Жас-ң бағдарл өлу түрі. грекше жапыр түсуі. Бұл өлі түрі кездей сок яғни жас кандайда бір мақсатпен түсед. Яғни бұл өлу түрі жас қалыпты пайдалы процесс

Лизосомалар-бұл мембраналық көпіршіктер, олардың ішінде ақуыздарды, майларды, полисахаридтерді ыдырататын гидролитикалық ферменттер бар. Лизосомаларда қышқыл орта бар, бұл оларды жасушаның басқа органеллаларынан ерекшелендіреді. Бұл орта Протондарды цитоплазмадан лизосомаларға айдайтын арнайы фермент-Н + - АТФаза арқылы жасалады. Лизосомалар жасушаның пайдаланылған компоненттерін немесе фагоцитоз және пиноцитоз нәтижесінде сіңірілген заттарды ыдырату арқылы жасушалық ас қорыту қызметін атқарады. Пероксисомалар Бір мембраналы органеллалар арасындағы пероксисомалар жалғыз тұрады, өйткені олар ДНҚ-сы болмаса да, өздігінен бөлінуге қабілетті. Оларда пероксидтер қатысатын кейбір тотығу-тотықсыздану реакцияларын катализдейтін ферменттер бар. Олар сондай-ақ көптеген улы заттарды залалсыздандыруда маңызды рөл атқарады. Пероксисомаларда кездесетін ақуыздар ЭПС-дан келеді және ядро геномында кодталады. Пероксисомалардың электронды микрографтарында олардан фермент кристалдарын жиі көруге болады. Тұқымқуалаушылық – генетикалық тетіктердің жиынтығы, ұрпақтарының ағзасының құрылымды-функциональдік ерекшеліктерін қамтамасыз етеді. Генетика – тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтарын зерттейді. Аллелді гендердің өз-ара әсерлесу түрлері. 1. Толық доминанттылық – бір ген басқа генді басып тастайды (көздің түсі). 2. Толық емес доминанттылық – доминантты ген рецессивті генді толығымен баса алмайды. 3. Аса жоғары доминанттылық – гетерозиготалы ген гомозиготалы генге қарағанда өзін басымырақ көрсетеді. Ядролық тұқымқуалау. Аллельді гендердің өзара әсерлесуі. Аутосомды-тіркес белгілер. 1. Толық доминанттылық Аутосомды-доминантты белгілер үшін критерийлер: 1. Ерлерде және әйелдерде белгі бірдей жиілікті көрінеді; 2. Ерлер және әйелдер белгіні бірдей жиілікте келесі ұрпағына береді; 3. Ұрпағын қалдырмай тұқымқуалау жүреді; 4. Туыстарының ешқайсысында белгі көрінбесе, ұрпағында содан кейін белгінің берілуінің тоқтауы жүреді Аллельді ерекшелік – бұл гомозиготадағы екі Х-хромосоманың біреуінің инактивациясы. Хроматин - хромосомалардың заты-ДНҚ, РНҚ және ақуыздар кешені. Хроматин эукариоттық жасуша ядросының ішінде орналасқан және прокариоттардағы нуклеоидтың бөлігі болып табылады. Хроматиннің құрамында генетикалық ақпарат, сондай-ақ ДНҚ репликациясы мен жөндеуі жүзеге асырылады. Эвхроматин, белсенді хроматин — тыныштықтағы ядродағы элементар дезоксирибонуклеопротеидтік жіптердің (ДНП) деспирализацияланған күйін сақтайтын хроматин учаскелері, яғни интерфазада (спиральданған күйді сақтайтын басқа аймақтардан айырмашылығы-гетерохроматин). Эвхроматин гетерохроматиннен рибонуклеин қышқылының (РНҚ) қарқынды синтездеу қабілетімен және гистон емес ақуыздардың көп мөлшерімен ерекшеленеді. Онда DNP-ден басқа диаметрі 200-500 рибонуклеопротеидті бөлшектер (RNP түйіршіктері) бар, олар РНҚ жетілуін аяқтауға және оны цитоплазмаға тасымалдауға қызмет етеді. Эвхроматин құрамында организмнің көптеген құрылымдық гендері бар. Гетерохроматин-жасушалық цикл кезінде конденсацияланған (компам) күйде болатын хроматин аймақтары. Гетерохроматинді ДНК-ның ерекшелігі-транскрипцияның өте төмен деңгейі.