Атмосфералық ауаның ластану есебі

Жергілікті сору желдеткішінің ауаны тазарту бойынша есептері ОНД-86 әдістемесін, ҚТҚ кептірілген және сұрыпталған 1% шаң-тозаң бөлшектеріне ауысуын есепке ала отырып, кәсіпорын шығарындыларындағы зиянды заттардың ауа атмосферасындағы шоғырлануын есептеу әдістемесі бойынша жүргізілген.

СПҚТҚ ауаны тазарту қондырғысы болмаған жағдайда, қоршаған атмосфераға ластанудың мүмкін болатын төрт ошағы белгілі.

Жобамен (ҚТҚ) көбікті тазартуды қолдана отырып шаң аулаушы батареялық циклондарда кезекті тазарту кіретін жергілікті және жалпы ауаны сору желдеткішімен тазарту іс-шарасы көзделген.

№1 ошағы – «қыздырылған шығарынды» санатындағы кептіру бөлімінің шығарындысы. Ошағы – ҚТҚ барабанды кептіргішін кептіру кезінде шығарылатын ылғал, мұндағы ҚТҚ жылу алмастырғыштағы қыздырылған суды салқындатудан алынатын құрғақ қыздырылған ауамен өңделеді, t₀ = 125⁰-120⁰С. Температура t_n = 125⁰-120⁰С алынатын және бұйым өндірісінде пайдаланылатын полиэтилен бұйымдарының болуымен орналастырылған (t_nл, полиэтилен=115⁰-120⁰С). ҚТҚ қағаздың болуы да кептіру температурасын арттыру мүмкіндігін береді. Бу түріндегі «қыздырылған шығарынды» барабан кептіргішіне жүктелген ҚТҚ партиясын кептіру уақытын азайтуды қамтамасыз ету мақсатында t_в= 115⁰ С кезіндегі кептіру барысында қолданылатын ауамен бірге жүреді. «ТЖСҚКЖ» зауытын түсетін ҚТҚ тиісті жағдайларда өткір иісті әртүрлі заттарды бөле отырып ыдырауға қабілетті органикадан тұрады. Суда нашар еритін, өткір иісті газ – алғашқы күкіртті сутегілердің бірінде пайда болатын күкіртті сутегі (Н₂S) басым.
Зиянды шығарындылардың басқа да көздері:

№2 – ҚТҚ механикаландырылған бөлу учаскесі;

№3 - құбырлы термопластикамен жабу учаскесі (құбыр бетін ластанулардан механикаландырылған тазарту);

№4 – компосты дайындау учаскесі (сөнбеген әкте ұсақтау және оны өңделетін ҚТҚ қалдықтарымен араластыру).

№2, №3, №4 учаскелерінде шығарынды аймағынан тікелей ауаны сору жолымен шаң аулаушы болады.

Құрылғы және қондырғы, мұнда цех ауасы мен ауа атмосферасына өлшенген бөлшектер түріндегі шығарындылар мен ластанулардың түсуі, құрылғылар мен қондырғылардың жұмыс учаскесінде шаң тазалау циклондары мен көбікті-сұйықтықты шаң басу құрылғыларымен қиюласқан стационарлық және сору желдеткіштері түріндегі жергілікті тазарту құрылғыларының сору келтеқұбырлары орнатылады.

«СПҚТҚ» тұрмыстық ағындар төгілетін зауыты үшін оны тұндыру және сүзгілеу, ауаны сумен аэрациялау, биологиялық бөлшектерді озонмен бейтараптандыру, карбон арқылы суды ағарту, одан әрі кәрізге төгу арқылы органикадан тазарту көзделген.

Тұрмыстық суларды тазарту құрылғысы – жабық жылытылатын ғимарат, мұнда үш кезекті орналасқан т/б резервуарлар түріндегі су тазарту желісінің екі параллельді қабаттары орнатылған.

Тазарту құрылғыларының екі қатарлығы тазарту желісінің кезеңді ауысымы арқылы тазартудың үздіксіздігін қамтамасыз ету мақсатында резервуарларды тұндырылған бөлшектерден кезеңді тазартуға арналған. Тазарту желілері бір үлгілі. Бірінші резервуар ҚТҚ компостирлеу желісінде қолдануға жарамды ұсақ кеуекті инертті материалдармен толтырылған контейнер түріндегі сүзгіге ие.

Резервуардың есептік сыйымдылығы – үш тәуліктік. Резервуарлар резервуардан резервуарға сұйықтық айдайтын сорғылар арқылы байланысады. Тазарту желісінің бірінші сыйымдылығына тазарту құрылғысы ғимаратында дайындалатын әкті сүтпен өңделетін тұрмыстық ағындар түседі. Әкті сүт бұдан әрі сүзгіде ұсталып қалатын өлшенген бөлшектер коагуляциясына ықпал етеді.

Ірі бөлшектерінен босаған су тазарту желісінің екінші резервуарына айнадалады, мұнда құрамында озоны (ауа көлемінің 0,001) бар ауамен аэрирленеді. Озон орынжайында озонаторы бар орында дайындалады. Құрамында озоны бар ауа сүзгілеуден кейін бейбараптандыра отырып органикалық, соның ішінде биологиялық агенттерді тотықтырады. Өңделген су үшінші резервуарға айдалады, мұнда өлшенген қалдықтарды тұндыру мен суды тазарту мақсатында карбондауға (бор суымен) ұшыратылады.

Өлшенген қалдықтар резервуарда да тұндырылуы мүмкін, мұнда бөлшектерді электростатикалық коагуляциялау арқылы суды аэрациялау жүзеге асырылады.

Карбондалған су тұндырылады, одан кейін кәрізге төгіледі.

Тұнбалар сору және таза қабат арқылы жойылады және ҚТҚ компостирлеу учаскесіне жіберіледі, мұнда ҚТҚ қалдықтарымен (қождармен) бірге сөнбеген әкпен араластыру кезінде пастерленуге ұшыратылады.

Тазарту желілері сұйықтық айдайтын сорғылармен, микро компрессорлармен, деңгей өлшегіш және су талдағыштармен қамтамасыз етілген.

Тазарту құрылғысы жойылатын ауаның химиялық бейтараптандырғыштарымен (әк сүті) құйылу-соруға ие. Тазарту құрылғысының көлемінде ауа алмасуының қысқалығы.

Кәсіпорындардың технологиялық процестерінде пайдаланылатын технологиялық суға арналған тазарту құрылғысы жабық жылынатын ғимаратта орналастырылған.

Технологиялық су үш байланысты тазарту желілерінде тазартылады және тазартудан соң өзінің технологиялық учаскесіне айналысқа түседі.

Тазарту желілері орындарда резервуарланған т/б резервуарлар немесе металл сыйымдылықтар түрінде орындалған, мұнда тұнбаны жою үшін желінің кезеңді тоқтату қажет. Желінің шетінде технологиялық судың шығарындыларынан тазартылған жинақ сыйымдылық бар.

ҚТҚ әрбір жуу учаскесіндегі су: термопластиктерден бұйым дайындау учаскесі; макулатураны өңдеу учаскесі әртүрлі дәрежеге, ластану сипатына ие, сондықтан да тазарту желісінің ұзындығы әртүрлі.

Судың тұндырылған бөлшектері:

а) табиғи тұндыру;

б) дөрекі сүзгілеу;

в) ақырын сүзгілеу, органиканы бейтараптандыру.

Тазарту желілері су айдау сорғысынан, деңгей өлшегіштен, химиялық құрамды бақылау аспабынан, тазарту процесін жүзеге асыратын автоматикадан тұрады.

Технологиялық суды негізгі тазартқыштар:

А) минералдық бөлшектер (топырақ бөлшектері, шыны бөлшектері), ҚТҚ тұратын бұйымның бетіне жабысу салдарынан жуу ваннасындағы суға түскен ҚТҚ неорганикалық шығу тегіне ие бөлшектері;

Б) тамақтық емес қалдықтардың (өсімдік және жануар тектес) ұсақ (алынған) бөлшектері;

В) органикалық және минералдық майдың май бөлшектері;

Г) целлюлозаның бөлшектері.

Ғимараттың жанына технологиялық процестер нәтижесінде судың жоғалтуын толтырып отыратын резервуар орналастырылған.

Тұндырылған ластанулар кезеңмен жойылады және компост дайындау учаскесіне жіберіледі.