69
түсіндірмелі диктанттар.
Бұл диктанттар дауысты, дауыссыз дыбыс
әріптерінің, әріптер тіркесінің, тасымалдың, біріккен сөздердің, қос
сөздердің, қысқарған сөздердің, зат есімнің,сын есімнің, сан есімнің,
тұйық етістіктің, үстеулердің, шылау сөздердің емлелеріне
байланысты жүргізіледі. Түсіндірме диктант екі түрге бөлінеді:
а) есту диктанты.
ә) көру диктанты.
1.8 Есту диктанты
Емле ережелерінің шегін ажырата отырып, оқушылардың есту
қабілетін арттыруға байланысты орындалады. Есту диктантының
орындалу тәсілі екі түрлі. Бірінші түрі: дауысты, дауыссыз дыбыс
әріптерінің, әріптер тіркесінің, тасымалдың, сөз құрамының және сөз
таптарының жазылу ережесі ауызша түсіндіріледі де, осы мәліметке
сай дайындалған мәтінге оқушылар көз жүгіртеді. Сонан соң бұл
мәтін мұғалім тарапынан жаздырылады. Екінші түрі: мұғалім белгілі
емлеге сай дайындалған мәтінді жаздырады. Жазу үстінде белгілі бір
емлелердің астын сызып отыруды жүктейді. Сонан соң диктанттағы
емлені оқушылардың өздері түсіндіріп, қатесін өздері түзетеді. Белгілі
бір емлені түсіндіруге байланысты алынған диктанттың мәтіні 40-50
сөзге, ал арнайы жүргізілген диктант мәтінінің сөзі 90-210 сөзге дейін
болады.
Достарыңызбен бөлісу: 
