Ж. З. Оразбаев, Т. Е. Ермеков, М. В. Долгов


-кесте – Технологиялық сипаттамалары бойынша қоқыс өңдейтін зауыттардың нұсқаларын салыстырмалы талдау



бет6/40
Дата14.12.2021
өлшемі10,16 Mb.
#126249
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   40
Байланысты:
tutynu-zhane-ondiris

1.7-кесте – Технологиялық сипаттамалары бойынша қоқыс өңдейтін зауыттардың нұсқаларын салыстырмалы талдау







Зауыт нұсқалары

ҚТҚ технологиялық көрсеткіштері

Полигонда қалдықтарды көму

Тікелей жеткізу

Сұрыптау

Сақтау

(түсіру)


Аралық станциялар

ҚТҚ өңдеу

Зарарсыздандыру

1

СПҚТҚ зауыты

(Қазақстан)



жоқ

иә

иә

жоқ

жоқ

толықтай

толықтай

2

ҚТЖСӨҚКЖ

(Қазақстан)



жоқ

иә

жоқ

жоқ

жоқ

толықтай

толықтай

3

USA NSL

НYNDR


OMЕХ

жоқ

иә

жоқ

жоқ

жоқ

толықтай

толықтай

4

ASTAAnlagеn

(1нұсқа)


иә

жоқ

иә

иә

иә

ішінара

ішінара

5

ASTA

Anlagen


Berlin

(2 нұсқа)



иә

жоқ

иә

иә

иә

ішінара

ішінара

6

Ақ-

Алтыналмас



иә

жоқ

иә

иә

иә

жоқ

ішінара

7

«Вторма-экология» ЖШС

иә

жоқ

иә

иә

иә

жоқ

ішінара



1.8-кесте – Экологиялық-пайдаланушылық көрсеткіштері бойынша қоқыс өңдейтін зауыттардың нұсқаларын салыстырмалы талдау






Зауыт нұсқалары

Экологиялық-пайдаланушылық көрсеткіштері

Көметін зиянды өнімдердің жоқтығы

Атмосфераға және су ресурстарына зиянды шығарындылардың жоқтығы

Шет елдерден алынатын жабдық

Өндірістік процестерді автоматтандырудың дәрежесі

Адамдардың физикалық қол еңбегінің болуы

1

СПҚТҚ зауыты

толықтай жоқ

ішінара

Қазақстан

иә

жоқ

2

ҚТЖСӨҚКЖ

толықтай жоқ

жоқ

Қазақстан

иә

жоқ

3

USA NSL

HYNDROМEX



толықтай жоқ

жоқ

АҚШ-тан

иә

жоқ

4

ASTA Anlagen

Berlin (1 нұсқа)



ішінара

ішінара

Германиядан

жоқ

жоқ

5

AST А Anlagen

Berlin (2 нұсқа)



ішінара

ішінара

Германиядан

жоқ

иә

6

Ақ-Алтыналмас

ішінара

ішінара

Испаниядан

жоқ

жоқ

7

«Втормаэкология» ЖШС

ҚТҚ толық көмілуі

ішінара

Испаниядан

жоқ

иә

ҚТҚ өңдеу жөніндегі зауыттардың салыстырмалы нұсқаларын (1.6, 1.7, 1.8-кестелер) талдау нәтижесі Әлемдік стандарттың экологиялық, экономикалық, технологиялық және басқа да көрсеткіштері бойынша барынша келешегі бар зауыттарға NSL HYNDROМEX (АҚШ) және СПҚТҚ және ҚТЖСӨҚКЖ (Қазақстан) зауыттары жатады.




1.2 Қазақстан Республикасының ауыспалы кезеңіндегі экологияның экономикалық мәселелері
Экологиялық мәселелер елдегі халық шаруашылығының дамуына ғана емес, сондай-ақ адамдардың денсаулығы мен кез-келген өңірдегі тіршілікке тікелей әсер ететін маңызды факторлардың біріне айналып отыр [42-51].

Бүгінгі күннің негізгі міндетін – мақсаты экологиялық қауіпсіздік те кіретін әлеуметтік мәселелерді шешуге қажет экономикалық жағдай құру болып табылатын түбегейлі экономикалық реформаларды жүзеге асыруға бірінші реттік мағына бере отырып, біз табиғатты қорғау мен табиғатты ұтымды пайдалану мәселесіне осы міндеттің құрамдас және ажырамайтын бөлігі ретінде қарауымыз керек. Аталған мақсатқа қол жеткізудің аса маңызды құралы ретінде дамытудың нарықтық реттегішіне өту қабылданады.

Әлемдік тәжірибе экологиялық мәселелердің шиеленісуіне және нарықтық экономикасы дамыған барлық елдердегі сыртқы орта сапасының біршама нашарлауына қарай қоршаған ортаны қорғауды басқарудың орталықтандырылған әкімшілік жүйелері (командалық-бақылау жүйелері) құрыла және күшейе бастағанын көрсетіп отыр.

