ЖҰмыс бағдарламасы пән: Микробиология Пән коды: Мiс 2210 Мамандық: 051102 «Қоғамдық денсаулық сақтау»

1. Барлық макрофагтардың бастапқы шығу тегі:

1. 
   купфер жасушалары
   
2. 
   монобластар
   
3. 
   гистоциттер
   
4. 
   көк бауыр жасушалары
   
5. 
   діңгектік жасушалар
   

1. 
   А. Флеминг
   
2. 
   З. Ермолева
   
3. 
   П. Лащенков
   
4. 
   Л. Пастер
   
5. 
   Г. Бухнер
   

1. 
   вакцина мен анатоксиндер
   
2. 
   химиотерапиялық препараттар
   
3. 
   иммуноглобулиндер
   
4. 
   бактериофагин
   
5. 
   иммуномодуляторлар
   

1. 
   вакцина мен анатоксиндер
   
2. 
   химиотерапиялық препараттар
   
3. 
   иммуноглобулиндер
   
4. 
   бактериофагин
   
5. 
   иммуномодуляторлар
   

1. 
   вакцина мен анатоксиндер
   
2. 
   химиотерапиялық препараттар
   
3. 
   иммуноглобулиндер
   
4. 
   бактериофагин
   
5. 
   иммуномодуляторлар
   

1. 
   Флокуляция реакциясы
   
2. 
   колцепреципитация реакциясы
   
3. 
   Кумбс реакциясы
   
4. 
   иммунофлюоресценция реакциясы
   
5. 
   Коаглютинация реакциясы
   

1. 
   антигендерді қайта өңдеу
   
2. 
   таңдамалы түрде тек жасушалық антигендерді жою
   
3. 
   иммундық реакциялар тізбегіне түрткі болу
   
4. 
   БАЗ-дың секрециясы
   
5. 
   фагоцитоздық әсері
   

1. 
   ІgA
   
2. 
   ІgE
   
3. 
   Іg M
   
4. 
   ІgD
   
5. 
   ІgG
   

1. 
   вакцина мен анатоксиндер
   
2. 
   химиотерапиялық препараттар
   
3. 
   иммуноглобулиндер
   
4. 
   бактериофагин
   
5. 
   иммуномодуляторлар
   

1. 
   В-лизин
   
2. 
   комплемент
   
3. 
   трансферрин
   
4. 
   фибронектин
   
5. 
   интерферон
   

№14

1. 
   Серологиялық немесе иммунологиялық реакциялар, олардың практикалық медицинада қолдану.
   
2. 
   Серологиялық реакциялардың топтары.
   
3. 
   Агглютинация реакциясы.
   
4. 
   Тікелей емес, немесе пассивті агглютинация (ПГР). Пассивті гемагглютинация реакциясының жүру механизмі немен аяқталады. Техникасын орнату және парктикада қолдану?
   
5. 
   Преципитация реакциясы.
   
6. 
   Иммунодиффузия.
   
7. 
   Иммуноэлектрофарез (ИЭФ).
   
8. 
   Иммуноблотинг
   
9. 
   Кумбс реакциясы (антиглобулинді тест).
   
10. 
    Флокуляция және нейтрализация реакциясы.
    
11. 
    Тежелген гемагглютинация реакциясы (ТГА).
    
12. 
    Таңбалы антигендермен және антиденелермен жүретін реакция.
    

1.Микробиология және вирусология ( жалпы бөлім ): Оқу құралы Ү.Т. Арықбаева,К.Х. Алмағанбетов, Н.М. Бисенова, Н.Б.Рахметова,Г.Д. Асемова, К.Б. Койшебаева, С.К.Бисимбаева,Н.В. Калина /1-ші басылым.(Медициналық және фармацевтикалық мамандықтар бойынша жоғары оқу орындарының студеттеріне арналған оқу құралы)-Астана,2005.

2.Микробиология және вирусология( жеке бөлімі ): Оқу құралы Ү.Т. Арықбаева,К.Х. Алмағанбетов, Н.М. Бисенова, Ә.Ө Байдүйсенова Н.Б.Рахметова,Г.Д. Асемова, К.Б. Койшебаева, С.К.Бисимбаева,Н.В. Калина /1-ші басылым.(Медициналық және фармацевтикалық мамандықтар бойынша жоғары оқу орындарының студеттеріне арналған оқу құралы)-Астана,2006.

