(а) Шыны арқылы энергияның (жылудың) тасымалдану процесі қалай аталады? _____________________________________________________________________________ [1]
Бірінші тәжірибеде төмендегі судан жоғарыдағы мұзға энергияның берілуін сипаттайтын негізгі процестің атын жазыңыз.
_____________________________________________________________________________ [1]
Жоғарыдағы (b) процесс қалай жүзеге асатынын сипаттаңыз. __________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________
[1]
с) Неліктен 2-тәжірибеде, төмендегі мұз бөлігі жоғарыдағы су қайнап бастаған кезде де ерімеді? Екі себебін ұсыныңыз.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
[2]
Массасы 500 г таскөмір толық жанғанда бөлінетін жылуды пайдаланып, су массасының қанша мөлшерін 20 ºС-тан 70 ºС-қа дейін қыздыруға болады? Судың меншікті жылу сыйымдылығы 4200 Дж/(кг·ºС), таскөмірдің меншікті жану жылуы 30 МДж/кг.
[4]
Жалпы балл: 13
5
ЖОБА
Бағалау критерийлері
|
Тапсы
|
Дескриптор
|
Балл
|
|
рма №
|
|
|
|
Білім алушы
|
|
|
|
|
|
Молекулалы-кинетикалық
|
1
|
Тығыздығы жоғары және температурасы
|
1
|
теорияның негізгі
|
|
төмен газ орналасқан контейнерді
|
|
қағидаларын қолданады
|
|
анықтайды
|
|
Температураның мәндерін
|
2
|
Абсолют нөл температураның мәнін
|
1
|
әр түрлі шкала (Цельсий,
|
|
Цельсиймен есептейді
|
|
Кельвин) бойынша
|
|
|
|
өрнектейді
|
|
|
|
Жылу алмасу процесі
|
3
|
Жылу мөлшерінің формуласын
|
1
|
кезінде алған / берген жылу
|
|
қолданады
|
|
мөлшерін анықтайды
|
|
|
|
|
Цинктің меншікті жылу сыйымдылығын
|
1
|
|
|
есептейді
|
|
Жылу берілудің түрлерін
|
4
|
а) Шыны арқылы берілетін жылу берілу
|
1
|
салыстырады
|
|
түрін анықтайды
|
|
|
|
б) Судан мұзға берілетін жылудың берілу
|
1
|
|
|
түрін жазады
|
|
|
|
Жылу берілу процесін сипаттайды
|
1
|
|
|
с) Төмендегі мұзға жылу берілмеудің екі
|
2
|
|
|
себебін сипаттайды
|
|
Отынның жануы кезінде
|
5
|
Жылу мөлшерін есептеу формуласын
|
1
|
бөлінген жылу мөлшерін
|
|
қолданады
|
|
анықтайды
|
|
|
|
|
Таскөмірдің толық жанғандағы бөлінетін
|
1
|
|
|
жылу мөлшерін есептейді
|
|
|
|
Суды қыздыруға қажетті жылу мөлшерін
|
1
|
|
|
есептейді
|
|
|
|
Судың массасын есептейді
|
1
|
Жалпы балл
|
|
|
13
|
|
|
|
|
6
ЖОБА
«Жылу құбылыстары» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне
қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Бағалау критерийлері
|
Оқу жетістіктерінің деңгейі
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
төмен
|
орташа
|
жоғары
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Молекулалы-кинетикалық
|
Молекула-кинетикалық теорияның
|
Молекула-кинетикалық
|
Молекула-кинетикалық теорияның
|
теорияның негізгі
|
негізгі үш қағидасын барлық нақты
|
теорияның негізгі үш қағидасын
|
негізгі үш қағидасын барлық
|
қағидаларын қолданады
|
жағдайларда қолдану қиындық
|
кез келген жағдайды
|
жағдайда дұрыс қолданады.
|
|
тудырады.
|
түсіндіргенде кіші-гірім қатеге
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
жол береді.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Температураның мәндерін әр
|
Температураның өлшем бірлігін
|
Температураның өлшем бірлігін
|
Температураның өлшем бірлігін
|
түрлі шкала (Цельсий,
|
ХБЖ-не түрлендіру қиындық
|
ХБЖ-не түрлендіру кезінде қате
|
ХБЖ-не дұрыс түрлендіреді.
|
Кельвин) бойынша
|
тудырады.
|
жібереді.
|
|
|
|
|
|
|
өрнектейді
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Жылу алмасу процесі кезінде
|
Жылу алмасу процесі кезінде алған
|
Жылу алмасу процесі кезінде
|
Жылу алмасу процесі кезінде
|
алған / берген жылу
|
немесе берген жылу мөлшерін
|
алған немесе берген жылу
|
алған/ берген жылу мөлшерін
|
мөлшерін анықтайды
|
анықтау қиындық тудырады.
