Теория стиля. – М.,1968.
Тимофеев Л. Основы теории литературы. – М.,1976.
4-тақырып. Әдебиет теориясының ғылым ретінде қалыптасуы.
Мазмұны: Классицизм эстетикасы. Дидро мен Лессингтің идеялары. И.Гердердің эстетикасындағы бағалау өлшемдері. Дауыл мен қысым эстетикасы. И.Кант эстетикалық талғам туралы Романтиктер және ағартушылық идея. Г.В.Гегельдің диалектикасы. Г.В.Гегель және абсолюттік идея. Г.В.Гегель және өнердің даму кезеңдері. А.Шопенгауэрдің өмір философиясы. С.Къеркегор және эстетикалық экзистенция. Ф.Нище және құдіретке еріктілік эстетикасы.
Қолданылатын єдебиеттер
Негізгі:
Дәдебаев Ж. Өмір шындығы және көркемдік шешім. –А.,1991.
Дүйсенов М. Әдебиеттегі мазмұн мен форманың бірлігі. –А., 1997.
Жұмалиев Қ. Әдебиет теориясы. –А.,1964.
Жұмалиев Қ. Стиль- өнер ерекшелігі. –А., 1996.
Кәкішев Т. Қазақ әдебиеті сынының тарихы. –А.,1994.
Кенжебаев Б. Шындық пен шеберлік. –А.,1986.
Қабдолов З. Сөз өнері. –А., 1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Өлең-сөздің патшасы. –А.,1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Қазақ лирикасындағы стиль және бейнелілік.
Нұрғалиев Р. Айдын. –А.,1985.
Нұрқатов А. Идея және образ. –А.,1962.
Нұртазин Т. Шеберлік туралы ойлар.- А.,1968.
Ќосымша єдебиеттер:
Бахтин М. Вопросы литературы и эстетики. –М.,1975.
Барт Р. Избранные работы. Семиотика. Поэтика. –М.,1989.
Гегель В.Г. Эстетика. В.4 т. –М.,1968.
Жирмунский В. Теория литературы. Поэтика. Стилистика. –М.,1977.
Мақпал Оразбек. Автор және шығармашылық процесс. –А.,2006.
Нұрғалиев Р. Сөз өнерінің эстетикасы. –А.,2003.
Поспелов Г. Теория литературы. – М.,1978.
Соколов А.Теория стиля. – М.,1968.
Тимофеев Л. Основы теории литературы. – М.,1976.
5-тақырып. Халықшылдық эстетикасы.
Мазмұны: Материалистік эстетика ұстанымдары. Орыс ойшыл-демократтарының эстетикалық көзқарасы. В.Плеханов пен А.Луначарскийдің өнер, әдебиеттің мәні туралы.
Қолданылатын єдебиеттер
Негізгі:
Атымов М. Идея және композиция. –А., 1970.
Базарбаев М. Әдебиет және дәуір. –А., 1986.
Байтұрсынов А. Шығармалары. –А.,1989.
Дәдебаев Ж. Өмір шындығы және көркемдік шешім. –А.,1991.
Дүйсенов М. Әдебиеттегі мазмұн мен форманың бірлігі. –А., 1997.
Жұмалиев Қ. Әдебиет теориясы. –А.,1964.
Жұмалиев Қ. Стиль- өнер ерекшелігі. –А., 1996.
Ысмайлов Е. Ақындар. –А.,1956.
Кәкішев Т. Қазақ әдебиеті сынының тарихы. –А.,1994.
Кенжебаев Б. Шындық пен шеберлік. –А.,1986.
Қабдолов З. Сөз өнері. –А., 1992.
Қаратаев М.Эпостан эпопеяға.- А.,1969.
Қасқабасов С. Қазақтың халық прозасы. –А.,1984.
Қирабаев С. Әдебиетіміздің ақтаңдақ беттері. –А.,1996.
Нұрғалиев Р. Айдын. –А.,1985.
Нұрқатов А. Идея және образ. –А.,1962.
Ќосымша єдебиеттер:
Бахтин М. Вопросы литературы и эстетики. –М.,1975.