Бастапқыда осы жүйелер табиғатқа зиянды әсерлердің заңнамалық шектелуіне, оның күшеюіне, осындай әсер етулерді мемлекеттік нормалау мен бақылауға және табиғатты қорғау заңнамасын бұзушыларға әртүрлі түрдегі санкцияларды қолдануға негізделген болатын.

Табиғатты қорғау қызметін өтеусіз мемлекеттік субсидиялаудың ауқымы кеңіді. Экономикалық ынталар екінші реттік рольді ойнады.

Алайда қоршаған ортаны қорғау шығынының өсуіне қарай олардың шаруашылықтың басқа салаларымен салыстырғанда шағын, төмен тиімділігі, табиғатты қорғау қызметінің ғылыми-техникалық прогрестің (ҒТП) жетістіктерін қабылдаушылық, табиғатты қорғаудың «қуатты» әдістерінің жеткіліксіздігі мен олардың экономикалық ынталандырудың қуатты жүйесін бекіту қажеттілігі анықтала бастады. Табиғатты қорғауды басқарудың қазіргі әкімшілік жүйесінің кешенді әкімшілік-қоғамдық экономикалық жүйеге түрлендіру мәселесі туындады. Мұндай жүйелердің ерекше шегі – қоршаған ортаны қорғау саласында мемлекеттік және қоғамдық бақылау және нормалауды сақтау және бекіту кезінде табиғатты ұтымды пайдаланудағы кәсіпкерлік бастаманы көтермелеу экономикалық (нарықтық) көрсеткіштерін кеңінен пайдалану. Әлбетте, бізде де басқа балама жоқ.

Біздің республикада табиғатты пайдалануды реттеу тетігі жақын уақыттардың өзінде қоршаған ортаға ластаулардың шекті-рұқсат беру шығарындыларын анықтайтын директивалық белгіленген нормативтер мен мемлекеттік стандарттарға және т.б., құндық не экономикалық сипаттағы емес нормативтерге негізделген болатын. Осылайша, кәсіпорындар белгіленген «шектерді» сақтаған кезде қоршаған ортаға келтіретін нұқсанды өтеу бойынша қандай да болмасын шығын көтерген жоқ. Осы шығындар тұтастай аумақтың иығына түсті немесе жабылмай қалды.

Санитарлық айыппұлдарды бұзғаны үшін берілетін айыппұлдар немесе ауық-ауық қабылданатын әкімшілік санкциялар кәсіпорынның ағымдағы қызметін реттеу элементі емес, қызылтаяң ауытқулар бойынша қабылданғандықтан жағдайды мағыналы өзгерте алған жоқ. Мұндай табиғатты қорғау саясат кәсіпорынның нақты экономикалық мүдделеріне аз байланысты. Табиғатты қорғау қызметін басқарудың әдеттегі әкімшілік шараларының экономикалықсыз аз тиімділігі анық болды.

Нарық тетігінің қатаң әкімшілік шараларға қарағанда, табиғатты ұтымды пайдалану үшін барынша қолайлы жағдайды қамтамасыз ететіндігі белгілі болды. Баға түзетін нарық механизмі жасанды арзан табиғат ресурстарымен немесе олардың әкімшілік-командалық жүйемен себілетін тегіндігімен үйлеспейді. Нарық заңы түпкілікті өнім бағасына қатысты табиғат шикізаты мен материалдарға бағаның неғұрлым жоғары деңгейін белгілейді. Нарық тетігі олардың тапшылығының өсуіне қарай табиғат ресурстарын үнемдеуге кіріс салымдарының шекарасын кеңейтеді.

Табиғат қорғау саясатының тиімділігін қамтамасыз ету үшін табиғатты қорғау және табиғат ресурстарын ұтымды пайдалану мақсатында табиғатты пайдаланудың экономикалық мүддесіне, табиғатты пайдалану және қоршаған ортаны қорғауды басқарудың экономикалық тетігін құруға (бұдан әрі мәтін бойынша: табиғатты пайдаланудың экономикалық тетігі) бағдарлануы қажет. Осы механизмді құру мен іске тартудың құқықтық негізі «Қоршаған табиғи ортаны қорғау туралы» Қазақстан Республикасы Занының күшіне енуіне қарай пайда болды.

Табиғатты пайдаланудың экономикалық тетігі өзімен нені білдіреді? Өзінің міндеті ретінде табиғатты қорғау іс-шараларын жоспарлау мен қаржыландыруды қоятын осы тетіктің өзегі:

- табиғат ресурстарын пайдаланғаны үшін ақыдан;

- табиғат ресурстарын қорғау және өндіру үшін ақыдан;

- қоршаған табиғи ортаны ластағаны үшін ақыдан тұратын табиғатты қалпына келтіру шығындарын өтеудің ерекше нысаны – табиғатты пайдалану үшін ақы енгізу болып табылады.

