Жылдарға арналған Абай ауданының даму бағдарламасы

АӨК қазіргі заманғы кезеңінде жалпы жүйелі мәселелері бар, олардың арасында келесілерді белгілеуге болады:

1. 
   Өндірістің негізгі құралдарының агротехнологиялық, физикалық және моралдық тозғандығы;
   
2. 
   Ауылшаруашылық өндірістің ұсақ тауарлылығы;
   
3. 
   Пайдаланылатын тұқымдар мен малдардың генетикалық потенциял деңгейінің төмендігі;
   
4. 
   Төмен бәсекеге қабілеттілік.
   

Ауданда 31 орта және шағын экономиканың «Құрылыс» саласының ұйымдары тіркелген, олардан 1-жаңадан тіркелген, 11 жұмыс істейтін, 13-уақытша тұрып қалған,6-тұрып қалған. Сонымен қатар 5 құрыыс индустрия кәсіпорыны жұмыс істейді.

2012 жылдан бастап 2014 жылдары қолданысқа енгізілген тұрғын үйлердің айтарлықтай өсуі байқалды. 2012 жылы жоспар кезінде 5700 ш.м, 9104 ш.м тұрғын үйлер қолданысқа енгізілді (2483 ш.м. – жеке, 1054 ш.м – жалдамалы, жұмыспен қамту бағдарламасы бойынша 454 ш.м.). 2013 жылы тұрғын үйлерді қолданысқа енгізу жылдық жоспары – 6222 ш.м., қолданысқа енгізілді 6444 ш.м. (2159 ш.м. – жеке, 3831 ш.м – жалдамалы, 454 ш.м. жұмыспен қамту бағдарламасы бойынша). Жоспардың орындалуы 103,6% құрады. 2014 жылы тұрғын үйлерді қолданысқа енгізу жылдық жоспары -6500 ш.м. пайдалануға 13806 ш.м. енгізілді, олардан 6939 ш.м. ш.м. жеке тұрғын үй, 6867 ш.м. Спасск к. ә/б ведомствалық тұрғын үйлер, ол жоспарға қарағанды 212,4% құрайды.

2015 жылдың 9 айына 6811 ш.м. жеке тұрғын үйлер немесе 2014 жылға қарағанда 103,9% пайдлануға енгізілді.

2012 жылы жұмыспен қамту 2020 бағдарламалары шеңберінде ауыспалы объекттерге жұмыстар атқарылды – Абай қ. Энгельс 23 көшесі бойынша орналасқан үйлердің кіре берістері (18 пәтер) 12,6 млн. теңге сомаға қалпына келтірілді және Абай қ. Калинина көшесі бойынша 1,6 млн. теңге сомаға 6 бір қабатты бір пәтерлі жалдамалы үйлердің құрылысы аяқталды.

Абай қ. 4 шағын ауданының 70 пәтерлік тұрғын үй жалпы 74,9 млн.теңге сомаға құрылыс блок-сексиясы №36 жұмыстар аяқталды (69,3 млн. теңге республикалық бюджет қаражаты есебінен және облыстық бюджеттен ортақтаса қаржыландыру 5,6 млн. теңге).

2013 жылы «Қол жетімді тұрғын үй-2020» бағдарламасы бойынша (Абай қ. 4 ш/а) 87,2 млн. теңге (78,5 млн. теңге – РБ, 8,7 млн. теңге – ОБ бірлесіп қаржыландыру) сомаға жалпы алаңы 1720 ш.м. дайын 20 пәтерлік тұрғын үйлер төлемі жүргізілді.

2014 жылы «Қол жетімді тұрғын үй-2020» бағдарламасы бойынша 5 жобалардың мемлекеттік сараптамасы алынды және ЖСҚ әзірленді: «Топар к. 12 пәтерлік тұрғын үй құрылысы», (2014 жылғы 25 қыркүйектегі № 10-0342/14 мемлекеттік сараптама қорытындысы, сметалық құны -62,6млн.теңге), «Топар к. 12 пәтерлік тұрғын үй құрылысына инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылым құрылысы», (2014 жылғы 25 қыркүйектегі № 10-0341/14 мемлекеттік сараптама қорытындысы, сметалық құны - 16,8 млн.теңге), «Абай қ. 9 қабатты 36 пәтерлік тұрғын үй құрылысы», (2014 жылғы 16 қазандағы № 10-0371/14 мемлекеттік сараптама қорытындысы, 2014 жылғы 16 қазандағы № 10-0372/14 сметалық құны 152,3 млн.теңге) және «Абай қ. 9 қабатты 36 пәтерлік тұрғын үй құрылысына инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылым құрылысы» (2014 жылғы 29 қыркүйектегі №10-0349/14, сметалық құны-57 млн.теңге) аудан бюджетінен жалпы 21,6 млн. теңге сомаға.