Барт Р. Избранные работы. Семиотика. Поэтика. –М.,1989.
Гегель В.Г. Эстетика. В.4 т. –М.,1968.
Жирмунский В. Теория литературы. Поэтика. Стилистика. –М.,1977.
Нұрғалиев Р. Сөз өнерінің эстетикасы. –А.,2003.
Поспелов Г. Теория литературы. – М.,1978.
Тимофеев Л. Основы теории литературы. – М.,1976.
6-тақырып. Әдебиеттану ғылымындағы методологиялық мектептер.
Мазмұны: Әдебиеттанудағы мифологиялық мектеп. Тарихи-мәдени мектеп. Компративизм мектебі. Әдебиеттанудағы психологиялық мектеп. Интуитивизм мектебі. Әдебиеттану және фрейдизм.
Қолданылатын єдебиеттер
Негізгі:
Қабдолов З. Сөз өнері. –А., 1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Өлең-сөздің патшасы. –А.,1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Қазақ лирикасындағы стиль және бейнелілік.
Нұрғалиев Р. Айдын. –А.,1985.
Нұрқатов А. Идея және образ. –А.,1962.
Нұртазин Т. Шеберлік туралы ойлар.- А.,1968.
Ќосымша єдебиеттер:
Бахтин М. Вопросы литературы и эстетики. –М.,1975.
Барт Р. Избранные работы. Семиотика. Поэтика. –М.,1989.
Гегель В.Г. Эстетика. В.4 т. –М.,1968.
Жирмунский В. Теория литературы. Поэтика. Стилистика. –М.,1977.
Мақпал Оразбек. Автор және шығармашылық процесс. –А.,2006.
Нұрғалиев Р. Сөз өнерінің эстетикасы. –А.,2003.
Поспелов Г. Теория литературы. – М.,1978.
Тимофеев Л. Основы теории литературы. – М.,1976.
7-тақырып. Қазіргі әдебиет теориясындағы ғылыми ағымдар.
Мазмұны: Формализмнің теориялық ұстанымы. Тұрпайы социологизм ағымы. Структурализм эстетикасы. М.Бахтин еңбектерінің ғылыми маңызы. К.Юнгтың еңбектері.
Негізгі:
Қабдолов З. Сөз өнері. –А., 1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Өлең-сөздің патшасы. –А.,1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Қазақ лирикасындағы стиль және бейнелілік.
Нұрғалиев Р. Айдын. –А.,1985.
Нұрқатов А. Идея және образ. –А.,1962.
Нұртазин Т. Шеберлік туралы ойлар.- А.,1968.
Ќосымша єдебиеттер:
Бахтин М. Вопросы литературы и эстетики. –М.,1975.
Барт Р. Избранные работы. Семиотика. Поэтика. –М.,1989.
Гегель В.Г. Эстетика. В.4 т. –М.,1968.
Жирмунский В. Теория литературы. Поэтика. Стилистика. –М.,1977.
Мақпал Оразбек. Автор және шығармашылық процесс. –А.,2006.
Нұрғалиев Р. Сөз өнерінің эстетикасы. –А.,2003.
Поспелов Г. Теория литературы. – М.,1978.
Тимофеев Л. Основы теории литературы. – М.,1976.
8-тақырып. Қазақ әдебиеттануы ғылымындағы эстетика мен теория мәселесі.
Мазмұны: Фольклор және әсемдік. Ш.Уәлиханов, Ы.Алтынсарин, Абайдың эстетикалық көзқарасы. Әдебиет теориясы туралы оқу құралдары.
Қолданылатын єдебиеттер
Негізгі:
Базарбаев М. Әдебиет және дәуір. –А., 1986.
Байтұрсынов А. Шығармалары. –А.,1989.
Дәдебаев Ж. Өмір шындығы және көркемдік шешім. –А.,1991.
Дүйсенов М. Әдебиеттегі мазмұн мен форманың бірлігі. –А., 1997.
Жұмалиев Қ. Әдебиет теориясы. –А.,1964.
