А
III тарау
ОРТАҒАСЫРЛЫҚ ФИЛОСОФИЯ
Еуропа философиясы
Құлиеленушілік қоғам күйреп, оньщ орнына
Батые Еуропа елдерінің қай-
қайсысында да феодалдық қоғамдық қатынастар қалыптасып, христиан дінінің
кең етек алып тарауына орай «шіркеу әкейлері» мен «пұгқа табынушылар» фи-
лософиясының арасындағы мэмілеге келмес күрестің
өрбу деңгейіне байланыс-
ты ортағасырлық философияны негізгі үш кезеңге бөліп қарастырады. Біздің
зямянт.тмыздын II ғасырынан бастап, алғашқы христиандық
ойшылдардың ілім-
дерін жинақтап, кейін алолегетика (қорғау) деп аталып кеткен діни-философия-
лық бағыт пайда болады. Негізгі өкілдері: Юстин Мученик (100-167 ж.), Тациан
(II ғасырдың екінші жартысы), Тертуллиан Квинт Септимий Флоренс (160-222 ж.)
т.б. Олар оз ілімдерінде христиан діні ежелгі грек
философиясы сияқты жалпы
адамзат алдында тұрған маңызды да күрделі мэселелерді көтеріп, оларға ежелгі
грек
философтарынан гөрі тереңірек, ауқымды жэне ұтымдырақ жауап береді,
сондықтан да оларды христиан дініне сенбейтін билеушілер мен ғалымдардың
сынауы негізсіз деген пікірді басшылыққа ала отырып, жаңа грек философиясы-
НТ.Щ орнын басатын христиандық діни философия жасауға бар күштерін салды.
Барлық нақтылықтың денесі бар. Құдай - нақтылық. Демек,
құдайдың да денесі
бар. Жалпы нақтылықтың уақыттық бастамасы жоқ (Тертуллин). Осы тұрғыдан
апологеттер платоншылар мен гностиктердің тэн және жан туралы ілімдерін
сынға да алады. Апологеттердің христиан дінінің өнегелік қағидаларьгаың артық-
тттыгтыгын
ескере отырып, оны мемлекетгік дінге айналдыру қажет деген идеясы,
құдайдың мэні мен табиғаты, әлемнің жаратылуы, адам табиғаты және өмір сүру
мақсаты туралы көтерген мәселелері ортағасырлық философияның келесі сатысы
- патристика, схоластика кезеңдерінде өз көріністерін тапты.
Патристика деп шіркеу әкейлерінің діни философиялық ілімдерін айтады
(III-VI г.). Негізгі өкілдері:
Климент Александрийский, Амворсий, Майландский
(340-397 ж.), Августин Блаженный (III-VI г.) т.б. III-IV ғасырларда жүйеленген
бұл діни ілімде алғашқыда Христостың табиғаты туралы пікірлер (құдайлык не-
44