ЖҰмыс бағдарламасы пән: «Мейірбике ісі негіздері» Мамандығы: 0302000 «Мейірбике ісі»

Оқытушы қолы __________________________

Мейірбике ісі негіздері

Мамандығы: «Мейірбике ісі»

Курсы: 3

Семестрі: 5

Кафедра мәжілісінде қаралды және бекітілді

«_____» ____________ № «____» хаттама

Бекітемін

1. 
   Мейірбике ісінің негіздері Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.
   

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, ҚұспановаА.Р, Ахметова К.А.-Көкшетау, 2006.

8.Ұйымдастыру кезеңі: 10 мин (12%)

• 
  Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
  
• 
  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
  
• 
  Сабақтың мақсаты мен міндеті.
  

9. 
   Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру. 28мин (30%)
   
   • 
     Палаталар, коридор, санитар. бөлме, ванна сияқты емдеу орындарын тазалаудын түрлері
     
   • 
     Тазалау жабдықтары ( инвентарь), оның маркировкасын ( белгіленуін), тағайындалуын, сакталуын, дезинфекциясы
     
   • 
     Күнделікті, қорытынды және генеральды тазалаулардын қолдану жиілігі
     
   • 
     Жұмыс дез. ерітінділерін дайындау
     
   • 
     Медбикенің функциональды міндеттері
     
   • 
     Арнайы киімді кию ережелері
     

Жоспар:

медициналык аспаптарды өндеудің 3 сатысын (дезинфекция, зарарсыздандыру алдындағы тазалау, аспаптарды зарарсыздандыру);

- дезерітінділерді дайындау және медициналық аспаптарды өңдеудің бірінші сатысын жүргізу;

- зарарсыздандыру алдындағы тазалау туралы түсінік;

- жуғыш комплексті дайындау және екінші этапты жүргізу;

- жүмысшы дезерітіндіні және жуғыш комплексті колдану үзақтығы;

- аспаптарды зарарсыздандыру алдындағы тазалау сапасын бақылау (фенолфтолейнді, амидопиринді, азопирамды сынаптар);

- медициналық аспаптарды өндеудің үшінші сатысы - зарарсыздандыру;

- аспаптарды, қолғаптарды, таңу материалдарын, оптикалық аспаптарды зарасыздандыру.

Инфицирлеуді ескерту үшін, жарамен катынасқан барлық заттар, қанмен немесе инъекционды препараттармен қатынаскан және де шырышты қабықшамен катынасқан барлық заттар зарарсыздандырылуы керек.

Аспаптарды, таңу материалдарын, киімдерді зарарсыздандыру келесі түрде жүргізіледі:

1) дезинфекция

2) зарарсыздандыру алдындағы тазалау

3) зарарсыздандыру

Бірінші саты – аспаптарды дезинфекциялау.

Дезинфекцияны химиялық әдістермен жүргізу аспаптарды, қолғаптарды, лабораториялық ыдыстарды дезинфектантардың келесі ертінділеріне батырып қоямыз.

Медициналық құрал саймандарды дезинфекциялауды химиялық әдіспен

№	Дезинфектанттың аталуы	Дезинфектанттың концентрациясы	Уақыты
1	Кальций гипохлориді	1%	60 мин
2	Сутегі асқын тотығы	4%	90 мин
3	Дезэфект	2,3% 3,8%	60 мин 30 мин
4	Дезапрев	0,5% 1%	15 мин 10 мин
5	Лизоформин 3000	2% 1,5% 0,75%	15 мин 30 мин 60 мин
6	Деохлор	0,1%	30 мин
7	Гигасепт	10 %	60 мин

Ескерту: дезофект ертіндісі 50 С қыздырылуы керек, барлық қалғандары бөлме температурасында болу керек.

Дезинфекциялаушы ертінділер бір рет қолданылады.

Кесте №2 Құрал-саймандарды химиялық әдіспен дезинфекциялау үшін жұмыс ертінділерін дайындау ( жұмыс ертіндімен 10 л есебімен )

№	Дезинфектанттың аталуы және концентрациясы	Дезинфектанттың мөлшері	Су
1	Кальций гипохлориді 1%	100г	10 л
2	Дезэфект 2,3% 3,8 %	230 мл 380 мл	9770 мл 9620 мл
3	Дезапрев 0,5% 1 %	50 мл 100 мл	9950 мл 9900 мл
4	Лизоформин 3000 2 % 1,5% 0,75 %	200 мл 150 мл 75 мл	9800 мл 9850 мл 9925 мл
5	Деохлор 0,1 %	7 таблетка	10 л
6	Гигасепт 10 %	1 л	9 л

Дезинфекцияны манипуляциядан кейін жүргізу қажет.