3.Жалпы микробиология( оқу-әдістемелік құрал).Микробиология кафедрасының профессорлары Б.А.Рамазанова, А.Л..Котова,Қ.Қ.Құдайбергенұлы, оқытушылар:Б.М.Хандиллаева,Г.Р. Амзеева,Т.С.Бегадилова,А.М.Бармакова, Д.Ж.Батырбаева.Алматы-2006

4.Жеке микробиология ( оқу-әдістемелік құрал). Микробиология кафедрасының профессорлары Б.А.Рамазанова, А.Л..Котова,Қ.Қ.Құдайбергенұлы,доценттер С.Ш.Шакиев,А.А.Стамкулова,Н.Т.Таурбаева, оқытушылар:Б.М.Хандиллаева,Г.Р. Амзеева,Т.С.Бегадилова, А.М.Бармакова, Д.Ж.Батырбаева. Алматы-2006

Қосымша:

1. 
   Микрооргонизмдер морфологиясы (оқу әдістемелік құрал) Б.А.Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы, Б.М.Хандиллаева, Г.Р.Амзеева. (А.Л.Котованың ред.).-Алматы, 2007
   
2. 
   Микроорганизмдер физиологиясы. (Оқу әдістемелік құрал) Б.А. Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы, Б.М.Хандиллаева, Г.Р.Амзеева..-Алматы.,2007
   
3. 
   Микроорганизмдер экалогиясы. (Оқу әдістемелік құрал) Б.А.Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы, Б.М.Хандиллаева, Г.Р.Амзеева.-А.,2007
   
4. 
   Микробтарға қарсы қолданылатын препараттар. (Оқу әдістемелік құрал) .Б.А.Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы, Г.Р.Амзеева. А.,2007
   
5. 
   Инфекция туралы ілім. Оқу құралы Б.А.Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы..-А.,2007
   
6. 
   Жалпы микробиологиядан лабораториялық сабақтар боиынша оқу-әдістемелік құрал ( А.Л.Котованың ред.). А.,1997.
   
7. 
   Рамазанова Б.А.., Қ. Құдайбергенұлы, А.Л. Котова және т.б.-Жалпы микробиология. Оқу-әдістемелік құрал.-Алматы. 2008 ж.
   
8. 
   Рамазанова Б.А.., Құдайбергенұлы Қ. Медициналық микробиология оқулық-Алматы 2010
   
9. 
   Медицинская микробиология: оқулық /Б.А. Рамазанова (ж.б.); ҚР Білім және ғылым министрлігі.-Алматы: «Print-S», 2011.
   
10. 
    Жеке бактериология: оқу құралы/ Б.А. Рамазанова (ж.б.).-Алматы: Б.ж., 2010.
    
11. 
    У.Т. Арықпаева., А.Н. Саржанова., Е.Х. Нуриев. Медициналық микробиология оқу құралы 1-2 том.-Қарағанды 2012.
    
12. 
    www.google.kz
    

1. Шоқанов Н. Микробиология [Электронды ресурс]: оқулық. – Электрон. Текстовые дан. (24,9 Мб). – Алматы: Арыс баспасы, 2003. -192 эл. опт. диск (CD-ROM).

2. Медицина 3 курс [Электронды ресурс]: курс лекций. – Электрон. текстовые дан. (24,0 Мб). – М: ИД «Равновесие», 2005. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).

3. Медицинская микробиолигия АТЛАС – руководство по бактерологии, микологии, протозоологии и вирусологии [Электронды ресурс]: для студ. и врачей/под ред. А.С. Быкова. –М., 2001. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).

4. Практикум к лабораторным занятиям по общей микробиологии [Электронды ресурс]: учебно-метод. Пособие / Р.Т. Джанабаев [и др.] –Ш., 2004. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
7. Бақылау (тесттер, есептер және т.б)

Жағдайлық есептер:

1. 
   Жарты жылдан соң сиырлардың көптеп өлуінен, олардың терісін экспертизаға алды. Асколи термопреципитация реакциясына преципитацияланатын сібір жарасы сарысу қолданылады. 5 мин. кейін сұйық шекарасында ақ сақина пайда болды. Бұл қандай феномен? Кольцепреципитация осы жағдайда неліктен қолданылған?
   
