Үй тапсырмасы. «Көңіл құсы құйқылжыр шартарапқа» өлеңі

• Қазанның он жетісі
• Абайдың қара сөздері
• Жиырма тоғызыншы сөз

Үй тапсырмасы. «Көңіл құсы құйқылжыр шартарапқа» өлеңі.

• Сұрақ – жауап:
• 1. Ән адамның көңіл күйінің көлеңкесі дегенді қалау түсінесіңдер?
• 2. Әннің адам өмірінен алатын орнын ақын қалай суреттейді?
• 3. Баһра деген сөз қандай мағына береді?
• 4. Ән адамның ойлау қабілетіне, сезім күйіне әсері орындауышға байланысты екенін ақын қай шумақтар мен жолдар арқылы білдіреді?

• Қара сөздер туралы түсінік
• Абайдың қара сөздеріндегі гуманистік, ағартушылық, әлеуметтік ойлары дін туралы пікірлерімен бірігіп, тұтас бір қазақ халқының философиялық концепциясын құрайды. Абайдың кара сөздері сондай-ақ жалпы адамзат баласына ортақ асыл сөзге айналды.
• Оның қара сөздерінің бірнешеуі ең алғаш 1918 жылы Семейде шыққан «Абай» журналында жарық көрді. Кейіннен, Абайдың қара сөздері орыс, қытай, француз, т.б. көптеген әлем тілдеріне аударылды.

• Абай өз қара сөздерін 1890-1898 жылдар арасында жазған. Қара сөздерін жазуды бастағанда Абай 45 жаста болған. Ақыл-ойы толысып, жасы кемелденген, көрген-білгенін ой елегінен өткізіп, сараптар жасқа жеткен кезінде қара сөздерін жазуды қолға алған. Бұған дейін Шығыс ойшылдары Әл-Фараби, Фирдоуси, Бабыр, Батыс философ, ғалымдары Галилей, Коперник, Спенсер, Дарвин, Ньютон, Пифагор еңбектерімен танысып, үлкен дайындықтан өтіп келеді.

• Абай қара сөздері тақырып жағынан бірнеше топқа бөлу:
• Өмірбаяндық: 1 - сөз.
• Халықтарды салыстыру: 2 - сөз.
• Қазақ сахарасын билейтін әкім, тергеуші, соттар жайында: 3 - сөз.
• Күлкі туралы ойлаған ойы, сыны. 4 - сөз.
• Қазақтың мақал - мәтелдері туралы: 5 - сөз, 29, 24 - сөз.
• Ел мінезін суреттеу: 6, 8, 9, 10, 14, 19, 21, 22, 23, 26, 29, 30, 33, 39, 40, 41, 42, 43 - сөздер.
• Жас баланың психологиясын еске алып талдаған сөз: 7 - сөз.
• Білім, ғылым, өнер туралы: 18, 25, 31, 32 - сөздер.
• Дін, мораль, тәрбие жайындағы ойлар: 12, 13, 16, 27, 28, 35, 36, 38, 45.
• Адамгершілік, ар - ұят мәселелері: 11, 15, 17, 18 - сөз.
• Өмір туралы толғаныстары: 20 - сөз, 34 - сөз.
• Нақыл сөздерден ғана тұратын қарасөзі: 37 – сөз.

шығу

• «Жылдар сөйлейді» ойыны

• 1845 – Ақынның неше әйелі болған және оларды ата?

1883 – Ақындық қуатын танытқан үлкен шығармасы қандай және ол қай жылы жазылған?

• 1955 – Абай неше жасынан бастап өлең жаза бастады?

• 1904 –
• «Адам болам десеңіз,
• Бес нәрседен қашық бол,
• Бес нәрсеге асық бол» деген өлең жолдары не туралы айтылған?

• 1890 - Абай ақын ретінде алғаш ретінде алғаш рет қай жылдардан бастап таныла бастады?

• 1909 – Абайдың поэмалары нешеу және ата?

• 1898 – Абай орыстың ұлы ақындарының қаншадан астам өлеңін қазақ тіліне аударды?

• 1870 – Абайдың үлкен ұлы Әбдірахман қай жылы қайтыс болды?

• Назарларыңызға
• көп-көп рахмет!
• Дендеріңіз сау, отбасыларыңыз
• аман болсын.