ПОӘК 042-14.5.07.63 /01-2009
|
Ред. №1 от 21.09. 07
|
-ші беттің 2-шісі
|
ПӘННІҢ ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
5В011900« Шетел тілі : екі шетел тілі »
5В021000 «Шетел филологиясы» мамандықтарының «Жалпы тіл білімі»
ПӘННІҢ СТУДЕНТКЕ АРНАЛҒАН
ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей - 2013
ЖАСАЛЫНДЫ
Құрастырған __________ « 03» қыркүйек 2013 ж. « Шетел филологиясы » кафедрасының аға оқытушы Кабдрахманова.У.Б.,
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 « Шетел филологиясы » кафедрасы отырысында
Хаттама № 1 «03 » 2013 жыл
Кафедра меңгерушісі________________ Исмаилова Ғ. Қ.
2.2. Гуманитарлық ғылымдар факультетінің Оқу-әдістемелік бюросы отырысында
Хаттама № 1 , «11» қыркүйек 2013 жыл
Бюро төрайымы _____________ Мұқанова Қ.Қ.
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің Оқу - әдістемелік бюросында құпталынды және баспаға ұсынылды.
Хаттама № “30” қыркүйек 2013 жыл
ОӘК төрағасы , бірінші проректор______ Искакова Г.К.
БІРІНШІ РЕТ ЕНГІЗІЛДІ ( немесе № 1баспа орнына )
Мазмұны
1
|
Жалпы мәліметтер
|
|
2
|
Пәнді оқуға арналған әдістемелік нұсқаулар
|
|
3
|
Курс форматы және саясаты
|
|
4
|
Бағалау саясаты
|
|
5
|
Пәннің мазмұны және сабақ түрлеріне қарай бөлінуі
|
|
6
|
СӨЖ және СОӨЖ мазмұны
|
|
7
|
Пән бойынша оқу үрдісінің күнтізбелік тізбегі
|
|
ЖАЛПЫ МӘЛІМЕТТЕР
Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер
Кабдрахманова.У.Б., аға оқытушы, “ Шетел филологиясы ” кафедрасы
Байланыс ақпараты – тел : 51-56-12, № 8 оқу ғимараты, № 321 дәрісхана
Сабақ өткізу орны – 3 қабат
Аталмыш пән бойынша кредит саны – 2
Жұмыс оқу жоспарынан көшірме ( кесте 1 )
Кесте 1 – Жұмыс оқу жоспарынан көшірме
Курс
|
Семестр
|
Кредит
|
ДС
|
МС
|
|
СОӨЖ
|
СӨЖ
|
|
барлығы
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
2
|
3
|
2
|
30
|
30
|
|
30
|
30
|
|
90
|
1.3 Пән мазмұнының қысқаша сипаттамасы
Курстың қысқаша сипаттамасы «Жалпы тіл білімі» курсы шет тілдері оқытушыларын даярлауда маңызды орын алады, өйткені тілді жақсы білу оның теориялық мәнін ұғынған жағдайда іске асады. Әйгілі лингвист Л.Щерба айтқан: “Тіл туралы бір ғана ғылым бар – ол жалпы тіл білімі, сондай-ақ лингвистикалық пәндердің бірінен-бірі тәуелсіз өмір сүруі мүмкін емес”.
3.1.2 . Курс мақсаты :
Студенттердің теориялық білімдерін кеңейту, лингвистикалық ілімнің негізгі қағидаларын, жетекші тұжырымдар мен идеяларды, тіл білімі саласындағы зерттеу жұмыстарының тәсілдерін игеру болып табылады.
1.3. Курс міндеті:
- тіл біліміндегі маңызды бағыттарға шолу;
- қазіргі тіл біліміндегі өзекті мәселелермен танысу;
- лингвистикалық зерттеулердегі маңызды әдістер туралы түсінік
қалыптастыру
1.4. Курсты тәмамдарда студенттер тіл тарихын, тіл біліміндегі классиктердің
маңызды еңбектерін, қазіргі лингвистикадағы шешіліп жатқан
проблемаларды да білуге тиіс.
