Жаратылыстану



бет2/3
Дата29.01.2017
өлшемі0,59 Mb.
#8177
1   2   3


«Жаратылыстану» пәні

2-бөлім. Тірі табиғат



Бөлімше

1-сынып

2-сынып

3-сынып

4-сынып

2.1 Өсімдіктер

1.2.1.1 Өсімдіктердің негізгі сипаттамаларын атау

2.2.1.1 Өсімдіктердің түрлерін салыстыру және ажырату; олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын көрсету

3.2.1.1 Өсімдіктерді олардың белгілері бойынша жіктеу

4.2.1.1 Балдырлар, саңырауқұлақтар, мүктер, қыналар, қырықжапырақтылар, гүлді өсімдіктерді ажырату және суреттеп айту





1.2.1.2 Өсімдіктердің негізгі бөлімдерін және олардың қызметтерін атау


2.2.1.2 Өсімдік мүшелерінің құрылымдық ерекшеліктері мен орналасуын көрсете отырып, суреттеп айту

3.2.1.2 Өсімдік жапырақтарының оттекті бөлу үдерісін білу және түсіндіру

4.2.1.2 Өсімдіктің тіршілік циклін суреттеп айту





1.2.1.3 Өсімдіктер тіршілігіне арналған жағдайларды зерттеу


2.2.1.3 Тамырдың, сабақтың, жапырақтың және гүлдің қызметтерін суреттеп айту

3.2.1.3 Фотосинтез процесін білу және түсіну

4.2.1.3 Тозаңдану нәтижесінде тұқымның түзілуін суреттеп айту




1.2.1.4 Өсімдіктер өскенде жүретін сыртқы өзгерістерді суреттеп айту


2.2.1.4 Өсімдіктің өсіп жетілуі үшін топыраққа қажет күтімді сипаттау

3.2.1.4 Әр түрлі мекен ету ортасының ұқсас және ерекшелік белгілерін табу

4.2.1.4 Тұқым таралуының әр түрлі тәсілдерін зерттеу




1.2.1.5 Жабайы өсімдіктер мен мәдени өсімдіктерді ажырату

2.2.1.5 Өсімдіктердің қоршаған ортаның әртүрлі жағдайларында өсіп шығу мүмкіндігін дәлелдеу

3.2.1.5 Өсімдіктер арқылы бөлінетін оттектің тірі ағзалар үшін рөлін түсіну



4.2.1.5 Тағамдық тізбектегі тірі ағзалардың өзара әсерлесуін түсіну





1.2.1.6 Бөлме және мәдени өсімдіктерге күтім жасаудың тәсілдерін білу

2.2.1.6 Өсімдіктердің маусымдық өзгерістерін суреттеп айту

3.2.1.6 Өсімдіктердің қоршаған ортаның жағдайларына қалай бейімделетіндігін түсіндіру

4.2.1.6 Өсімдіктің өсуіне әсер етуші факторларды зерттеу







2.2.1.7 Мекен ету ортасына байланысты өсімдік топтарын атау


3.2.1.7 Өсімдіктердің қауымдастық құру қабілетін түсіндіру










2.2.1.8 Өз аймағындағы өсімдіктерді суреттеп айту


3.2.1.8 Табиғи мекен ортада өсетін өсімдік түрлерін атау және суреттеп айту

4.2.1.7 Өсімдіктерді қорғау әдістерін зерттеу







2.2.1.9 Өсімдіктердің саналуандығын сақтаудың маңыздылығын және оларға қамқорлық қатынасты түсіну және түсіндіру

3.2.1.9 Адамзаттың тіршілік іс-әрекеттерінің кейбір түрлерінің өсімдіктердің санына және саналуандығына кері әсерін түсіндіру




Жануарлар

1.2.2.1 Жануарлардың негізгі сипаттамаларын атау

2.2.2.1 Жануарларды омыртқалыларға және омыртқасыздарға жіктеу

3.2.2.1 Ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтай отырып, жанауарлар тобын сипаттау

4.2.2.1 Өз аймағындағы жануарлардың жіктеуін құрастыру




1.2.2.2 Жабайы және үй жануарларын ажырата білу


2.2.2.2 Жануарлар тобының өкілдерін атау: жәндіктер, балықтар, қосмекенділер,бауырмен жорғалаушылар, құстар және сүтқоректілер

