-сурет.   Жалпы коммуникация моделі

басқару  субъектісі  (мемлекеттік  және  қоғамдық  органдар)  жөнінде  жағымды 
пікір  қалыптастыруға,  қолайлы  әлеуметтік  көңіл-күй  ахуалын  орнатуға  бағыт 
алып  отыр.  Түптеп  келгенде  мұндай  мақсатты  бағытталған  іс-әрекет  
әлеуметтік  жүйедегі  тұрақты  құндылық  бағдарды  қалыптастырып,  адамдарды 
саналы  қызметке  итермелейді.  Сөйтіп,  басқару  субъектісі  мен  жұртшылық 
топтары  арасындағы  көптеген  кедергілер  жойылып,  халықтың  елеулі  бөлігі 
әлеуметтік үдерістерге, мемлекеттік шешімдерді қабылдау мен жүзеге асыруға 
атсалыса бастайды. 
 
РR  -  қоғаммен  байланыс  ауқымында  өзіндік  коммуникативтік-
технологиялық  ерекшеліктерге  ие:    басқару  органдары  мен  басшылардың 
жағымды  образдарын  жасау,  әлеуметтік  топтармен  қарым-қатынастар  орнату, 
кадрлармен  жұмыс  істеу,  тұсаукесер  шараларын  өткізу,  дағдарысты 
ахуалдарды  икемге  келтіру  және  басқалар  сияқты  бағыттарды  атап  өтуге 
болады.  Бұл  бағыттардың  қай-қайсысының  да  өзіндік  басқару  жүйесі  бар. 
Алайда,  қоғаммен  байланыс  бағыттарының  әрқилылығына,  коммуникативтік 
ерекшеліктеріне қарамастан олар белгілі бір жүйенің құрамдас бөліктері болып 
табылады.
 
Қоғаммен  байланыстың  бүгінде  имиджмейкинг,  РR-брендинг,  медиа-
рилейшнз,  кикілжіңдерді  реттеу,  лоббилік  қызмет,  кеңесшілік  сияқты  түрлері 
қалыптасып қалды. Бұлардың мынадай қысқаша сипаттамалары бар:
 
Имиджмейкинг
  (ағылшынның  image-бейне  және  making-жасау,  өндіру 
деген  сөздерінен  туындайды)  –  менеджменттің  ежелгі  түрлерінің  бірі. 
Қоғаммен  байланыстың  бұл  түрінің  басты  міндеті-қайсыбір  ұйымның, 
басшының бейнесін жұртшылық топтары үшін жағымды кейіпте мүсіндеу.
 
РR-брендинг
 (бренд-сауда маркасы) - бұқара санасына сараланған сөздерді, 
танымал  символдарды,  мән-мағыналарды  сыналап  енгізу  үрдісі,  осы  арқылы 
жұртшылықпен  байланыс  субьектісінің  алға  қойған  мақсаттарына  қарай 
адамдарды біріктіріп, топтастыруға немесе керісінше, қарсыласушы, бәсекелес 
топтарға бөліп,  ажыратуға  болады.  Басқаша  айтқанда,  бренд дегеніміз  белгілі 
бір  сөз  саптау  үрдісі  бойынша  адамдардың  қандай  да  бір  жұртшылық 
топтарына  қатыстылығын  айқындауға  мүмкіндік  беретін  өзіндік  бір 
анықтауыш болып табылады.  
 
Медиа-рилейшнз
 - мақсатты аудиторияларға компанияның немесе ұйымның 
қызметі  туралы  ақпараттық  хабарламалар  жеткізу  мақсатында  бұқаралық 
ақпарат құралдарымен білікті түрде жұмыс істеу үрдісі.
 
Кикілжіңдерді  реттеу  айырықша  біліктілік  пен  машықты  талап  етеді. 
Қоғаммен  байланыстың  бұл  түрі  бәсекелес  ортада  текетірес  пен  шиеленісті 
бәсеңдетудің жолдары мен әдіс-амалдарын іздестіруді мақсат тұтады.
 
Лоббилік  қызмет  лобби  жасаушы  топтың  мүдделеріне  орай  шешім 
қабылдату  мақсатымен  мемлекеттік  лауазымды  тұлғаларға  ықпал  етуге 
бағытталады,  бұл  қызметке  жұртшылықпен  байланыстың  бүкіл  белгілері  тән 
болғандықтан, ол РR-дың бір түрі болып табылады. 
 
