Жетенова Алмаш Молдашовна Бастауыш сынып мұғалімі Ә. Бөкейханов атындағы лицей-мектебі

Дамытушылық: Оқушылардың сөздік қорын молайту, тіл байлығын арттыру, өзіндік ой - пікірін айта білуге баулу,

Тәрбиелік: Жан - жақты дамыған жеке тұлға тәрбиелеу;

Әдіс - тәсілдері: түсіндіру, сұрақ - жауап, топтастыру, әңгіме әдістері.

Жаңа технология: Сын тұрғысынан ойлау,Акт,Диалогтік оқыту,жас ерекшеліктері,дарынды балалармен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: оқулық,интерактивті тақта,слайд, суреттер, суретті сызба, тірек сызба.

Пәнаралық байланыс: математика, дүниетану,тарих.

Сабақ барысы:

I Ұйымдастыру кезеңі

II Психологиялық дайындық кезеңі

ІІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

- Үйге қандай тапсырма берілді?

1. Өтірік өлеңді әуенмен жатқа айту.

2. Сурет бойынша өтірік өлең құрастыру.

- Қане, кім айтады?

4-6 оқушы өтірік өлеңді жатқа оқиды.

Сурет бойынша шығарған өз өтірік өлеңдерін кім оқиды?

3-4 оқушы оқиды.

«Мен бәрін орындай аламын»

Мен барлығын жақсы көремін, сол үшін көздеріме рахмет.

Мен барлығын жақсы естимін, сол үшін құлақтарыма рахмет.

Мен барлық жерге барамын, сол үшін аяқтарыма рахмет.

Мен барлық жұмысты атқарамын, сол үшін қолдарыма рахмет.

Мен барлығын білемін, сол үшін басыма рахмет.

- Осындай табиғат сыйлаған дене мүшемізге саулық тілеп, сабағымызға сәттілік тілеймін.

Қызығушылығын ояту кезеңі.

Үш би.

Мағынаны тану кезеңі (тақырыппен жұмыс)

(Оқушылардың ой пікірін тыңдап, толықтырып, жан жақты мағлұмат беру)

Төле тауып айтады,

Қазыбек қазып айтады,

Әйтеке жарып айтады, - деген сөз бар. Оның мәнісі Төле би – ақылды, әділ адам болған. Қазыбек би – шешен, тапқыр, батыл кісі болған. Әйтеке би шешендігімен қоса ел билеген кісі болған. Үшеуі де – халық қамын ойлаған кісі болған.

Оқулықтағы Нұрлан Оразалиннің «Үш би» өлеңін мәнерлеп оқыту. Мәнін түсіндіру.

- Балалар, өздерің ататектеріңді білесіңдер ме? Қай рудан шыққандығын, қай жүзге жататынын сұрау.

- Төле би Ұлы жүзді, Қазыбек би Орта жүзді, Әйтеке би Кіші жүзді басқарған.

-Би дегеніміз кім екен балалар?

-Би - ел билейтін тарихи тұлға.

Дәптерімізге жазып алайық.

Топқа бөліну.

Тапсырмаларды орындау үшін 3 топқа бөлінеміз.

Балалар сендерге беріліп отырған қамшының рөлі қандай?

Оқушылар өз ойларын айтады.

Өте жақсы!

Қамшы дегеніміз бүгінгі сабағымызда биліктің символы.

Тапсырманы орындауда мен сендердің жандарыңнан табыламын.

Үш топқа да бірдей «Билер» деген сөзді топтастыру тапсырылады. Осы сөзді естігенде, ойларына қандай сөз келеді, соны топтап жазады.

1-тапсырма. Билерінің айтқан шешендік сөздерін жатқа айтады . Түсініксіз сөздермен жұмыс.

2—тапсырма.

Қара сөзбен жеткізу.

«Билердің бейнесін сомдау»

Сахналық қойылым.

4-тапсырма.

«Мәліметті толықтыр»

Постермен жұмыс

Шешендік сөздерді жалғастыру

Жауаптардың өте керемет балалар!

Міне, бүгін сендер бабаларымыздың асыл сөздерін толық меңгердіңдер. Билерше сөйлеуге тырысып, тапқыр да, елге иелік ететін кемеңгер азамат болыңыздар!

Керемет, міне бүгін сендердің тапқырлықтарыңды, бірлікпен жұмыс жасағандарыңды көріп мен де сендерге риза боп тұрмын.

Төле биден – Ұлы жүз,

Бірінші жолын айтып беру, ары қарай ұйқастар құрау арқылы жалғастыру.