2015 жылы Абай қ. аз қабатты ИЖС салуға инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылым құрылысына жобалық-сметалық құжаттама әзірлеуге 5,0 млн. теңге бөлінді.

Қазіргі кезде жобалық жұмыстар мемлекеттік сараптамада тұр, 2015 жылдың соңына дейін қорытынды алынады (жобалаушы «Дала-Орталық» ЖШС).

2013-2014 жылдары жалпы 345 млн. теңге (РБ-310,5 млн.теңге, ОБ-32,0 млн.теңге, аудан бюджеті- 2,5 млн.теңге) сомаға ұзындығы 6,632 км насос станциясын орнатумен 2-ші шағын ауданына дейін «Абай» насосынан магистралды жылу жүйелеріне қайта құру жұмыстары жүргізілді.

Объект 2014 жылы 25 қарашада мемлекеттік комиссия актімен қолдануға қабылданды.

2014 жылы облыстық бюджеттен 64,8 млн. теңге сомаға «Абай қ. ҚарГРЭС-2 бастап «Абай» насос станциясына және ТК-15 дейін магистралдық жылу жүйелері участкісін қайта құру» объектісі бойынша жобалық-сметалық құжаттаманы әзірлеу жүзеге асырылады. 2015 жылы наурызда 2015 жылғы 20 наурыздағы №10-0067/15 мемлекеттік сараптама қорытындысы алынды және 1-ші кезектегі жұмыс жобасы бекітілді, 2-ші кезектегі мемлекеттік сараптама қорытындысы 2015 жылдың 1 тамызына дейін алынады. Сметалық құны 2593,6 млн. теңге.

Жоба 1 кезекте Қарағанды облысының энергетика және ТКШ басқармасына мәлімделді.

Жұмыс жобасы 2 кезекте мемлекеттік сараптамада тұр. Қорытынды 2015 жылдың соңына дейін алынады.

2012 жылы (РБ-98,0 млн. теңгеОБ- 40,7 млн. теңге) Көксу а. су құбыры жүйелерін қайта құру жалпы 138,7 млн. теңге сомаға орындалды.

2013 жылы «Ақ бұлақ» бағдарламасы бойынша 2011-2020 жылдарға 3 сумен қамтамасыз ету объекті пайдалануға қабылданды.

2013 жылы 2011-2020 жылдарға арналған «Ақ бұлақ» Бағдарламасы бойынша 3 сумен жабдықтау объектісін пайдалануға қабылдады.

• 
  20 млн. теңге облыстық бюджет қаражатына Көксу а/о су құбыры жүйелерін қайта құру аяқталды;
  
• 
  жалпы 195,6 млн. теңге сомаға Құлаайғыр а. су құбыры жүйелерін қайта құру (РБ-157,8 млн. теңге, ОБ-37,8 млн. теңге);
  
• 
  жалпы 161,7 млн. теңге сомаға Ақбастау а. су құбыры жүйелерін қайта құру (РБ-131,0 млн. теңге, ОБ-30,7 млн. теңге).
  

2013-2014 жылдары Вольный к. су құбыры жүйелерін салуға және Самарка а. су құбыры жүйелерін қайта құруға ЖСҚ әзірленді. Осы жобалар бойынша мемлекеттік сараптама қорытындылары 2014 жылы алынды, жұмыс жобалары бекітілді. Бөлінген қаражаттың жалпы сомасы 6 млн. теңге және 8,2 млн. теңге. Мемлекеттік сараптама қорытындылары: «Вольный к. су құбыры жүйелерінің құрылысы» объектісі бойынша 2014 жылғы 31 қазандағы №10-0398/14, сметалық құны-579,9 млн.теңге және «Самарка а. су құбыры жүйелерін қайта құру» объектісі бойынша 2014 жылғы 14 сәуірдегі №10-0115/14. Сметалық құны -237,4 млн.теңге.