Жұмалиев Қ. Стиль- өнер ерекшелігі. –А., 1996.
Ысмайлов Е. Ақындар. –А.,1956.
Кәкішев Т. Қазақ әдебиеті сынының тарихы. –А.,1994.
Кенжебаев Б. Шындық пен шеберлік. –А.,1986.
Қабдолов З. Сөз өнері. –А., 1992.
Қасқабасов С. Қазақтың халық прозасы. –А.,1984.
Қирабаев С. Әдебиетіміздің ақтаңдақ беттері. –А.,1996.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Өлең-сөздің патшасы. –А.,1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Қазақ лирикасындағы стиль және бейнелілік.
Нұрғалиев Р. Айдын. –А.,1985.
Нұрқатов А. Идея және образ. –А.,1962.
Нұртазин Т. Шеберлік туралы ойлар.- А.,1968.
Ќосымша єдебиеттер:
Ахметов З. Казахское стихосложение. –А.,1969.
Нұрғалиев Р. Сөз өнерінің эстетикасы. –А.,2003.
Поспелов Г. Теория литературы. – М.,1978.
Тимофеев Л. Основы теории литературы. – М.,1976.
9-тақырып. Көркем әдебиеттің табиғаты. Әдебиет және өнер түрлерінің шығу тегі. Әдебиет және эстетикалық категориялар
Мазмұны: Әсемдік пен ажарлылық. Асқақтық сезім сипаты. Қаһарман туралы ұғым. Трагедиялық сезім мазмұны. Келеңсіздіктің табиғи, әлеуметтік шарттары. Күлкі және сұрқайлық
Қолданылатын єдебиеттер
Негізгі:
Базарбаев М. Әдебиет және дәуір. –А., 1986.
Байтұрсынов А. Шығармалары. –А.,1989.
Дәдебаев Ж. Өмір шындығы және көркемдік шешім. –А.,1991.
Дүйсенов М. Әдебиеттегі мазмұн мен форманың бірлігі. –А., 1997.
Жұмалиев Қ. Әдебиет теориясы. –А.,1964.
Жұмалиев Қ. Стиль- өнер ерекшелігі. –А., 1996.
Ысмайлов Е. Ақындар. –А.,1956.
Кенжебаев Б. Шындық пен шеберлік. –А.,1986.
Қабдолов З. Сөз өнері. –А., 1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Өлең-сөздің патшасы. –А.,1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Қазақ лирикасындағы стиль және бейнелілік.
Нұрғалиев Р. Айдын. –А.,1985.
Нұрқатов А. Идея және образ. –А.,1962.
Нұртазин Т. Шеберлік туралы ойлар.- А.,1968.
Ќосымша єдебиеттер:
Ахметов З. Казахское стихосложение. –А.,1969.
Бахтин М. Вопросы литературы и эстетики. –М.,1975.
Барт Р. Избранные работы. Семиотика. Поэтика. –М.,1989.
Гегель В.Г. Эстетика. В.4 т. –М.,1968.
Жирмунский В. Теория литературы. Поэтика. Стилистика. –М.,1977.
Мақпал Оразбек. Автор және шығармашылық процесс. –А.,2006.
10-тақырып. Көркем әдебиеттің ерекшелігі.
Мазмұны: Ғылым және әдебиет. Сөздің бейнелік қасиеті. Өнер және әдебиет. Шығармадағы көркемдік кеңістіктің композициялық амал-тәсілдер арқылы берілу ерекшелігі.
Қолданылатын єдебиеттер
Негізгі:
Базарбаев М. Әдебиет және дәуір. –А., 1986.
Байтұрсынов А. Шығармалары. –А.,1989.
Дәдебаев Ж. Өмір шындығы және көркемдік шешім. –А.,1991.
Дүйсенов М. Әдебиеттегі мазмұн мен форманың бірлігі. –А., 1997.
Жұмалиев Қ. Әдебиет теориясы. –А.,1964.
Жұмалиев Қ. Стиль- өнер ерекшелігі. –А., 1996.
Ысмайлов Е. Ақындар. –А.,1956.