Қазыбектен – Орта жүз,

Әйтекеден – Кіші жүз

Видео «Үш би»

Үш би де халық қамын ойлаған, ел бірлігін жақтағын адамдар болған. Үшеуінің жиі-жиі кездесулеріндегі әңгіме арқауы – бүкіл қазақтың басын біріктіру, көп кешікпей жоңғарға қарсы азаттық ұрысқа аттану болатын. Қазір осы кезеңдегі ел өмірінен үзінді көресіздер.Видео көру «Үш би»

Қорытынды кезең (3минут)

Қорытынды сөз:Мұғалім:

Қазаққа сөз дарыған,

Бір сөз үшін семіріп,

Бір сөз үшін ауырған.

Асан қайғы айтқандай күшпен емес, сөзбен де маңызды мәселелер шешіледі екен. Сондықтан сөз мәнін түсініп, сөйлеу мәдениетімізге мән беріп, оған жауапкершілікпен қарап, жөнімен мағыналы сөйлей білуіміз керек.

Оқушылардың сабақ барысында есте сақтауын сөздік қорын дамыту, логикалық ойлауын дамыту. Билерді құрметтеуге, тәрбиелеу. Жан - жақты дамыған жеке тұлға тәрбиелеу;

1. «Үш бидің үлгілері » өлеңінің мазмұны мен идеясын ашады.

2.Атадан қалған асыл мұра тарауы жайлы мағұламаттары кеңейеді.

3. Өзіндік пікір пайда болады,ойын ортаға салады,өз бетімен жұмыс жасай алады.

4. Өзін еркін ұстайды,өзіндік « мен» пайда болады .

Сабақтың әдістері: ой қозғау,негізгі идеяны суреттеу,диалог әдісі,сто технологиясының стратегиялары,БББ стратегиясы,топқа бөлу,топпен жұмыс, акт- ны қолдану, «кластер - қоңыз» ассоцияция әдісі.

Ұйымдастыру кезеңі:

_амандасу

_оқушыларды түгендеу

_құрал-жабдықтарын тексеру.

Сыныпты топқа бөлу ( «аққала,шырша,қар ұлпаларын» / арқылы) аққала,шырша,қар ұлпаларын» / арқылы топқа бөлініп отырады. Топ ережелерін таныстырады.Үй тапсырмасын тексеру үшін әр топқа таратпа материалдар берілді.

Үй тапсырмасын қорытындылап, бағалайды. Жаңа тақырыптың мақсатын ашу үшін «Миға шабуыл» стратегиясын қолданып сұрақтар қойдым. Осы сұрақтарға жауап бере отыра, олар бүгінгі сабақта не өтетінімізді түсінді

Оқушылардың өз беттерімен мазмұнымен танысуға мүмкіндік бердім. Бір біріне өлеңнен түсінген үш би туралы мазмұнын айтты,пікір таластырды.Оқушылардың көздері жайнап, құлшына жауап беруге кірісті.Жаңа сабаққа қызыға кірістік. Өздерің тағы қандай өлеңдер,әңгімелер білесіңдер?» Апай, мен айтайыншы....» деп таласа жауап қатты.Білетін білімдерін ескетүсіріп алып, сабаққа кірістік.оқыдық.

штар,төртбұрыштарды, қолтехникасы, мадақтау .Әр топ басшысыөз топ мүшелерін бағалады.Сабақ бойында қалай жауап бергенін,жұлдызшамен (5), төртбұрышпен (4) үшбұрышпен(3) қадағалап,әділ бағалануын,бағалау туралы топта талқыланған болатын.Сабақ басында түсіндірілген. Топбасшылары өз міндеттерін ойдағыдай атқарды.Өйткені балалар өз алған бағаларына риза болды.Бір- бірлеріне бауырмалдықпен қарасты.

Оқушының өзін-өзіреттелуіне мүмкіндік бердім.

Әр топта жаңа достармен жұмыс жасайтыны туралы естеріне сала отырып,

бірлікке, ұйымшылдыққа баулыдым.

мазмұнын түсініп, қорытынды жасай білуге үйрету.

Өлеңдегі жаңа сөздердің мағынасын біледі, пайдалана алады.

Мәншүктен үлгі алады.

Сабақ көрнекілігі: Плакаттар, қима қағаздар, суреттер,топқа бөлуге зымырандар суреттері.

Сабақ барысы:

1 .Ұйымдастыру:

• 
  Сәлемдесу
  
• 
  Оқушыларды топқа бөлу (Зымырандар суреті арқылы)
  
• 
  Балалар,сәуірдің 12күні қандай мерекені атап өттік?Ғарышкерлер күнін
  
• 
  Қазақстаннан шыққан қандай ғарышкер ағаларымыз бар?
  
• 
  Тоқтар Әубәкіров,Талғат Мұсабаев,Айдын Айымбетов
  
• 
  Дұрыс,ендеше топтарымызға сол батыр ағаларымыздың атын берейік.
  
