Бөлім «Туған жерім - аялы алтын бесігім»
Оқылатын шығарма
|
«Аяз би» ертегісі, «Алып Ер Тұңға» жыры
|
Оқу мақсаты
|
6.1.1.1 - әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін
|
|
анықтау
|
|
6.1.2.1 - әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық
|
|
мәселені идеясы арқылы түсіндіру
|
|
6.2.2.1 - эпикалық, поэзиялық шығармалардағы автор
|
|
бейнесін анықтау
|
Бағалау критерийі
|
Білім алушы
|
|
• Идеясы арқылы әлеуметтік-қоғамдық мәселені
|
|
анықтайды
|
|
• Шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін
|
|
ажыратады
|
|
• Шығармадағы автор бейнесін анықтайды
|
Ойлау дағдыларының
|
Қолдану
|
деңгейі
|
|
Орындау уақыты
|
15-20 минут
|
Тапсырма
|
|
Берілген үзіндіден көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені анықтаңыз.
...Аяз би әділ болды. Тура билік етті, нашарларға қарасты. Баяғы өзінің жыртық тоны мен жаман тымағын ордасының маңдайшасына шегелеп қойды. Кейде хандықпен көңілі ауытқып, тура жолдан таяйын десе, шегелеулі тоны мен тымағына қарап: «Ай, Аяз, баймын деп аспа, ханмын деп таспа! Аяз әліңді біл, құмырсқа жолыңды біл!» - деп, көңілін басушы еді дейді.
Бос бағанды толтырыңыз.
Жырдың тақырыбы Әдеби жанры Негізгі идеясы Жыр сюжеті
Жырдағы автордың бейнесін, ойын анықтаңыз. Алып - Ер Тұңға өлді ме?
Опасыз дүние қалды ма? Заман өшін алды ма? Енді жүрек жыртылар...
Тербетер салты мұндай-ақ, Бұдан да басқа сөз көп-ақ. Заман атса кезеп-ақ, Таулардың басы күйрелер...
4
Бағалау критерийі
|
Тапсырма
|
Дескриптор
|
Балл
|
|
|
Білім алушы
|
|
Идеясы арқылы
|
1
|
шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық
|
1
|
әлеуметтік-қоғамдық
|
|
мәселені анықтайды;
|
|
мәселені анықтайды
|
|
|
|
Шығарманың жанрын,
|
|
тақырыбын анықтайды;
|
1
|
фабуласын, сюжетін
|
|
|
1
|
|
әдеби жанрын табады;
|
ажыратады
|
2
|
|
1
|
негізгі идеясын анықтайды;
|
|
|
|
1
|
|
|
жырдың сюжетін ашады;
|
Шығармадағы автор
|
3
|
автор бейнесін ажыратады;
|
1
|
бейнесін талдайды
|
|
|
|
|
ойын анықтайды.
|
1
|
Барлығы
|
|
|
7
|
«Туған жерім - аялы алтын бесігім» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне
қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)
«Аяз би» ертегісі, «Алып Ер Тұңға» жыры
Білім алушының аты-жөні ___________________________________
-
Бағалау критерийі
|
|
|
|
|
Оқу жетістігі деңгейі
|
|
|
|
|
|
|
|
Төмен
|
Орта
|
Жоғары
|
Идеясы арқылы
|
Шығармада көтерілген
|
Шығармада көтерілген
|
Шығармада көтерілген
|
әлеуметтік-қоғамдық
|
әлеуметтік-қоғамдық
|
әлеуметтік-қоғамдық мәселені
|
әлеуметтік-қоғамдық
|
мәселені анықтайды
|
мәселені анықтауда
|
анықтауда қателіктер жібереді
|
мәселені анықтайды
|
|
қиналады
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Шығарманың жанрын,
|
Шығарма тақырыбын
|
Шығарма тақырыбын
|
Шығарма тақырыбын
|
фабуласын, сюжетін
|
анықтауда, әдеби жанрын
|
анықтауда, әдеби жанрын
|
анықтайды, әдеби жанрын
|
ажыратады
|
табуда, негізгі идеясын
|
табуда, негізгі идеясын
|
табады, негізгі идеясын
|
|
көрсетуде, жырдың сюжетін
|
көрсетуде, жырдың сюжетін
|
көрсетеді, жырдың сюжетін
|
|
ашуда қиналады
|
|
|
|
ашуда қателеседі
|
|
|
|
ашады
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Шығармадағы автор
|
Автор бейнесін ажыратуда,
|
Автор бейнесін ажыратуда,
|
Автор бейнесін ажыратады,
|
бейнесін анықтайды
|
ойын анықтауда қиналады
|
ойын анықтауда қателіктер
|
ойын анықтайды
|
|
|
|
|
|
жібереді
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Оқылатын шығарма Әл Фараби «Қашықтасың туған жер», «Тіршілікте
құрыштай бол төзімді», Доспамбет жырау «Қоғалы көлдер, қом сулар», «Айналайын, Ақ Жайық»
Оқу мақсаты 6.2.1.1 - шығарма композициясындағы белгілі бір
эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау
6.2.3.1 - шығармадағы көркем ауыстыруларды
(троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола,
литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтау
6.3.4.1 - шығармада көтерілген мәселенің әлеуметтік рөлі
туралы сыни хабарлама жасау
Бағалау критерийі
Ойлау дағдыларының деңгейі
Білім алушы
Эпизодтың маңыздылығына негіздеме жасайды
Көркем ауыстыруларды (троптарды: метафора,
кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) ажыратады
Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты 15-20 минут
Тапсырма
Өлеңді оқып, тақырыбы мен идеясын анықтаңыз, үзіндінің маңыздылығына тоқталыңыз.
Екі арыстан жау шапса,
Оқ қылқандай шаншылса,
Қан жусандай егілсе,
Аққан судай төгілсе,
Бетегелі Сарыарқаның бойында
Соғысып өлген өкінбес!
Қалаға қабылан жаулар тигей ме,
Қабырғадан дұспан жалдап жүргей ме,
Қатарланып, қарланып,
Қайран ер қарт күреңге мінгей ме!
Қабырғадан қараған
Достым менен дұспаным:
«Апырым, ер Доспамбет!» дегей ме! ...
Үзіндіден 2-3 көркемдегіш құралдарды (троп түрлерін) анықтаңыз.
Қашықтасың туған жер - қалың елім,
Не бір жүйрік болдырып жарау деген.
Шаршадым мен Қанатым талды менің,
Шаңқыт жолға сарылып қарауменен.
Кері оралмай жылдарым жатыр ағып,
Қасіреттің жасына көз жуынар.
О, жаратқан, көп неткен ақымағың,
Құм сықылды тез ысып, тез суынар.
Зиялы аз бір тұтам тіршілікте,
Әкімдікке күллісі жүгіреді,
Көкірекпен сезініп, күрсініп көп,
Жаным менің түршігіп, түнереді.
Қайтейін мен көкжиек кеңдігімді.
Келер күнге үмітпен жол ашамын.
Соны медет етеді болашағым.
Өлеңдегі көтерілген мәселенің әлеуметтік рөлі туралы құрылымын сақтап, сыни хабарлама (шамамен 5-6 сөйлем) жасаңыз.
Тіршілікте құрыштай бол төзімді,
Сан мәртебе алдаса да өзіңді.
Тағдырыңды еш уақытта жазғырма
Тіпті кейді болса да әзәзіл азғырған.
Өрге жүзген өнегелі ісімен
Таңда ал да дос, өз теңіңнің ішінен.
Жүргендер көп достық атын малданып,
Алайда тек қалма оған алданып.
Достарыңызбен бөлісу: |