2. 
   Резусы – теріс әйел, бірінші рет резус-оң еркекпен екі қабат болды да, осы жағдайда ол әйелдер кеңесіне барады. Қандай реакция қою қажет? Осындай жағдайда қандай қорытынды болады?
   
3. 
   Әйелдер консультациясына резусі-теріс әйел барған. Өткен жағдайларда ол бір рет босанған 2 рет тастап, қойған бір аборт жасатқан. Ал 5-ші жағдайда ол резусі-оң еркектен екі қабат болған. Әйел қаның сарысуындағы толық емес антирезусті антиденелердің жинағын қалай шығаруға болады?
   

А.Кумбс реакциясы

В.Иммунофлюоресценсия реакциясы

С.Коагглютинация реакциясы

Д.Кольцепреципитация реакциясы

Е.Флокуляция реакциясы

2. Преципитация реакциясының варианттары:

1. 
   Кумбс реакциясы
   
2. 
   Иммунофлюоресценсия реакциясы
   
3. 
   Коаглютинация реакциясы
   
4. 
   Кольцепреципитация реакциясы
   
5. 
   Флокуляция реакциясы
   

1. 
   Кунс реакциясы
   
2. 
   Нейтрализация реакциясы.
   
3. 
   Агглютинация реакциясы
   
4. 
   Комплемент байланыстыру реакциясы
   
5. 
   Флокуляция реакциясы
   

1. 
   Кунс реакциясы
   
2. 
   Нейтрализация реакциясы.
   
3. 
   Агглютинация реакциясы
   
4. 
   Комплемент байланыстыру реакциясы
   
5. 
   Флокуляция реакциясы
   

1. 
   Кунс реакциясы
   
2. 
   Нейтрализация реакциясы.
   
3. 
   Агглютинация реакциясы
   
4. 
   Комплемент байланыстыру реакциясы
   
5. 
   Флокуляция реакциясы
   

№15

1. 
   Комплемент байланыстыру реакциясы (КБР).
   
2. 
   Иммундық лизис, гемолиз және иммобилизация реакциялары.
   
3. 
   Опсонофагоцитарлық реакция.
   
4. 
   Полимеразды-тізбекті реакция.
   
5. 
   Инфекциялық аурулардың иммунопрофилактикасы мен иммунотерапиясы үшін қолданылатын препараттар.
   
6. 
   Вакцина алу жолдары бойынша жіктелуі
   
7. 
   Тірі вакцина алу үшін қолданылатын микроағзалар штамының қасиеттері.
   
8. 
   Профилактикасы өлі корпускулярлы вакциналар мен жүргізілген инфекциялық аурулар.
   
9. 
   Аутовакцина дегеніміз не? Олардың іс жүзінде қолдануы, алынуы.
   
10. 
    Анатоксиндерді алу әдістері. Профилактикасы анатоксин көмегі жүргізілетін инфекцияларды ата.
    
11. 
    Суббірлік вакциналарды биологиялық препараттар комплексі ретінде алынуы, қолданылуы. Адьюванттар, олардың ролі.
    
12. 
    Емдік-профилактикалық сарысуларды қалай дайындайды. Оларды не үшін қолданады.
    
13. 
    Иммуноглобулиндерді алу, қолдану.
    

1.Микробиология және вирусология ( жалпы бөлім ): Оқу құралы Ү.Т. Арықбаева,К.Х. Алмағанбетов, Н.М. Бисенова, Н.Б.Рахметова,Г.Д. Асемова, К.Б. Койшебаева, С.К.Бисимбаева,Н.В. Калина /1-ші басылым.(Медициналық және фармацевтикалық мамандықтар бойынша жоғары оқу орындарының студеттеріне арналған оқу құралы)-Астана,2005.

2.Микробиология және вирусология( жеке бөлімі ): Оқу құралы Ү.Т. Арықбаева,К.Х. Алмағанбетов, Н.М. Бисенова, Ә.Ө Байдүйсенова Н.Б.Рахметова,Г.Д. Асемова, К.Б. Койшебаева, С.К.Бисимбаева,Н.В. Калина /1-ші басылым.(Медициналық және фармацевтикалық мамандықтар бойынша жоғары оқу орындарының студеттеріне арналған оқу құралы)-Астана,2006.