2013-2014 жылдары жалпы 7,8 млн. теңге сомаға Южный к., Агрогородок а. кәзір тазалау құрылғыларын қайта құруға ЖСҚ әзірленуде. Қазіргі кезде ЖСҚ әзірлеу аяқталды, мемлекеттік сараптамаға тапсыру үшін құжаттар қалыптастырлуда.

2012 жылы жоспар кезінде 5700 ш.м, 9104 ш.м тұрғын үйлер қолданысқа енгізілді (2483 ш.м. – жеке, 1054 ш.м – жалдамалы, 5567 ш.м. жұмыспен қамту бағдарламасы бойынша).

2013 жылы тұрғын үйлерді қолданысқа енгізу жылдық жоспары – 6222 ш.м., қолданысқа енгізілді 6444 ш.м. (2159 ш.м. – жеке, 3831 ш.м – жалдамалы, 454 ш.м. жұмыспен қамту бағдарламасы бойынша). Жоспардың орындалуы 103,6% құрады.

2014 жылы тұрғын үйлерді қолданысқа енгізу жылдық жоспары -6500 ш.м. пайдалануға 13806 ш.м. енгізілді, олардан 6939 ш.м. ш.м. жеке тұрғын үй, 6867 ш.м. Спасск к. ә/б ведомствалық тұрғын үйлер, ол жоспарға қарағанды 212,4% құрайды.

2015 жылдың 9 айына 6811 ш.м. жеке тұрғын үйлер пайдалануға енгізілді немесе 2014 жылға қарағанда 103,9%.

Қазіргі кезде инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылымымен екі Абай қ. 36 пәтерлік тұрғын үй құрылысына және Топар к. 12 пәтерлік тұрғын үй құрылысына мемлекеттік инвестициялық жобалары.

Абай қаласында 4 шағын ауданының жалпы алаңы 6220 ш.м. жеке меншікте тұрған №32,33,34,46 құрылысы аяқталмаған 4 бос тұрған блок-секциялары бар (100 пәтер).

Барлық 4 блок-секцияда «Альянс Проектстрой Сервис»ЖШС орындаған эксперттік тексеру техникалық сараптамасы және техникалық жағдайын бағалауы бар. Барлық үйлер қалпына келтіруге жатады.

2015 жылы ЖҚБ-2020 бағдарламасы бойынша бөлінген 102,7 млн. теңге 30 пәтерлік №46 блок-секциясын сатып алуға алынды.

Үш блок-секцияларын (№32,33,34) сатып алуға инвестициялық жобалар Қарағанды облысының құрылыс басқармасына мәлімденді.

2013 жылы Абай қ. 320 орынға арналған дене шынықтыру және сауықтыру кешенінің құрылысына жобалық сметалық құжаттама әзірлеуге аудан бюджетінен 8,8 млн. теңге сомасында қаржы бөлінді, жобаның жалпы құны 370,2 млн. теңге. Жоба мәлімденді, бірақ қаражат бөлінбеді.

2013-2014 жылдары Абай қ. жабық хауыз құрылысына 13,7 млн. теңге сомаға жобалық-сметалық құжаттама әзірленді. Сметалық құны 456,4 млн. теңге.

2015 жылы ауданның жабық хауыз құрылысына 30 млн. теңге бөлінді. Конкурстық рәсімдер қорытындысы бойынша мердігер - «Наладочный центр Темиртау» ЖШС болып белгіленді. Ағымдағы жылы бөлінген қаражаттарға 0,00 м белгісінен төмен жұмыстар атқарылу жолспарлануда (хауыздан басқа технология бойынша іргетас бөлігі), сонымен қатар алаң ішіндегі инженерлік жүйелер. Қазіргі таңда құрылыс-монтаждау жұмыстары жүргізілуде. Объект 2016-2017 жылдарға өтеді.
SWOT – талдауы