1.5. Курс мазмұны:
«Жалпы тіл білімі» курсы шет тілдері оқытушыларын даярлауда маңызды орын алады., өйткені тілді жақсы білу оның теориялық жағдайын ұғынған жағдайда іске асады. Қазіргі замандағы тіл білімі жер шары тілдерінің ғасырлар бойы тарихи дамуының және толуының жемісі болып табылады. Студенттерде тіл туралы түсінік, тілдің дамуы туралы, тілдің бірлігі
1.6. Курс перереквизиті- Тіл біліміне кіріспе, фонетика, грамматика
1.7.Курс постреквизиті- Лингвистикалық ілімдер теориясы, лексикология
ПӘНДІ ОҚУҒА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
Студенттерді «Жалпы тіл білімі» пәнін оқытудың әдістемелік нұсқаулары:
Оқу жоспары бойынша 15 сағат - дәріс сабақтары, 15- сағат машықтану сабақтары, 30- сағат – ОСӨЖ, 30сағат – СӨЖ.
Аудиториялық дәріс курсы студенттер білімін жүйелеудің негізгі және маңыздысы ОСӨЖ болып табылады.
Дәрістер – оқу сабағының формасы, оның мақсаты – пәннің теориялық сұрақтарын белгілі бір логикаға байланысты қарастыру.
Дәрістер ғылыми білімнің негізін салуға, оның бағыттарын анықтауға, оқу сабақтар түрлерінің сипатын және негізгі мазмұнын, сондай-ақ студенттердің өздік жұмысын анықтау үшін қажет.
Аталмыш пәнді табысты меңгеру шарты – машықтану (семинар) сабақтарын жүргізу.
ОСӨЖ өткізудің әдістемелік нұсқаулары: Бұл сабақтардың негізгі мақсаты – дәрісте берілген теориялық материалды меңгеруге көмектесу, бірінші курс студенттерін тілдік материалды өз бетімен талдауға үйрету, олардың бақылау және ойлау қабылеттілігін дамыту. ОСӨЖ сабақтарында студенттер кестелер, схемалар жасау, сөздікпен жұмыс жасауы керек. составление терминологических словариков, карт и лингвистических анкет.
СӨЖ өткізудің әдістемелік нұсқаулары: «Жалпы тіл білімі» пәнін оқу үрдісінде әрбір студент СӨЖ бойынша реферат жазуы керек. Реферат орындаудан бұрын студент оның тақырыбын, ұсынылған әдебиетті, инструктивті материалды мұқият айқындауы керек.
Реферат стандартты формат А 4 ақ қағазында қолжазба немесе компьютер әдісімен орындалуға тиіс, Компьютерде Microsoft Word, шрифті Times New Roman, размері 14, интервал бір жол.
Реферат параметрлері: сол жақ – 25-30 мм, оң жақ – 10 мм, жоғарғы және төменгі жақтар – 20 мм. Абзац - 15-17 мм. Тақырыптан соң бір жол қалдыру керек, нөмір саны жоғары жақта.
Реферат көлемі 5 бет, қосымшасыз. Жұмыста ешқандай түзетулер болмауы керек.
Жұмыс барысында келе сі ережелерді сақтау керек:
- жұмысты дәптерде немесе альбом беттерінде орындау қажет;
- жұмысты тақырыппен бастап жоспарды көрсету керек;
- жұмыс соңында қолданылған әдебиет тізімі болуы тиіс.
КУРС ФОРМАТЫ ЖӘНЕ САЯСАТЫ
Сабаққа қатысу : сабаққа қатысу міндетті болып табылады. Егер белгілі бір себептермен сабақ босатсаңыз, өтілген тақырыптарды толығымен тапсыруға міндетті боласыз.
СӨЗ жұмысы әр аптаның соңында өткізілуі тиіс. Әрбір сабаққа көрсетілген негізі және қосымша әдебиеттерді пайдалану міндетті болып табылады. Бақылау жұмысына кешіккен немесе келмеген студент автоматты түрде екілік деген баға алады.
8 семестрде 2 бақылау жұмысы өтіледі. Бақылау жұмысында оқулық, сөздік, дәптер қолдануға тиым салынады.
Сабаққа 15 минут кешігу сабақты босатқан болып саналады. Үй тапсырмасының орындалмауы – 0 балл, кешіктіріліп өткізілген үй тапсырмасы үшін баға кемітіледі.
Семестр соңында емтихан қабылданылады. Емтихан ауызша қабылданады. Емтихан өтілген барлық тақырыптарды қамтиды.