3.Жалпы микробиология( оқу-әдістемелік құрал).Микробиология кафедрасының профессорлары Б.А.Рамазанова, А.Л..Котова,Қ.Қ.Құдайбергенұлы, оқытушылар:Б.М.Хандиллаева,Г.Р. Амзеева,Т.С.Бегадилова,А.М.Бармакова, Д.Ж.Батырбаева.Алматы-2006

4.Жеке микробиология ( оқу-әдістемелік құрал). Микробиология кафедрасының профессорлары Б.А.Рамазанова, А.Л..Котова,Қ.Қ.Құдайбергенұлы,доценттер С.Ш.Шакиев,А.А.Стамкулова,Н.Т.Таурбаева, оқытушылар:Б.М.Хандиллаева,Г.Р. Амзеева,Т.С.Бегадилова, А.М.Бармакова, Д.Ж.Батырбаева. Алматы-2006

Қосымша:

1. 
   Микрооргонизмдер морфологиясы (оқу әдістемелік құрал) Б.А.Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы, Б.М.Хандиллаева, Г.Р.Амзеева. (А.Л.Котованың ред.).-Алматы, 2007
   
2. 
   Микроорганизмдер физиологиясы. (Оқу әдістемелік құрал) Б.А. Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы, Б.М.Хандиллаева, Г.Р.Амзеева..-Алматы.,2007
   
3. 
   Микроорганизмдер экалогиясы. (Оқу әдістемелік құрал) Б.А.Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы, Б.М.Хандиллаева, Г.Р.Амзеева.-А.,2007
   
4. 
   Микробтарға қарсы қолданылатын препараттар. (Оқу әдістемелік құрал) .Б.А.Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы, Г.Р.Амзеева. А.,2007
   
5. 
   Инфекция туралы ілім. Оқу құралы Б.А.Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы..-А.,2007
   
6. 
   Жалпы микробиологиядан лабораториялық сабақтар боиынша оқу-әдістемелік құрал ( А.Л.Котованың ред.). А.,1997.
   
7. 
   Рамазанова Б.А.., Қ. Құдайбергенұлы, А.Л. Котова және т.б.-Жалпы микробиология. Оқу-әдістемелік құрал.-Алматы. 2008 ж.
   
8. 
   Рамазанова Б.А.., Құдайбергенұлы Қ. Медициналық микробиология оқулық-Алматы 2010
   
9. 
   Медицинская микробиология: оқулық /Б.А. Рамазанова (ж.б.); ҚР Білім және ғылым министрлігі.-Алматы: «Print-S», 2011.
   
10. 
    Жеке бактериология: оқу құралы/ Б.А. Рамазанова (ж.б.).-Алматы: Б.ж., 2010.
    
11. 
    У.Т. Арықпаева., А.Н. Саржанова., Е.Х. Нуриев. Медициналық микробиология оқу құралы 1-2 том.-Қарағанды 2012.
    
12. 
    www.google.kz
    

1. Шоқанов Н. Микробиология [Электронды ресурс]: оқулық. – Электрон. Текстовые дан. (24,9 Мб). – Алматы: Арыс баспасы, 2003. -192 эл. опт. диск (CD-ROM).

2. Медицина 3 курс [Электронды ресурс]: курс лекций. – Электрон. текстовые дан. (24,0 Мб). – М: ИД «Равновесие», 2005. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).

3. Медицинская микробиолигия АТЛАС – руководство по бактерологии, микологии, протозоологии и вирусологии [Электронды ресурс]: для студ. и врачей/под ред. А.С. Быкова. –М., 2001. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).

4. Практикум к лабораторным занятиям по общей микробиологии [Электронды ресурс]: учебно-метод. Пособие / Р.Т. Джанабаев [и др.] –Ш., 2004. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
7. Бақылау (тесттер, есептер және т.б)

Жағдайлық есептер:

1. 
   Жарты жылдан соң сиырлардың көптеп өлуінен, олардың терісін экспертизаға алды. Асколи термопреципитация реакциясына преципитацияланатын сібір жарасы сарысу қолданылады. 5 мин. кейін сұйық шекарасында ақ сақина пайда болды. Бұл қандай феномен? Кольцепреципитация осы жағдайда неліктен қолданылған?
   
2. 
   Резусы – теріс әйел, бірінші рет резус-оң еркекпен екі қабат болды да, осы жағдайда ол әйелдер консультациясына барады. Қандай реакция қою қажет? Осындай жағдайда қандай қорытынды болады?
   