Есебінен табиғатты пайдаланудың төлемдері мемлекеттік, сала аралық және өңірлік сипаттағы табиғатты қорғау іс-шараларын қаржыландыруға болатын нысаналы экономикалық қорларды құрудың негізгі көзі болып табылады.

Алайда табиғатты пайдаланудың экономикалық тетігі экологиялық төлемдер жүйесінен тұрады деп санаған мүлде қате. Осы төлемдер жүйесі өте маңызды болып келгенімен, табиғатты пайдалану жалпы кешенді экономикалық тетігінің жекелеген құрастырушысы болып қана келеді.

Біз – экологтар, табиғатты пайдалану экономикалық тетігінің толық көлемде құрылған және іске тартылған толық процесін қалай көреміз? Бұл жұмыс екі құрамдас бөліктен тұрады және екі кезеңмен жүзеге асырылуы тиіс.

Ол үшін бірінші кезеңде жалпы республика бойынша, аясында өндіретін күшті дамыту және орналастыру жүзеге асырылуы тиіс, аумақ және экожүйелер бойынша экологиялық шектеулер жүйесін орната отырып, табиғатты пайдалану үшін барлық жоғарыда аталған төлемдерді енгізу жоспарланады. Одан өзге, табиғат қорғау заңнамасын бұзғаны үшін табиғатты пайдаланушылардың экономикалық жауапкершілігін қамтамасыз ету жөнінде құқықтық және нормативтік-әдістемелік базаны құру. Осы кезеңде табиғатты қорғау қорының әртүрлі деңгейдегі жүйесін құру қажет табиғатты пайдаланудың экономикалық тетігі өзімен «репрессивтік шаралардан» ғана тұра алмайды және тұруы тиіс емес. Сондықтан да табиғатты пайдаланудың жалпы экономикалық тетігін енгізудің екінші кезеңінде бірінші кезеңмен параллельді түрде салық, кредиттік және амортизациялық саясатқа өзгерістер енгізе отырып, табиғатты қорғау қызметін экономикалық ынталандырудың қуатты жүйесі әзірленуі және енгізілуі тиіс. Осы экономикалық ынталандыру жүйесінің аясында қоршаған ортаға ластайтын заттар шығару құқығын сатып алу-сату нарығын құру, экологиялық зиянды мен экологиялық қауіпті технологияны қолдана отырып шығарылатын өнімге арнайы салықты параллельді енгізе отырып салық салудан бас тарту жөніндегі бірнеше жеңілдіктерді енгізу көзделуде.

Табиғат қорғау объектілері мен құрылыстарын жеделдетілген амортизацияны, сондай-ақ экологиялық бағдарламалар тапсырмасын тиімді жүзеге асыратын кәсіпорындарды жеңілдікті несиелеу мен субсидиялауды енгізуді жоспарлау қажет. Мұның бәрі жоспарлы есептер жүйесіне экономикалық көрсеткіштерді енгізуді және өндіріс пен аумақтың шаруашылық қызметін экономикалық ынталандыру көздейді. Бастапқы кезеңде құрылатын экологиялық қорлар экологиялық банкілерге түрленеді.

Сонымен қатар екінші кезеңнің міндеттерімен қатар жүргізіліп отырған табиғатты пайдаланушы салалардың өніміне баға түзілісін жетілдірусіз іске асырылуы мүмкін емес. Бағаның көтерме нарығына ауысумен қатар өзгерістерді есепке ала отырып, табиғатты пайдалануды үнемдеуді, ресурсты жинауды ынталандыруды, экологиялық таза өнімді шығару мен қоршаған табиғи ортаны ластануын төмендетуді реттеу қажет. Бүгінгі күні табиғатты пайдаланудың жаңа нарықтық экономикасын құрудың негізі болып табылатын осы табиғатты пайдаланудың тұтас экономикалық тетігін құру бойынша шаралар кешеніне бірінші кезеңдегі міндеттердің бірі енгізілді – бұл тарауды қосымша пысықтаулар қажет болғанымен экологиялық шектеулер жүйесін ішінара енгізе отырып, қоршаған ортаны ластағаны үшін төлем енгізілді.

Өкінішке орай, қоршаған ортаны ластағаны үшін төлем енгізілген соң, табиғатты пайдалану экономикалық тетігін одан әрі құру өзінің іске асуына жеткен жоқ. Қазақстан Республикасының негізгі Заңының баптары жұмыс істемейді, табиғат ресурстарын пайдаланғаны үшін ақы және табиғат ресурстарын қорғау және өндіру ақысы жоғарыда аталған экологиялық төлемдерді енгізумен нормативтік-әдістемелік базаның дерлік жоқтығына байланысты іске тартылмаған.

Бұл ретте бізбен табиғат ресурстарын пайдаланғаны үшін жекелеген экономикалық негізсіз түрлері есепке қабылданбайды.