БАҒАЛАУ САЯСАТЫ
№
| Жұмыс түрлері | Балл |
1
|
Ауызша сөйлеу
|
4 балл –20 %
|
2
|
Жазбаша сөйлеу
|
4 балл – 20%
|
3
|
Тыңдап түсіну
|
4 балл – 15%
|
4
|
Оқу
|
4 балл – 10%
|
5
|
Ғылыми тақырыптағы мәтіндермен жұмыс
|
4 балл – 10%
|
6
|
Ғылыми тақырыптағы мақалалармен жұмыс
|
4 балл – 10%
|
7
|
Сөздікпен жұмыс
|
4 балл - 5%
|
8
|
Межеаралық бақылау
|
4 балл - 10%
|
9
|
Барлығы
|
32 балл – 100%
|
5 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРЛЕРІНЕ ҚАРАЙ БӨЛІНУІ
Кесте 2 - Пән мазмұны. Сабақ түрлеріне қарай бөлінуі
Тақырыбы | Сағат саны |
ДС
|
МС
|
СОӨЖ
|
СӨЖ
|
Тақырып 1.
Ф.де Соссюраның ілімі және 20 ғасыр лингвистикасы.
Тіл ,тіл жүйесі, тілдік қатынасқа шектеу.
|
1
|
1
|
1
|
1
|
Тақырып 2.
Тіл ерекше таңбалық жүйе.. Тілдік таңбалар қасиеті.
|
1
|
1
|
1
|
1
|
Тақырып 3.
Оппозициолық сараптама жасау.
Тілдегі таңбалар жүйесін зерттеу тәсілі.
|
1
|
1
|
1
|
1
|
Тақырып 4.
Тіл, тілдік іскерлік. Сөйлеу.
|
|
|
|
|
Тақырып 5.
Тіл , сөйлеу мен ойлау.
|
1
|
1
|
1
|
1
|
Тақырып 6.
Тіл және қоғам.
|
1
|
1
|
1
|
1
|
Тақырып 7.
Макро-әлеукметтік лингвистика.
Әлеуметтік қозғалыстардың тіл тарихына әсері.
|
1
|
1
|
1
|
1
|
Тақырып 8.
Тілдік құбылыстардың әлеуметтік байланыстары.
|
1
|
1
|
1
|
1
|
Тақырып 9.
Тіл және таным. Когнитивті лингвистика.
|
1
|
1
|
1
|
1
|
Тақырып 10.
Сөйлеу коммуникациясы. Тілдік қарым-қатыныстағы прагмалингвиммстика
|
1
|
1
|
1
|
1
|
Тақырып 11.
Тіл мен этнос. Этнолингвистика.
|
1
|
1
|
1
|
1
|
Тақырып 12.
Лингвистикалық типология –тілдердің ұқсастығы туралы ілім.
|
1
|
1
|
1
|
1
|
Тақырып 13.
Тілдерді сипаттау және зерттеу әдіс-тәсілдері.
|
1
|
1
|
1
|
1
|
Тақырып 14.
Лингвистикалық зерттеулердің статистикалық әдістері.
|
1
|
1
|
1
|
1
|
Тақырып 15.
Қазақстандағы жалпы тіл білімі.
|
1
|
1
|
1
|
1
|
СӨЖ ЖӘНЕ СОӨЖ МАЗМҰНЫ
Кесте 3 - СӨЖ және СОӨЖ жоспары
СОӨЖ | СӨЖ | Дәрісханалық | Дәрісханадан тыс |
|
1
|
2
|
3
|
Тіл ерекше таңбалық жүйе. Таңбалар туралы ұғым. Тілдік таңбалар қасиеті.
|
Тіл семиотиканың объектісі ретінде. Семиотиканың құрамдас бөліктері- семантика, синтактика және прагматика.
|
Тілдік жүйедегі қатыныстар: иерархиялық, синтагмалық, парадигматикалық. Тіл жүйесіндег деңгей мен қабат
|
Тілдегі таңбалар жүйесінің өзгешелегі : Тілдік жүйедегі қатыныстар: иерархиялық, синтагмалық, парадиомалық.
|
Тілдік таңбалардың ассиметриялығы, иерархияб көпқырлылық, универсалдылық, экспрессивтілік.
|
Диахронды әлеуметтік лингвистика.
|
Тіл мен ойлау. Тіл мен зерде, сөйлеу мен ойлау қатысындағы проблема.