Оң әсері	Теріс әсері
Күшті тарапы: Ауданның инфрақұрылымын дамыту. Ауданның облыс орталығына жақын орналасу. Кәсіпорындардың құрылыс индустриасының бар болуы. Тұрғын-үй және әлеуметтік-маңыздағы объекттерді салуға жер телімдерінің бар болуы. Жер асты қорларының бар болуы.	Әлсіз тарапы: Азаматтар үшін қол жетімді тұрғын үй деңгейінің жеткіліксіздігі. Коммуналдық тұрғын үй қорынан тұрғын үй алңға кезектің өсуі. Инженерлік жүйелердің тозғандығы.
Мүмкіндігі	Қатерлер
«Нұрлы жол» мемлекеттік бағдарламасы шеңберінде жобаларды іске асыру. 2.Осуществление жилищного строительства по направлениям «ЖССБК желісі бойынша тұрғын үй», «ИО «Қазақстан ипотекалық компаниясы» АҚ тұрғын үйлері» бағыттары бойынша тұрғын үй құрылысын жүзеге асыру. 3. Жеке тұрғын үй құрылысын ынталандыру. 4. Қазіргі кезде 5 тұрғын үй құрылыс объекттері, 5 сумен қамтамасыз ету оъекттері, 1 жылумен қамтамасыз ету объекті бойынша бекітілген жұмыс жобаларыбар. Сондай-ақ, , жылумен қамтамасыз ету объекті бойынша 1 жоба және тұрғын үй құрылысы бойынша 1 жоба мемлекеттік сараптамада тұр.	1.Әлемде экономикалық өсудің жлпы бәсеңдеуі. 2. Қаржыландыру көлемінің жеткіліксіздігі жобалар салу және қайта құру жұмыстарын іске асыруға мүмкіндік бермейді.

Құрылыстың актуалды мәселелері.

Ауданда құрылыс талдауы келесі мәселелі тенденцияны көрсетті:

- тіркелген орта және шағын құрылыс ұйымдарынан 61% уақытша жұмыстарын тоқтатты;

- құрылысқа бағытталған негізгі капиталдағы инвестиция көлемі төмен;
Шағын және орта кәсіпкерлік

Экономиканы дамытудың басымдық бағыты шағын және орта бизнесті дамыту болып табылады.

2012 жылдан 2014 жыл кезеңінде оң динамика байқалуда, 2014 жылы аудан бойынша тіркелген шағын және орта кәсіпкерлік субъектілері 2520 бірлікті құрады, ол 2013 деңгейінен 32,9% жоғары (1895 бірлік). 2013 жылы 1895 бірлікті құрады, ол 2012 жыл деңгейіне 1,6% (1866 бірлік). 2015 жылдан бастап (қаңтар-қыркүйек) аудан бойынша тіркелген шағын және орта кәсіпкерлік субъектілері 2905 бірлікті құрады және 2014 жыл деңгейіне айтарлықтай 1,4% (2074 бірлік.) өсті.

Аудан бойынша 3 жылда ШОК белсенді субъектілерінің саны 443 бірлікке (1660 бірліктен 2103 бірлікке дейін) өсті немесе 26,7% жоғары. 2012 жылы белсенді субъектілерінің саны 1660 бірлікті құрады, 2013 жылы 1802 бірілік (2012 жыл деңгейіне 8,5 % жоғары). 2014 жылы ШОК белсенді субъектілерінің саны 2013 жыл деңгейіне айтарлықтай 617 бірлікке немесе 16,7% (2074 бірлік.) өсті және 2720 бірлікті құрады.

ШОК жұмыс істейтін субъектілерінің үлесі жалпы тіркелгендер санында 2014 жылы 73,1 % құрады, ол 2013 жыл деңгейіне 0,1 пайыздық тармаққа және 2012 жыл деңгейіне 0,2 жоғары.

3 жылда оң динамика байқалуда, ШОК саласында жұмыс істейтіндердің саны 384 адамға өсті немесе 7,7%. ШОК саласында жұмыс істейтіндердің саны 2012 жылы 5000 адамды құрады. 2013 жылы шағын және орта кәсіпкерлікте 5116 адам жұмыс істейді, ол 2012 жыл деңгейіне 2,3 % жоғары. 2014 жылы жұмыс істейтіндердің саны 5384 адамды құрады, ол 2013жыл деңгейіне 5,2% жоғары немесе 268 адамға көп. 2015 жылдың 9 айынының қорытындысы бойынша ШОК саласында жұмыс істейтіндердің саны 5491 адамды құрады, ол 2014 жыл деңгейінен айтарлықтай 2,9 % жоғары.

2013 жылы ШОК субъектілерімен шығарылған өнімдер 6839,1 млн. теңгені құрады, ол 2012 жыл деңгейінен 2,0 % жоғары. 2014 жыл қорытындылары бойынша ШОК субъектілерімен шығарылған өнімдер көлемінің өсуі 22,6% өсті және 8382,3 млн. тенгені құрады. 2015 жылдың 9 айының қорытындысы бойынша ШОК субъектілерімен шығарылған өнімдер 7832,6 млн. теңгені құрады, ол 2014 жыл деңгейінен 2,9 % жоғары.