Кенжебаев Б. Шындық пен шеберлік. –А.,1986.
Қабдолов З. Сөз өнері. –А., 1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Өлең-сөздің патшасы. –А.,1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Қазақ лирикасындағы стиль және бейнелілік.
Нұрғалиев Р. Айдын. –А.,1985.
Нұрқатов А. Идея және образ. –А.,1962.
Нұртазин Т. Шеберлік туралы ойлар.- А.,1968.
Негімов С. Өлең өрімі. –А.,1981.
Ќосымша єдебиеттер:
Ахметов З. Казахское стихосложение. –А.,1969.
Бахтин М. Вопросы литературы и эстетики. –М.,1975.
11-тақырып. Көркем әдебиеттің әлеуметтік сипаты. Әдебиет пен өнердің танымдық мәні.
Мазмұны: Әдебиет пен өнердің халықтығы мәселесінің тарихи, эстетикалық ролі. Ұлттық психика ерекшеліктері мен көркем шығармадағы ұлттық сипат. Қаламгер тұлғасы. В.Жирмунский мен Б.Томашевскийдің еңбектеріндегі әдебиет пен өнердің танымдық, әлеуметтік сипаты туралы ой- пікірлері. Тақырыптың үш түрлі бастауы. Мәңгілік тақырыптар. Тақырыптың антропологиялық сипаттары. Ә.Кекілбаев, Ш.Мұртаза, Қ.Жұмаділов романдарындағы ұлттық, халықтық мәселелер.
Қолданылатын єдебиеттер
Негізгі:
Базарбаев М. Әдебиет және дәуір. –А., 1986.
Байтұрсынов А. Шығармалары. –А.,1989.
Дәдебаев Ж. Өмір шындығы және көркемдік шешім. –А.,1991.
Дүйсенов М. Әдебиеттегі мазмұн мен форманың бірлігі. –А., 1997.
Жұмалиев Қ. Әдебиет теориясы. –А.,1964.
Жұмалиев Қ. Стиль- өнер ерекшелігі. –А., 1996.
Ќосымша єдебиеттер:
Бахтин М. Вопросы литературы и эстетики. –М.,1975.
Барт Р. Избранные работы. Семиотика. Поэтика. –М.,1989.
Гегель В.Г. Эстетика. В.4 т. –М.,1968.
Жирмунский В. Теория литературы. Поэтика. Стилистика. –М.,1977.
12-тақырып. Әдеби тұлға, орта, автор. Кейіпкер және көркем образ. Образ және архетип.
Мазмұны: Таңба және көркем образ. Қаһарман типтері. Архетип және образ. К.Юнгтің сана және ырықсыздық туралы ілімі. Архетип және жеке психиканың даралығы. Архетип түрлері. Сарын ұғымы. А.Веселовский, В.Пропп, Е.Мелетинский еңбектеріндегі кейіпкер және көркем образ туралы. М.Әуезовтың «Көксерек», О.Бөкеевтің «Кербұғы», М.Мағауиннің «Шақан шері», А.Алтайдың «Алтайдың алқызыл модағайы», К.Сегізбаевтың «Аюдың өті» шығармаларындағы образ.
13-тақырып. Шығарманы пайымдау. Шығарманы қабылдау. Автор және шығарма.
Мазмұны: Шығарманы зерделеу. Шығарманы қабылдау. Автор және шығарма. М.Жұмабаевтың «Шолпанның күнәсі», М.Әуезовтың «Қаралы сұлу» әңгімесіндегі автор позициясы.
Базарбаев М. Әдебиет және дәуір. –А., 1986.
Байтұрсынов А. Шығармалары. –А.,1989.
Дәдебаев Ж. Өмір шындығы және көркемдік шешім. –А.,1991.
Дүйсенов М. Әдебиеттегі мазмұн мен форманың бірлігі. –А., 1997.
Жұмалиев Қ. Әдебиет теориясы. –А.,1964.
Кенжебаев Б. Шындық пен шеберлік. –А.,1986.
Қабдолов З. Сөз өнері. –А., 1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Өлең-сөздің патшасы. –А.,1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Қазақ лирикасындағы стиль және бейнелілік.