|
мөлшерін анықтайды,
|
анықтайды.
|
|
|
|
|
|
|
|
есептеулерден қате жібереді.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Жылу берілудің түрлерін
|
Жылу берілу түрлерін айыру
|
Тәжірибелерді сипаттауда
|
Тасымалдану процесі
|
салыстырады
|
қиындық тудырады.
|
қиындықтар туғызады.
|
сипаттайды.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Отынның жануы кезінде
|
Отынның жануы кезінде бөлінген
|
Отынның жануы кезінде бөлінген
|
Отынның жануы кезінде бөлінген
|
бөлінген жылу мөлшерін
|
жылу мөлшерін анықтау қиындық
|
жылу мөлшерін анықтайды,
|
жылу мөлшерін анықтайды.
|
анықтайды
|
тудырады.
|
есептеулерден қате жібереді.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ЖОБА
«Заттың агрегаттық күйлері» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқу мақсаттары
8.3.2.10 – балқу/кристалдану кезіндегі жұтылатын/бөлінетін жылу
мөлшерінің формуласын есептер шығаруға қолдану
8.3.2.11 – заттың балқу және қатаю үдерісі
кезіндегі температураның уақытқа тәуелділік графигін талдау
8.3.1.5 – молекула-кинетикалық теория негізінде заттың сұйық күйден
газ күйіне және кері айналуын сипаттау
8.3.2.13 – булану және конденсациялану кезіндегі температураның
уақытқа тәуелділік графигін талдау
Бағалау критерийлері
Білім алушы
• Балқу/кристалдану кезіндегі жұтылатын/бөлінетін жылу
мөлшерінің формуласын қолданады
• Заттың балқу және қатаю үдерісі кезіндегі температураның
уақытқа тәуелділік графигін талдайды
• Молекула-кинетикалық теория негізінде заттың сұйық күйден
газ күйіне және кері айналуын сипаттайды
• Заттың булану және қайнау үдерісін сипаттайды
Орындау уақыты
25 минут
Тапсырма
Өлшемі 2×5×10 см қорғасын пластинкасы балқу температурасынан 27 ºС-қа суыған кезде қанша энергия бөлінеді?
ρ =11,3·10 3 кг/м 3, λ = 2,5 ∙ 10 4Дж/кг, сқор=140 Дж/(кг∙ °С), 0 = 327 °С
[4]
Iшіне мұз бөліктері және термометр салынған химиялық стақан жылы бөлмеде 15 минутқа қалдырылды.
5 минутқа дейін cтақанның ішінде су көрінбеді. 15 минуттан кейін стақанда кейбір мұз бөліктері қалды.
Қай график термометр көрсетуінің өзгеруін көрсетеді?
8
ЖОБА
[1]
а) Затқа жылу энергиясы бірқалыпты беріліп жатыр. Зат температурасының уақыт бойынша өзгеруі 1 суретте көрсетілгендей.
1 сурет
|
|
1 суреттегі А нүктеге сәйкес келетін температурада зат қатты күйде болады.
|
|
Суреттегі бөліктерде заттың күйі және оның температурасы қалай өзгеретінін
|
|
тұжырымдаңыз.
|
|
АВ бөлікте ……………………………………………………………………...
|
[1]
|
ВС бөлікте ……………………………………………………………………..
|
[1]
|
СD бөлікте …………………………………………………………………….
|
[1]
|
b) Суық суы бар контейнерге бу жіберілді.
Контейнердегі судың температурасында қандай өзгеріс болатынын тұжырымдаңыз. Тұжырымдама …………………………………………………………………………………. [1]
а) Төменде қайнау туралы үш тұжырым берілген.
Сұйық белгілі температурада қайнайды.
Қайнау кезінде сұйықтың ішіндегі кез келген нүктеде бу пайда болуы мүмкін.
Жылу энергиясы берілмесе қайнау тоқтайды.
-
Булану туралы төмендегі эквивалентті тұжырымдарды толықтырыңыз.
|
|
1.
|
Сұйықтың булануы ..........................................................................................
|
[1]
|
2.
|
Булану кезінде ..................................................................................................
|
[1]
|
3.
|
Жылу энергиясы берілмесе булану ...............................................................
|
[1]
|
Электрлік қыздырғыш плитка үстінде тұрған ыдыстағы су 100 oС-та қайнап жатыр.
минутта 0,075 кг су бу түрінде жоғалды. Судың меншікті булану жылуы 2,25∙106 Дж/кг. Қайнап тұрған суда 0,075 кг судың буға айналуы үшін жұмсалған энергияны есептеңіз.
[2]
Достарыңызбен бөлісу: |