№
Р/с
|
Аудиториялық сабақтардың тақырып атауы
|
Қысқаша мазмұны
|
Сағат саны
|
1
|
Кіріспе. ҚР хирургиялық қызметті ұйымдастыру.
|
Хирургия — хирургиялық операциялар көмегімен емделетін жедел және созылмалы ауруларды оқытатын медицина саласы.
Хирургиялық жолмен емдеу бірнеше ретті кезеңдерден тұрады:науқасты операцияға дайындау, жансыздандыру және хирургиялық операцияға араласу.
Хирургиялық операцияға: операциялық мүмкіндік (шырышты қабат пен теріні тілу), мүшені оперативті емдеу, операция кезінде зақымдалған тіндердің бүтіндігін қалпына келтіру енеді.
|
2 сағат
|
2
|
Іш қабырғасының жарықтары.
Сыртқы жарықтар.
|
Сыртқы (іш қуысынан тыс, тері астында орналасқан) жарықтар (шап, сан, іштің ақ сызық жөне кіндік т.б. жарықтары) —Hernia abdominalis externa;
|
2 сағат
|
3
|
Іш қабырғасының жарықтары.
Ішкі жарықтар.
|
Ішкі (іш қуысында орналасқан) жарықтар (көк еттің өңеш өтетін тесігінің, Трейц байламасы аймағындағы шұңқыршаның, Винслоу тесігінің жарықтары, илеоцекальді бұрыш аймағында орналасқан қалта жарықтары т.б.) — Hernia abdominalis interna’,
|
2 сағат
|
4
|
Соқыр ішектің құрт тәрізді өсіндісінің аурулары.
|
Жедел соқырішек – соқыр ішектің құрт тәрізді өскінінің қабынуы. Бұл адамдарда ең жиі кездесетін патологиялық ауру.
Себептері:Құрт тәрізді өскіннің (аппендикс) тамақ қалдықтарының, нәжіс тастарының тұрып қалуы
Аппендикстің қабырғасына шартты патогенді және ішек бактериялараның түсіп кетуі
Ішектің инфекциялық және паразиттік аурулары
Құрамында ақуызы көп тағамдарды пайдалану
|
2 сағат
|
5
|
Ойық жаралар.
Асқазан ойық жарасы.
|
Ойық жара ауруы (morbus ulcerosus) дегенiмiз үдеу және ремиссия кезеңдерiнiң алмасуымен өтетін созылмалы рецидивтi ауру, оның негізгі көрінісіне асқазанның және он екі елі ішектің қабырғасында ойық жараның пайда болуымен шектеледi. Ойық жара ауруының таралуы шамамен 7-10 %, ер адамдар жиiрек ауырады.
Асқазанның ойық жарасы, бұл мүшелердің шырышты қабаты шырышты қабықтың жасушалары шығаратын қышқыл ас қорыту (пептикалық) шырындарымен эрозияға ұшыраған кезде пайда болады. Асқазан жарасы эрозиядан ерекшеленеді, себебі ол ішкі қабатқа терең енеді және қатысатын тіндердің қабыну реакциясын тудырады, кейде қорқады. Асқазан жарасы асқазан жарасы ауруы деп те аталады.
|
2 сағат
|
6
|
Он екі елі ішек ойық жарасы.
|
Он екі елі ішектің ойық жара аурулары шырышты қабаттарының бүтіндігі әр себептермен бұзылып, ойықжараның пайда болуымен сипатталады. Аталған себептер өте күрделі. Аталмыш жара біртіндеп оның астында жатқан қабаттарды да қамтуы ықтимал. Бұл жаралардың барысы ұзаққа созылып, циклды түрде (өршуі мен бәсендеуінің, яғни ремиссиясының кезектесуі) өтеді.
|
2 сағат
|
7
|
Жедел холецистит.
|
Өт қабы - бұл бауыр жасушалары арқылы тұрақты түрде жасалынып жүрген депо үшін функцияны орындайтын орган. Өт қабының қабынуы медицинада холециститке шақырылады, ол өткір және созылмалы түрде кездеседі және қырықтан астам әйелде жиірек кездеседі. Бұл аурудың арқасында тамақ аз мөлшерде ас қорыту үшін қажетті мөлшерден аз мөлшерде босап кетеді, бұл бірқатар жағымсыз әсерлерге әкеледі.
|
2 сағат
|
8
|
Өт тас аурулары. (ӨТА)
|
Өт қабындағы тастар - өт қабында түзілетін қатты бөліктер. Өт қабы – бұл алмұрт тәрізді шағын ағза, іштің жоғарғы оң бөлігінде бауырдың астында орналасқан. Өт қабындағы тастардың өлшемі құм тәрізді ұсақ немесе гольфтың кішкентай добына дейінгі көлемде болады. Өт қабында бір үлкен тас, жүздеген ұсақтары, немесе шағын және үлкендері де болуы мүмкін. Өт қабындағы тастар іштің жоғарғы оң бөлігіндегі кенеттен пайда болатын ауырсынуды туындатуы мүмкін. Бұл өт қабының түйілуі аталады, өт бөлінетін түтіктердің тастармен бітелуінде пайда болады.
|
2 сағат
|
9
|
Постхолецистэктомиялық синдром (ПХЭС)
|
Өт қабын алып тастау хирургиясы, сонымен қатар холецистэктомия деп аталады, бұл өте кең таралған процедура.
Өт қабын алып тастауға арналған хирургиялық араласу, егер сізде ауыратын өт тастары болса, жасалады. Бұл өт құрамындағы заттардың теңгерімсіздігі нәтижесінде өт қабында пайда болуы мүмкін ұсақ тастар.
|
2 сағат
|
10.
|
Жедел және созылмалы панркеатит.
|
Ұйқы безінің қабынуы (pancreatitis acuta). Сырқаттың негізінде ұйқы безі паренхимасында, әртүрлі себептерден пайда болатын асептикалық қабыну мен әртүрлі дәрежелі деструктивтік процестер жатады. Бұл ауру кейінгі уақытта жер шары тұрғындарының арасында, солардың ішінде біздің елімізде де өте жиі кездесетіні байқалып келеді. Жедел панкреатит әйел жынысты адамдарда, еркектермен салыстырғанда, 2-4 есе жиі байқалады.
|
2 сағат
|
11
|
Ұйқы безінің кисталары және жыланкөздері.
|
Панкреатикалық кисталар - бұл панкреатиттің жиі кездесетін асқынуы. Мұндай қуыстар ағзаның тіндеріне зақым келтірумен, қан айналымы бұзылуымен және ұйқы безі шырынының ағып кетуімен пайда болады.
Ұйқы безінің өзегінің сыртқы ортамен немесе ішкі мүшемен байланысуы. Жыланкөздің сыртқы (теріде ашылатын) және ішкі (ішкі қуыс мүшемен қатынасты) түрлері бар. Сыртқы жыланкөздер көбінесе бездің ашық жарақатынан немесе безге жасалғ ан операциядан кейін байкалады.
|
2
|
12
|
Ұйқы безінің қатерлі және қатерсіз ісіктері.
|
Ұйқы безінің қатерлі ісігі - бұл әдетте иммунитеттің төмендеуі аясында немесе адам осы ағзаның созылмалы ауруларынан зардап шеккенде (созылмалы панкреатит, қант диабеті) дамитын онкологиялық ауру. Ауру ұзақ уақыт бойы ешқандай белгілермен көрінбейді және оның кейінгі көріністері негізгі ауру ретінде көрінуі немесе диагнозды қиындататын «бұлыңғыр» болуы мүмкін. Ұйқы безінің қатерлі ісігі лимфа түйіндерінде, бауырда, сүйектерде және өкпелерде метастаздардың пайда болуына әкеліп соқтығысып, тез дамып келеді. Мұның бәрі аурудың атын анықтайды - «үнсіз өлтіруші».
|
2
|
|
Барлыгы
|
|
24
|