Нұрғалиев Р. Айдын. –А.,1985.
Нұрқатов А. Идея және образ. –А.,1962.
Нұртазин Т. Шеберлік туралы ойлар.- А.,1968.
Ќосымша єдебиеттер:
Ахметов З. Казахское стихосложение. –А.,1969.
Бахтин М. Вопросы литературы и эстетики. –М.,1975.
Барт Р. Избранные работы. Семиотика. Поэтика. –М.,1989.
Гегель В.Г. Эстетика. В.4 т. –М.,1968.
Жирмунский В. Теория литературы. Поэтика. Стилистика. –М.,1977.
Мақпал Оразбек. Автор және шығармашылық процесс. –А.,2006.
14-тақырып. Әдеби туынды. Теориялық поэтика ұғымы. Шығарма әлемі. Әлем және шығарма.
Мазмұны: Шығарманың көркемдік әлемі. Көркемдік психологизм. Уақыт пен кеңістік. Сюжет пен тартыс. Сюжет элементтері. Композиция түрлері. А.Алтайдың «Алтайдың алқызыл модағайы» романы, К.Сегізбаевтың «Аюдың өті» повесінің сюжеттік-композициялық ерекшеліктері. Қазақ романдарындағы уақыт пен кеңістік.
Дәдебаев Ж. Өмір шындығы және көркемдік шешім. –А.,1991.
Дүйсенов М. Әдебиеттегі мазмұн мен форманың бірлігі. –А., 1997.
Жұмалиев Қ. Әдебиет теориясы. –А.,1964.
Жұмалиев Қ. Стиль- өнер ерекшелігі. –А., 1996.
Ысмайлов Е. Ақындар. –А.,1956.
Кенжебаев Б. Шындық пен шеберлік. –А.,1986.
Қабдолов З. Сөз өнері. –А., 1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Өлең-сөздің патшасы. –А.,1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Қазақ лирикасындағы стиль және бейнелілік.
Нұрғалиев Р. Айдын. –А.,1985.
Нұрқатов А. Идея және образ. –А.,1962.
Нұртазин Т. Шеберлік туралы ойлар.- А.,1968.
Ќосымша єдебиеттер:
Бахтин М. Вопросы литературы и эстетики. –М.,1975.
Барт Р. Избранные работы. Семиотика. Поэтика. –М.,1989.
Гегель В.Г. Эстетика. В.4 т. –М.,1968.
Жирмунский В. Теория литературы. Поэтика. Стилистика. –М.,1977.
Мақпал Оразбек. Автор және шығармашылық процесс. –А.,2006.
15-тақырып. Көркем сөз бен мәтін
Мазмұны: Лингвистикалық поэтика мен стилистика. Мәтін және диалогтық қатынас. Мәтін құрамы. Мәтін туралы пікірлер (М.Бахтин, Ю.Лотман, Ж.Деррида, Р.Барт).
Дәдебаев Ж. Өмір шындығы және көркемдік шешім. –А.,1991.
Дүйсенов М. Әдебиеттегі мазмұн мен форманың бірлігі. –А., 1997.
Жұмалиев Қ. Әдебиет теориясы. –А.,1964.
Жұмалиев Қ. Стиль- өнер ерекшелігі. –А., 1996.
Ысмайлов Е. Ақындар. –А.,1956.
Кенжебаев Б. Шындық пен шеберлік. –А.,1986.
Қабдолов З. Сөз өнері. –А., 1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Өлең-сөздің патшасы. –А.,1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Қазақ лирикасындағы стиль және бейнелілік.
Нұрғалиев Р. Айдын. –А.,1985.
Нұрқатов А. Идея және образ. –А.,1962.
Нұртазин Т. Шеберлік туралы ойлар.- А.,1968.
Ќосымша єдебиеттер:
Ахметов З. Казахское стихосложение. –А.,1969.
Бахтин М. Вопросы литературы и эстетики. –М.,1975.
Барт Р. Избранные работы. Семиотика. Поэтика. –М.,1989.