Дезинфекциялау үшін дезерітіндісі бар 2 сиымдылық жасау қажет: біріншісі аспаптарды қаннан және басқа да биологиялық ерітінділерден жуу үшін, екіншісі - дезинфекция үшін.

Алғашқыда бірінші сиымдылықта көп рет қолданатын шприцтердің, инелердің, аспаптардың ішкі каналдарын толтырып, оларды босатпай насосты әдіспен жуады.

Кейін екінші сиымдылықта аспаптардың, шприцтердің, инелердін бөлшектерін босатып, барлығын ыдыска салып 1 сағатқа қалдырады (уакыт шектелмеген).

Екінші саты – залалсыздандыру алдындағы тазалау.

Залалсыздандырудың кез-келген әдісінің эффективтілігі зарарсыздандыратын объектілердің тазалығына байланысты болады. Микроорганизмдердің айналасында қорғаныш қабілетін атқаратын органикалық және неорганикалық сипаттағы ластану болса, онда термиялык және химиялық зарарсыздандырудың әсер етуі көрсеткіші азаяды. Зарарсыздандыру алдындағы тазалау бірнеше сатылардан түрады.

Әдетте екі жуушы ерітіндінің біреуі колданады: күрамында «Лотос» жуушы заты бар ерітінді немесе қүрамында «Биолот» жуушы заты бар ерітінді.

Жуушы ерітінділерді жасау:

1) қүрамында «Лотос» жуушы заты бар ерітінді:

- «Лотос» жуушы заты - 5 г

- пергидроль 27,5% - 17 мл

- натрий олеат - 1,4 г

- су - 1 л-ге дейін

Ерітінді 50 С дейін жылытылады.

2) қүрамында «Биолот» жуушы заты бар ерітінді:

- «Биолот» жуушы заты - 5 г

- су - 1 л-ге дейін

Ерітінді 40-45 С дейін жылытылады.

В) Сулаудан кейін әр бөлшек жуушы заты бар ерітіндіде маталы-дәкерлі тампонның көмегімен жуулады.

Жуушы ерітіндіні түсі өзгермесе, тәулік үзақтығында ғана жууға оүқсат етіледі.

Бөлшектің тазалану сапасы бензидинді, ортотолуидинді, азопирамды, амидопирамды және фенолфтолейнді сыналар арқылы тексеріледі. Өнделген аспаптардың 1% тексеруге жіберіледі.

Практикада ең жиі колданылатыны азопирамды сынама. Бүл гемоглобиннің, тотыктырғыштардың, хлорқүрамдас заттардың, жуғыш үнтақтың, тоттың бар-жоғына тексереді. Тексеру үшін бірдей қатынаста азопирамды және 3% сутектің асқын тотығын араластырып, аспаптың жарамен жанасқан жеріне тигізеді. Ластану индикациясы мен қан іздері 1 минутта көрінеді. Реакция оң болған жағдайда: қанға - көк-фиолет түске; хлорқүрамдас тотықтырғыштарға, тотқа - коңыр түске; жуғыш затқа - қызыл түске боялады.

Бензидинді сынама алған кезде қан іздері кө түске, амидопиринді сына алғанда фиолет түске боялады.

Қанға немесе жуғыш заттарға оң сыналар беретін бөлшектер теріс нәтиже алынғанша кайталанып жасалады.

Бөлшектерде жуғыш заттардың қалдығын тексеру үшін фенолфтолейнді сынама қолданылады. Аспапқа 2-3 тамшы 1% фенолфтолейннің спирттік ерітіндісі тамызылады. 30 с қызыл түс пайда болса бүл беттік активті заттардың бар екендігін көрсетеді, бөлшектерді ағын сумен, кейін дистиллденген сумен жуады.

Үшінші саты - аспаптарды зарарсыздандыру.

Бөлімшеде, стационарда орталык зарарсыздандыру жүйесі болмаса, зарарсыздандыруды күрғақ шкафта өткізеді. Зарарсыздандыру келесі тәртіп бойынша жүргізіледі: бірінші тәртіп бойынша камерадағы зарарсыздандыру температурасы - 180 С, уақыт - 60 минут; екінші тәртіп бойынша камерадағы зарарсыздандыру температурасы - 160 С, уақыт - 150 минут. Зарарсыздандырғышты 15-20 минут салқындатқаннан кейін камераны салқындатады.

Аспаптарды, шприцтерді, жүйелерді зарарсыздандыруды жоғарыда көрсетілген тәртіптің бір түрімен автоклавта зарарсыздандырған жақсы. — Бөлшектерді бикстерге салған кезде, решеткалар ашылады. Автоклавтан түсірген кезде бикс жабылады.

Кесетін аспаптарды 2 сағатка 96% этил спиртінің ерітіндісіне салып қояды, өйткені оларды автоклавта немесе күрғақ шкафта зарарсыздандырса олардың өткірлігі төмендейді.

I - материалды зарарсыздандыру алдында дайындау. Таңы материалыньщ қасиеттері - жазылу процестеріне кері әсерін тигізбеу керек; -жақсы гигроскопиялык болу керек; - аз төгілетін болу керек; - жүмсақ, жаралы бетке әсерін тигізбеу керек; - өндірісте арзан болу керек. Таңы материалын санау үшін оларды келесі түрде қояды - шариктерді 50-1000 дана, қағаздарды 10 данадан. Халаттарды, жамылғыштарды және т.б. орап кояды.

II - зарарсыздандыруға дайындық. Материал универсалды оралған кезде бикске кішкентай материал салып қояды. Мақсатты орау кезінде бикске накты операция үшін таңы материалын салып қояды. Түрлі орау кезінде - киімнің немесе таңу материалының нақты түрін салып кояды. Материалды тығыз орауға болмайды, онын ішіне зарарсыздандыру индикаторын салып кояды.

III - зарарсыздандыру. Таңы материалдарын және операциялық киімдерді актоклавта 2 атм кысымда 20 минут бойы зарарсыздандырады.

IV - зарарсыз материалды сақтау. Зарарсыздандырудан кейін салкындатып түсіреді. Зарарсыздандыру уакыты - 48 сағат. Хирургиялык қолғаптарды және щеткаларды зарарсыздандыру.

Әдетте қолғаптарды автоклавта зарарсыздандырады. Ол үшін қолғаптарды тексеріп, іші-сыртын талькпен толтырып, дәкерлі кағазбен орайды. Резиналы қолғаптарды, резиналы дренаждарды автоклавта 1,1 атм қысымда 20 минут зарарсыздандырады. Қолғаптарды қайнатып та зарарсыздандыруға болады.

Оптикалық жүйесі бар катетрлер мен аспаптарды формалиннің буында 48 сағат бойы зарарсыздандырады, немесе 25-30 мл таза формалин, үштік ерітінді немесе «Дезоксон-1» ерітіндісі немесе сынаптың оксицианид (1:1000) ерітіндісі күйылған ыдыска салып зарарсыздандырады.

Орталық залалсыздандыру бөлімінде жұмыс істеу

1) ыстық жуатын ерітіндіде 15 минут бойы сулау

2) ағын судың астында жуу

3) ыстық ауамен қүрғату шкафында кептіру

4) ағын судың астында жуып, дистиллденген суда жуу

5) мата-дәкерлі тампонның көмегімен аспаптарды жуатын ерітіндіде жуу.

6) аспаптарды 3% хлорамин ерітіндісінде дезинфекциялау

2. Аспаптарды зарарсыздандыруда зарарсыздандырудың қандай тәртібін қолданады (температура, уақыт, қысым):

1) құрғақ шкафта

2) автоклавта

Сәйкестікті табыңыз

1) температура 120 С

2) температура 132 С

3) температура 160 С

4) температура 180 С

5) қысым 1,1 АТМ

6) қысым 2 АТМ

7) уақыт 20 мин

8) уақыт 45 мин

9) уақыт 60 мин

10) уақыт 120 мин

3. Кесетін аспаптарды қалай зарарсыздандырады?

1) автовславта

2) қүрғақ шкафта

3) 96% этил спиртіне 2 сағат салып қояды

4)1 сағат бойы кайнатады

5) дезинфекциялы камерада

4.Қолданылған қолғаптарды зарарсыздандыру кезіндегі зарарсыздандыру тізбегін анықтаңыз?

1) талькпен ішін және сыртын толтырады

2) автоклавта зарарсыздандырады

3) дәкерлі қағазбен орайды

4) кептіреді

5) 2% хлорамин ерітіндісінде 2 сағат бойы жарарсыздандырады

6) ағынды судың астында жуады

5. Оптикалық жүйесі бар аспаптарды қалай зарарсыздандырады?

1) автоклавта

2) пароформалинді камерада 48 сағат

3) құрғақ шкафта

4) 2 сағат қайнатады

5) күйдіреді

6) таза формалинде

Жауаптардың дұрыс комбинациясын таңцаңыз:

А) 4,5

Б)1,2,6

Г) 2,6

6. Аспаптардағы канның ізін анықтайды

1) индикатормен

2) баканализбен

3) бензидинді сынамен

4) фенолфтолейнді сынамен

7. Аспаптарда жуғыш заттардың қалғанын анықтайды

1) индикатормен

2) баканализбен

3) бензидинді сынамен

4) фенолфтолейнді сынамен

8. Манипуляциядан кейінгі аспаптарды ендеудегі бірінші этап?

1) ағын сумен жуу

2) 3% хлорамин ерітіндісінде салып кою

9. Бұйымдарды химиялык әдіспен зарарсыздандыруда мына ерітіндіден басқасының барлығы қолданылады:

1) 3% сутектің асқын тотығы

2) 6% сутектің асқын тотығы

3) дезоксон-1

4) хлоргексидин

5) 96% этил спирті

10. Шприцтерді, аспаптарды зарарсыздандыру алдындағы евдеудің бірінші этапы болып табылады:

1) ағын сумен жуу

2) «Биолот» еретіндісінде сулау

3) 1% хлорамин ерітіндісінде сулау

4) 3% хлорамин ерітіндісінде сулау

Ситуациялык есептер.

1. Аспаптарды зарарсыздандыру алдындағы ендеуде фенолфтолейнді сына алғанда аспаптар кызыл түске боялды. Осы кездегі сіздің тактикаңыз?

2. Оптикалық жүйесі бар аспап пароформалинді камерада 8 сағат бойы зарарсыздандырылды. Бүл аспаппен ауруды тексеруге болады ма?

Оқытушымен кері байланыс, теориялық сабақ барысында туындаған қателіктер мен қиыншылықтар талқыланады. Әр оқушыға сабақта алған бағасы хабарланады.

Н-1,2 - бөлім, 154 – 173 бет

таныстыру.

білу қабілеттілігін дамыту.

1.Мейірбике ісінің негіздері Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, ҚұспановаА.Р, Ахметова К.А.-Көкшетау, 2006.

8. Ұйымдастыру кезеңі: 10 мин (12%)

• 
  Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
  
• 
  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
  
• 
  Сабақтың мақсаты мен міндеті.
  

1. Палаталар, коридор, санитар. бөлме, ванна сияқты емдеу орындарын тазалаудын түрлері

Жоспар:

• 
  Аурухана тәртібі ұғымы
  
• 
  Науқастардың емдеу – қорғау тәртібі
  
• 
  Науқастардың аурудан айығуына әсер етуші факторлар
  

• 
  Аурухананың сыртқы ортасының сипатын жақсарту;
  
• 
  Физиологиялық ұйқыны ұзарту;
  
• 
  Науқасты теріс эмоция және ауырсыну сезімінен айықтыру;
  
• 
  Тынығу және физикалық белсенділіктің ауысып отыруы (гигиеналық және емдік гимнастика) және жалпы нервтік-психикалық тонусты көтеру.
  

Ауруханадағы жағымсыз иістер көтеріңкі вентиляция, дезодоранттар, көмегімен жойылуы қажет. Ауруханада шуылдың болмауы үлкен маңызға ие.

1. 
   Жалпы еркін стационардың және аурухана аймағында, бөлімшеде науқастың қозғалу активтілігі шектеусіз болады. Коридорда еркін жүруге, баспалдақтан көтерілу, аурухана территориясында жүруге рұқсат.
   
2. 
   Палаталық науқас уақытының көбін төсекте өткізеді тек палатаның ішінде жүруге рұқсат. Өзінің жеке гигиенасын және тағы басқаларды палатада жүргізеді.
   

1. 
   Активті жатқызу — науқас оңай және еркін қозғалысты орындауына болады.
   
2. 
   Пассивті қалпы- науқас еркін қимылды орындай алмайды, сол қалыпта сақтау (мысалы есін жоғалтқанда немесе оларды орындауға дәрігер рұқсат етпегенде)