Қоғаммен  байланыстың  әрбір  түрінің  ауқымындағы  міндеттерді  шешу 
түрлі  салалардағы  мамандардың  күш-жігер  біріктіруін  талап  етеді.  Мәселен, 
имиджді  қалыптастыруға  аналитик-ғалымдар,  психологтар,  визажистер, 

спичрайтерлер, әлеуметтанушылар, көпшілік акцияларды ұйымдастырушылар, 
жарнамашылар атсалысады. Осындай функционалдық еңбек бөлінісі қоғаммен 
байланыстың барлық түрлеріне тән. Ал осындай саралау нәтижесінде қоғаммен 
байланыс ауқымында тар шеңбердегі функционалдық міндеттерді орындайтын, 
арнайы білімі, машығы бар мамандар пайда болды.
 
Қазіргі  таңда  қоғаммен  байланыс  ауқымындағы  еңбек  бөлінісі  мына 
төмендегідей негізгі қызмет түрлерінің өмірге келуіне түрткі болды:
 
-
 
Рекламистика  -  жарнама  науқанының  тұжырымдамасын  түзіп, 
жұртшылық  топтарын  құлақтандыруға,  көпшілік  санасына  белгілі  бір  бейне-
образдарды  сіңіруге  және  олардың  бойында  басқару  субъектісінің 
мақсаттарына сай келетін иланым-сенімдерді  қалыптастыруға  қажетті  әртүрлі 
жарнамалық өнімдер жасауды білдіретін қызмет түрі; 
 
-
 
РR-науқандарды аналитикалық қамтамасыз ету. Қызметтің бұл түрімен 
ең  алдымен  аналитиктер,  әлеуметтанушылар,  психологтар  айналысады.  Олар 
басқарушылық  әсер  ету  объектісі  болып  табылатын  жұртшылық  топтарының 
көңіл-күйін,  райын,  құндылық  бағдарларын  зерделейді,  әлеуметтік-
экономикалық  және  саяси  ахуалды  зерттеп,  қандай  да  бір  РR  науқанына 
тікелей басшылық жасайтын менеджерлер үшін нұсқамалар әзірлейді;
 
-
 
Медиа-жоспарлау, яғни жарнаманы, өзге де ақпараттық материалдарды 
бұқаралық ақпарат құралдарында орналастыру жоспарын түзу;
 
-
 
Имиджмейкинг,  сөздің  қысқа  мағынасында  топ-менеджерлер  образы 
мен  мінез-құлқын  жағымды  ету  мақсатында  РR-кеңесшілердің  олармен 
мақсатты жұмыс істеуі;
 
-
 
Спичрайтинг,  немесе  басқарудың  жоғары  буыны  үшін  сөйлейтін  сөз 
мәтінін жазу.
 
Осы  қызмет  түрлерінің  соңғы  төртеуі  тікелей  баспасөз  қызметіне  тікелей 
қатысты. 
 
РR қызметінің бұл келтірілген  тізімін толық деуге болмайды. Қазіргі таңда 
ньюсмейкер,  веб-дизайнер  сияқты  жаңа  мамандықтар  пайда  болды.  Сөйтіп, 
қоғаммен  байланыс  сараланып  қана  қоймай,  сондай-ақ  кәсіби  белгілер 
бойынша да өрісін жая түсуде.
 
Құрылымының үлкенді-кішілігіне, әлеуетіне қарай біздің елімізде  баспасөз 
қызметтері, 
қоғаммен, 
жұртшылықпен 
байланыс 
департаменттері, 
басқармалары,  бөлімдері  деп  аталады.  Мекемелердің  көпшілігінде,  әдетте, 
қоғаммен  байланысты  баспасөз  хатшысы  орындайды,  ал  арнайы  штат 
қарастырылмаған  жағдайда  бұл  міндетті  атқару  кадр  бөлімінің  қызметкеріне, 
болмаса,  менеджемент  және  маркетинг  құрылымдарының  мамандарына 
жүктеледі.
 
 

жүктеу/скачать 0,95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: