Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай бөлінетін түрлері
Сөйлемді айтылу мақсатына қарай топтауда ғылымдар арасында бірнеше пікір бар. Көптеген авторлар сөйлемді хабарлы, сұраулы, бұйрықты, лепті деп 4 топқа бөледі. Соңғы кезде түркітануда сөйлемді айтылу мақсатына қарай үш түрге (хабарлы, сұраулы, бұйрықты) бөлу принципі орныққан. Ал лепті сөйлем айрықша мағыналық тип екендігін айта келе, О. Төлегенов: «Сөйлемде айтушының эмоциясы баяндау мазмұнына үстемеленіп беріледі, не болмыс, субъект жайында тікелей беріледі... Хабарлы, сұраулы, бұйрықты сөйлемнің мазмұны эмоциялық мағынаға ұласып та, ұласпай да айқындалады. Алдыңғы жағдайда олармен әрі баяндау, әрі қосымша бір айтушы эмоциясы беріліп отырады».
Сөйлемдердің мақсатына қарай хабарлы, сұраулы, бұйрықты болып топтастырылуы тілдің ой білдіру, қатынас жасау құралы ретінде атқаратын басты қызметіне негізделеді.
Достарыңызбен бөлісу: |