3.2.2.2 Паразиттер мен улы жануарларды ажырату

4.2.2.2 Өсімдіктекті және жыртқыш жануарларды ажырата білу




1.2.2.4 Жануарлар мен өсімдіктерді ажырата білу, олардың ұқсастығы мен айырмашылықтарын анықтау

2.2.2.3 Жануарлардың мекен етудің белгілі бір жағдайларына бейімделуін суреттеп айту

3.2.2.3 Өз аймағының құстарын бақылау негізінде мінез-құлық ерекшеліктерін көрсету (мысалы, өлең айту және т.б.)

4.2.2.3 Жәндіктердің өмір циклін зерттеу









2.2.2.4 Жануарлардың қалай көбейіп дамитынын білу

3.2.2.4 Өсімдіктер мен жануарлар арасындағы өзара байланысты зерттеу

4.2.2.4 Жанауарлардың табиғи мекен ету ортасын сипаттау













4.2.2.5 Жануарлардың күн энергиясына тағамдық тізбек арқылы тәуелділігін түсіндіру.













4.2.2.6 симбиоздық қарым-қатынасқа мысал келтіру




1.2.2.6 Жыл мезгілдерінің ауысуына жануарлардың дайындығын түсіндіру

2.2.2.5 Жануардың қоршаған ортада тірі қалуында бояу мен мінез-құлықтың рөлін түсіну


3.2.2.5 Жануарлардың айқындалған мінез-құлықтарының мекен ету ортасының ерекшеліктеріне байланыстылығын түсіну және түсіндіру

3.2.2.7 Тағамдық тізбектегі өндірушілердің, тұтынушылардың және ыдыратушылардың рөлін түсіну








2.2.2.6 Жануарлардың ұйқыға кету себептерін, құстардың маусымдық ұшып келулерін, қысқа жем қорларын дайындауды түсіндіру

3.2.2.6 Сандық өзгерудің мекен ету ортасының жағдайларына байланысты өзгеруін түсіндіру

4.2.2.8 Белгілі бір мекен ортасындағы тағамдық тізбектердің модельдерін құрастыру






2.2.2.7 Жануарлардың саналуандығын сақтаудың маңыздылығын түсіну

3.2.2.7 Жануарлар санының төмендеуіне әкеп соқтыратын адамның іс-әрекет түрлерін анықтау

4.2.2.9 Жоғалу шегінде тұрған жануарларға мысалдар келтіру

Ұлттық саябақтар мен қорықтарды құрудың мақсатын түсіндіру



Адам

1.2.3.1 Адам денесінің негізгі бөліктерін және олардың қызметтерін атау


2.2.3.1 Тірек-қимыл жүйесін атау, суреттеу (бас, жұлын, қабырғалар, жауырындар, сегізкөз, жамбас және аяқ-қолдар) және қаңқаның қызметтерін білу

3.2.3.1 Адамның ішкі мүшелерінің орналасуын анықтау

4.2.3.1 Шығару және жүйке жүйелерінің құрамына кіретін мүшелерді атау және суреттеу







2.2.3.2 Дұрыс сымбатты сақтаудың маңыздылығын түсіну

3.2.3.2 Энергияны алуда асқорыту жүйесінің рөлін суреттеп айту

4.2.3.2 Қоршаған әлемді қабылдауда жүйке жүйесінің рөлін суреттеп айту




1.2.3.2 Адам өмірінің кезеңдерін білу

2.2.3.3 Бұлшық ет қысқаруының қозғалыс үшін рөлін түсіну


3.2.3.3 Ас қорыту, қан айналу, тыныс алу жүйелерінің құрамына кіретін мүшелерді атау және суреттеу

4.2.3.3 Әртүрлі әрекеттерді орындауда жүйке жүйесінің рөлін түсіну





1.2.3.3 Адамның өсуі мен дамуы үшін керек қажеттіліктерді анықтау

2.2.3.4 Дене тазалығын сақтаудың қажеттілігін түсіну (жеке гигиена)


