Жазу категориялары туралы айтылған төмендегі пікірлерді талдап көріңіздер “Графика – это совокупность оптических средств и правил их применения для передачи сообщения в целом или же отдельных его единиц и их сочетаний”... “Орфография – это правила оптической передачи средствами графики данного языка его значимых единиц с учётом не только плана выражения но и плана содержания” (Л.В.Зиндер). “Орфография имеет дело с внешней стороной знака означающим слова. Орфография облик слова устанавливает соответствие между элементарными составными частями означающего и буквами. Означающее же находится в соответствии не только с ссемантическим компонентом знака, с означаемым, но и с прагматическим компонентам, в том числе в внутренней формой знака” (Кузьмина С.М.). Аида
Берілген түсініктемелер графика және емле сияқты жазу санаттарына қатысты әртүрлі көзқарастарды білдіреді. Әр түсініктемеге бөлек талдау жасайық:
Графика: Зиндер графиканы оптикалық құралдардың жиынтығы және оларды хабарлама жіберу үшін қолдану ережелері ретінде анықтайды. Бұл біртұтас хабарламаны да, оның жеке бірліктерін де, олардың комбинацияларын да қамтиды. Графиканың бұл анықтамасы оның жеке әріптер мен сөздерді ғана емес, олардың өзара әрекеттесуін де қамтитын ақпаратты визуалды жеткізудегі рөлін көрсетеді.
Орфография: Зиндер орфографияны өрнек жоспарын да, мазмұн жоспарын да ескере отырып, тілдің мағыналы бірліктерін графикалық құралдармен оптикалық беру ережелерін сипаттайды. Бұл емле тек емлемен ғана емес, сонымен қатар олардың семантикалық және прагматикалық компоненттерін ескере отырып, тілдің маңызды элементтерін визуалды түрде көрсетумен де айналысады дегенді білдіреді.
Емле: Кузьмина емлені сөз мағынасын білдіретін белгінің сыртқы жағындағы ереже ретінде көреді. Бұл таңбаланушының қарапайым құрамдас бөліктері мен әріптер арасында сәйкестікті орнатуды қамтиды. Кузьмина сонымен қатар таңбаның семантикалық компонентіне ғана емес, сонымен қатар прагматикалық компонентке, соның ішінде белгінің ішкі формасына сәйкес келетінін атап көрсетеді.
Екі түсініктеме де тілдік ақпаратты жеткізуде графика мен емленің маңыздылығын көрсетеді. Графика хабарды жеткізу құралы ретінде қарастырылады, ал емле олардың семантикалық және прагматикалық аспектілерін ескере отырып, тілдің маңызды элементтерін визуалды түрде көрсету ережесі ретінде қарастырылады.
Достарыңызбен бөлісу: |