Өкінішке орай, табиғатты пайдаланудың экономикалық тетігін құрудың екінші кезеңінің міндеттерін орындау туралы көп айтуға тұрарлық ештене жоқ. Олар толық орындалмаған.

Өнідірістің жалпы түсу қарқыны, шаруашылық байланыстардың бұзылуы және нарықтық экономикаға ауыспалы кезеңнің мерзім уақыты бойынша осы артудың нәтижесі ретінде өзінің жағымсыз әсерін және нормативтік-әдістемелік, ал екінші кезең мен табиғат пайдаланудың экономикалық тетігінің толық көлемде іске тартылуы үшін құқықтық базаның – табиғатты пайдалану нарықтық экономикасының негізінің құрылмағанын көрсетті.

Табиғат ресурстарын ұтымды пайдалану жөніндегі нақты шаруашылық тетіктің экономикалық тұтқаларының, олардың толық қалпына келуінің негізделген экономикалық талаптарының болмауы, сондай-ақ экономикалық ынтаның негізделген кешені кәсіпорындар мен ведомстволардың табиғат байлығына, қоршаған ортаның жай-күйіне ұқыпты қарауға қызықтырмайды.

Бұдан туындайтыны, біз табиғат қорғау органдарының жүргізілетін ұйымдық-құрылымдық қайта құрулары мен өте маңызды, бірақ табиғатты пайдаланудың тұтас экономикалық тетігін құрусыз жекелеген экономикалық тетігі құрмастан жекелеген экономикалық мәселелері шешімдерінің біздің республикада табиғатты қорғау қызметін басқаруды одан әрі жетілдіруге, экологиялық қауіпсіздікті басқарудың бірыңғай, қатардағы жүйесін құруға ықпал етпейтіндігі түсінігіне келдік.



Міне осы жерде біздің еліміздің экономикасында оның бөлігін жекелеген құрастырушының – экология экономикасының пайда болғандығына назар аударғымыз келеді. Алайда, өкінішке орай экономиканың бөлігінде «ақтаңдақтар» ғана көп емес, сонымен қатар ақ жолдар да бар. Бұл ретте, мәселенің айн. өзгерісінде немесе жекелеген экономикалық көрсеткіштердің күшіне енуінде ғана емес, сонымен қатар бірқатар жаңа экономикалық түсініктер мен санаттардың немесе кейбір қолданыстағыларының мәнінің өзгеруі қажеттілігін есте ұстаған дұрыс. Барлық осы экономикалық мәселелердің шешімі –ал бірқатар мәселелерде біз үшін ғана емес, сонымен қатар бірқатар нарықтық экономика тәжірибесіне бай елдер үшін де жеткілікті күрделі іс. Сондықтан да уақытты өткізіп алмау және қазірдің өзінде нарықтық экономикаға жалпы өту аясында осы маңызды міндеттерді шешу маңызды. Бізбен ұсынылған тұрғындарының саны 500 000 асатын қалалар үшін қатты тұрмыстық қалдықтарды сұрыптау мен өңдеу бойынша зауыт құру бойынша жаңа технологиялық және техникалық шешімдер ұсынылды.



    1. Қалдықтарды кәдеге жаратудың технологиялық желісі жабдығы параметрлерін таңдау және есебі


ҚТҚ жуу және кептіруге арналған жабдықты таңдау және есептеу.

Барабанды кептіргіш өнімділігінің молдығымен, энергияны аз тұтынумен, төмеңгі пайдалану шығындары мен жұмыстағы сенімділігімен ерекшеленеді [25,26].

Барабанның ұзындығы мына формула бойынша анықталады:
(1.1)
мұндағы W –ҚТҚ буланатын ылғалдың мөлшері, кг/с;

А – ылға бойынша барабанның кернеуі, кг/м3· с.

Шлам үшін А = 120 кг/м3· с

6% ылғалдылық кезінде, W = 600 кг/сағат, онда Vб = 600/120 = 50 м3

Барабан диаметрінің Д = 2 м кезінде.
ҚТҚ ұнтақтау мен ұсақтау үшін жабдықты таңдау.

Тісті екі білікті ұақтауыш ҚТҚ ірі және орта уатуға арналған.

Екі білікті тісті уақтыштардың өнімділігі каталогтан алынады. Оны мына формула бойынша есептеуге болады:

Q = 188·D·n·L·S·δ·μ, т/с (1.2)
мұндағы Q – тісті уатқыштардың өнімділігі, т/с;

D біліктердің диаметрі

n – біліктерінің айналу жылдамдығы, айн./мин;

L – біліктерінің ұзындығы, м

S – біліктер арасындағы саңылаудың ені, м

d – материалдың тығыздығы, т/м3

m = 0,25+0,58 – материалды қопсыту коэффициенті;

Біліктер диаметрі D=(2+4)dmax формула бойынша табылады, мұндағы dmaxбасылатын материалдың ірілігі. Материалдың ірілігіне қарай уатқышты таңдаймыз (dmax = 200 мм), біліктердің диаметрін таңдаймыз D=(2-4)dmax= =400-800 мм.