3.2.3.4 Қан айналу жүйесінің рөлін суреттеп айту

4.2.3.4 Ағзадағы заттардың тазаруында шығару жүйесінің рөлін түсіну






2.2.3.5 Тістердің құрылысын, қызметтерін және оларды күтудің ережелерін білу

3.2.3.5 Тыныс алу жүйесінің рөлін суреттеп айту











3.2.3.6 Адам ағзасының аурулар мен инфекциялардан қалай тазаратынын түсіну







«Жаратылыстану» пәні

3-бөлім. Заттар және олардың қасиеттері



Оқушылар міндетті:

Бөлімше

1-сынып

2-сынып

3-сынып

4-сынып




3.1 Заттардың типтері







3.3.1.1 Заттарды пайда болуы және агрегаттық күйі бойынша жіктеу

4.3.1.1 Заттардың қолдану шеңберін олардың қасиеттеріне байланысты анықтау













3.1.1.2 Заттарға олардың агрегаттық жағдайына байланысты сипаттама беру

4.3.1.2 Жаңа заттың құрылған эксперимент жоспарына сәйкес алынуын анықтау




3.2.Ауа




2.3.2.1 Біздің ғаламшарымыз үшін ауаның маңыздылығын түсіну және ауа тазалығын сақтаудың маңыздылығын түсіну

3.2.1.1 Ауаның жануды қолдайтын қасиетін білу

4.3.2.1 Ауаны адамның іс-әрекетінің түрлі шеңберінде пайдалану туралы білу (акваланг, оттектік маскалар)










2.3.2.2 Ауаның кейбір қасиеттерін суреттеп айту агрегаттық күйі, түсінің, иісінің болуы)

3.3.2.2 Ауаны газдардың қопасы ретінде түсіндіру


4.3.2.2 Ауаны ластаудың көздерін зерттеу










2.3.2.3 Ауаның бөлме, ыдыс және т.б. кеңістіктерін толтыруы,жылу өткізгіштігі қасиеттерін зерттеу




4.3.2.3 Ауа тазалығын сақтау тәсілдерін білу (көгалдандыру, өндіріс қалдықтарын қысқарту) және оны тазарту шаралары
















4.3.2.4 Ауаның табиғаттағы орын ауыстыру үдерісін түсіну
















4.3.2.5 Желдің пайдасы мен зияны туралы мысал келтіру




    1. Су




2.3.3.1 Судың физикалық қасиеттерін анықтау (дәмсіз, иіссіз, белгілі бір формасының болмауы, аққыштығы)

3.3.3.1 Судың тірі ағзаларда және өлі табиғатта болуын білу













2.3.3.2 Судың агрегаттық күйінің өзгеру үдерісін зерттеу


3.3.3.2 Ауызсуды қолдануда ұқыптылық танытудың қажеттілігін түсіндіру

3.3.3.3 Суды тазартудың түрлі тәсілдерін атау

3.3.3.4 Суды тазартуға арналған өз фильтрінің моделін ұсыну


4.3.3.1 Судың табиғаттағы айналымын суреттеп айту

4.3.3.2 Атмосфералық жауын-шашынның түзілу үдерісін түсіну (жаңбыр, қар, бұршақ, шық, қырау)

4.3.3.3 Су буларының конденсация үдерісін және бұлттың түзілуін түсіндіру














3.3.3.5 Судың тіршілік үшін маңыздылығын түсіндіру

4.3.3.4 Табиғатта судың ластануына мысалдар келтіру, қауіпті қалдықтардың әр түрлі ағзаларға әсерін түсіндіру
















әртүрлі заттардың судағы ерігіштігін зерттеу




3.4.Табиғи ресурстар




2.3.4.1 Табиғи ресурстар түсінігін білу

2.3.4.2 Табиғи ресурстарды әр түрлі белгілері бойынша жіктеу. Табиғи ресурстардың көздерін білу




3.3.4.1 Кейбір ағзалардың тіршілігі үшін топырақтың рөлі

3.3.4.2 Топырақтың негізгі құрамын зерттеу (топырақ, құм, балшық, өсімдіктер мен жануарлардың қалдықтары, су, ауа)



4.3.4.1 Кейбір пайдалы қазбалардың қолдану аумақтарын анықтау

(бор, тұз, ізбес тасы, балшық, мұнай, гранит, көмір, цемент)
















3.3.4.3 Топырақтың негізгі қаиеттерін атау

3.3.4.4 Топырақтың құнарлылығын құрамына байланысты зерттеу



4.3.4.2 Қазақстанның негізгі пайдалы қазбаларының пайда болған орындарын білу

















4.3.4.3 Пайдалы қазбалардың қоры шектеулі екендігін түсіну және пайдалы қазбаларды сақтаудың және тиімді қолданудың жолдарын ұсыну




«Жаратылыстану» пәні

4-бөлім. Жер және Ғарыш






Оқушылар міндетті:




Бөлімше

1-сынып

2-сынып

3-сынып

4-сынып




4.1 Жер

1.4.1.1 Жердің пішінін білу және сипаттау

1.4.1.2 Жердің жасанды моделін және кескіндеу тәсілдерін білу



2.4.1.1 Жер мен Күн арасындағы байланысты түсіндіру

2.4.1.2 Жердің табиғи серігін атау




3.4.1.1 Жер шеңберін түсіндіру және графиктік кескіндеу

4.4.1.1 Жер бетінің ірі элементтерін атап көрсету




4.2. Ғарыш

1.4.2.1 «Ғарыш» ұғымын түсіндіру

1.4.2.2 Астрономияны ғарыш туралы ғылым ретінде сипаттау

1.4.2.3 Ғарышты танып білуге арналған аспаптарды, құрал-жабдықтарды және ұшу аппараттарын атау

1.4.2.4 Ғарыштық денелер арасындағы айырмашылықтарды білу



2.4.2.1 Күн жүйесі ғаламшарларының орналасу тәртібін атау

2.4.2.2 Күн жүйесі ғаламшарларының сипаттамаларын келтіру



3.4.2.1 Ғарышты меңгерудің кейбір айтулы оқиғалары туралы әңгімелеу
3.4.2.2 Адамзат дамуындағы ғарыштың маңызын түсіндіру

4.4.2.1 Жердегі тіршілікке әсер ететін қауіпті және қолайсыз ғарыштық күштер мен құбылыстардың алдын алу жолдарын ұсыну




4.3 Кеңістік және уақыт

1.4.3.1 Уақыттың маңызын түсіндіру

1.4.3.2 Уақытты анықтаудың аспаптары мен жабдықтарын атау



2.4.3.1Уақытты өлшеудің негізгі бірліктерін білу, Ғарыштағы қашықтық пен уақыттың ерекшеліктері туралы әңгімелеу


3.4.2.3 Жердің осьтік айналуының периодын және оның салдарын білу


4.4.3.1 Жердің орбиталдық айналу периодын және оның салдарын білу

4.4.3.2 Жыл маусымдарын сипаттау






«Жаратылыстану» пәні

5-бөлім. Табиғат физикасы






Оқушылар міндетті:




Бөлімше

1-сынып

2-сынып

3-сынып

4-сынып




5.1.Күштер және қозғалыс

1.5.1.1 «Қозғалыс» ұғымын түсіндіру

1.5.1.2 Әртүрлі денелер қозғалысының мысалдарын түсіндіру

1.5.1.3 Қозғалыстың адам өміріндегі және табиғаттағы маңыздылығын анықтау


2.5.1.1 «Жылдамдық» ұғымын түсіндіру

2.5.1.2 Түрлі денелердің әртүрлі жылдамдықпен қозғалысына мысалдар келтіру

2.5.1.3 Жылдамдықты түсіндіруде сапалы сипаттамасын қолдану


3.5.1.1 Тығыздық күшін, ауырлық күшін, үйкеліс күшін, Архимед күшін түсіндіру

3.5.1.2 Тығыздық күшінің, ауырлық күшінің, үйкеліс күшінің, Архимед күшінің адам өмірінде және табиғатта кездесуіне мысалдар келтіру