• 
  Психологилық тренинг:
  

Адамдар сондай болса екен, шіркін... Әрбір тірі жан иесі: кіп – кішкентай құмырсқалардан бастап, құстар да, аңдар мен жануарлар да, адамдар да өз өмірі үшін құлшынып, ұрпағы үшін тіршілік етіп жүр.

Бәрі де осы ашық аспан аясында, бейбіт елде өмірге келгеніне қуанышты, болашағына сеніммен қарайды. Осындай жақсыниетпен бұрынғы қалыпқа келейік.

• 
  Көз алдымызға неелестеді?
  
• 
  Өміріміз қандай екен?
  
• 
  Ал осындай өмірде, бейбітшілікте өмір сүріп жатқанымыз кімнің арқасы?
  
• 
  Дұрыс,Кеңес Одағының батыры апаларымыз бен аталарымыздың арқасы.
  

-Сонымен балалар, Бауыржан атамыздың мінезі қандай болған?

-Өжет,қайсар,батыл, айтқанынан қайтпайтын батыр тұлға болған екен. Баукең соғыстан аман –есен еліне оралып,бейбітшілік кезінде де талай ерліктер жасаған.Мысалы,ол кісіге ерен ерлігі үшін үкімет пәтер береді.Бір әжеймен сөйлесе келе оған пәтер берілмей,отбасы тар пәтерде тұрып жатқанын біледі.Баукең көп ойланбастан өз пәтерін әжейге сыйлайды.

-Қалай ойлайсыңдар,бұл ерлікке жата ма?

-Заманымыз тыныш болып,осы Баукең аталарыңнан үлгі алып,жақсы азамат болып өсулеріңе тілектеспін.

3. Жаңа сабақ.

Автормен таныстыру.
Сәду Машақов (1906–1995). 27 қарашада Семей облысының Жаңасемей ауданындағы Воскресеновка селосында туған. 1952 жылы Семей педагогикалық институтының филология факультетін бітірген. Ұлы Отан соғысы жылдарында армияда үгітші-лектор, Калинин майданында шыққан «Алға, жауға қарсы» газетінің редакторы, 1944–1945 жж. Совет Армиясы Жоғары саяси басқармасының аға нұсқаушысы болып қызмет атқарған.

-Назарымызды экранға аударайық. Слайд көрсету М.Мәметова туралы.

Өзім оқып тұрамын.

-Сонымен ,балалар,бүгінгі сабағымыздың тақырыбы кім туралы екен?

• 
  Ия,М.Мәметова – қазақтың қаhарман қызы, Кеңес Одағының Батыры.
  

1. 
   Мұғалімнің оқуы.
   
2. 
   Оқушылардың жеке,жұппен оқуы
   
3. 
   Жигсо әдісі бойынша түсінгенін бір біріне айтады.
   
4. 
   Жаңа сөздермен жұмыс.Ауызша талдау
   

Мәншүк Мәметова – пулеметші. Ұлы Отан соғысына қатысқан батыр қыз.

М.Мәметоваға не үшін КеңесОдағының Батыры атағы берілді?

Екеуіне ортақ қасиеттер:

Ұлы Отан соғысының батыры,өжет,қайсар,ақылды т.б.

Айырмашылықтары:

Ер азамат,қыз бала,қолбасшы,пулеметші,соғыстан аман оралды,21жасында соғыста қаза тапты.

Қорытынды:

Постер құру.Ой қозғау: «Кластер- қоңыз» стратегиясы. Күн шұғыласын толтырту.Әр топқа тапсырма беру.
Мәншүк

Мәншүк кім?қандай? (ассоциация)туралы сөз жазылған қағазға білетіндерін топта ақылдаса отырып,талдап, толтырады.

Тақтада көшбасшысы топ атынан қорғайды.Көмек беруге болады,топ мүшесі.

1топ:« Батырлық» сөзінен бірнеше сөз тудыру,тез ойланып жазу.
2 топ: «Ешкім де ешқашан ұмытылмайды» Мәншүк туралы шағын әңгіме жазу.
3 топ: Ерлік пен батырлық туралы мақал,нақыл сөздер жазу.


Бағалау парағы

№	Аты-жөні	Ұпайы	Қорытынды
1

Үйге тапсырма

Мәншүк жайлы мәлімет толықтыру.Реферат дайындап әкеліп,оны қорғау.

Әлия жайлы зерттеу жүргізу.

Рефлексия

№	Білемін	Білдім	Білгім келеді
1	Туған жылы	Пулеметші	Қаһармандығын
2	Ұлты	«Максим»пулеметі	Атағы,ордендері
3	Соғысқа өзі аттанған	18 жаста	Қайтыс болғаны жайлы,жерленген жері

Вазаға бүршік атып келе жатқан бұтақты салып қою.Жапырақтарға өз ойларын жазып,бұтаққа қадайды.