Қосымшалардан тісті уатқышты таңдаймыз. Алға қойылған міндетке ДРО-577 және ДРО-579 уатқыштары сәйкес келеді. Олардың техникалық сипаттамалары 1.9-кестеде берілген.
1.9-кесте – ДРО-577 және ДРО-579 уатқышының техникалық сипаттамасы


Көрсеткіштері

ДРО-577

ДРО-579

Өнімділігі ,т/с

125-180

150

Уатылатын материал кесегінің ең жоғары мөлшері, мм

800

600

Уатылатын өнімнің ірілігі, мм

0-150

0-125

Біліктерінің көлемі, мм:

Диаметрі

900

630


Ұзындығы

900

800

Біліктерінің айналу жылдамдығы, айн./мин

36

50

Электр қозғалтқышының қуаты, кВт

25,0

20

Уатқыштың массасы, кг

11400

12000

Негізгі көлемдері, мм

Ұзындығы

4000

3600

Ені

3270

34450

Биіктігі

1215

1235


Қалдықтарды кәдеге жарату технологиялық желісі шанақтары мен әртүрлі сыйымдылықтарын таңдау және есептеу.

Тиеу шанағы, оның тәуліктік нормасының сыйымдылығы, екі ауысымда жұмыс істеу кезінде – қоқыс шығарудағы 1600 тонна:
(1.3)
мұндағы Q – шанақтың сыйымдылығы, т.;

δ – материалдың төгілетін массасы, т/м3;

φ – шанақты толтыру коэффициенті (0,8-0,85).

Шанақтың пирамидиальды бөлігінің биіктігі:
(1.4)

мұндағы Lғимарат колоннасының қадамы, м;

В – шанақтың жүктеу тесігінің ені, м (в = 300 + 600 мм);

α – шанақ түбі еңістігінің бұрышы, градус (α = 50+60)
(1.5)
Шанақтың пирамидиальды бөлігінің биіктігі

Н2 = V-V11·L2, м (1.6)
мұндағы φ1шанақтың призмалық бөлігінің коэффициенті

φ1 = 0,4+0,7

Электрлік ұнтақтағыш – ЭКС 125 (СМ-493Б) «Дробмаш», Ресей. Техникалық сипаттама 1.10-кестеде берілген.

1.10-кесте – ЭКС 125 техникалық сипаттамасы (СМ-493Б) «Дробмаш»





Өнімділігі, кг/ч

2000

Ауқымды көлемі




Ұзындығы

2250

Ені

930

Биіктігі

3053

Биіктігі

3390

Сепаратордың салмағы

2200

Реставрациялауды есепке алғандағы бағасы, теңге

32600,0


Қалдықтардан дайындалатын темір және автомобиль жолдары үшін қар ұстайтын шарбақтардың аэродинамикалық қарсылықтарын есептеу.

Есеп ЦП/4390 темір жолдарда қармен күрес жүргізу жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес жиналатын құрылымды қар ұстайтын шарбақ базасында жүргізіледі.

Аэродинамикалық көзқарас тұрғысынан қарға қарсы қалқанның торын оның өзгеріссіз қалыңдығы кезінде тұтас шарбақ ретінде қарастыруға болады.

Есеп қозғалыстың жылдамдығы кезінде ауа қысымының құйынды аймағын есепке ала отырып ені қосарланған тақтайша үшін жүргізіледі.

Мөлшері 40х160х3000 бірлікті тақтайша кезінде ауа ағынының қосарланған тақтайшаларының қарсылық ауданының бір реттік тақтайшалары кезінде анықталады:
Sқос. тақтайша = 2 · 0,32 · 3 = 1,92м2
Ауа ағынының v = 30м/с жылдамдығы кезіндегі динамикалық қысымы,
(1.7)
мұндағы: ρnb – ауаның қалыпты жағдайдағы тығыздығы.

590 Н/м2 шамасын тік бұрышты қимадағы ауа ағынының ең жоғары кернеуі деп есептеуге болады.

1.1-суретҚарсы күш шарбағы тағтайшасына кернеу сызбасы
мұндағы f ең жоғары майысу;

q – тегіс көлденең жүктеменің қарқындылығы;

А және В – қауіпті қима болып табылатын шарбақтағы жөндеу орындары , мұндағы или .