|
Сөйлеудің психофизиологиялық негізі. Афазия және оның түрлері.
|
В. фон Гумбльдт идеяларының дамуы. Л. Вайсгербер интерпретациясындағы “тіл және халық ” проблемасы. Э. Сепир – Б. Уорфтың болжам теориясы
|
Ішкі және сыртқы сөйлеу. Тіл мен логикалық ойлау.
|
Тіл мен ойлау қатысндағы категориялар. Тіл мен таным. Когнитивті лингвистика.
|
Күрделі пәндер: паралингвистика, аударматану, әлеуметтік лингвистика, этномәдениеттану
|
Тілдік қатыныстар. Тілдік қатыныстарды кең және тар көлемде ұғындыру.
|
Тілддік интерфренция. Интеркаляция. Диалингвальды талдау әдістемесі. Билингвизм туралы ұғым. Көпшілік, аймақтық және аудиториялық билингвизм.
|
Шет тілдері бойынша оқу құралдарына рационалдық дайындық.
|
Психолингвистика. Әлеуметтік лингвистика. Психолингвистика –адамның сөйлеу механизміндегі қызмет пен оның орналасуы туралы ғылым.
|
Психолингвистикалық зерттеулердегі ассоциативті эксперименттің рөлі: Г. Кент, А. Рогганофор, Руссель, Дженкинстің стимул-сөздерінің тізімі.
|
Психолингвистикалық эксперименттік әдістеме.
|
Тілдік құбылыстардың әлеуметтік байланыстары. Макро-әлеукметтік лингвистика. Әлеуметтік қозғалыстардың тіл тарихына әсері. Тілдік саясат. Мемлекеттік және ресми тілдер мәселесі.
|
Диахрондық әлеуметтік лингвистика және микроәлеуметтік лингвистика. Индивидтік тілдік бағыты. Билингвизмдегі кодтардың ауысуы. Тілдік этикет.
|
Микросоциолингвистика. Индивидтің тілдік бағыты. Тілдік этикет. Билингвизмдегі кодтардың ауысуы.
|
Сөйлеу коммуникациясы. Вербалдық және бейвербалдық коммуникация. Сөйлеу бағытындағы стратегия мен тактика.
|
Сөйлеу бағытындағы ұлттық-мәдени өзгешеліктер. Коммуникативті сәттіліктер мен сәтсіздіктер.
|
Тілдік қарым-қатыныстағы прагматика.
|
Тіл мен этнос. Этнолингвистика. Тілді мәдениет пен этносты байланыстыра зерттеу.
|
В. Ф. Гумбольдт идеяларының дамуы. Л. Вайсбергер интерпретациясындағы «тіл мен халық » проблемасы.
Э. Сепир, Б. Уорфтың болжам теориясы.
|
Э. Сепир, Б. Уорфтың болжам теориясы.
|
Қазіргі этнолингвистикадағы бағыттар: материалдық және рухани мәдениет терминдері, лексикалық кірме сөздер, паремиялар мен фраза тіркестері
|
материалдық және рухани мәдениет терминдері, лексикалық кірме сөздер, паремиялар мен фраза тіркестері Фоносемантика, ономастика, тарихи этнолингвистика, сөздіктер мен атлас.
|
Идеоэтникалық семантика, табу мен эвфемизмдер,
|
Оппозициялық талдау. «Мәніс-мәтін » үлгісі. Оппозиция түрлері. Фонологиялық, грамматикалық зерттеулерде оппозициялық талдауды қолдану мүмкіндіктері.
|
Тілдік модельдер туралы жалпы мәліметтер. Лексикалық функциялар: эвивалентті ауыстырулар және семантикалық параметрлер.
|
“Мәніс- мәтін” үлгісінің теориялық және қолтаңбалы мағынасы.
|
Лингвистикалық зерттеулердің статистикалық әдістері. Лингвистикалық типология. Әдіс ұғымы. Бұрыс кетудің есепке алынуы.
|
Тілдер мен кіші тілдердегі жиілік сөздіктерге салыстырмалы талдау жасау.
|
Лексикалық функциялар: семантикалық параметриялар мен эквивалентті ауыстырулар. “Мәніс- мәтін” үлгісінің теориялық және қолтаңбалы мағынасы.
|
Лингвистикалық типология –тілдердің ұқсастығы туралы ілім. « Тіл типі» туралы түсінік. Тілдер типі мен типологиялық классификация.
|
Морфологиялық тілдер. Морфололгиялық типология. Флективті, агглютинативті тілдер. Синтактистшк типология. Номинатив және эргативті тілдер.
