Күтілетін нәтиже:
Оқушылар табиғат аясына шығу арқылы физикалық құбылыстырдың мәнін толық түсіне отырып кітаптан алған білімін практикалық тұрғыда жүзеге асырады.
Экскурсияға дайындық:
Сыныпты үш топқа бөлу. Топтардағы командирлерді таңдау.
Әр топқа тапсырманы түсіндіру.
Экскурсия кезінде қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқаулық және тәртіп ережелерін өткізу.
Экскурсия барысы:
Жасмин апай: біздің табиғатқа экскурсиямыз сендерді тақырыпқа қызықтыруға көмектеседі. Сендер көбінесе компьютерлік ойындарды жақсы білесіңдер, автомобиль құрылғысын білесіңдер, теледидарды түзете аласыңдар. Алайда, егер сендерден шырын түріндегі су неге ауырлық күшіне қарсы ағаштың діңгегіне көтерілетінін сұраса, оқушылар сендер бәрің бәрдей жауап бере алмайсыңдар. Жыл сайын Сібір және Қиыр Шығыс ормандары өртеніп, браконьерлер жануарларды атып тастайды, торлар шағын және үлкен өзендерді ағызады. Жануарлар мен өсімдіктер аз, қалың қызыл кітап жойылып бара жатқан жануарлар мен өсімдіктердің қара кітабы.
Табиғат құбылыстарын түсіну, табиғатқа экскурсия белгілі бір дәрежеде байлыққа ұқыпты қарауды тәрбиелеуге көмектеседі
Бүгін біз Комсомол көліне экскурсияға шығамыз.
Бірақ көлге уақытында жету үшін біз бір-бірімізбен жарыс ұйымдастырып, және физика туралы білімімізді дәлелдеуімізге тура келеді.
Жарыстың ережелері мен тәртібі:
Ең алдымен 2 командаға бөлініп аламыз. Өзімізді туристтер ретінде қарастырамыз.Екі командада да маршрутқа туристердің бірдей саны шығады: аспазшы, санитар
- Жүргізуші топтардың әрқайсысы үшін тапсырманы жариялайды.
- Аспазға, топтардың санитарларына арналған тапсырмалар ұсынылады. Егер олар оларды орындай алмаса, санитар мен аспазшыны қызметінен босатылады
Аспазшыға сұрақтар:
Сіз оттың жағындасыз. Сізде шәйнек, қазандық және басқа металл ыдыстар жоқ, бірақ ағаш ыдыс бар. Шай жасау үшін оған суды қалай қайнатуға болады? * Неліктен ботқа кейде күйіп кетеді? Бұған жол бермеу үшін не істеу керек? Неліктен? ∙
Тәжірибелі туристер қазандықтың сыртын балшықпен неге жабады? ∙ Туристте сыйымдылығы 4 л қазандық және 10 литрлік шелек бар. Бұл заттарды қалай пайдаланып, кастрюльге 2 литр су құюға болады?
Санитарға сұрақтар:
Жоғары тауға көтеріліп, қауіпті қан кету, өкпе мен мидың ісінуі, арнайы сөмкеге керек заттарды салмау арқылы болады. Бұл идеяны негіздеңіз, яғни.бұл сөмке қандай болуы керек және ол ауруды емдеуге қалай көмектесетінін айтыңыз.
* Туристердің бірі ауырып қалды және дәрі-дәрмекті шприцпен енгізу керек. Физика тұрғысынан шприц қалай жұмыс істейді?
Сіз шөлге саяхатқа барасыз. Сіз қалай киінесіз? Неге екенін түсіндіріңіз?
Сұрақтарға дұрыс жауап беріп, көп ұпай жинаған топ жеңіске жетеді.
Енді біз 7-сынып физикасының кейбір тұстарын еске түсіріп, кішкене зерттеулер жүргіземіз. Сізде термометр бар:
1. Олармен жер бетіндегі температураны өлшеңіз;
2. Қатты, ашық және қараңғы топырақтың температурасын өлшеңіз.