Ең жоғары сәт:
(1.8)
Рұқсат берілетін жүктеме:



(1.9)
Ең жоғары майысу:
(1.10)
h=40 мм, в=320 мм көлемді тақтайшалар үшін (160 мм бойынша 2 жолақтан) ось бойынша қарсылық сәт жүктемесінің сызбасына сәйкес:
(1.11)

J


1.2-суретОсьтер бойынша қарсылық сәті жүктемесінің сызбасы

Тақтайлардың кең бөлігімен ауа ағынына перпендикулярлы болуына қарай, олардың көлемі мына формула бойынша табылады:

Полиэтилен үшін 160-180 градус температура кезіндегі өңдеуден соң статикалық майысу кезіндегі беріктік шегі ЖҚП (жоғары қысымды полиэтилен) ТҚП (төмен қысымды полиэтилен) мына мағыналарға ие:
Gн(ЖҚП) = 12-14МПа, Gн(ТҚП) =20-38МПа.
Ең төмеңгі мағынаны қабылдаймыз: Gн = 12МПа.

Полимер қалдықтарынан тақтайшамен қабылданатын рұқсат берілетін жүктемелер есебі:

Желдің 30 м/с жылдамдығы кезіндегі нақты жүктеме,
F = ρ·S =590 ·2 ·0,16 ·3 =566,4 567Н
Майысу кезіндегі беріктік қоры:

Полимер қалдықтарындағы тақтайшаның салмағы:
Р = ρ · v · q = 0,16 - 0,04 · 3 ·108 · 10 192Н
Көлемі 40х160х3000 мм полимер қалдықтарынан жасалған тақтайшалар үшін өзіндік салмақтағы рұқсат берілетін жүктеме:
(1.12)

Полиэтиленнің өзіндік жүктемесі Рс= 192Н

Беріктік қоры:


Полиэтиленнен жасалған тақтайшаның салмағы темірбетонды тақтайшаға қарағанда 2,2 есе кем.
ҚТҚ кептіруге арналған жабдық параметрлерін таңдау және есептеу.

Барабандық кептіргіш өнімділігінің ірілігімен, энергияны аз тұтынумен, пайдаланушылық шығынының төмендігімен және жұмыстағы сенімділігімен ерекшеленеді.

Барабанның жылдамдығы мына формула бойынша анықталады:
Vб = W/А , м3 (1.13)

мұндағы W –ҚТҚ буланатын ылғалдың көлемі, кг/ч;

А – ылғал бойынша барабандағы кернеу, кг/м3,с.

Қож үшін А= 120кг/м3

6% ылғалдылық кезінде ,W= 6000 кг/сағат, онда Vб = 6000/120=50 м3

Барабанның Д=2м диаметрі кезінде.


Выбор и расчет оборудования для горохочения.

Есеп үшін екі күрсілді таңдап, төмеңгі бөліктің тиімді жұмыс ауданын есептейміз 0,7. Әрібр бөлік үшін гидрациялық есеп немесе кезекті орналасқан дірілдікті күрсіл ретінде есеп жүргіземіз.

Дірілдікті күрсілдер өнімділігі эмпириялық формула бойынша анықталады:
Q= F·q·б·l·m·n·o·k (1.14)
мұндағы F – бөліктің жұмыс ауданы, м2;

q – өзіндік өнімділігі, олардың 1 м2 беткі бөлігі, м3/с;

б – ҚТҚ төгілетін материалының тығыздығы, т/м3;

l,m,n,o,p,k - түзету коэфициенттері.

Бірінші сатыдағы бөліктің жұмыс ауданын анықтаймыз:
F= Q/(Q·б·l·m·n·o·p·k), м2 (1.15)
саңылау үшін бөліктің диаметрі 50 мм : q=42 м2/ч, б=0,3 т/м3, к=0,5, l=2,0, m=2,1, n=1, o=0,3, p=1

F= 100/(42·0.3·0.5·2·2.1·1·0.3·1)=8 м2

Күрсіл бөлігінің жұмыс ауданы 8 м2 кем болмауы тиіс.

Магнитті сепаратордың түрін таңдау.

Шаруашылық тұрмыстық қалдықтардың құрамында майы бар заттардан тұратын болса және концентрлен түрде берілетін болса, сепарациялау процесін қатты магнитті кендерді сепарациялау ретінде қарастыруға болады.

Құрғақ сепарациялау үшін қатты магнитті кендердің өнімділігі мына формула бойынша есептеледі:


Q=0,82n (L·0,1) v·б (lg(d2/d1))a·b (1.16)
мұндағы Q – өнімділігі, т/с;

n – негізгі сепарация үшін барабандар саны;

L – барабанның ұзындығы;

v – ауысу жылдамдығы (1м/с қабылданады);

б –ҚТҚ тығыздығы, т/м3;

d2,d1 ҚТҚ дәндерінің ең төмеңгі диаметрі, мм (білікті емес материал үшін = 0,01);

а – эмпириялық коэффициент;

в – эмпириялық коэффициент

Қолдағысы:

Q = 100т/с

L =1,2м (БМ 12/10 электр магнитті барабаны үшін)