Шағын және орта кәсіпкерлікті қолдау шеңберінде «Аумақтарды дамыту 2020 бағдарламасы» (бағыт моноқала) іске асырылуда, оған республикалық бюджеттен 2013-2014 жылдарға 195 476 мың теңге бөлінді.

2013-2014 жылдары Бағдарлама шеңберінде 7 жобалар субсидияланды, 6 грант 39 шағын несиелер берілді.

- 2013 жылы – 105 476 мың теңге, 29 жобалар мақұлданды;

- 2014 жылы – 132 216 мың теңге, 23 жобалар мақұлданды.

Жетпей тұрған инфрақұрылымдарды жинақтау және салу шеңберінде «Волынка» ЖШС шұжық цехына баратын автокөлік жолдарының құрылыс жүргізілді (32 млн. теңге бөлінді: РБ - 28,8 млн. теңге, ОБ – 3,2 млн. теңге).

- жобаларды іске асыру үшін банк несиелері бойынша пайыздық мөлшерлемелерді субсидиялау үшін бөлінді - 41 335 мың теңге;

- жаңа өндірістер ашу үшін гранттар ұсынуға - 6 000 мың теңге;

- шағын несиелер беруге – 8 283 мың теңге.

А.ж. 9 айының қорытыдысы бойынша РКС шешімімен жалпы 540,9 млн. теңге сомаға 6 жоба мақұлданды:

1) «Шанс» Ш/Х «Varitron 470 картоп жинағыш комбайнын сатып алу» - 126 млн. 457 мың теңге сомаға;

2) «Агрофирма Құрма» ЖШС «3 құс қорасына жабдықтар сатып алу» - 180 млн. теңге сомаға;

3) Агрофирма Құрма» ЖШС «Биогаздік жабдықтар сатып алу» - 200 млн. теңге сомаға;

4) «Сарыарқа» көлік-экспедициялық компаниясы» ЖШС «Автомобиль көлігімен жүк тасымалдау бойынша қызметті ұйымдастыру мақсатында жүк көтергіштігі 40 тонна ShaanxiMan өзі жүк аударғыш машинасын сатып алу» 13 млн. 600 мың теңге самаға.

5) «Шанс» ш/х жобасы 1 бірлік «ДМ-14 жол құрылысының машинасын сатып алу» 15 млн. 808 мың теңге сомаға.

6) «Аксу-Т» ЖШС жобасы 1 бірлік «XCMG LW300FN тұтас жүк артқыш машинасын сатып алу» 5  млн. 048 мың теңге сомаға.

Жыл басынан бастап "Даму" кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ 3 грант берді - 12 млн. 850 мың теңге сомаға:

1. «Петров» ЖК – Абай қ. «Коммерциялық жылжымайтын мүлік сатып алу» 890 мың теңге сомаға;

2. «Потапов» ЖК – Абай қ. «Айналым қаражатын толықтыру» – 400 мың теңге;

3. Топар к. «Сарыарқа» көлік-экспедициялық компаниясы» ЖШС «Автомобиль көлігімен жүк тасымалдау бойынша қызметті ұйымдастыру мақсатында жүк көтергіштігі 40 тонна ShaanxiMan өзі жүк аударғыш машинасын сатып алу» 11 млн. 560 мың теңге сомаға.

Мемлекеттік грант ұсынуға ұсынуға республикалық бюджеттен 6 млн. теңге бөлінді.

РКС шешімімен жалпы 7 млн. теңге сомаға 4 жобалар мақұлданды (РБ (053) - 6 млн.теңге, РБ (047) – 1 млн.теңге):

Республикалық бюджеттен 6 млн. теңге сомаға Абай қ. бойынша 3 жобаларға мақұлдау алынды.

1. Сартаева Эльнара Толепбергеновна – Абай қ. «Бант» дизайнерлік студиясын ашу – 1,5 млн.теңге;

2. «Қызғалдақтай» - Абай қ. арнайы киімдер дайындау – 3 млн.теңге;

3. Колесов Александр Михайлович – Абай қ. брикетті көмір дайындау – 1,5 млн.теңге;

Сонымен қатар, ауылдық округтер арасында республикалық бюджеттен бөлінетін қаражаттардан ЖК Майкубанов Жанат Амантаевич «Ағаштардан қашап бұйымдар жасау» 1 млн. теңге сомаға грант алды.