3. 
   Әйелдер консультациясына резусі-теріс әйел барған. Өткен жағдайларда ол бір рет босанған 2 рет тастап, қойған бір аборт жасатқан. Ал 5-ші жағдайда ол резусі-оң еркектен екі қабат болған. Әйел қанының сарысуындағы толық емес антирезусті антиденелердің жинағын қалай шығаруға болады?
   

1. Лизоцим мен комплементтің қатусуымен жүретін лизис реакцияларында жоғарғы активтілік көрсететін иммуноглобулин:

1. 
   JgM
   
2. 
   JgG
   
3. 
   JgE
   
4. 
   JgD
   
5. 
   JgA
   

1. 
   Коаглютинация реакциясы
   
2. 
   Кумбс реакциясы
   
3. 
   Иммунофлюоресенция реакциясы
   
4. 
   Колцепреципитация реакциясы
   
5. 
   Кунс реакциясы
   

В. 4,5

Д. 3,4,5

3. Микробтық антигендердің белсенділігін анықтауда қолданылатын серологиялық реакция:

А.Кунс реакциясы

В.Нейтрализация реакциясы.

С.Агглютинация реакциясы

Д.Комплемент байланыстыру реакциясы

Е.Флокуляция реакциясы

4. Корпускулярлы антигендердің жабысуы және тұнбаға түсуімен айқындалатын серологиялық реакция.

А.Кунс реакциясы

В.Нейтрализация реакциясы.

С.Агглютинация реакциясы

Д.Комплемент байланыстыру реакциясы

Е.Флокуляция реакциясы

5. Дисперсті, колойдты жағдайдағы антигендердің тұнбаға түсуімен айқындалатын серологиялық реакциялар:

А.Кунс реакциясы

В.Нейтрализация реакциясы.

С.Агглютинация реакциясы

Д.Комплемент байланыстыру реакциясы

Е.Флокуляция реакциясы
№16

1. Тақырыбы: Зерттелетін материалдарды алу және микробиологиялық зерттеуге жеткізу. Стафилококтар, стрептококтар, гонококтар және менингококтар. Зертханалық диагноз қою принциптері.

2. Мақсаты: Стафилококты, стрептококты, менингококты инфекцияларының және гонореяның микробиологиялық диагностикалау әдістерін меңгеру.

3. Оқыту мақсаты: Зерттелетін материалды дұрыс алып, зерттеу тәсілін дұрыс таңдауын үйретіп. Стафилококты, стрептококты, менингококты инфекцияларының және гонореяның микробиологиялық диагностикалау әдістерімен таныстыру.

4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. 
   Зерттеуге арналған материалды алу тәртібі және тасымалдау. Микробиологиялық зерттеу тәсілдері.
   
2. 
   Стафилококтар, морфологиялық және дақылдық қасиеттері.
   
3. 
   Стафилококтардың биохимиялық белсенділігімен антигендік қасиеттері.
   
4. 
   Стафилококтардың патогенділік факторлары.
   
5. 
   Стафилококтардың эпидемиологиясы мен төзімділігігі.
   
6. 
   Стафилококты инфекциялардың микробиологиялық диагностикасы.
   
7. 
   Стафилококты инфекциялардың емдеуі мен алдын алу.
   
8. 
   Стрептококтардың морфологиялық және дақылдық қассиеттері.
   
9. 
   Стрептококтардың биохимиялық белсенділігімен антигендік қасиеттері
   
10. 
    Стрептококтардың патогенділік факторлары.
    
11. 
    Стрептококтардың эпидемиологиясы мен төзімділігі.
    
12. 
    Стрептококты инфекциялалардың микробиологиялық диагностикасы.
    
13. 
    Сепсистің микробиологиялық диагностикасы.
    
14. 
    Стрептококты инфекциялалардың емдеуі мен алдын алу.
    
15. 
    Менингококтардың морфологиялық және дақылдық қасиеттерi.
    
16. 
    Менингококтың биохимиялық қасиетi және антигендiк құрылымы.
    
17. 
    Менингококтың төзiмдiлiгi және эпидемиологиясы.
    
18. 
    Менингококтардың патогендiк факторлары.
    
19. 
    Менингококтардың патогенезi мен иммунитетi.
    
20. 
    Менингококты инфекциялаларда патологиялық материалды алу және бактериоскопиялық зерттеу.
    
21. 
    Менингит ауруының бактериологиялық зерттеуі.
    
22. 
    Менингит ауруының серологиялық зерттеуі.
    
23. 
    Менингококты инфекцияның алдын алу, профилактика және емдеу.
    
24. 
    Гонококтардың морфологиялық және дақылдық белгiлерi.
    
25. 
    Гонококтардың биохимиялық қасиеттерi және антигендiк құрылымы.
    
26. 
    Гонококтардың резистенттiлiгi және эпидемиологиясы.
    

1.Микробиология және вирусология ( жалпы бөлім ): Оқу құралы Ү.Т. Арықбаева,К.Х. Алмағанбетов, Н.М. Бисенова, Н.Б.Рахметова,Г.Д. Асемова, К.Б. Койшебаева, С.К.Бисимбаева,Н.В. Калина /1-ші басылым.(Медициналық және фармацевтикалық мамандықтар бойынша жоғары оқу орындарының студеттеріне арналған оқу құралы)-Астана,2005.

2.Микробиология және вирусология( жеке бөлімі ): Оқу құралы Ү.Т. Арықбаева,К.Х. Алмағанбетов, Н.М. Бисенова, Ә.Ө Байдүйсенова Н.Б.Рахметова,Г.Д. Асемова, К.Б. Койшебаева, С.К.Бисимбаева,Н.В. Калина /1-ші басылым.(Медициналық және фармацевтикалық мамандықтар бойынша жоғары оқу орындарының студеттеріне арналған оқу құралы)-Астана,2006.

3.Жалпы микробиология( оқу-әдістемелік құрал).Микробиология кафедрасының профессорлары Б.А.Рамазанова, А.Л..Котова,Қ.Қ.Құдайбергенұлы, оқытушылар:Б.М.Хандиллаева,Г.Р. Амзеева,Т.С.Бегадилова,А.М.Бармакова, Д.Ж.Батырбаева.Алматы-2006

4.Жеке микробиология ( оқу-әдістемелік құрал). Микробиология кафедрасының профессорлары Б.А.Рамазанова, А.Л..Котова,Қ.Қ.Құдайбергенұлы,доценттер С.Ш.Шакиев,А.А.Стамкулова,Н.Т.Таурбаева, оқытушылар:Б.М.Хандиллаева,Г.Р. Амзеева,Т.С.Бегадилова, А.М.Бармакова, Д.Ж.Батырбаева. Алматы-2006

Қосымша:

1. 
   Микрооргонизмдер морфологиясы (оқу әдістемелік құрал) Б.А.Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы, Б.М.Хандиллаева, Г.Р.Амзеева. (А.Л.Котованың ред.).-Алматы, 2007
   
2. 
   Микроорганизмдер физиологиясы. (Оқу әдістемелік құрал) Б.А. Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы, Б.М.Хандиллаева, Г.Р.Амзеева..-Алматы.,2007
   
3. 
   Микроорганизмдер экалогиясы. (Оқу әдістемелік құрал) Б.А.Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы, Б.М.Хандиллаева, Г.Р.Амзеева.-А.,2007
   
4. 
   Микробтарға қарсы қолданылатын препараттар. (Оқу әдістемелік құрал) .Б.А.Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы, Г.Р.Амзеева. А.,2007
   
5. 
   Инфекция туралы ілім. Оқу құралы Б.А.Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы..-А.,2007
   
6. 
   Жалпы микробиологиядан лабораториялық сабақтар боиынша оқу-әдістемелік құрал ( А.Л.Котованың ред.). А.,1997.
   
7. 
   Рамазанова Б.А.., Қ. Құдайбергенұлы, А.Л. Котова және т.б.-Жалпы микробиология. Оқу-әдістемелік құрал.-Алматы. 2008 ж.
   
8. 
   Рамазанова Б.А.., Құдайбергенұлы Қ. Медициналық микробиология оқулық-Алматы 2010
   
9. 
   Медицинская микробиология: оқулық /Б.А. Рамазанова (ж.б.); ҚР Білім және ғылым министрлігі.-Алматы: «Print-S», 2011.
   
10. 
    Жеке бактериология: оқу құралы/ Б.А. Рамазанова (ж.б.).-Алматы: Б.ж., 2010.
    
11. 
    У.Т. Арықпаева., А.Н. Саржанова., Е.Х. Нуриев. Медициналық микробиология оқу құралы 1-2 том.-Қарағанды 2012.
    
12. 
    www.google.kz