Б = 7,8 т/м3 (темір үшін);

d1 =150 мм (консервтік банканың көлемі)

d2 = 0,01 d1=1,5 мм

Кестеден: а = 1, в = 1

Негізгі сепарациялау үшін барабандардың санын табамыз:

n=Q/ (0,82 (L-0,1) v(d1-d2/ lg d1/d2) a·b) (1.17)

L= 2,5м үшін (БМ/250 магнитті барабандарының сепараторы, өнімділігі 180 т/с).


n=100/0,82*(2,5-0,1)*1*7,8 (150-1,5/ lg (150/1,5)*1*1 1

1.11-кесте – БМ12/10 электрмагнитті барабанның техникалық сипаттамасы




Көрсеткіш

БМ 12/10

Барабандар ұзындығы, мм

Ішкі диаметрі, мм

Барабанның белсенді бөлігінің ұзындығы, мм

Барабанның айналу жылдамдығы, айн./мин

Ауқымды көлемі, мм

Ұзындығы

Ені

Барабанның салмағы, кг



Реставрациялауды есепке алғандағы бағасы

12000

1000


1330

34

2265


1200

5150


5640,0

1.12-кесте – ПБМ 90/250 сепаратордың техникалық сипаттамасы (магнитті барабанның)




Көрсеткіш

ПБМ 90/25

Барабанның көлемі, мм

Ұзындығы


Диаметр

Өнімділігі, т/ч

Жетегінің қуаты, кВат

Сепаратордың массасы, кг

Реставрациялауды есепке алғандағы бағасы


900


2500

180


4

3180


74,60

Ұнтақтауға арналған жабдықты таңдау.

Тісті екі білікті уатқыштар ҚТҚ ірі және орташа ұнтақтауға арналған.

Тісті екі білікті уатқыштар өнімділігі каталогтан алынады. Оны сондай-ақ мына формула бойынша есептеуге болады:


Q = 188DnLSб, т/ч (1.18)
мұндағы Q- тісті уатқыштар өнімділігі, с/і;

D – біліктерінің диаметрі;

n – біліктерінің айналу жылдамдығы, айн./мин;

L – біліктерінің ұзындығы, м;

S – біліктер арасындағы маңылаудың ені, м;

 – материалдың тығыздығы, т/м3;

 = 0,25+0,58 – материалды қопсытудың коэфициенті.

Біліктерінің диаметрін D=(2+4)d max формула бойынша табады, мұндағы dmax басылатын материалдың ірілігі. Материалдың ірілігіне қарай қосымшадан уатқышты (dmax = 200мм), біліктерінің диаметрін D=(2-4)d max = 400-800 мм таңдаймыз.

Қосымшадан тісті уатқышты таңдаймыз. Алға қойылған міндет үшін ДДЗ-3м және ДДЗ-6 уатқыштары дәл келеді. Олардың техникалық сипаттамалары 1.13-кестесінде көрсетілген.
1.13-кесте – ДДЗ-3м және ДДЗ-6 уатқыштарының техникалық сипаттамалары


Көрсеткіштері

ДДЗ-3м

ДДЗ-6м

Өнімділігі , т/ч

125-180

150

Ұнтақталатын материал кесегінің ең жоғары көлемі, мм

800

600

Ұнтақталған өнімнің ірілігі, мм

0-150

0-125

Біліктерінің көлемі, мм:

Диаметрі

900

630

Ұзындығы

900

800

Біліктерінің айналу жылдамдығы, айн./мин

36

50

Электр қозғалтқыштың қуаты, кВт

25,0

20

Ұнтақтау массасы, кг

11400

12000

Негізгі көлемдері, мм

Ұзындығы

4000

3600

Ені

3270

34450

Биіктігі

1215

1235

Реставрациялауды есепке алғандағы бағасы

6890,0

5960,0

Байыту үшін жабдық таңдау.

Даңғырлау арқылы ҚТҚ барлық шикізаты ұсақ және іріге бөлінді, екеуі де ауыр және жеңіл компоненттерден тұрады. ҚТҚ ауыр және жеңіл компоненттерін бөлу үшін шикізаттың екі ағыны да пневматикалық байытуға ұшыратылады. Пневматикалық байыту үшін сепараторлар және пневматикалық тұндыру машиналары қолданылады. Пневматикалық сепараторлардың өнімділігі байытылатын ҚТҚ ірілігіне тәуелді. Өйткені жеңіл компоненттердің саны жалпы санының 80% құрайды, онда 100 т/с өнімділік кезінде өнімділігі 100 т/с төмен емес пневматикалық сепараторларды (тұндыру машиналарын) алуға болады.