Гегель В.Г. Эстетика. В.4 т. –М.,1968.
Жирмунский В. Теория литературы. Поэтика. Стилистика. –М.,1977.
Мақпал Оразбек. Автор және шығармашылық процесс. –А.,2006.
16-тақырып. Шығармашылық әлем және әдеби болмыс. Жазу кезеңдері.
Мазмұны: Шығармашылық процестегі ой өзегі. Мақсатты ізденіс. Жазушы өмірбаяны. Жоспар құру, қосымша деректер жинастыру, фактілерді анықтау. Түптұлғаны таңдау, іріктеу. Әр суреткердің шығармашылық процесі.
Базарбаев М. Әдебиет және дәуір. –А., 1986.
Байтұрсынов А. Шығармалары. –А.,1989.
Дәдебаев Ж. Өмір шындығы және көркемдік шешім. –А.,1991.
Дүйсенов М. Әдебиеттегі мазмұн мен форманың бірлігі. –А., 1997.
Жұмалиев Қ. Әдебиет теориясы. –А.,1964.
Жұмалиев Қ. Стиль- өнер ерекшелігі. –А., 1996.
Ысмайлов Е. Ақындар. –А.,1956.
Кенжебаев Б. Шындық пен шеберлік. –А.,1986.
Қабдолов З. Сөз өнері. –А., 1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Өлең-сөздің патшасы. –А.,1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Қазақ лирикасындағы стиль және бейнелілік.
Нұрғалиев Р. Айдын. –А.,1985.
Нұрқатов А. Идея және образ. –А.,1962.
Нұртазин Т. Шеберлік туралы ойлар.- А.,1968.
Ќосымша єдебиеттер:
Ахметов З. Казахское стихосложение. –А.,1969.
Бахтин М. Вопросы литературы и эстетики. –М.,1975.
Барт Р. Избранные работы. Семиотика. Поэтика. –М.,1989.
Гегель В.Г. Эстетика. В.4 т. –М.,1968.
Жирмунский В. Теория литературы. Поэтика. Стилистика. –М.,1977.
Мақпал Оразбек. Автор және шығармашылық процесс. –А.,2006.
17-тақырып. Әдеби тек. Эпос, лирика, драма
Мазмұны: Әдеби тек туралы пікірлер. Эпос, лирика, драманың шыгу тегі. Драма. Эпоспен қарайластық. Әрекет құдіреті. Автор сөзі. Кейіпкер сөздері мен монологтар. Лирика. Көңіл күй ахуалы. Лирикалық әсер. Лирикадағы сыртқы әлем. Лирикалық экспрессияның синтаксистік-ырғақтық құрылымы. Шартты түрдегі қосымша әдеби тектер» әдебиеті.
Базарбаев М. Әдебиет және дәуір. –А., 1986.
Байтұрсынов А. Шығармалары. –А.,1989.
Дәдебаев Ж. Өмір шындығы және көркемдік шешім. –А.,1991.
Дүйсенов М. Әдебиеттегі мазмұн мен форманың бірлігі. –А., 1997.
Жұмалиев Қ. Әдебиет теориясы. –А.,1964.
Жұмалиев Қ. Стиль- өнер ерекшелігі. –А., 1996.
Ысмайлов Е. Ақындар. –А.,1956.
Кенжебаев Б. Шындық пен шеберлік. –А.,1986.
Қабдолов З. Сөз өнері. –А., 1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Өлең-сөздің патшасы. –А.,1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Қазақ лирикасындағы стиль және бейнелілік.
Нұрғалиев Р. Айдын. –А.,1985.
Нұрқатов А. Идея және образ. –А.,1962.
Нұртазин Т. Шеберлік туралы ойлар.- А.,1968.
Ќосымша єдебиеттер:
Ахметов З. Казахское стихосложение. –А.,1969.
Бахтин М. Вопросы литературы и эстетики. –М.,1975.
Барт Р. Избранные работы. Семиотика. Поэтика. –М.,1989.
Гегель В.Г. Эстетика. В.4 т. –М.,1968.
