- Қазақтың әшекей бұйымдары – халықтық қолданбалы
- өнеріміздің ғана емес, бүкіл ұлттық мәдениетіміздің
- асыл қазынасы. Зергерлер көбіне бағалы металдардың
- ішіндегі ең қолайлысы – күмісті пайдаланды. Қазақ
- зергерлері күмістің жалтыраған түсін, әр түрлі
- Пішіндер жасауға қолайлығын шебер пайдалана біліп,
- оған әртүрлі техникалық тәсілдерді пайдалана
- отырып, нақыштау,сіркелеу, ойып күмістеу сияқты
- шеберліктерді меңгерді.XIX ғасырдағы орыс
- әдебиетшісі А.Евреиновтың жазба еңбектеріне
- сүйінсек, тувалықтар мен қырғыздар да зергерлік
- бұйымдарына күмісті пайдаланып, асыл таспен
- әрлеп безендіргенін жазады.
- Қазақ халқының ұлттық киімдері – киім үлгілері. Этникалық, экономиялық және климаттық жағдайлар ескеріліп, ежелгі дәстүрлер бойынша тігіледі. Қазақтарда ішкі, сырттық, сулық, бір киер, сәндік және кейбірінде салтанат-ғұрып киімдері болады. Бір киер киім деп қымбат маталардан әшекейлеп тігілген, той-думандарға, жиындарға барғанда, жат елге сапарға шыққанда киетін сәнді киімдерді атаған.
- Тұмарша (дегеніміз Бойтұмар)
- зиянды тылсым күштерден, тіл-көзден сақтайды деп сенген ежелден келе жатқан қазақ халқының бұйымы. Тұмар сөзінің этимологиясы көне түркі тума және йер тіркесінен "туған жер" мағынасын береді. Яғни, көне түркілер тұмарға туған жердің топырағын салып жүрген.
- Ислам дінінің әсерімен, тұмарға туған жердің топырағын салу ығыстырылап, орнына Құран аяттары жазылған қағаз салу белең алған. Тұмарды әдетте діни ғұламаларға жаздырып алып, былғарымен қаптап, бойға тағып жүреді.
- Жүзік кешегі сақина
- Жүзік - әйелдердің саусақтарына тағылатын зергерлік бұйымдардың бір түрі –үзік немесе сақина деп аталады. еркек Зергерлер алтыннан, күмістен құйып, қақтап, соғып, шекімелеп, қара жиектер ала карашығындай жүргізіп жүзік шиыршық киімді темірден жіптің торлап, және небір оның тамаша өрнектер дамытып салып, ескерткіш асыл көлемді тас қондырып жатқан алуан бейнелеу түрлі жүзік жүзіктер кілем жасаған. мүмкін Олар билейтін жасалу тарихын түрі бұйымдарының мен қолдану табиғаттық ретіне қарай және отау аралықтағы жүзік,құс болуына мұрын ыңғайластығы жүзік, диалог тасбақа халқының жүзік т. б. басу деп сыни аталған.
- Шашбау – қыз-келіншектер шашына тағатын сәндік әшекей- бұйым . Мұндай әйел шашының әр-ажарын аша түсетін, өрілген бұрымның ұшын бекіту үшін тағылатын алтын, күміс тиындар, кейде маржан қадалған, ызылған бауы бар Шашбауды түркі халықтары ежелден қолданып келеді. Жасалу, әшекейлеу әдістеріне қарап оларды үзбелі Шашбау, шашақты Шашбау деп топтастыруға болады. Оның қазақтар арасында сөлкебай Шашбау, теңге Шашбау, шаштеңге, үкі аяқты Шашбау, шаштүлек (лентадан жасалынған), шашбаутас (жалпақ күміске асыл тастар орнатылған) сияқты түрлері кеңінен кездеседі. Шашбау көбіне күмістен қақталып соғылады, ұшына теңгеден (сөлкебай) шұбыртпа тағылып немесе түсті масатыдан, жібектен ызылып шашақталынады.
- ШОЛПЫ – қыздардың бұрымға тағатын әшекейі. Шолпыны екі үзбелі етіп, күмістен соғады. Қақталған күмістен үш бұрышты немесе сопақша пішінді етіп жасалады да, ортасына асыл тас орнатылады. Төменгі үлкен тұмаршасының етегіне шынжырлап немесе үзбелеп соғып, сөлкебай тіркелген бірнеше салпыншақ тағылады.
Достарыңызбен бөлісу: |