1.14-кесте – СП және СПБ тұрпатты пневматикалық сепараторлардың техникалық сипаттамалары





Көрсеткіш

СП-12

СПБ-100

Өнімділігі, т/ч

100

100-140

Байытылатын концентраттың ең жоғары ірілігі, мм

75

6-50 (0-10)

Дека:

Жұмыс алаңы,м2

12,0

-

Минутына тербелу саны

310-400

-

Электр қозғалтқышының қуаты, кВт

19,8

24,0

Сепаратордың массасы, кг

14506

29500

Ауқымды көлемі, мм

Ұзындығы

8150

15800

Ені

3590

5050

Биіктігі

5000

2500

Реставрациялауды есепке алғандағы бағасы

19260,0

21760,0

1.15-кесте – ПОМ-2А пневматикалық тұндыру машинасының техникалық сипаттамасы




Көрсеткіш

ПОМ-2А

Өнімділігі, т/ч

100

Деканың алаңшалары, м

4,5

Пульстайтын ауаның саны

200-420

Ауаның шығыны, м3

15000-20000

Ауаның арыны, кн/м

3,6

Электр қозғалтқышының қуаты, кВт

4,5

Машинаның массасы, кг

6200

Ауқымды көлемі, мм




Ұзындығы

5712

Ені

1850

Биіктігі

6000

Реставрациялауды есепке алғандағы бағасы

12960,0

Көмекші жабдықтың есебі.

Шаң-тозаң аулау үшін жабдықты таңдау және есептеу.

Жеңдік сүзгілер РФГ-У пневматикалық байыту машиналарынан соң ауаны тазарту үшін қолданылады.

Жеңдік сүзгінің өнімділігі мына формула бойынша анықталады:
V=F0  q, м3 (1.19)
мұндағы F0 – сүзгі бетінің сүзіндісі,м2;

q – өзіндік өнімділігі (180-200м3/ч, м2).


1.16-кесте – Көмекші жабдықтың техникалық сипаттамасы


Көрсеткіш

ШЭ-80

ШЭ-100-80

ШЭ-120-10

ШЭ-140-100

Таспа конвейерінің ені, мм

800

1000

1200

1400

Тау жыныстары қабатының қалыңдығы кем емес, мм

До 250

До 250

300

300

Қуатты пайдалану, кВт

4,8

4,8

6,4

8,65

Тегершік













Диаметр, мм

800

800

1000

1000

Масса, кг

3334

1000

4750

5658

Реставрациялауды есепке алғандағы бағасы

6890,0

4750

7460,0

9880,0

Шанақтар мен әртүрлі сыйымдылықтарды таңдау және есептеу.

Екі ауысымдағы туліктің жұмыс нормасы кезіндегі сыйымдылығы 1600т. жүктеу шанағы:

V = , м3 (1.20)


мұндағы Q – шанақтың сыймдылығы, т;

б – материалдың төгілген массасы , т/м3;

 – шанақты толтыру коэфициенті(0,8-0,85).

Шанақтың пирамидиальды бөлігінің биіктігі:


Н1 = tg , м (1.21)
мұндағы L – ғимарат колоннасының қадамы, м;

В – шанақтың жүктеу саңылауының ені, м (в=300+600мм);

 – шанақ түбінің көлбеу бұрышы, градус ( = 50+60).
V= , м3 (1.22)
Шанақтың призмалық бөлігінің биіктігі
H2 = V-V1/1L2, м (1.23)
мұндағы 1 – шанақтың толтырылған призматикалық бөлігінің коэффициенті.
ЭКС 125 электрлік сепараторы.
1.17-кесте – ЭКС 125 электрлік сепараторының техникалық сипаттамасы


Өнімділігі, кг/ч

2000

Ауқымды көлемі

Ұзындығы

2250

Ені

930

Биіктігі

3053

Биіктігі

3390

Сепаратордың салмағы

2200

Реставрациялауды есепке алғандағы бағасы

32600,0

Электрлік сепараторлардың сапасын қажетті деңгейге дейін арттыру немесе оның өнімділігін арттыра отырып сепараторды модерлендіру керек.

Шикізат және алынатын бойынша сандық көрсеткіштер (орташаландырылған мағыналар):

Шикізаттың түсуі – 100 тонн/сағат;

Алынғандары (қайтадан қолдану үшін бөлінген бастапқы шикізат) – 78-87 тонн/сағат;

Қағаз – 18-20 тонн/сағат;

Полимерлер – 5-12 тонн /сағат;

Тамақ қалдықтары – 35-45 тонн/сағат;

Шыны – 7-9 тонн/сағат;

Сүйек – 6-8 тонн/сағат;

Металл – қара – 5-12 тонн/сағат;

түсті – 2-3 тонн/сағат.

ҚТҚ морфологиялық құрамына тәуелді түрде сұрыптау желісіне түсетін, көмуге ҚТҚ айналымдағы көлемінің 6 бастап 18-20% дейін түседі.
2 ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ӨНЕРКӘСІПТІК ҚАУІПСІЗДІК ТАЛАПТАРЫН ЕСЕПКЕ АЛА ОТЫРЫП ӨНЕРКӘСІПТІК ҚАЛДЫҚТАРДЫ ХИМИЯЛАУ ПАРАМЕТРЛЕРІН ЗЕРТТЕУ



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   40




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет