Жаңартылған білім беру мазмұны бойынша оқытудағы жаңа әдіс-тәсілдер

Интербелсенді әдіс– үйретуші мен үйренушілердің өзара әрекеттесуін оқытудың негізі деп танитын және сондай қатынасқа жағдай жасайтын әдістер. (inter – аралық, бiрнеше, action- әрекет дегендi бiлдiредi) Өзара әрекеттестiк әдетте, белгiлi бiр мәселенi шешу, ол шешiмнiң тиiмдiлiгi Бiз оқытуды және бiлiм берудi, егер сабақ барысында мұғалiм мен оқушы арасында өзара әрекеттестiктiң жоғары деңгейiне қол жеткiзсе, «интерактивтi” деп атаймыз. Интерактивтi сөзi – ағылшын тiлiнен аударғанда туралы әңгiмелесу, талқылау түрiнде өтедi.

Ең бастысы, мұнда мәселенi шешу процесi жауапқа қарағанда маңызды екендiгiн түсiну қажет. Бұл интерактивтi әдiстiң мақсаты– тек ақпаратты беру ғана емес, оқушыларға жауаптарды өз бетiнше табу дағдысын меңгерту екендiгiмен байланысты.

Интерактивті негізде оқу мақсаты – білу емес, үйрене бiлу

• 
  өзiне деген сенiмге тәрбиелейдi
  
• 
  шешендiк өнерiн жетiлдiредi
  
• 
  танымның мәнiн түсiнуге көмектеседi (яғни, кейде абсолюттi шындық болмайтынын)
  
• 
  сыни ойлау дағдыларын дамытады
  
• 
  өз пiкiрiне деген құқығын түйсiнуi артады
  

Интербелсенді әдісте оқушылар төмендегідей білім, білік, дағды, машықтарға үйренеді:

• 
  терең ойлану, жеке рефлексиялық қабілеттерді дамыту;
  
• 
  — өз идеялары мен әрекеттерін талдау және оларға баға беру;
  
• 
  — ақпаратты өздігімен түсініп, жан-жақты талдап, таңдап алу;
  
• 
  — өздігімен жаңа түсінік пен білім құрастыру;
  
• 
  — пікірталастарға қатысып, өз ойы мен пікірін дәлелдеу;
  
• 
  — шешім қабылдау және қиын мәселелерді шешу;
  

• 
  бірлескен жұмыс;
  
• 
  — танымдық, коммуникативтік, әлеуметтік тұрғыдан белсенділік таныту.
  

• 
  — бірлескен жұмыстар (жұптық, топтық, ұжымдық),
  
• 
  — рөлдік және іскерлік ойындар, пікірталастар,
  
• 
  — ақпараттың әртүрлі көздерімен жұмыс жасау (кітап, лекция, интернет,
  
• 
  құжаттар, мұражай т.б.)
  
• 
  — презентациялар,
  
• 
  — тренингтер,
  
• 
  — интервью,
  
• 
  — сауалнама т.б.
  

• 
  Бірінші ереже. Жұмысқа балалар толығымен қатысуы керек.
  
• 
  Екінші ереже. Балаларды психологиялық тұрғыдан дайындау, сабақ барысында сергіту сәті, балаларды  белсенділігі үшін марапаттау, баланың өзін — өзі көрсетуіне жол беру.
  
• 
  Үшінші ереже.Кабинет  талапқа сай болуы қажет .
  
• 
  Төртінші ереже. Жұмыс орнына назар аудару қажет. Оқу орны ыңғайлы және жайлы болуы қажет. Бала өз пікірін, көзқарасын білдіріп, дәлелдеп беруге мүмкіндік жасалуы қажет.
  
• 
  Бесінші ереже. Оқу барысында процедураға және регламентке назар аудару қажет. Мысалы, белгіленген уақыттан асып кетпеу, бөгде кісінің пікірін сыйлау, сөзді бөлмеу, оның ар-ожданын сыйлау.
  
• 
  Алтыншы ереже. Оқушыларды проблема шешу барысында топқа бөлуге мұқият қарау .
  

• 
  Мұғаліммен (оқушылар мұғалімнің сұрағына жауап  берген кезде);
  
• 
  Өзге балалармен  (қосақталып жұмыс істеу барысында)
  
• 
  Шағын топтармен (3-5 баламен);
  
• 
  Балалардың үлкен тобымен (көбіне пікірталас, сынып болып әлдебір мәселені талқылау барысында);
  
• 
  Балалардың  тобымен және халықпен (топ  әлеуметтік  сауалнама жүргізеді);
  
• 
  Кейбір техника түрлерімен (мысалға , компьютермен);
  

Оқушылар тек тыңдаумен айналыспай, білім алуда белсенді әрекет етуі керек екенін көрсетеді. Белсенді оқу аясында көңілді білім алады. Жаңарту және критериалды бағалау жүйесін енгізу тұрғысынан  мұғалімдер өз шеберлігін көрсетеді. Мұғалімдер әр сабақ соңында оқушыдан күтілетін нәтижелерін анықтайды, яғни бүгінгі тақырыпқа деген  жаңаша түсінік  пайда болды ма, немесе  жоспар іске  асты ма деген сияқты ……т.б.

Интербелсенді әдістер қолданылған сабақтарда сыныпты екі немесе үш, төрт ұялы топтарға бөліп, барлығына бірдей бір тапсырма не әр ұялы топқа бөлек-бөлек тапсырма беруге болады.

Оқыту тәжірибесі барысы пікірталасқа негізделген және оқыту үдерісінде қолданылатын дидактикалық ойындар сияқты интербелсенді әдістерді пайдалану тиімді екенін көрсетеді. Соның ішінде дидактикалық ойындар оқушылардың білім алуға деген ынтасын, белсенділігін арттырып, алған білімдерін тәжірибеде дұрыс қолдануына көмектеседі. Ойын барысында оқушылардың бойында жағдаятты (ситуацияны) бағдарлау, яғни жағдайға талдау жасай білу, жағдаят (ситуация) кезінде өзінің атқаратын рөлін сезіну, әңгімеге қатысушы әріптестері арасында байланыс орнату, қарым-қатынас жасауда тілдік ұғымдарды дұрыс пайдалана білу сияқты қабілеттері жетілетіндігі байқалады.