3.5.1.3 Әрбір күштің адам өміріндегі және табиғаттағы маңызын анықтау


4.5.1.1 «Үйкеліс» ұғымын түсіндіру

4.5.1.2 Үйкелістің адам өмірінде және табиғатта білінуіне мысалдар келтіру

4.5.1.3 Үйкелістің адам өміріндегі және табиғаттағы маңызына мысалдар келтіру





1.5.1.4 «Траектория» ұғымын түсіндіру

1.5.1.5 Қозғалыстың түрлі траекториясын зерттеу, оларды сурет түрінде көрсету



2.5.1.4 Қозғалыс тудыратын күштерді зерттеу

3.5.1.4 Күшті динамометр аспабының көмегімен өлшеу және оның әсерлесу бағытын анықтау

4.5.1.4 Үйкеліс үдерісін бақылауды жүргізу және қорытынды жасау







2.5.1.5 «Күш» ұғымын түсіндіру


3.5.1.5 Дене пішініне тығыздық күшінің әсер етуін зерттеу

4.5.1.5 Дене қозғалысына қатысты үйкеліс күшінің бағытталуын түсіндіру

4.5.1.6 Үйкеліс күшінің қозғалыс жылдамдығына әсерін анықтау









2.5.1.6 Массаны анықтауға арналған аспаптарды таңдау және пайдалану

3.5.1.6 Әртүрлі пішіндегі денелерге ауырлық күшінің әсерін зерттеу

4.5.1.7 Судағы әр түрлі денелерге әсер ететін итергіш күшті (Архимед күшін), бақылау және болжау

5.2 Жарық

1.5.2.1 Жарық көздерінің табиғи және жасанды көздерін ажырата білу

2.5.2.1 Кейбір денелердің жарықты өткізуге қабілетін зерттеу және қорытынды жасау

3.5.2.1 Көлеңкенің пайда болу себептерін түсіндіру

4.5.2.1 Бөгеттің бойы мен қашықтығынан бастама көзінен бөгетке дейінгі қашықтығына көлеңкенің тәуелділігін зерттеу және түсіндіру

1.5.2.2 Жасанды жарықтандырудың қажеттілігін анықтау және олардың көздері




3.5.2.2 Денелердің жарықты шағылыстыру қабілетін түсіндіру

4.5.2.2 Жарықтың тіксызықты таралуы, шағылысуы, жұтылуы тәрізді қасиеттерін зерттеу және түсіндіру

1.5.2.3 Қараңғылық –

жарықтың болмауы екендігін түсіну












5.3. Дыбыс

1.5.3.1 Дыбыстың таралуының ерекшеліктерін түсіндіру

1.5.3.2 Дыбыстың табиғи және жасанды көздерін ажырата білу



2.5.3.1 Қаттылығы бойынша дыбыс көздерін жіктеу

3.5.3.1 Дыбыс көзі мен қабылдағыш арасындағы дыбыс қаттылығының қашықтықтан тәуелділігін түсіндіру

4.5.3.1 Дыбыстың қаттылығы мен жылдамдығына белгілі бір бөгеттің әсерін зерттеу және түсіндіру

5.4 Жылу

1.5.4.1 Жылытқыш аспаптары мен жабдықтарын атау

2.5.4.1 Белгілі бір денелердің температурасын өлшеуге арналған аспаптарды қолдана білу




4.5.4.1 Түрлі материалдардың жылуды қалайша әртүрлі өткізетінін және сақтайтынын зерттеу және түсіндіру

5.5 Электрлік

1.5.5.1 Адамдардың күнделікті өміріндегі электр энергиясының маңызын түсіндіру




3.5.5.1 Электр энергиясы көздерін атау
3.5.5.2 Қарапайым электр тізбегі құрылысының сызбанұсқасын білу
3.5.5.3 Қарапайым электр тізбегін және олардың элементтерін көрсете отырып сызбанұсқа түрінде ұсына білу

4.5.5.1 Әртүрлі материалдардың электр өткізгіштігін зерттеу және түсіндіру


5.6. Магниттілік

1.5.6.1 Магниттілік қасиеті бар кейбір заттарды білу


2.5.6.1 Магниттердің қолданылу аясын білу

3.5.6.1 Магниттің металл материалдарды тарту қасиетінің оның өлшеміне байланыстығын зерттеу және түсіндіру

4.5.6.1 Серуен барысында тұсбағдардың қолданылуын бақылау және түсіндіру

1.5.6.2 Магниттердің қасиетін зерттеу












Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет