Жамбыл облысы, Шу ауданы әкімдігі білім бөлімінің «Жібек жолы мектеп-лицейі» кмм

Әр сынып бойынша жеке-жеке қорытынды жасап болғаннан кейін, жалпы бастауыш сыныптар бойынша төмендегідей қорытындысын жасаймыз.

2. Сонымен қатар, орта буын және жоғарғы буын оқушыларына «Дарындылық картасы» әдістемесін ұсынамын. Бұл әдісті Д.Хаана, М.Каафа әдістерінің негізіне сүйене ортырып А.И.Савенков құрастырды.

Берілген әдістің көмегімен баланың әртүрлі дарындылық түрлерін бағалап және дәл қазіргі уақытта оның қай түрін игеруде екенін анықтауға болады. Нәтижесінде сіз бұрын мән бермеген нәрселерді байқайсыз, сол қасиеттеріне көңіл бөлуді күшейтесіз. Әрине бұл әдіс бала дарындылығын бүкіл мүмкіндіктерін толық қамти алмайды. Бала дарындылығының диагностикалық әдістерінің жалпы кешенінің жеке бір бөлігі ретінде қарастырылады.

Сіздердің алдыларыңызда 80 сұрақ, бұл бала іс-әрекетінің және мінезінің ерікті аймағы бойынша 10 жүйеге қатысты алынған.

Берілген сұрақтармен келіссеңіз «+»,келіспеймін «-», егер жауап беруге қиналсаңыз торкөзді бос қалдыруға болады. Мысалы 1-ші сұрақты жауап парағының бірінші торкөзіне белгілейсіз.

Сұрақ парағы мынадай:

1. Логикалық ойлауға қабілетті, деректі түсініктерді қабылдауға бейімділігі;

2. Үлгіден тыс ойлайды және күтпеген шешімдерді ұсынады.

3. Жаңа білімді үйрену өте жылдам, барлығын тез ұғып алады.

4. Суреттерде бірізділік жоқ. Сюжеттерді тыңдауда ерекше. Әдетте көптеген заттарды, адамдарды, жағдайларды бейнелейді.

5. Музыка сабағына қызығушылығы зор.

6. Әңгіме немесе өлең жазғанды ұнатады ма?

7. Басқа біреудің рөліне тез енеді ме? Адам, жануар, т.б.

8. Механизмдерге және машиналарға қызыға ма?

9. Құрбыларымен қарым - қатынаста ынталы ма?

10. Күшті, көп келемді қозғалатынды қажет ететін баланың іс - әрекетін керсетеді.

11. Ерекше қаблеті жіктеуге үлкен кызықшылық танытады.

12. Жаңа бастамалардан қорықпайды, әрқашан жаңа ойды байқап керуге тырысады.

13. Тыңдағанын және оқығандарды арнайы жаттаусыз тез есіне сақтайды. Керекті нәрсені есіне сақтау үшін көп уақыт кетермейді.

14. Жақсы суретті, музыканы тыңдағанда, мүсінді кергенде, ойланып сабырлы болады.

15. Әуеннің ырғағы мен ерекшелігін анық сезінеді.

16. Сюжеттердің байланысы мен белгілі бір тартыспен аяқталған әңгімені оңай құра алады.

17. Әртістік ойындарға қызығады.

18. Бұзылған жабдықтарды тез жөндеп алады, ойыншықтар, жабдықтар.құралдарды жаңадан еңдеуге ескі детальдарды қолданады.

19. Таныс емес адамдардың арасында сенімділігін сақтайды.

20. Спорт ойындарына қатысуды ұнатады.

21. Сөз байлығы мол. Өз ойын жақсы жеткізеді.

22. Әртүрлі заттарды қолданып және таңдаулар жасағанда ерекше (мысалы, ойында тек қана ойыншықтарды пайдаланбайды, сонымен бірге жиһаздарды, тұрмыстық заттарды және т.б. пайдаланады.

23. Болып жатқан жағдайлар мен мәселелерді құрдастарына қарағанда жақсы біледі.

24. Гүлдерден, сүреттерден, маркалардан, тастардан т.б. композиция жасауға қаблетті.

25. Жақсы ән шырқайды.

26. Бір жағдайды әңгімелегенде негізгі ойдан айырылып қалмайды.

27. Басқа адамды суреттегенде дауысы мен тоны өзгереді.

28. Сұраққа «жауап» іздейді, іске аспайтын механизмдерді жөндегенді ұнатады.

29. Балалармен және ересектермен тез тіл табысады.

30. Құрдастарының арасында спорт ойындарынан жиі жеңіске жетеді.

31. Оқиғалардың себебі мен салдары аралығын бір- біріне жақсы байланыстырады.

32. Өзі қызықтыратын сабаққа «басымен» кетеді, еліктеуге қабілетті.

33. Өз құрдастарынан оқу ісінде 2 немесе 1 жылға озып қдтеді, яғни ол бұл сыныпта емес, өзінен жоғарғы сыныпта оқуға тиіс.

34. Ойыншықтарды, суреттерді, қаламдарды, т.б. дайындауда жаңа материал қолданғанды ұнатады.

35. Аспапта ойнағанда, билегенде, өлең айтқанда көп сезімі мен энергиясын шығарады.

36. Оқиғалар туралы әңгімелегенде қажетті детальдарды ғана қолдайды. Ең бастысын қалдырып, қажеті жағын лақтырады.

37. Драмалық саханада қақтығысты бейнелеуге және түсінуге қабілетті.

38. Механизмдердің сызбаларын және кестелерін салғанды ұнатады.

39. Басқа адамдардың іс - әрекетінің себептерін таба алады. Жеткізілмеген ойларын жақсы түсінеді.

40. Сыныпта, балабақшада бәрінен жылдам жүгіреді.

41. Ақыл-ой күшін талап ететін күрделі тапсырмаларды шешкенді ұнатады .

42. Бір мәселеге жан-жақты келе алады.

43. Әр түрлі нәрселерге әуес.

44. Бос уақытында үлкендердің көмегінсіз сурет салуды, жапсыруды, компазиция құрайды, үйді безендіру, киімдерді және т.б. көркемдік мағынасы бар сурет салады.

45. Музыканы ұнатады. Концертке, әуен тыңдайтын жерге баруға тырысады.

46. Өз әңгімесінде кейіпкерінің сезімін, қайғысын білдіретін сөздерді қолданады.

47. Сезімді мимика, жест, қимыл арқылы беруге бейім.

48. Жаңадан құрылған жабдықтар, машиналар, механизмдер туралы мақалалар мен журналдар оқиды.

49. Басқа балалардың ойындары мен сабақтарын жиі басқарады.

50. Қозғалысы жеңіл, әсем.Қозғалысында жақсы үйлесімділік бар.

51. Байқағыш, оқиғаны немесе құбылысты талдағанды ұнатады.

52. Өзінің және басқалардың ойларын қортындылап, сонымен қатар ұсынуға қабілетті.

53. Кітаптар, мақалалар, ғылыми танымдық басылымдарды оқуда өз құрбыларынан бір немесе екі жыл алда болады..

54. Суретке немесе жапсыруға өзінің көңіл-күйін немесе сезімін білдіру үшін көңіл бөледі.

55. Қандайда бір аспапта жақсы ойнайды.

56. Әңгімедегі оқиғаны түсіну үшін маңызды детальды беруге тырысады (өз құрдастары жеткізе алмайтын детальдарды), сондай-ақ, оқиғаның негізгі желісінен де ауытқымайды.

57. Өзі қызықты әңгіме айтқанда, басқа адамдардың эмоционалды ықпалын тудыруға тырысады.

58. Ғылыми оқиғаларды талқалағанда ұнатады. Осы туралы жиі ойланып жүреді.

59. Оның жасы үшін шамадан тыс, өзіне жауапкершілік артуға бейім.

60. Серуенге, спорт алаңдарына шыққанды ұнатады.

61. ¥зақ уақыт есіне символдарды, әріптерді, сөздерді сақтай алады.

62. Өмірлік мәселелерді шешудің жаңа әдістерін қолдануды ұнатады. Бұрын қолданылған нәрселерді пайдаланғысы келмейді.

63. Қорытынды шығара алады.

64. Сазбен, балшықпен, қағаз және желіммен жұмыс жасап, көлемді бейне жасағанды ұнатады.

65. Ән айтуда және әуенде өз көңіл-күйі мен сезімін білдіруге тырысады.

66. Қиялдауға бейім, барлығына таныс және белгілі нәрсені айтқанда ерекше жаңа қырынан айтқысы келеді

67. Үлкен жеңілдікпен драматизациялайды, сезім мен эмоциялық қобалжуларды дұрыс сездіреді.

68. Өзіндік "жобаларды" құрастыруда көп уақытын жұмсайды (қайықтар, ұшатын самолеттар.көліктер моделін).

69. Басқа балалар оны ойында немесе сабақта өзіне серіктес етуге тырысады.

70. Бос уақытын қозғалыс (хоккей, баскетбол, футбол, т.б.) ойындармен өткізгенді ұнатады.

71. Пәндердің қызметтері мен пайда болуы туралы көп сұрақтар қояды, қызығулары кең шеңберлі өтеді.

72. Немен шұғылданса да(сурет салу, құрастыру,оқиғаларды ойлау) өнімді әрект жасайды, ол әр түрлі ойлар мен шешімдерді ұсынуға қабілетті.

73. Бос уақытында ғылыми-танымдық басылымдарды (балалар энциклопедияларын, және анықтамаларды) жақсы көреді, бұларды үлкен қызығушылықпен орындайды, әдеби кітаптарды оқығанша (ертегі, детективтер т.б.).

74. Өнер туындыларына өзіндік бағасын бере алады. Өзінің суретіндегі, құрастырған ойыншықтары мен скульптурасының ұнағанын айта.

75. Жеке, өзінің әуендерін шығарады.

76. Әңгімеде өзінің кейіпкерлері туралы өте жанды береді. Оның мінез-құлқын, сезімін, көңіл-күйін жақсы жеткізеді.

77. Драматизациялық - ойындарды ұнатады.

78. Компьютерді тез меңгереді.

79. Басқаларды сендіре алады. Өз ойларын мойындатауға қабілетті.

Қорытындыны шығару үшін жауап парақшасындағы жауаптарды санайды. Көлденеңннен «+» , «-» санаймыз. Егер «+» көп болса басым болағаны. Әр қатардың астына нәтиженің қосындыларын жазу. Дарындылық түрлерінің даму деңгейін алынған ұпайлардың саны сипаттайды.