Фонологиялық типология: Вокалды және консонантты тілдер.
|
Фонологиялық, типология : константты, көптонды және монотонды тілдер.
|
Тілдерді сипаттау және зерттеу әдіс-тәсілдері. Ғылыми зерттелімнің әдіснамасы.
|
Лингвистикалық талдаулардың негізгі әдістері: салыстырмалы, салғастырмалық. Құрылымдық әдістер: дистрибутивті, валенттілік әдіс, тікелей құрамдас бөліктері бойынша талдау әдісін компонеттік талдау.
|
Құрылымдық әдістер: дистрибутивті, валенттілікті. Компонентті талдау.
«Әдіс», « әдіснама», «әдістеме», «тәсіл» ұғымдары. Зерттеу тәсілдері: байқау, эксперимент, сұрау, анкета, интервью, картография, модельдеу.
|
Қазіргі лингвистикадағы негізгі бағыттар. Антропоцентризм, функционализм, экспонсинизм, эксплаторлық.
|
Антропоцентризм, функционализм, экспонсинизм, эксплаторлық.
Қазіргі лингвистикадағы бағытттардың негзігі принциптері. Коммуникативті, когнитивті, перлокутивті лингвистика
|
Коммуникативтік, когнитивтік, контрастық, перлокутивті лингвистика.
|
7 ПӘН БОЙЫНША ОҚУ ҮРДІСІНІҢ КҮНТІЗБЕЛІК ТІЗБЕГІ
Кесте 4 - « Академиялық мақсатқа негізделген шет тілі » пәні бойынша оқу үрдісінің күнтізбелік тізбегі
Апталар
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
Бақылау түрі
|
ауызша
сұрау
|
ауызша
сұрау
|
ауызша
сұрау
|
ауызша
сұрау
|
ауызша
сұрау
|
ауызша
сұрау
|
Аралық бақылау
№1
жазбаша
|
ауызша
сұрау
|
ауызша
сұрау
|
ауызша
сұрау
|
ауызша
сұрау
|
ауызша
сұрау
|
ауызша
сұрау
|
ауызша
сұрау
|
Аралық бақылау
№2
жазбаша
|
Баллы
|
4
|
4
|
4
|
4
|
4
|
4
|
4
|
4
|
4
|
4
|
4
|
4
|
4
|
4
|
4
|
8 Әдебиет
8.1 Негізгі әдебиет
8.1.1 Аханов Қ. Жалпы тіл білімі
8.1.2.Балақаев М. Қазақ әдеби тілінің мәселелері. Алматы
8.1.3.Хасенов А. Тіл білімі. Алматы.1996
8.1.4.Слобин Д.,Грин Дж. Психолингвистика М. прогресс, 1976
8.1.5 Серебренникова Б.А. Общее языкоззнание. Методы лингв. исследований.
М. 1973
8.1.6.Кодухов В.И. Общее языкоззнание. М., “ВШ” 1973
8.1.7.Алпатов В.М. История лигвистических учений. М., 2001
8.1.8.Карлинский А.Е. Принципы, методы и приемы лингвистических исследований. Алматы, 2003.
8.1.9. Копыленко М.М. Основы этнолингвистики. Алматы, 1995
8.1.10. Соссюр Ф.де Труды по языкознанию.
8.2. Қосымша әдебиет
8.2.1.Развитие казахского советского языкознанаия. Алматы: Ғылым, 1980
8.2.2.Копыленко М.М. Основы этнолингвистики. Алматы 1995
8.2.3.Будагов В.А. Человек и его язык. МГУ , 1976
8.2.4.Лингвистический энцеклопедический словарь. М.: советская энциклопедия, 1980
8.2.5.Беликов В.И.Крысин Л.П.Социолингввистика.М.,2001.
8.2.6.Сулейменова.Э.Д.,Смагулова Ж.С.Языковая ситуация и языковое планирование в Казахстане.Алматы,2005
8.2.7. Копыленко М.М. Основы этнолингвистики. Алматы,1995.
Достарыңызбен бөлісу: |