Жирмунский В. Теория литературы. Поэтика. Стилистика. –М.,1977.
Мақпал Оразбек. Автор және шығармашылық процесс. –А.,2006.
18-тақырып. Әдеби жанрлар. Роман. Повесть. Поэма. Әңгіме және новелла.
Лирикалық жанрлар. Баллада. Трагедия. Драма.
Мазмұны: Жанр жіктемесінің күрделі сипаты. Жанрлық канондар. Жанрлық дәстүрлер және уақыт Жанр мен композицияның төркіндестігі. Роман. Романдағы адам мен тағдырдың «сәйкессіздігі» (Бахтин). Повестің тарихы. Тақырыбы. Баяндау ауқымы. Мазмұн тереңдігіне мән арту. Повесть пен поэма сюжеттік-композициялық құрылымы. Әңгіме және новелла. Әңгімедегі көлем және айтар ойдың жарасымды өрімі. Лирика жанрлары. Баллада. Баллада мен өлең сөзге құрылған мысалдың лиро-эпикалық жанрларға тән сипаты. Қазақ өлеңінің ұлттық болмысы. Арнау лирика, толғау лирика, баяндау лирика. Трагедиядағы жеке мүдде мен сыртқы күштердің арасындағы шешілмес қайшылық
Базарбаев М. Әдебиет және дәуір. –А., 1986.
Байтұрсынов А. Шығармалары. –А.,1989.
Дәдебаев Ж. Өмір шындығы және көркемдік шешім. –А.,1991.
Дүйсенов М. Әдебиеттегі мазмұн мен форманың бірлігі. –А., 1997.
Жұмалиев Қ. Әдебиет теориясы. –А.,1964.
Жұмалиев Қ. Стиль- өнер ерекшелігі. –А., 1996.
Ысмайлов Е. Ақындар. –А.,1956.
Кенжебаев Б. Шындық пен шеберлік. –А.,1986.
Қабдолов З. Сөз өнері. –А., 1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Өлең-сөздің патшасы. –А.,1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Қазақ лирикасындағы стиль және бейнелілік.
Нұрғалиев Р. Айдын. –А.,1985.
Нұрқатов А. Идея және образ. –А.,1962.
Нұртазин Т. Шеберлік туралы ойлар.- А.,1968.
Ќосымша єдебиеттер:
Ахметов З. Казахское стихосложение. –А.,1969.
Бахтин М. Вопросы литературы и эстетики. –М.,1975.
Барт Р. Избранные работы. Семиотика. Поэтика. –М.,1989.
Гегель В.Г. Эстетика. В.4 т. –М.,1968.
Жирмунский В. Теория литературы. Поэтика. Стилистика. –М.,1977.
Мақпал Оразбек. Автор және шығармашылық процесс. –А.,2006.
19-тақырып. Әдеби процесс. Көркемдік бағыт. Көркемдік әдіс. Стиль
Мазмұны: Әдеби процесс. Көркемдік даму заңдылықтары. Көркемдік бағыт. Көркемдік әдіс. Көркемдік әдістің ойлау типі тұрғысынан жіктелісі: реализм және романтизм. Стиль. Ж.Аймауытов, М.Әуезов стилі.
Базарбаев М. Әдебиет және дәуір. –А., 1986.
Байтұрсынов А. Шығармалары. –А.,1989.
Дәдебаев Ж. Өмір шындығы және көркемдік шешім. –А.,1991.
Дүйсенов М. Әдебиеттегі мазмұн мен форманың бірлігі. –А., 1997.
Жұмалиев Қ. Әдебиет теориясы. –А.,1964.
Жұмалиев Қ. Стиль- өнер ерекшелігі. –А., 1996.
Ысмайлов Е. Ақындар. –А.,1956.
Кенжебаев Б. Шындық пен шеберлік. –А.,1986.
Қабдолов З. Сөз өнері. –А., 1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Өлең-сөздің патшасы. –А.,1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Қазақ лирикасындағы стиль және бейнелілік.
Нұрғалиев Р. Айдын. –А.,1985.
Нұрқатов А. Идея және образ. –А.,1962.