Шағын несие беру бойынша 8283 мың теңге бөлінді. А.ж. қарашасында қосымша РБ 10 717 мың теңге сомасында қаражат бөлінді. Шағын несие беру бойынша жалпы сома 19 000 мың теңгені құрайды. Шағын несие беру ережесіне сәйкес «БЖК 2020» Бағдарламасы шеңберінде шағын кәсіпкерлік субъектілері Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 31 наурыздағы №168 қаулысымен бекітілген «Бизнестің жол картасы 2020» бизнесті дамыту және қолдау бірыңғай бағдарламасы» шеңберінде шағын несиелеу мәселесі бойынша консультация алу үшін УОМ және МФО хабарласады, оның бюджеттік бағдарлама әкімгері Қарағанды облысының кәсіпкерлік Басқармасы болып табылады.

Абай ауданында ШОК дамуын талдау келесі мәселелерді көрсетті:

- кәсіпкерлікті бастаушыларымен жеке ісін құру үшін бастаушы капиталдың, «Бизнесін ашу үшін мүлік» түсінігі мемлекеттік қолдау жүйесінде жоқ болуы;

- нормативтік-құқықтық актілерге жиі өзгерістер енгізу;

- Дайын өнімдерді өткізу, ішкі нарықты маркетингтік тексеру ішкі жүйелерін орнатуда қиындықтар;

- облыстың шалғайдағы аумақтарының кәсіпкерлерінің кепіл мүлігін бағалау құнын төмендету, ол бағдарламаға қатысуға жеке несиелік ресурстарға қол жетімділікті шектейді.

Сауда экономикалық қызметтің негізгі саласынан бірі болып табылады.

Ауданда сауда қызметтерін 595 объекттері жүзеге асырады, оның ішінде 542 объекттер сауда, 51 қоғамдық тамақ объекттері, 2 сауда базарлары.

2012 жыл қорытындылары бойынша шағын және орта бизнес субъектілерімен тауар, жұмыскөрсетілетін қызметтер жалпы 3308,8 млн. теңге сомаға өндірілді, нақты индекс көлемі 108,3% құрады.

2013 жылы аудан бойынша жалпы жекелеп сату тауар айналымының көлемі2012 жылмен салыстырғанда 9,7% өсті және 4045,9 млн. теңгені құрады (2012 ж. – 3688,5 млн. теңге), нақты индекс көлемі – 106,9%. 2014 жылы жалпы жекелеп сату тауар айналымының көлемі 4534,1 млн. теңге сомасында болды. 2013 жылмен салыстырғанда 38% жоғары (4045,9 млн. теңге). Жеке тауар айналымының нақты индекс көлемі 104,7 % құрады.

2015 жыл басынан бастап (қаңтар-қыркүйек) жекелеп сату тауар айналымының жалпы көлемі 2130,7 млн. теңге сомаға орын алды. НИК 101,2 %.

2014 жылы жекелеп сату құнының индексі 2013 жылға қарағанда 107,0 % құрайды.

Жеке тауар айналымының негізгі көлемі аумақтың жеке кәсіпкерлерінің есебінен қамтамасыз етіледі:

2012 жыл – 1304,9 млн.теңге

2013 жыл – 1577,4 млн.теңге

2014 жыл – 3143,3 млн. теңге

2015 жылдың 9 айы – 3248,6 млн. теңге.

Тауар айналымын өсіру және жергілікті тауар өндірушілерінің ауыл шаруашылық өнімдерімен халықты қамтамасыз ету үшін ауданда жәрмеңкелер өткізілуде. Сонымен, 2014 жылы 2 жәрмеңке, 2015 жылдың 9 айына - 2 жәрмеңке өткізілді, онда 15 % базар бағасынан төмен бағамен ауыл шаруашылық өнімдері іске асырылды. 2013 жылы 4 жермеңке өтті, онда 38,1 млн. теңге сомаға 15 % базар бағасынан төмен бағамен ауыл шаруашылық өнімдері іске асырылды.

Жекелеп сату динамикасының өсуінің төмендеуінің негізгі факторлары:

- ұлттық валюта курсының тұрақсыздығы және құрсыздануы, саның салдарынан тұрмыстық техникаларға, автокөлік пен басқа да азық-түлік тауарларына тұтынушыларлың азаюы;

- ресей рублі курсының тұрақсыз кезінде Ресей Федерациясының нарығында техникалар, автокөлік пен басқа да азық-түлік тауарларын жаппай сатып алу;

- тауарлар мен қызметтердің барлық түрлеріне тұтынушы сұраныстың жалпы төмендеуі.