3. Құм бетіндегі температураны өлшеңіз. Термометр құмға батырылған сайын температура қалай өзгеретінін орнатыңыз.
5. Көлдің температураны өлшеңіз (Бақылаулардан қорытынды жасаңыз. Құбылыстардың табиғатын түсіндіріңіз.
Жасмин апай:
Стакандағы тиынмен тәжірибе туралы не айтасыңдар? Бұл тәжірибені білесіңдер ме? Қазір біз оны жасап көреміз.
Менің қолымда таза көл суы бар шыны стақан бар. Күміс тиынды стаканға саламыз, және бәрі ол көрінбейтін болып отырыңдар .Күміс тиынның сәулелері тікелей көзге түсетін еді, алстаканның шеті оған жол бермеді. Бірақ мен қазір тиынды қайтадан көретін етіп қоямын.. Міне, мен стаканға су құйып жатырмын... Тиынның қозғалмауы үшін ақырын, баяу ... көбірек... қараңдар, міне, тиын! Пайда болды, пайда болды. Немесе, дәлірек айтқанда, ол стаканның түбінде жатыр. Тиыннан тікелей сәулелер сендерге жетпейді. Енді сәулелер жетеді. Бірақ олар стаканның шетін қалай айналдырады? Шынымен бүгіліп немесе сынған ба? Мен таза стакан су аламын. Сендер шай қасықты стаканға көлбеу түсіре аласыңдар. Қараңдар, сынған! Суға батырылған ұшы жоғары қарай бұрылады! Біз қасықты алып тастаймыз-ол тұтас және түзу. Сонымен, сәулелер шынымен сынады!
Сондай-ақ, көлдің бетінен шағылысқан жарықтың қарқындылығын, құлау бұрышына байланысты, күндіз, күн батқан кезде, Күннің шығуы кезінде үйдің терезелерінен күн сәулесінің шағылысуын байқау қызықты болады.
Оқушыларға сұрақ:
1.Таза, мөлдір көл қандай түсті? Оның түсі бұлтқа байланысты ма? Төменгі табиғат пен көлдің тереңдігі түске қалай әсер етеді?
2. Табиғатта заттар өте көп. Олардың бірі қазір талқыланады. Бұл қандай зат? Кеңестер:
а) ересек адамның денесі осы заттың 65% құрайды.
б) оның барлық үш агрегаттық күйлерімен біз жиі кездесеміз.
в) оны үйкелісті азайту үшін қолдануға болады.
г) ол жылыту және салқындату жүйелерінде қолданылады.
д) бұл зат жердегі "өмір шырыны" деп аталады.
( Жауап: су)
Жасмин апай: Сол жақта тұрған қайықты көрдіңдер ме? Қазір Данияр мен Ринат осы қайыққа отырады және бірге жүзеді.
Содан кейін олар бізге келесі сұрақтарға жауап іздеуге көмектеседі:
1.Неліктен қайықта жүргенде жақын жерде жүзіп жүрген балыққа шығу қиын?
2. Судан әйнекке ауысқан кезде жарықтың толық шағылысуы мүмкін бе?
3. Судан шыққан кезде жануарлар шайқалады. Олар қандай физика Заңын қолданады?
4. Суда қай балық басқа балықтарға қарағанда әлдеқайда жылдам жүзеді?
Жасмин апай: сонымен, біз экскурсияны аяқтадық. Мен сендермен бірге көргеніміз ұзақ уақыт есте қалады деп үміттенемін. Енді, көптеген адамдар Интернет арқылы ақпарат алғысы келгенде, біздің оқулықтарымызда айтылған барлық құбылыстарды өз көздерімен көру, менің ойымша, керемет! Мұнда көргендердің бәрі сендердің жадыларыңда ұзақ уақыт сақталады. Осы экскурсия кезінде жасалған тұжырымдар болашақта сендерге пайдалы болады деп ойлаймын. Менің сұрақтарым мен жұмбақтарыма жауап бергендерің үшін рахмет.
Достарыңызбен бөлісу: |