Нұртазин Т. Шеберлік туралы ойлар.- А.,1968.
Ќосымша єдебиеттер:
Ахметов З. Казахское стихосложение. –А.,1969.
Бахтин М. Вопросы литературы и эстетики. –М.,1975.
Барт Р. Избранные работы. Семиотика. Поэтика. –М.,1989.
Гегель В.Г. Эстетика. В.4 т. –М.,1968.
Жирмунский В. Теория литературы. Поэтика. Стилистика. –М.,1977.
Мақпал Оразбек. Автор және шығармашылық процесс. –А.,2006.
20-тақырып. Көркемдік тәжірибе. Дәстүр және жаңашылдық
Мазмұны: Гуманистік реализм. Антикалық реализм. Орта ғасырлық символизм. Қайта өрлеу дәуірінің реализмі. Баракко, ояну дәуірі. Классицизм қағидалары. Ағартушылық реализм, сентиментализммен байланысы. Романтизм. Сыншыл реализм. Ұлттық әдебиетіміздің даму, қалыптасу ерекшеліктері. Натурализм, позитивизм. Модернизм, экспрессионизм, символизм, футуризм, сюррерализм, абстракционизм, т.б. тенденциялар. Модернистік дүниетанымы. Дәстүр мен жаңашылдық ажырамас бірлігі. Дәстүр жалғастығы – аралық буын. Жаңашылдық-талант пен шеберліктің жемісі. М.Әуезовтың «Абай жолы» роман-эпопеясы мен Р.Тоқтаровтың «Абайдың жұмбағы» романындағы дәстүр мен жаңашылдық.
Қолданылатын єдебиеттер
Негізгі:
Атымов М. Идея және композиция. –А., 1970.
Базарбаев М. Әдебиет және дәуір. –А., 1986.
Байтұрсынов А. Шығармалары. –А.,1989.
Ғабдуллин Н. Ғабит Мүсірепов- драматург. –А.,1982.
Дәдебаев Ж. Өмір шындығы және көркемдік шешім. –А.,1991.
Дүйсенов М. Әдебиеттегі мазмұн мен форманың бірлігі. –А., 1997.
Жұмалиев Қ. Әдебиет теориясы. –А.,1964.
Жұмалиев Қ. Стиль- өнер ерекшелігі. –А., 1996.
Ысмайлов Е. Ақындар. –А.,1956.
Кәкішев Т. Қазақ әдебиеті сынының тарихы. –А.,1994.
Кенжебаев Б. Шындық пен шеберлік. –А.,1986.
Қабдолов З. Сөз өнері. –А., 1992.
Қаратаев М.Эпостан эпопеяға.- А.,1969.
Қасқабасов С. Қазақтың халық прозасы. –А.,1984.
Қирабаев С. Әдебиетіміздің ақтаңдақ беттері. –А.,1996.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Өлең-сөздің патшасы. –А.,1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Қазақ лирикасындағы стиль және бейнелілік.
Нұрғалиев Р. Айдын. –А.,1985.
Нұрқатов А. Идея және образ. –А.,1962.
Нұртазин Т. Шеберлік туралы ойлар.- А.,1968.
Негімов С. Өлең өрімі. –А.,1981.
Сыдықов Т. Қазақ тарихи романы. –А.,1996.
Ќосымша єдебиеттер:
Ахметов З. Казахское стихосложение. –А.,1969.
Бахтин М. Вопросы литературы и эстетики. –М.,1975.
Барт Р. Избранные работы. Семиотика. Поэтика. –М.,1989.
Гегель В.Г. Эстетика. В.4 т. –М.,1968.
Жирмунский В. Теория литературы. Поэтика. Стилистика. –М.,1977.
Мақпал Оразбек. Автор және шығармашылық процесс. –А.,2006.
Нұрғалиев Р. Сөз өнерінің эстетикасы. –А.,2003.
Поспелов Г. Теория литературы. – М.,1978.
Соколов А.Теория стиля. – М.,1968.
Тимофеев Л. Основы теории литературы. – М.,1976.
Достарыңызбен бөлісу: |