Меншікті артқы ми: оның туындылары, құрылысы, қызметтері

екі бөліктен тұрады: вентраль-көпір және дорсаль-мишық. Артқы миы ромб тәрізді көпіршіктің туындысы болып табылатын артқы ми көпіршігінен дамиды.

Көпір көлденең жатқан қалыңдатылған білікше түрі бар. Ол артынан сопақша мидың жоғарғы ұшымен, ал алдынан мидың аяқтарымен шектеседі. Көпірдің латеральді шекарасы үшкіл және бет нервтерінің түбіршектері арқылы жасанды түрде жүргізілетін сызық, linea trigeminofaciális, болып табылады . Осы сызықтан латеральді ортаңғы мишықтық аяқтары бар, pedúnculi cerebelláres médii. Көпірдің дорсальды беті сыртынан көрінбейді, өйткені ол мидшықтың астында жасырылған. Көпірдің вентральды беті талшықты сипатқа ие, ал талшықтар жалпы көлденең жүреді және pedúnculi cerebelláres médii-ге қарай таралады.

Көпірдің көлденең қимасында ол үлкен вентральді және кіші дорсальдіькөруге болады. Олардың арасындағы шекара көлденең талшықтардың қалың қабаты — трапеция тәріздес дене талшықтары есту жолына жатады. Трапециялық дененің аумағында есту жолына қатысы бар ядро орналасқан.

Вентралды бөлік құрамында бойлық және көлденең талшықтар бар, олардың арасында сұр заттың меншікті ядросы шашылған.

Бойлық талшықтар пирамидалық жолдарға тиесілі. Олар мишықтың қабығына қарай баратын, көлденең талшықтарды бастау алатын меншікті көпір ядроларымен байланысты жол мишық, tráctus pontocerebelláris. Осы барлық өткізуші жолдардың жүйесі көпір арқылы үлкен мидың жартышарларының қыртысын мишықтың жартышарларының қыртысымен байланыстырады. Дорсалды бөлік - те сопақша мидың формациясының жалғасы, ал ретикулярлы формацияның жоғарғы жағында - бас сүйек нервтерінің жатқан ядролары бар ромб тәрізді шұңқырлардың эпендимамен қапталған түбі болып табылатын көпірдің торлы кұрылымы, formátio reticuláris póntis. Көпірдің дорсальды бөлігі ұзын мидың тікелей жалғасы болып табылады. Онда сенсорлық жүйелердің ауыстырып қосу ядросы, бас сүйек-ми нервтерінің ядросы және ретикулярлы формация орналасқан.

Көпірде мимикалық, шайнайтын және көз қозғағыш бұлшық еттің бірін басқаратын орталықтар орналасқан. Көпірге баста орналасқан сезім органдарының рецепторларынан жүйке импульстері түседі: тілден (дәмдік сезімталдық), ішкі құлақтан (есту сезімталдығы және тепе-теңдік) және теріден.

Мишық гравитация рецепторларымен байланысты дамыған артқы ми туындысы болып табылады. Сондықтан ол қозғалыстарды үйлестіруге тікелей қатысы бар және ағзаның дене салмағының негізгі қасиеттерін — ауырлық пен инерцияны жеңуге икемдеу органы болып табылады.

Мишық үлкен ми жартышарларының астында, көпірден және сопақша мидан дорсальді, және бас сүйегінің артқы шұңқырында жатыр. Онда мишық жартышарын және олардың арасында орналасқан орталық тар бөлігін — құрт ажыратады.

Мидың алдыңғы шетінде ми бағанының жақын бөлігін қамтитын алдыңғы кесік бар. Артқы жағында жартышарларды бір-бірінен бөліп тұратын тар артқы кесік бар.

Мишықтың беті мишық қабығын құрайтын сұр заттың қабатымен жабылған, және бір-бірінен жүлгелермен бөлінген ,тар қатпарларды - мишық жапырақтарын қалыптастырады. Олардың ішінде ең терең мишықтың горизонталді саңылауы мидың артқы шетінде өтеді және жартышарлардың жоғарғы бетін төменгі бетінен бөледі. Көлденең және басқа да ірі жүлгелер көмегімен мишықтың барлық беті бірнеше бөліктерге бөлінеді. Олардың арасында ортаңғы мишық аяқшасында әрбір жарты шардың төменгі бетінде жатқан ең оқшауланған кішкентай бөлік — мишық тұлымы, сонымен қатар құрттың тұлыммен байланысты бөлігі - түйіншек. Мишық тұлымы түйіншекпен,жіңішке жолақ — тұлым аяқтары арқылы байланысқан. Ол жұқа жартыайлық табақша - төменгі ми желкенінемедиальді ауысады.

Мишықтың қалыңдығында мишықтың әр жартысындағы ақ заттың арасында салынған сұр заттың жұп ядролары бар. Ортаңғы сызықтың бүйірлері бойынша, мишықтың шатырға енетін облысында ең медиалы ядро - шатыр ядросы жатыр. Одан латеральді шар тәрізді ядро,ал одан да латеральді — тығын тәрізді ядро орналасқан. Жартышарлардың орталығында оливаның ядросына ұқсас сұр иір пластинка тәрізді тісті ядро орналасқан. Мишықтың тісті ядросының оливаның ядросымен ұқсас болуы кездейсоқ емес, өйткені екі ядро өткізгіш жолдармен байланысты және бір ядроның әрбір қатпары басқа ядроның қатпарына ұқсас. Осылайша, екі ядро тепе-теңдік функциясын жүзеге асыруға бірге қатысады.

Тілікте мишықтың ақ заты перифериясында сұр заттың қыртысымен жабылған өсімдіктің ұсақ жапырақтары тәрізді болып келеді. Нәтижесінде, мишықтың тілігінде ақ және сұр заттың жалпы көрінісі ағашқа ұқсайды. Мишықтың ақ заты әртүрлі жүйке талшықтарынан тұрады. Олардың бірі қатпарлар мен ми бөліктерін байланыстырады, басқалары мидың қыртысынан мишықтың ішкі ядроларына барады және үшіншісі мидың көрші бөлімдері мен мишықты байланыстырады. Бұл соңғы талшықтар үш жұп мишық аяқтары арқылы барады:

1. 
   Төменгі аяғы.Олардың құрамында мишыққа баратын артқы мишық жұлын жолы мен сыртқы доға тәрізді талшық - сопақша мидың артқы жіпшелері ядроларынан және мишық олива талшықтарынан— оливадан. Алғашқы екі жол құрт және жартылай құрт қабығында аяқталады. Сонымен қатар, мұнда шатырдың ядросында аяқталатын вестибулярлық нерв ядросының талшықтары бар. Барлық осы талшықтардың арқасында миы вестибулярлық аппараттан және проприоцептивті өрістен импульстар алады.
   
2. 
   Ортаңғы аяғы. Олардың құрамында көпір ядроларынан мишық қыртысына жүйке талшықтары барады. Көпір ядроларында пайда болатын мишық қыртысына баратын жолдары көпір ядроларында қиылысқаннан кейін аяқталатын қабық-көпір жолдарын көпір қабық талшықтары, fíbrae corticopontínae, жалғасында орналасады. Бұл жолдар үлкен ми қыртысы мишық қыртысын байланыстырады.
   
3. 
   Жоғарғы аяғы. Олар екі бағытта жүретін жүйке талшықтарынан тұрады: 1) мишыққа — алдыңғы мишық жұлын жолы және 2) қызыл ядро мен таламуста аяқталатын, мишықтың тісті ядросынан, ортаңғы мидың жамылғысынан. Мишыққа бірінші жолдары бойынша жұлыннан импульстер жүреді, ал екінші жолынан ол жұлынға өзі әсер ету үшін экстрапирамидтік жүйеге импульстер жібереді.