Тауар айналымын өсіру және тұрғындарды ауылшаруашылық өнімдерімен тікелей қамтамасыз ету мақсатында жылсайын «Ауыл Береке» жәрмеңкесі өткізіледі.

Бұдан басқа, ауыл шаруашылық жәрмеңкелер мемлекеттік мерекелерді мерекелеу кезінде ұйымдастырылады. Өткізілетін жәрмеңкелерге қатысу жергілікті тауар өндірушілерінің азық-түлік өнімдерін, сусындар мен тұтыну тауарларына тартады.

Коммуналдық павильон қызмет көрсетеді, ондағы бағалар базардағы бағадан 10-15% төмен.

Қазіргі заманғы үлгіге сауда объекттерін келтіру мақсатында «Бизнестің жол картасы 2020» ББ шеңберінде объекттерді салу және қайта құруға кәсіпкерлер қолдау алды.
SWOT- сауда шығарылымының даму жетістіктерінің талдауы

	Оң әсері	Теріс әсері
Внутренняя среда	Күшті тарапы: Жоғары кәсіпкерлік белсенділігі; Жоғары бәсеке қарқындылығы; Базарда іске асырылатын өнім түрлерінің жоғары қанықтығы; Қазіргі заманғы сауда нысанын ендіру.	Әлсіз тарапы: Қойма және логикалық инфрақұрылымының жеткіліксіз дамуы; Қазіргі заманғы дизайн және тиісті аумақты көркейту бөлігінде тұтыну нарығының инфрақұрылым саласының жеткіліксіз дамуы; Ұлттық асханамен қоғамдық тамақтандыру жүйесінің жеткіліксіз дамуы; Тез және сапалы тамақтануда аумақтық және құнды қол жетімділігінің жеткіліксіз дамуы.
нешняя среда	Мүмкіндік «Бизнестің жол картасы 2020» ББ сауда сервисі қызметіның дамуы байқалуда: қазіргі заманғы технология, тауарлық қызмет көрсету әдісі (интернет сауданы дамыту және жетілдіру); Аумақ аралық байланысты реттеу: Кәсіпкерлік қызметтің өсуі.	Қатерлер Қазіргі заманғы сауда жабдықтарының қымбатшылығы; Әлемде экономикалық өсудің жалпы бәсеңдеуі және геосаяси тұрақсыздықтың өсуі.

Сауданы дамытудың актуалды мәселелері

1. 
   Сауда қызметін реттеу саласында заңнамалық қамтамасыз ету әлсіздігі.
   
2. 
   Сауда нарығында көлеңкелі айналым деңгейінің жоғарылығы.
   
3. 
   Ішкі сауда инфрақұрылым жүйелерін дамыту деңгейінің төмендігі (қазіргі заманғы көлік-логистикалық орталықтың жоқ болуы).
   

Негізгі тауарлар мен қызметтерге бағаларды ұстау мәселесі ауданның мемлекеттік мекемелерінің тұрақты бақылауында тұр.

Ауданда инфляциялық процестерді ұстау бойынша штаб және жұмыс тобы құрылды.

арственных учреждений района.

Тұтынушы базарларында бағаны тұрақтандыру үшін күнсайынғы тұтынушылар себетіне кіретін тамақ өнімдерінің 33 түрлері бойынша баға мониторингі мен салыстырмалы талдау, сондай-ақ төлемді қызметтерге баға мониторингі жүргізіледі, олар «Абай ауданының ауыл шаруашылық бөлімі» ММ және «Қарағанды облысының кәсіпкерлік басқармасы» ММ ұсынылады. Тауарлар мен қызметтерге бағаның негізсіз өсуіне жол бермеу бойынша тұрақты негізде жиналыстар өткізіледі. Тамақ өнімдеріне бағалар көтерме жеткізіп берушілердің сату бағаларына тәуелді. Көтерме базалар және қоймалар аудан аумағында жоқ.

2015 жылдың 1 қаңтарына ауданда 2 базар жұмыс істейді, олардан: Абай қ. 1 базар, Топар к. 1 базар, коммуналдық павильон.

Бұдан басқа, 593 сауда объекттері, соның ішінде 542 дүкендер, 51 қағамдық тамақтану объекттері.

Бағаның өсуін ұстау мақсатында Абай қаласында Коммуналдық павильон ашылды, онда жергілікті ауыл шаруашылық тауарларын өндірушілерінің өндіретін өнімдері жүзеге асырылады. Коммуналдық павильонда ауыл шаруашылық өнімдерін (ауыл шаруашылық тауарларын өндірушілерінің тіркелген бағалары бойынша картоп, қызылша, сәбіз, пияз, орамжапырақ) жеткізіп беруге шарт жасалды.

Өнім өндірушілер тікелей төлеусіз негізде делдалсыз сауда үшін 23 сауда

Ауданның сауда нүктелері және наубайханаларымен 342 меморандум жасалды және жұмыс істейді: 10% көп емес ең аз үстеме бағамен жүзеге асыру туралы, 274 сүт жеткізіп беру, 1 сұрыпты нан өнімдеріне 1-2 ең аз үстеме бағаны жүзеге асыру, ішкі нарықты бакалеялық өнімдермен толықтыру, сауда орындарына жалдау құнын өсірмеу, белгіленген баға бойынша 1 сұрыпты ұнның бағасын өсірмеу, сауда орындарына жалдау құнын өсірмеу туралы.Өнім өндірушілер тікелей төлеусіз негізде делдалсыз сауда үшін 24 сауда орындары ұсынылды: Дубовка к. «Волынка» ЖШС және Қарағанды қ. «Арыстан» Ш/Х – шұжық өнімдері, Қарағанды маргарин заводы, Теміртау қ. «Аян-м» ЖШС – сүт өнімдері, «Карагандинец» ШХ – қаймағы айырылмаған сүт, бакалеялық өнімдер 15 атауы бойынша – Подвысоцский В.С. ЖК көтерме жеткізіп беруші, ауылшаруашылықтауарөндірушілердің өнімдері. Нарықтық бағадан 10 -15% төмен.

Аптасайын көшпелі сауда жүзеге асырылады: Темртау сүт заводы «АЯН м» ЖШС өндіруші заводының бағасы бойынша - «Агрофирма Құрма» фирма ЖШС (жұмыртқа, тауық еті) нарықтық бағадан 10-15 % төмен. Гавриляк ЖК «Карагандинец» шаруа хожалығы аптасайын сүт жеткізіп тұрады.

Ауданның сауда нүктелері және наубайханаларымен 342 меморандум жасалды және жұмыс істейді: 10% көп емес ең аз үстеме бағамен жүзеге асыру туралы, сүт жеткізіп беру, 1 сұрыпты нан өнімдеріне 1-2 ең аз үстеме бағаны жүзеге асыру, ішкі нарықты бакалеялық өнімдермен толықтыру, сауда орындарына жалдау құнын өсірмеу, белгіленген баға бойынша 1 сұрыпты ұнның бағасын өсірмеу (47 теңге).

Ауданда баға мен тарифтерді өсірмеу бойынша 14 жұмыс топтары құрылды: аудандық, қалалық (Абай қ.) және барлық ауылдық елді мекендер

1 сұрыпты нан және ұн өнімдеріне бағаны тұрақтандару мақсатында беогіленген бағада «»Қарағанды-Нан ЖШС 1 сұрыпты ұн алуға меморандум және келісімшарт жасалды.

Ауданда 10 АБС қызмет етеді. Күнсайын баға мониторингі жүргізіледі және Қарағанды облысының кәсіпкерлік басқармасына және бәсекені қорғау бойынша ҚР Агенттігі аумақ аралық инспекциясына ұсынылады.

АИ – 80 жанар майы 3 АБС («Сафронов» ЖК, «Азия Ойл» ЖШС, «ГАЗС Ойл» ЖШС) талондар бойынша еркін сатлымда,.

АИ -92 жанармайы барлық май құю орындарында еркін сатылуда.

Дизель отыны талнсыз іске асырылуда.

АИ-80 жанармайы «КарагандаБахытМунай» ЖШС іске асырылмайды.

Сауда алаңдарын жалдау бойынша жасалған меморандумдар шеңберінде жалдама төлемінің құны 2014 жыл деңгейінде қалды.

Ауданда тарифтер мен бағаны ұстау бойынша 14 жұмыс топтары құрылды: аудандық, қалалық (Абай қ.), және барлық ауылдық округтерде және кенттерде.